1 – ж?ргізуші: Ассалаума?алейкум, ?адірлі а?айын!
2 – ж?ргізуші: Саламатсыздарма, ??рметті ?она?тар!
«Сарыар?а» к?йі ойналып т?рады.
Міржа?ып Дулатовты? «Оян, ?аза?» ?ле?і о?ылады.
Оян, ?аза?!
К?зі?ді аш, оян ?аза?, к?тер басты,
?ткізбей ?ара??ыда бекер жасты.
Жер кетті, дін нашарлап, хал ?ара? боп,
?ара?ым енді жату жарамасты.
?йренген халы?пыз ?ой келешекке,
Талпынып, ?мтылмайтын ке?шілікке.
Осындай білінген со? мінезіміз,
Кімде-кім бізді? ж?ртты елсініп пе?
?й?ыда жатыр ?аза? к?зін ашпай,
Кетті? ?ой от?а к?йіп, ?рттен ?ашпай.
?р халы? Ай?а кетіп жатсада?ы,
Бізді? ж?рт шегінеді ?адам баспай.
? Ах, десе іштен ?айнап шы?ар жалын,
?аза?ты? кім к?зетер м?шкіл халін.
Бірлігі жо? алты ауыз халы?пыз ?ой,
?атардан сол себепті ?алыппыз ?ой.
Боз бала ?нер-білім ?йренбеді?,
Ел кезіп, ?сек айтып с?йре?деді?.
Дари?а, жігіт ?айда ?нер тап?ан,
Жан ?иып, ?ызмет етіп, халы??а жа??ан.
З?уреше халы??а пайда келеме деп,
Б?л ?ткен сол ниетпен ?ызметім.
Білдіру білмегенге білге?інді,
?зімні? деп білемін зор міндетім.
1 – ж?ргізуші: Саламатсыздарма, ??рметті ?она?тар!
Сол бір жылы он алтыншы желто?сан,
Ашу-ыза намыспенен астас?ан.
Мы? то?ыз ж?з сексен алтыншы жыл еді,
Жас ?аза?тар шы?ты ала??а бас ?ос?ан.
Жастарымызды? ала??а шы?уы т?рткі бол?ан ?аза?стан Компартиясы Орталы? комитетіні? бірінші хатшысы Д.?онаевты алып тастап, орнына сырт елден Кольбинді та?айындауы.
Ал, негізгі т?рткісі ?аза?станды орыстандыру ?рекеті, Ресейді? ?стемді? саясаты.
Еліні? намысын ?ор?ап шы??ан ?аза? жастары осы ?анды о?и?аны? ??рбаны болды.Олар?а «наша?ор», «?лтшыл», «маск?нем» деген айыптар та?ылып, жазы?сыз жала?а ?шырады.
2 – ж?ргізуші: Т?уелсіздік ??тты болсын, а?айын,
Татулы?ты? д?мін тат?ан ?рдайым.
Елі? аман, ?ніп-?сіп ?ркендеп,
Желбіресін м??гі к?кте жалауы?!
Сауалды естіп отыр?ан ?аза? жастары Брежнев ала?ына жиналып, 1986 жылы 17 желто?санында саа?ат 8:45-де жастар к?терілісі болды.Б?л жастарды? ма?саты ?з т?уелсіздігімізді алып, егеменді ел болуына асы?ты.
Монтаж: «Ж?регімні? м??гі м?зы ? Желто?сан» ?ле?інде ?з тарихы бар.Б?л ? ала??а айбарланып шы??ан жастар?а ж?регі б?р?аны ?шін Астанадан алыс Жез?аз?ан?а ?ызмет ауыстыру?а м?жб?р болды.
Б?л а?ын Ілиясты? жан сыры:
Ж?рек ?арып желто?санны? ыз?ары,
Тар кеудемде м?з болып ?атып т?р ?лі.
К?зді ж?мсам елестейді бар ала? ?
Шы??ан ?аза? ?лдары мен ?ыздары.
?арсы т?рды сол ыз?ар?а жел ескен,
Сана оянып, бас к?терді к?респен.
Ел намысын б?где ая??а таптатпай,
Т?н т?негін ыдыратты сірескен.
Шы?ты ала??а ?ран алып албырт жас,
?лт те?дігін са?тау ?шін ?осып бас.
Б?лмей б?рін туысты?пен бір т?р?ан,
Т?кпекші боп елі ?шін ?ан мен жас.
?стемдігін Орталы?ты? ?аламай,
Сырт басшысын ?зіміздей санамай.
Ел намысын ту ?ып биік к?теріп,
Шы?ты б?рі ?ауіпке де ?арамай.
Т?сау салып тізгіндеген Орталы?,
Ар намысты ?орлады ?ой ?ол салып.
Сабап, с?йреп, итпен ?уып, су шашып,
?арлы м?зда ?анын шашты жоса ?ып.
