Т?рбие са?атыны? ма?саты: Т?уелсіздік ??ымын т?сіндіру ар?ылы ?р елді?, ?р адамны? ізгі адамгершілік, жо?ары парасат, досты?, ынтыма?-бірлік, еліне жеріне с?йіспеншілікпен ?арау?а, патриотты? сезімге т?рбиелеу, бейбіт ?мір с?руге ?р адам тиісті екенін о?ушыларды? санасына жеткізу.
К?рнекілігі: Т?уелсіздікті? 25 жылды?ына орай жеткен жетістіктерді слайд ар?ылы к?рсету, мемлекеттімізді? р?міздері: Туы, Елта?басы, ?н?раны, Н.?.Назарбаевты? портреті. На?ыл с?здер жазыл?ан плакаттар, шарлар, г?лдер. «?лем таны?ан ?аза?стан» атты кітап к?рмесі ?йымдастырылып суреттер ?ойылды.
Т?рбие са?атыны? ?туі:
Ж?ргізуші, кіріспе с?з: ??рметті о?ушылар б?гінгі «Т?уелсіз елді? жа?а белесі!» атты т?рбие са?ат?а ?ош келді?іздер! ?аза?стан Республикасыны? Т?уелсіздігіне биыл 25- жыл тол?алы жатыр. Еліміздік егемендік алуы, мемлекетті? т?уелсіздігі хал?ымызды? тарихында жа?а д?уірді? бетін ашты. ?аза?стан Республикасыны? Т?уелсіздік ал?ан к?ні, 1991 жылды? 16 желто?санда жер жа?ан?а жария етілді. Ол б?гінде ?аза?стан мемлекеті д?ние ж?зіні? к?птеген елдерімен досты? байланыс орнат?ан, б?кіл ?лем таны?ан елге айналды. Жалпы атамекенімізді? жер к?лемі 2717 мы? шаршы ша?ырымды ??райды. Осынау ке?-байта? ?асиетті топыра?та ?ніп-?сіп ?ркен жай?ан хал?ымызды? б?гінгі та?да?ы саны 17 миллионнан асып отыр. Ке? байта? Отанымызды? ж?регі- Астана ?аласы.
16 желто?сан-?аза?стан Республикасыны? Т?уелсіздік мейрамы. Б?л к?н ?аза? хал?ы ?шін те?десі жо? ?асиетті де ?астерлі мереке, ?аза? еліні? шежіресінде алтын ?ріппен жазыл?ан к?н. Міне, б?гінде азат ?аза?станны? е? ?астерлі ??ндылы?ы-т??ырлы т?уелсіздігімізге 16- желто?санда, тура 25-жыл тол?алы отыр, 25-жылда жеткен жетістіктеріміз ?шан те?із. Б?гінгі ?аза?станымыз-?ашанда ма?танышымыз. ?зіміз ?ана емес, елімізде т?ратын 130-?лт ?кілдері де республикамызды айры?ша ма?тан етеді, ?лан-байта? жеріміз- ?лттар досты?ыны? ынтыма? пен бірлікті? бесігі, ба?ытты ордасы. Біз ?зімізді? ?н?ранымызбен, Туымызбен, Елта?бамызбен, те?гемізбен ма?тана аламыз. Т?уелсіздікті? 25- жылды?ына арнал?ан іс-шаралар елімізде, мектебімізде жал?асын тауып жатыр.
Аты?нан айналайын Егеменді ел,
Т?уелсіз к?ні? туды кенеле бер.
Мереке? ??тты болсын, Т?уелсіздік,
?асырды? тойы болшы келе берер.
Т?уелсіздік туралы кім ?андай ?ле? біледі. Бір шума? болса да балалар айтып бере аласы?дарма?
С?з кезегі о?ушылар?а беріледі.
1 о?ушы:
Т?уелсіздік-ас?а? рух пен ас?а? ?н,
Т?уелсіздік –ба?а жетпес ас?а?ы?.
Толса –да?ы 25 жас?а азат к?н,
Ыз?арлы к?н ?лі есімде ?аза?ты?.
Ата-бабам арман еткен ежелден.
Ж?ріп ?ткен ?илы-?илы кезе?мен,
?аза?стан т?уелсіз ел атанды,
Бірден о?ай келмегенін білем мен.
2 о?ушы:
Жа?асына жауыны? жетіп ?олы,
Тартып ал?ан т?уелсіз к?шпен ?ктем.
