1989 жыл?ы Жа?а?зен о?и?асы

1989 жылғы Жаңаөзен

оқиғасы

Сабақтың мақсаты:

• Білімділік:Оқушыларға Жаңаөзен қаласындағы 1989 ж көтерілістің себептері,барысы,нәтижесі жайлы мағлұмат беру.
• Дамытушылық:Оқушылардың саяси көзқарастарын,тарихи танымын қалыптастыру,ой-өрісін дамыту.
• Тәрбиелік:ізденімпаздыққа,ұлтжандылыққа,отансүйгіштікке тәрбиелеу.

Үй тапсырмасын тексеру

• Қазақстанда «Неміс автономиясын» құру туралы шешім қашан қабылданды?
• Сәйкесін тап:

1916 жылы

1. Қырғыз манаптарымен болған шайқас

1837-1847 жылдары

2. А.Иманов «Бұратана халықты тыл жұмысына алу»

ХІХ ғасыр

3. «Жас демократтар»

Ой қозғау:

• Қалай ойлайсындар 1989 жылы Маңғыстау облысында Жаңаөзен қаласында ірі толқулар неге болды? Себебі

Негізгі себептері

• Жергілікті тұрғындар арасындағы жұмыссыздық.
• Орталық ведомстволардың жұмыс қолдарын вахталық әдіспен сырттан әкелуі.
• Тұрғын үй алу және балабақшаға орналастыруда бұрмалаушылыққа жол берілді.
• Сауда,қоғамдық тамақтандыру,тұрмыстық қызмет көрсету мекемелерінің жұмысындағы кемшіліктер.
• Үй бөлудегі,азық-түлік және өнеркәсіп тауарларын бөлудегі әлеуметтік әділеттік ұстанымдарының жиі бұзылуы.

• Сауда орындарындағы заңсыздықтарды ашына жазған халықтың арыз-шағымдарына ішкі істер органдары мен заң орындары құлақ аспаған.Осындай қиянат пен тұрмыстағы әділетсіздіктер қала жастарының бас көтеруіне түрткі болды.Ал көтерілістің негізгі себебі тереңде жатыр,ол Коммунистік партия мен Кеңес өкіметінің жергілікті халықтың мүддесін ескермей,оның талап-тілегімен санаспай,ұлт саясатын көп жылдар бойы бұрмалағандықтың салдары еді.

• Бұл ереуіл кезінде де кейбір әпербақан басшылар ереуілшілерге қарсы жаппай суық қару қолдануға әрекет жасаған.Осы оқиға күндері Жаңаөзенде жүрген Қазақ КСР-інің Ішкі істер министрі генерал Князевтің Мәскеуден халыққа оқ атуды қиылып сұрағаны туралы деректер сақталған.Жаппай қару қолданылмағанмен ереуілшілерді тарату мақсатында күш қолданған.Соның салдарынан осы көтеріліс күндері 3 қазақ,2 лезгин қаза болып,40 адам жарақат алды.Осы көтеріліс күндері қаза болған қазақ жігіттері Нұрберген Тілеубердиев (1953-1989жж),Төлен Жанаевтың(1952-1989жж),Оңдасын Отарғалиевтің(1968-1989 жж) ерлік істерін Жаңаөзен жастары мәңгі есте сақтайды.

Бекіту:

• 1. Жаңаөзен қаласы қай облыс аумағында орналасқан? Картадан көрсет
• 2. Кавказдық ұлт өкілдеріне қай ұлттар жатады?
• 3. 10 – 15 мыңдай адам қатысқан ереуілді атаңыз
• Венн диаграмма

Жаңаөзен оқиғасы

Желтоқсан оқиғасы