?аза? ?ызы... мы? тірілген, мы? ?ліп,
?ос б?рымы шаш?ан судан м?з болып.
То?сада?ы аналы??а аямай,
Тепсе-да?ы аяз ?арып, сыз сорып,
Сыр бермеді заты н?зік ?ыз болып.
Екі ая?тан екеу-екеу ?ста?ан,
С?йреп келеді., шашын жайып таста?ан.
Жанды жерін тілсе-да?ы ?ат?ыл м?з,
Ауырсынып ешкімге тіл ?атпа?ан.
К?ріп т?рмын шыдамымды т?мшалап,
Ішім жалын, сыртым т?ман ??лпылап.
«?ор?аушыны?» бірі болып ж?гірем,
Ары-бері шыр-пыр болып шар?ырап.
?олдан берер шамалы боп к?мегім,
«?ойы?дар», - деп ?астарына келемін.
?ста?ансып, ?ашырамын с?збенен,
«Т?сіп ?ол?а бекер тая? жемегін».
Топта т?р?ан жас жігіттер дауыстап,
«?аза? бар ма, келгін ?ашпа алыстап».
Деген кезде шыдамадым ?атардан,
Б?ліндім де бардым жал?ыз жа?ындап.
? А?а, кімсі?? Айтшы бізге жасырмай,
?ашан біздер к?н к?реміз бас ?рмай?
?ашан бізге те?дік тиер ел болып,
?з жері?нен ??т-береке ?ашырмай?
Дегенде мен ?алдым т?рып, да?дарып,
Айт?ан с?зі ж?регімде м?? ?арып.
Айту?а мен бар ойымды батпадым,
Жан-жа?та?ы ты?шылардан жас?анып.
То?тау болды тек айт?аным олар?а,
Ол айт?аным а?ыл болып ?онар ма?
М?з б?ркеніп тая? жеген кіле? жас,
Б?ргелі т?р ?ыран ??стай сонарда.
? Бар, айты?ыз ЦК-да?ы д?улерге,
Кольбин кетсін, салмасын де ?уреге.
?ойса орыс ? ?ойсын ?аза? жерінен,
Т?сінісіп келет??ын т?убеге.
Шегініп мен шы?а бердім арадан,
?арауыл боп к?п к?здерге ?ада?ан.
Айт?ан с?зі ішті ?ртеп барады,
Ауыр болып пыша? тілген жарадан.
Кімге айтам, ?алай айтам жаса?ан?
?алай ?ана к?мегімді жасасам.
Тырна?ынан ??тылады жырт?ышты?,
Жемі болмай ауызда?ы аса?ан.
Деген оймен т?рдым бос?а шарам жо?,
?олдан келер то?тату?а амал жо?.
Т?н жартысы ау?ан ша?та б?лшектер,
?рып-со?ып быт-шыт ?ылды аяу жо?.
?ашып барад жан ?шырып бір-бірлеп,
Жалп ??лайды ?р?ан кезде г?рсілдеп.
Жы?ыл?анын жиып, теріп к?лікке,
Жа?дайына ?арамай-а? с?йрелеп.
??рбаны боп кете барды к?птері,
?ара к?шті? т?р?ан жалмап ?рттері.
Намыс ?шін б?рін-б?рін ?иса да,
Са?ы сынып, жасып тізе б?кпеді.
Міне, б?гін зал кетпей к?ресі?,
Те?дік алды ту?ан елі? с?йетін.
Арттыру?а т?уелсіздік та?дарын,
О, ерлерім, к?п ?ой ?ос?ан ?лесі?.
?лтшылдарды ел б?зарды ?умады?,
?стамады?, ?уып ж?ріп ?рмады?.
От басы?да телефонмен шошытып,
?лігін біз ?келеміз к?тсін, - деп.
Басшысыма? ты?дамады с?зімді,
Т?лкек етіп жаудан ?рмен сезі?ді.
А?ырында м?жб?р етті кетуге,
Жаламенен ж??артып ой-т?зімді.
?удаланды ?анша ?аза? к?дікпен,
Жап?ан жала ?арма?ына іліккен.
Ш?кіршілік а?ырында а?талды,
Елі ?шін азап шеккен к?йікпен.
Батырларын хал?ы б?рін ма?тан ?ып,
Жатыр ?не жыр?а ?осып дастан ?ып.
Есімдерін елі ?астер т?тады,
Кеткендерді? жас ?мірін ??рбан боп.
(Ілияс ?ындыбаевты? ?ле?і).
1 – ж?ргізуші: Толды міне он бес жас?а желто?сан,
?анын т?гіп ?ыршын кетті к?п жастар.
?айрат, Л?ззат, Ербол менен С?бира,
Т?уелсіздік туын ?стап ?ол бастар.
Міне, сол о?и?адан бері 15 жыл ?тті.Б?гін біздер ?шін ??рбан бол?ан апа-а?аларымыз?а та?зым етіп, 1 минут еске алайы?.