Т?уелсіздік елімні? ерлік жолы,
Олжа емес салбырап т?скен к?ктен.
?уаныш аралас ?асіретпен,
Ерлік жолда ?аншама ?асыр ?ткен,
Еркіндігін еліні? са?тау ?шін,
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Просмотр содержимого документа
««Т?уелсіз елді? жа?а белесі!» Т?рбие са?аты»
Бақтыбай Жолбарысұлы атындағы №18 орта мектеп –лицейі
Тәуелсіздікке25
жыл
Оқ
Оқырмандарға ұсынылып отырған библиографиялық көрсеткіш
«Қазақстан Республикасының 25 жыл»
Тәуелсіздік – Қазақ үшін ғажап құт.
Ғажап құтқа жүрмейді енді мазақ түк.
Бөрі мінез Бабалардың арманы –
Айналайын, алтын қанат – Азаттық!
Қазақ Елі Тәуелсіздігінің 25 жылдық мерейтойы
2016 жылдың 16 желтоқсанында - Қазақстан Республикасы Тәуелсіздігінің 25 жылдық мерейтойы. Бұл мемлекетіміз бен халқымыз үшін ең басты әрі құнды мереке болмақ. Тәуелсіз еліміз ширек ғасырға жуық уақыт ішінде қаржы дағдарыстарының қиындықтарына қарсы тұра білді, тұрақты даму жолына түсіп, биік белестерді бағындырды, толағай жетістіктерге қол жеткізді, әлемдегі бәсекеге қабілетті 50 елдің қатарына енді. Мемлекет басшысының елді дамытудағы стратегиялық бағдарламалары мерзімінен бұрын жүзеге асып келеді.
Осы кезең ішінде не тындырдық? 25 жылда жеткен жетістіктеріміз қандай? Биыл осы сұрақтарға жауап беретін, өткен жылдарға қорытынды жасап, Мәңгілік Ел болуға бекінген мемлекетіміздің бүгіні мен келешегі туралы ой толғайтын еліміздің есепті жылы десек, қателеспейміз.
Осы орайда, 2015 жылғы 30 қарашадағы халыққа арнаған Жолдауында Қазақстан Президенті Нұрсұлтан Назарбаев тәуелсіз мемлекет атанғанымыздың 25 жылдығына аяқ басқалы тұрғанымызды айта келіп: «Бұл - тәуелсіздікті нығайту жолындағы өлшеусіз еңбегіміздің ширек ғасырлық белесін қорытындылайтын мерейлі сәт. Тәуелсіздікті баянды ету оған қол жеткізуден де қиын. Мемлекеттігіміздің тұғырын мызғымастай нығайта түсу үшін бізге әлі талай өткелі күрделі, өкпегі көп бұралаң жолдардан өтуге тура келеді.»,- деп алдағы кезеңде кездесетін сын-қатерлерден мүдірмей өтуге шақырды.
Ал 2015 жылғы 15 желтоқсан күні Тәуелсіздік күні қарсаңында сөйлеген құттықтау сөзінде Елбасы: «Әрбір елдің жылнамасында оның жаңа тарихының бастауы болған тағдыршешті таңдар болады. Біз үшін жаңа дәуірдің арайлы таңы 1991 жылы 16 желтоқсанда атты. Сол күні әлем көгінде «Қазақстан Республикасы» атты жаңа жұлдыз жарқырай туды», - дей келіп, халқымыз Тәуелсіздіктің мызғымас тұғырын бекітіп, Мәңгілік Ел болуға бет бұрғанын атап өтті.
«Біздің Қазақстан – Ұлы Дала Елі, Жаңғырған Ұлы Дала Елі. Бұл біздің асқақ аңсарымыз әрі ерекше мақтанышымыз. Қазақстандықтардың болашақ ұрпағы біздің жетістіктерімізді лайықты бағалап, мақтан тұтарына еш күмән жоқ. Олар біздің тәжірибемізден даналықтың, сындарлы іс-әрекеттің және кез келген қиындықтың алдында иілмес беріктіктің үлгісін көретін болады», – деді Нұрсұлтан Назарбаев.
