Туркестан автономиясы

11 сынып. Қазақстан тарихы.

Тақырыбы: Түркістан автономиялары

Мақсаты: Алашорда мен Түркістан автономиясын құру мақсаттарындағы қазақ саяси қайраткерлерінің әрекеттері туралы түсіндіру.

Міндеттері:

— Алашорда үкіметінің өмірге келуінің себептерін ашып көрсету;

— Түркістан автономиясын құру идеясының мәнін түсіндіру;

— Оқушыларды ұлтжандылыққа тәрбиелеуді жалғастыру

Сабақ түрі: аралас

Көрнекілік: карта, әдебиеттер, слайд, т.б

Пәнаралық байланыс: әдебиет, география

Сабақ барысы:

1. Ұйымдастыру, оқушылардың зейінін сабаққа аудару.

2. Сабақтың мақсатымен таныстыру

3. Сабақ жоспарымен таныстыру:

— ІІ Жалпықазақ съезі. Алашорда үкіметінің құрылуы

— Алашорда және Кеңес үкіметі

— Түркістан автономиясының жариялануы

Оқушылардың Алашорда туралы бұрынан не білетіндіктерін білу үшін сөз топтамасын құру:

Алашорда туралы не білесіңдер?

Жаңа сабақты жоспар бойынша түсіндіру:

Слайдпен жұмыс:

1. ІІ Жалпықазақ съезі 1917 жылы 5 желтоқсанда Орынбор қаласында ашылды. Съезге барлық қазақ облыстарынан және Алтай, Самарқан облысында тұратын қазақтар барлығы 82 өкіл қатысты. Съезде бүкіл қазақ жерін, оның халқын біртұтас мемлекет туы астына жинауға бағытталған батыл қадам жасалды. Съездің қаулысында Уақытша Ұлттық кеңес құрылсын. Оның аты «Алашорда» болсын, уақытша тұратын жері – Семей қаласы болады деп көрсетілген. Алашорда бүгіннен бастап қазақ халқының билігін қолына алады. Алашорданың төрағасы етіп Әлихан Бөкейхановты, орынбасары Халел Ғаббасовты сайлады.

• Съезде қойылған мәселелер:

1. әскер жасақтау

2. Оқу-ағарту жүйесін қалыптастыру

3. Азық – түлік мәселесі

4. Халық соты

5. Ұлт қазынасын құру

6. Ұлт кеңесі

7. Ауылдық басқару

3. Түркістан автономиясына қарасты облыстар- Талдықорған, Тараз, Шымкент, Қызылорда. Құрылған уақыты – 1917 ж 22 қараша Бүкілтүркістандық төтенше съезінде (Қоқан қаласында). Автономияда – ислам мемлекеттік дін ретінде қабылданды. Алғашқы төрағасы М.Тынышбаев, кейінірек М. Шоқай алмастырды.

4. 1918 ж наурызда қазақ депутаттары Ақмола уездік съезі Алашорда автономиясын теріске шығарған қарар қабылдады.

1918 ж 11 ақпанда Кеңес әскерлері Қоқан қаласына басып кіріп, Түркістан автономиясы үкіметін күшпен таратып жіберді.

4. Үй тапсырмасын сұрау: оқушыларды 3 топқа біріктіру.

Топтық тапсырмалар: 3 топқа бірдей тапсырма.

1 – тапсырма: Кестені сәйкестендір. Ұйымдар қай қалада құрылған?

2- тапсырма: І – топқа. Алаш партиясының құрылуы туралы не білесіңдер?

ІІ — топқа. «Қазақ» газеті туралы не білесіңдер?

ІІІ – топқа. Әлихан Бөкейханов туралы не білесіңдер?

Реферат пайдалану. Жауаптарын толықтыру.

3- тапсырма: Тест тапсырмалары.

1. «Үш жүз» партиясы қай жерде құрылды? А)Орынбор В) Верный С ) Омбы

2. Қазан төңкерісіне дейін қазақ қоғамында жоғарғы оқу орнын бітіргендер саны.

А ) 130 В) 100 С) 85

3. Петербургтен дәрігерлік академияны бітірді.

А) М. Шоқай В) Х. Досмұхамедов С) М. Тынышпаев

4. ХІХ ғ соңы мен ХХ ғ басында қазақ жастары үшін ірі білім орталығы міндетін атқарған қала. А ) Петербург В) Қазан С) Мәскеу

5. 1913 жылы Омбыда оқитын қазақ жастары қандай ұйым құрды?

А) «Алаш» В ) «Бірлік» С) «Теңдік»

6. Алашорда үкіметі қашан құрылды? А ) 1917 ж В) 1918 ж С) 1919ж

7. Түркістан автономиясы қашан таратылды?

А) 1920 ж ақпан В) 1919 ж ақпан С ) 1918 ж ақпан

Тесті тексеру.

Тестің кілті: 1С, 2А, 3В, 4А, 5В, 6А, 7С

Тақырыпты бекіту.

Бағалау. Топқа баға беру. Жеке оқушыларды бағалау

Үйге тапсырма. Мәтінді оқу