2 – ж?ргізуші: ?а?арман ?ыз, ?ажап ?ыз,
?рандады Л?ззат ?ыз.
«Біз ?аза?пыз, ?аза?пыз!»
?мір керек азапсыз.
Ел боламыз егемен,
Сонда ?ана азатпыз.
К?рініс: «Желто?сан ??рбандарыны? соты».
?айрат Рыс??лбековты? анасыны? жо?тауы:
Б?рілі байра? ту ал?ан,
Жау к?рсе жа?ы суал?ан.
Дос к?рсе жаны ?уан?ан,
Далад к?шіп шубал?ан.
Арты атан сені? к?лт еді,
Арманда ?ткен бозда?ым.
Алатау ма еді ?онысы?,
Опат болды? сол ?шін?!
Со??ысын ?арша боратып,
?ас?ыр итке талатып,
Ара т?скен ?ара?ым.
Намысы?ды к?кпар ?ып,
Арманы?ды шо?пар ?ып
Адам емес ?ояндай.
Аула?ан?а аямай,
?асында?ы серігі?,
?ан?а б?гіп жат?анда,
?ор?ан бол?ан ?ара?ым!
Ата?ы? кетіп аспан?а,
Халы? іздеп жат?анда.
?айтейін, ?айрат, т?убе етем!
Мамы? болсын, ?ара жер,
Ба??л бол, ба??л, ?й к?кем,
Т?убе, т?убе, т?убе етем!
?айратты? сотынан ?зінді к?рініс.
Елбе?-елбе? ж?гірген,
Ебелек ат?а семірген.
Ар?ыма? мінген жаратып,
А? сауыт киген темірден.
Алатаудай бабалар!
Аруа?ы?мен жебей к?р!
?аймана ?аза? ?амы ?шін,
?арусыз шы?ты? ала??а.
Алыстан ?скер алдырып,
?ырып салды-ау табанда.
С?йлесем тілім жетпейтін,
Кез болды? мынау заман?а.
Жоламай ешкім ?асыма,
Бара ?алса? с?лем айт,
Сыртта?ы ??рбы досыма!
«А?ты? с?зі? не?» -деген,
Б?гін ?ойды сот с?ра?.
Айтайын соны хал?ыма,
Жо? пи?ыл менде жасыма?
?орлайды беріп ?айтадан!
Титы??а орыс жетпесін,
Ту?ан жерді? намысы,
Б?тен ?олда кетпесін!
Салт санадан айырылып,
Ара?тан ?рпа? азбасын!
Ел к?ркейтер азамат,
?ыз?аныштан тозбасын!
«А?ты?» с?зді енді мен,
Сот?а да бір айтайын:
? Кін?дан таза басым бар,
21 ?ана жасым бар.
Алам десе? алы?дар,
?айрат деген атым бар!
?аза? деген затым бар.
Еркек то?ты ??рбанды?,
Атам десе? аты?дар!
Менде етермін, етермін,
Мен келмеске кетермін!
К?рмеген ?ош бол, та?дарым,
К?ре алмай мен ?термін.
Хош аман бол, артымда
А?айын ту?ан азамат.
Артымда ?ал?ан ата-анам,
Ел-ж?ртым са?ан аманат!
?н: «К?тер, ана, басы?ды!»
Кешір ана ?ыс?а болды ??мырым,
?міт арт?ан ??лады ?ой т??ыры?.
Оныменен ортаймайды отбасы,
Елі? ?шін ??рбан болды бір ?лы?.
Кешір ана, ?асиетті анашым,
Жаманды??а кім ?ияды баласын.
Желто?санны? жел жылат?ан желінде,
Жауыз жандар жапты-ау ?а?а? жаласыз.
Сабыр ана т?ге берме жасы?ды,
?тті-кетті жауынды к?н жасынды.
?аза?пыз ?ой, мы? ?ліп, мы? тірілген,
К?тер ана, к?тер ана басы?ды!
Кешір ана саналы да ?лы ана,
Аяусыздан аяушылы? с?рама.
Бір бозда?ынт кеткеніне ??рбан боп,
Са?ы?ды ешкім сындыра алмас сір? да.
Кешір ана жан еді? ?ой тамаша,
Т?стім рас арым ?шін араша.
?аным к?ймей ?айтып ?арап т?райын,
Достарымды ?абан итпен таласа.
Кешір ана а?ты?ымды білгенмін,
Кісі ?анын ж?ктейт??ын кім едім.
Арам т?гіл тор?ай екеш тор?айды?,
Тіршілігім ?ор?асам деп ж?р едім.
Кешір ана ?ппа? еді тілегі?,
?ыршынынан ?иылды бір тірегі?!
Есімімді ескерусіз ?алдырмас,
Аман болса арда?ты ана ? ?лы елім!