Мемлекетіміміздің егемендігін әлемнің 120-дан астам мемлекеті ресми мойындады. Қазақстан БҰҰ-ның толық құқылы белсенді мүшесі, сонымен қатар ол ынтымақтастығын Еуроодақ, Еуропалық қайта құру және даму банкі, Халықаралық валюта қоры, МАГАТЭ, Қызыл жарты ай, ЮНИСЕФ пен ЮНЕСКО сынды белді ұйымдармен нығайтуда. Қазақстан 400-ден астам көпжақты және 700 екіжақты келісімге қол қойды.
2016 жылы мемлекетіміз бен халқымыз үшін мәні мен маңызы зор бірқатар мерейтойлар мен атаулы күндер бар.
Атап айтқанда, биыл:
2016 жылы Бөкей Ордасының құрылғанына 215 жыл толады.
Ішкі Қазақ Ордасы (Бөкей Ордасы) - 1801 жылы Еділ мен Жайық аралығында іргесі қаланған саяси құрылым.
1801 жылы Оған дейін қазіргі Ақтөбе облысын қоныстанып келген Нұралы ханның екінші ұлы Бөкей сұлтан Ресей патшасына Еділ мен Жайық өзендері аралығындағы бос жатқан атамекеніне көшіп-қоныстануға рұқсат сұрап, өтініш жолдайды. Ресей императоры Павел I Бөкей сұлтанның өтінішін қабыл алып, 1801 жылы 11 наурызда жарлық шығарып, рұқсат береді.
Сол жылдың күзінде Бөкей сұлтан өзіне қарасты 5 мың түтін ауылымен Жайықтың ішкі бетіне көшіп-қоныстанады. Тарихта Ішкі Қазақ немесе Бөкей ордасы аталған өлкенің іргесі осылай қаланады.Орда қаласының іргесі қаланады. Бүгінгі таңда Батыс Қазақстан облысы, Бөкейорда ауданындағы Хан Ордасы ауылы сол қаланың қалған жұрнағы.
1916 жылғы ұлт-азаттық көтерілісінің 100 жылдығы. 1916 жылы 25 маусым күні ұлты орыс емес, «бұратана» саналған халықтардың 19 бен 43 жас аралығындағы ер азаматтарын соғыс жүріп жатқан жерде қорғаныс құрылыстарын салу мен тыл жұмыстарына алу жөнінде патша жарлығы шығады. Осы бір елдің ашу-ызасын тудырған жарлық Қазақ жерінде және Орталық Азия халықтарының біраз бөлігін қамтыған ұлт-азаттық көтерілістің тұтануына басты себеп болды.
Есімдері халық жүрегінде сақталған, халқымыз бен жерімізді қорғап, өздері сол жолда құрбан болған батырларымыз да, еселі еңбек сіңірген немесе ұлтына рухани мол мұра қалдырған қайраткерлеріміз де көп. Биыл бірқатар арыстарымыздың мерейтойы аталып өтеді.
Соның ішінде 1836-38 жылдары еліміздің батысында болған халық көтерілісінің қолбасшысы Исатай Тайманұлының 225 жылдығы өтетіні жоспарланған. Исатай Тайманұлы 1791 жылы дүниеге келіп, 1838 жылы Ақбұлақ өзенінің жағасында болған шайқаста асқан ерлікпен қаза табады. Исатай - Жоңғар шапқыншылығы кезінде атағы шыққан Ағатай батырдың ұрпағы. И.Тайманұлының ерлігі мен қайраткерлігі Махамбет Өтемісұлының жалынды жырларында көрініс тапқан.
2016 жылы Исатай мен Махамбет бастаған көтеріліске (1836 жыл) 180 жыл толады.
Халыққа білімнің нұрын шашқан, қазақтың аса көрнекті ағартушы-педагогы, жазушы, этнограф, фольклоршы, қоғам қайраткері Ыбырай Алтынсаринге – 175 жыл.
Жыр алыбы Жамбыл Жабаевқа – 170 жыл.
Ақ күріштің атасы атанған еңбек майталманы, екі мәрте Социалистік Еңбек Ері Ыбырай Жақаевтың да 125 жыл
Елімізге, халқымызға адал еңбек сіңірген, игілікті ісімен артына өшпейтін із қалдырған бұлардан басқа да ұлтжанды азаматтардың да мерейтойлары өтетіні сөзсіз.
