Сырым Дат?лы баста?ан ?аза?тарды? ?лт азатты? ?оз?алыс

Сабақтың тақырыбы: «Сырым Датұлы бастаған қазақтардың ұлт азаттық

қозғалысы»

Сабақтың мақсаты: Сырым Датұлы бастаған қазақтардың ұлт азаттық

қозғалысы туралы түсінік беру.

Білімділігі: Оқушыларға Сырым Датұлы бастаған ұлт-азаттық көтерілістің шығу себебі, барысы, маңызы, нәтижесі туралы білім беру.

Дамытушылығы: Оқушыларды өз бетімен тақырыпты меңгерте отырып, есте сақтау, ойлау қабілетін дамыту алған білімдерін қажетіне сай пайдалана білуіне үйрету.

Тәрбиелілігі: Қазақ тарихындағы осы оқиғаны пайдалана отырып, оқушыларды патриотыққа, елжандылыққа, саяси сауаттылыққа тәрбиелеу.

Сабақтың көрнекілігі: слайд, ҚР карта, тірек-сызба

Сабақтың типі: білік пен дағдыны қалыптастыру

Сабақтың түрі: ізденіс сабағы

Сабақтың әдісі: баяндау, сұрақ-жауап, тірек-сызба әдісі

Технологиясы: Тірек сызба арқылы оқыту

Өзекті мәселесі: тарих сабағын туған өлкемен байланыстыру

Сабақтың барысы:

I.Ұйымдастыру

- Оқушылармен сәлемдесу

- Оқушылардың сабаққа қатысымы

- Кітап құралдарын тексеру

- Назарын сабаққа аудару

- Класты үш топқа бөлу

I I. Үй тапсырмасын тексеру

I топ

а) Қазақтардың 1773-1775 жылдарда Е пугачев бастаған шаруалар көтерілісіне қатысуының негізігі себептері?

б) Қазақтардың шаруалар көтерілісіне қатысуына түрткі болған қандай жағдай еді?

I I топ

а) Кіші жүз бен Орта жүз қазақтары белсене қатысқан шайқастарды атап көрсетіңдер

б) Халық көтерілісі басып-жаншылғаннан кейін қазақ даласында не болды?

I I I топ

а) 1773-1775 жылдарда Е. Пугачев бастаған шаруалар көтерілісі жеңілуінің негізгі себептерін және салдарларын сипатта

б) Кіші жүз бен Орта жүз қазақтарының осы көтеріліске қатысуының тарихи маңызы неде?

IV Актуалдау

Қазақ жасақтарының шаруалар көтерілісі жеңілгеннен кейінгі соғыс қимылдары

қимылдары

V. Жаңа сабақ. Жоспары

1. Көтерілістің шығу себептері

2. Көтерілістің жетекшісі және қозғаушы күштері

3. Ұлт-азаттық қозғалысының шығу себебі және оның алғашқы кезеңі

4.Барон Игельстромның реформалары және Кіші жүзде хан билігін жою әрекеттері

5. Ұлт-азаттық қозғалысының ақырға кезеңі

6. Көтерілістің жеңілу себептері

Көтерілістер

1783 жылдың көктемінде қазақтар Орал шекара шебіне шабуыл жасай бастады

1783 жылдың жазында қазақтардың әскери бекіністер мен сауда керуендеріне шабуыл жиілей түсті

1785 жылы қазақ жасақтарыТөменгі Орал аймағында патша үкіметіне қарсы шайқасқа түсті.

1785 жылы ру старшындарының Нұралы ханмен күресі күшейе түсті

1784 жылы Орынбор губерниясының бастығы болып

О.Г. Игельстром келді.

1786-1787 жылдардың қысында Қазақтардың Еділ мен Жайық аралығына жаппай көшуі басталды.

1797 жылы Айшуақ сұлтан хан болып сайланды

1802 жылы С. Датұлы қаза тапты.

VI. Дамыту.

Ортақ тапсырма

1. Іздену

2. Топ аралық тапсырмалар

3. Ойтолғау (шығармашылық

жұмыс)

I топ

• Көтерілістің шығу себептері мен жетекшісі және қозғаушы күштері

II топ

• Барон Игельстромның реформалары және Кіші жүзде хан билігін жою әрекеттері

III топ

• Көтерілістің жеңілу себептері.

I топ Хронологиялық кесте

Уақыты	Болған оқиға
	Орал казак арасындағы күрес
	Кіші жүз старшындарының Нұралы ханды тақтан тайдыру туралы шешім қабылданды.
	Патша үкіметі жайық жағалауына өтуге рұқсат берді
	Нұралы ханның Уфаға жер аударылған жылы
	О. Игельстром хан билігін реформалаудың жобасын ұсынды
	Старшындар съезі өтті
	Ералы сұлтан Кіші жүздің ханы болып сайланды

1802 1797ж тамыз 1797 ж көктемі 1792ж 1786-1787ж 1797ж С Датұлы жасақтары хан ордасына шабуылы

Хан кеңесі жұмыс жасай бастаған жыл

Айшуақ сұлтан хан болып сайланды

С Датұлы қаза тапқан жыл

С Датұлы Елек қорғанына шабуыл жасаған жыл

Еділ мен Жайық аралығына жаппай көшу басталды

II топ Сәйкестендіру

III топ Болған оқиғаның уақытын тап

Орал казак әскері арасындағы күрес?
Кіші жүз старшындарының Нұралы ханды тақтан тайдыру туралы шешім қабылданды?
Патша үкіметі жайық жағалауына өтуге рұқсат берді?
Нұралы ханның Уфаға жер аударылған жылы?
О. Игельстром хан билігін реформалаудың жобасын ұсынды?
Старшындар сьезі өтті?
Ералы сұлтан кіші жүздің ханы болып сайланды?

I топ Мені түсін

1.Қазына -

2. Расправа –

3. Старшын-

II топ Мені таны

1.Айшуақ хан –

2. Игельстром Осип Андреевич –

3. Қаратай сұлтан –

III топ Топтастыру

Ортақ тапсырма Ойтолғау (шығармашылық жұмыс)

VII Бекіту Венн диограммасы

Сырым

Датұлы

Ортақ

белгілері

Е.И. Пугачев

VII I Үй тапсырмасы

§11.Сырым Датұлы бастаған

қазақтардың

ұлт-азаттық қозғалысы

1. Ғаламтордан тақырыпқа сай мәліметтер жинап келу.

2. Сөзжұмбақ құрып келу.

Бағалау.