2016 жылы Желтоқсан көтерілісіне 30 жыл толады. 1986 жылы 17-18 желтоқсан күндері СОКП Орталық Комитетінің шешіміне қарсы шыққан қазақ жастары бейбіт ереуіл жасап, Алматы қаласындағы Орталық Алаңға жиналып, наразылықтарын білдірді. Мұндай қарсылықты күтпеген отаршылдық, әміршіл-әкімшіл жүйе бостандыққа, тәуелсіздікке ұмтылған қазақ жастарын аяусыз жазалау операциясын жүзеге асырды. Бұл кеңестік империяның жымысқы саясатын, шағын халықтарға қарсы жүргізіп келген опасыз саясатын жария еткен алғашқы көтерілістің бастауы болды. Содан кейін өзге республикаларда да осындай наразылық білдірген оқиғалар болғаны тарихтан белгілі.
1991 жылы КСРО күйреп, оның құрамында болып келген республикалар ғасырлар бойы аңсап келген азаттығына, тәуелсіздігіне қол жеткізді. Соның бірі - Қазақ Елі! 1991 жылы 16 желтоқсанда өз тәуелсіздігін алды.
Алматыда болған Желтоқсан көтерілісіне байланысты 17 желтоқсан Қазақстан Республикасының Демократиялық жаңару күні болып белгіленген. 1991 жылы 12 желтоқсанда Қазақстан Республикасы Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың «Қазақстандағы 1986 жылғы 17-18 желтоқсандағы оқиғаларға қатысқаны үшін жауаптылыққа тартылған азаматтарды ақтау туралы» Жарлығымен Қазақстандағы 1986 жылғы желтоқсанның 17-18-індегі оқиғаларға қатысқаны үшін қылмыстық, әкімшілік және тәртіптік жауапқа тартылған адамдар ақталды. Аталған Жарлықтың 4-тармағы бойынша 17 желтоқсан Қазақстан Республикасының Демократиялық жаңару күні деп жарияланды.
Бұдан 55 жыл бұрын, яғни, 1961 жылы 12 сәуірде адам баласы алғаш рет ғарышқа аттанды. Юрий Гагарин адамзат тарихында ғарыш кеңістігіне көтерілген тұңғыш азамат.
Ал 25 жыл бұрын 1991 жылы 2 қазанда қазақтың тұңғыш ғарышкері, Кеңестер Одағының Батыры, Халық Қаһарманы Тоқтар Әубәкіров ғарышқа сапар шекті. 10 қазан күні Жерге оралды.
Биыл Семей сынақ аймағының біржола жабылғанына 25 жыл толады. 1991 жылы 29 тамызда Қазақстан Президенті Нұрсұлтан Назарбаев «Семей ядролық сынақ полигонын жабу туралы» тарихи Жарлыққа қол қойды. Осы орайда, 29 тамыз Қазақстанның бастамасымен бүгінгі таңда Ядролық сынақтарға қарсы әрекеттердің халықаралық күні болып белгіленді. Бұл туралы БҰҰ Бас Ассамблеясының қарары қабылданды.
Әрбір іс-шара елді бірлікке, ынтымаққа, келешекке деген нық сенімді қалыптастыруға шақырса, ол халықтың көңілінен шығатыны сөзсіз. Мәні зор іс-шараларымыз игілікті, мерейтойларымыз мәртебелі болғай!
Назарбаев:
Тәуелсіздікті сақтап қалу, оны алудан да қиын
Бақтыбай Жолбарысұлы атындағы №18 орта мектеп –лицей кітапханасының қорынан
Назарбаев Н. Ә.
Тәуелсiздiк белестерi / Н. Ә. Назарбаев. - Алматы : Атамұра, 2003. - 336 с.
Назарбаев Н.Ә.
Тарих толқынында / Н. Ә. Назарбаев. - Алматы : Атамұра, 2003. - 288 с.
Назарбаев Н.Ә.
Тарих толқынында / Н.Ә. Назарбаев . - Алматы : Атамұра, 1999. - 296 с.
Назарбаев Н.Ә.
Ғасырлар тоғысында / Н. Ә. Назарбаев. - Алматы : Атамұра, 2003. - 256 с.
Назарбаев Н.Ә.
Қазақстан тәуелсiздiгi : Тарих тағылымдары және қазiргi заман = Независимость Казахстана : Уроки истории и современность / Н. Ә. Назарбаев. - Алматы : Қазақстан, 1997. - 128 с. - (Қаз., орыс тiл.).
Назарбаев Н.Ә.
Тарих толқынында / Н. Ә. Назарбаев. - Алматы : Атамұра, 2003. - 288 с
Назарбаев Н.Ә.
Тарих толқынында / Н.Ә. Назарбаев . - Алматы : Атамұра, 1999. - 296 с.
Назарбаев Н.Ә.
Ғасырлар тоғысында / Н. Ә. Назарбаев. - Алматы : Атамұра, 2003. - 256 с.
Нұрсұлтан Назарбаев-Қазақстан Республикасының тұңғыш Президенті : 2 томдық: Ретроспективтік библиографиялық көрсеткіш / Бас. ред. Б.Ө. Жақып. - Алматы : Қазақ энциклопедиясы ЖШС. - 2010
І том. - 736 с. - (Қаз., ағылшын тіл.).
Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев - Тәуелсіз Мемлекеттің Негізін Қалаушы / Бас.ред. Б.Ө. Жақып. - Алматы : Қазақ энциклопедиясы ЖШС, 2010. - 228 с.
Елбасы жолдады - Елі қолдады / Құраст. Г. Тәңірбергенова, Қ. Қалилаханова, Б. Имансерікова, Р. Әлімбеков. - Астана : Күлтегiн. - 2008
І том. - 312 с. - (Қазақстан Республикасы).
Абдрахманов С.
Тәуелсiздiк шежiресi / С. Абдрахманов. - Астана : Елорда, 2001. - 328 с.
Аяған Б.Ғ.
Қазақстанның қазіргі заман тарихы : Жалпы білім беретін мектептің 9-сыныбына арналған оқулық / Б. Ғ. Аяған, М. Ж. Шәймерденова. - 2-басылымы, өңделген. - Алматы : Атамұра, 2009. - 384 с.
Алаш қозғалысы: Құжаттар мен материалдар жинағы = Движение Алаш: Сборник документов и материалов / Ш. Уәлиханов атындағы тарих және этнология институты. - Алматы : "Алаш" баспасы. - 2005
2-ші том : Желтоқсан 1917ж.-мамыр 1920 ж. - 496 с. - ("Алаш мұрасы"). - (Қаз., орыс тiл.).
Әбжанов Х.
Тәуелсіз Қазақстан: Жоғары білім, ғылым, саясат / Х. Әбжанов, Ғ. Кенжебаев. - Алматы : "Баспалар үйі", 2009. - 312 с.
Әлем Қазақстан туралы. Әлем Президент туралы: 1991 жыл : хроника, оқиғалар, айғақтар / Құраст. Г.Тәңірбергенова, Қ.Қалилаханова, Б.Имансерікова, Р.Әлімбеков. - Астана : "Күлтегiн" баспасы. - 2008
І том. - 328 с. - (Қазақстан Республикасы).
Әлем Қазақстан туралы. Әлем Президент туралы: 1992 жыл : хроника, оқиғалар, айғақтар. - Астана : "Күлтегiн" баспасы. - 2009
2-ші том. - 272 с. - (Қазақстан Республикасы).
Әлем Қазақстан туралы. Әлем Президент туралы: 1992 жыл : хроника, оқиғалар, айғақтар. - Астана : "Күлтегiн" баспасы. - 2009
3 том. - 304 с. - (Қазақстан Республикасы
Әлем Қазақстан туралы. Әлем Президент туралы: 1993 жыл : хроника, оқиғалар, айғақтар / ҚР Президенттік мәдениет орталығы. - Астана: "Күлтегiн" баспасы. - 2010
IV том. - 320 с. - (Қазақстан Республикасы).
Әлем Қазақстан туралы. Әлем Президент туралы: 1993 жыл : хроника, оқиғалар, айғақтар / ҚР Президенттік мәдениет орталығы. - Астана: "Күлтегiн" баспасы. - 2010
V том. - 368 с. - (Қазақстан Республикасы).
Әлем Қазақстан туралы. Әлем Президент туралы: 1994 жыл : хроника, оқиғалар, айғақтар / ҚР Президенттік мәдениет орталығы. - Астана : "Күлтегiн" баспасы. - 2010
VI том. - 320 с. - (Қазақстан Республикасы).
Әлем Қазақстан туралы. Әлем Президент туралы: 1994 жыл : хроника, оқиғалар, айғақтар / ҚР Президенттік мәдениет орталығы. - Астана: "Күлтегiн" баспасы. - 2010
VII том. - 320 с. - (Қазақстан Республикасы).
Қазақ шежiресi / Ж. Бейсенбайұлы. - Алматы: Атамұра, 1994. - 160 с
Дүние жүзi қазақтарының құрылтайы : Құттықтаулар, баяндамалар, тiлектер, өлең-жырлар. - Алматы : Атамұра-Қазақстан, 1993. - 192 с.
Елеукенов Ш.
Әдебиет - тәуелсіздік қаруы; Бүгінгі сөз өнері: өрісі мен өресі / Ш. Елеукенов. - Алматы : "Баспалар үйі", 2009. - 472 с. - (Парасат).
Елбасы жолдады - Елі қолдады / Құраст. Г. Тәңірбергенова, Қ. Қалилаханова, Б. Имансерікова, Р. Әлімбеков. - Астана : Күлтегiн. - 2008
І том. - 312 с. - (Қазақстан Республикасы).
Кекiлбайұлы Ә.
Азаттықтың ақ таңы : Уақыт мiнбесiнен айтылған сөз / Ә. Кекiлбайұлы. - Алматы : Қазақстан, 1998. - 736 с.
Кекілбай Ә.
Тіл және тәуелсіздік / Ә. Кекілбай. - Астана : Ер-дәулет, 2007. - 296 с.
Котов А.К.
Суверенный Казахстан: гражданин, нация: Вопросы конституционного права / А. К. Котов. - Алматы : Жеті жарғы, 1996. - 288 с.
Қирабаев С.
Ұлт тәуелсiздiгi және әдебиет : Зерттеулер мен мақалалар / С. Қирабаев. - Алматы : Ғылым, 2001. - 448 с
Қазақстан тарихы (Аса маңызды кезеңдері мен ғылыми мәселелері) : ҚР Білім және ғылым мин. бекіткен жалпы білім беретін мектептің қоғамдық-гуманитарлық бағытындағы 11-сыныбына арналған оқулық / М. Қойгелдиев [и др.]. - Алматы : Мектеп, 2007. - 304 бет, суретті.
Қазақстан тарихы көне заманнан бүгінге дейін : очерк. - Алматы : Дәуiр, 2006. - 445 с.
Қазақ ұлт-азаттық қозғалысы : көп томдық. - Алматы : "Ел-шежіре". - 2008
8-ші том : Ұлығ Түркістан. - 368 с. - ("Мәдени мұра").
Қазақ ұлт-азаттық қозғалысы : көп томдық. - Алматы : "Ел-шежіре". - 2008
Қазақстан: Ұлттық энциклопедия / Бас ред. Б. Аяған . - Алматы : Қазақ энциклопедиясы. - 2007
10-шы том : Э - Я. Қосымшалар. Тәуелсіздік тұғыры. Он бес жылдық өркендері. - 704 с.
Қазақ ұлт-азаттық қозғалысы : Көп томдық. - Алматы : "Ел-шежіре". - 2007
Қозыбаев М.
Киелі тәуелсіздік / М. Қозыбаев. - Алматы : "Баспалар үйі", 2009. - 448 с. - (Сана).
Нұрпейiсов К.
Қазақстан тарихы : Жалпы бiлiм беретiн мектептiң 11-сынып. арналған оқулық / К. Нұрпейiсов, Б. Аяғанов, Н. Жақсылықов. - Алматы : Мектеп, 2001. - 160 с.
Сариев Ш.
Шөл даланың ұлымын... / Ш. Сариев. - Алматы : Қайнар баспасы, 2008. - 208 с.
Табей К.
Қайсар рухты қазақ: Қайрат Рыскұлбеков / К. Табей. - Алматы : Атамұра-Қазақстан, 1994. - 120 с.
Шаймерденов Е.
Қазақстан Республикасының тәуелсіздік рәміздері = Символы независимости Республики Казахстан = The symbols of independence of the Republic of Kazakhstan / Е. Шаймерденов. - Алматы : "Алматыкітап баспасы" , 2008. - 64 с. - (Қаз., орыс, ағылшын тiл.).
Шаймерденов Е.
Қазақстан Республикасының тәуелсіздік рәміздері = Символы независимости Республики Казахстан = The symbols of independence of the Republic of Kazakhstan / Е. Шаймерденов. - Алматы : "Алматыкітап баспасы" , 2008. - 240 с. - (Қаз., орыс, ағылшын тiл.).
Шаяхметов Н.
ХХ - ғасырдағы Қазақстан тарихы : оқу құралы / Н. Шаяхметов. - Алматы : "Эверо", 2014. - 348 с.