Конспект мероприятия по истории "Тарих тол?ынында"

Та?ырыбы: Тарих тол?ынында (тарихи танымды? сайыс)

Ма?саты: а) тарихи деректер бойынша тапсырма жасай білу
да?дысына ?йрену
б)?з пікірін ?ор?ай білу да?дыларына т?селдіру

?атысушылар: 7-9 сынып о?ушылардан ??рыл?ан командалар

Саба?ты? т?рі: сайыс саба?ы

Сайысты? барысы:

І. Психологиялы? ахуал

Командалар бір-біріне с?ттілік тілейді)

ІІ. ?йымдастыру кезе?і

«Тарих рецептімен жасалмайды. О?и?аларды ба?ала?анда біз на?ты тарихи жа?дайлар?а, ?олда?ы бар м?ліметтерге с?йенуіміз керек. Не н?рсені? де м?нін т?сінуге бастайтын кілт – сол» - деп Ерм??ан Бакмаханов а?амыз айт?андай, сіздер «Тарих тол?ынында» атты тарихи танымды? сайысымыз?а ?ош келді?іздер!

Білімдіден шы?ады ал?ыр шешен,
Шешендікпен бол?ан ?ой барлы? к?сем.
Сайра ш?кірт, суырып шары?ташы,
?алмасын б?л сайыста сені? есе?,- дей келе сайысымызды бастайы?

(?р команда топты? атымен, эмблемасымен, ?ранымен таныстырады)

ІІІ. Сайыстар:

1 сайыс – «Сам?ау»

?ріптер с?йлейді:
А – Елімізді? о?т?стік астанасы: Алматы
? – Абылай ханны? шын есімі : ?білманс?р
Б – Астана ?аласыны? символы : Б?йтерек
В – 1993 жылы 15 ?арашада бол?ан тарихи о?и?а : Валюта енгізілді
Г – Тарихты? атасы: Геродот
? – Н?рс?лтан Назарбаев?а берілген ата? : ?асыр адамы
Д – алла тарапынан берілетін ?мір, міндет пен тыйымдарды? жиынты?ы: Дін
Е – «Алтын адам» ?айдан табылды : Есік ?ор?анынан
Ё – Конституцияны? ??рылымы : 9 тарау 98 бап
Ж – «Мен ?аза?пын» поэмасын жаз?ан адам : Ж.Молда?алиев
З – Сиырды? пірі : Зе?гі баба
И – Елбасымызды? маманды?ы: Инженер- металлург
Й – «Алаш» сыйлы?ын ал?ан жазушы, ?ажы: Халифа Алтай
К – ?аза?ты? со??ы ханы: Кенесары
? – Ж.Баласа??нны? ХІ ?. жаз?ан е?бегі: «??тты Білік»
Л – Ке?ес ?кіметіні? басшысы: Ленин
М – ??н мемлекетіні? негізін ?ала?ан: М?де
Н – К?йші, сазгер, дирижер, домбырашы:Н.Тілендиев
?- ?аза?станны? е? биік шы?ы : Хант??ірі
О- ?аза?станны? бірінші астанасы: Орынбор
? – ?аза?станда?ы т?сті металлургияны? орталы?ы: ?скемен
П – Жо?ар?ы за? шы?арушы орган : Парламент
Р – 1995ж «?лемні? ?йгілі ?йелдері» деген энциклопедия?а енген адам: Р.Ба?ыланова
С – Алтын Орданы? астанасы: Сарай-Бату

Т – ?аза?станды ал?аш т?уелсіз ел деп таны?ан ел: Туркия
У – Малды? т?лдегеннен кейінгі ал?аш?ы с?ті: Уыз
? – Ке?ес Ода?ы мен Германия арасында?ы со?ыс: ?ОС
? – Жыл мезгілін ?аза?тар ?андай ж?лдыз?а байланысты білген: ?ркер
Ф – «Екінші ?стаз» атан?ан ??лама: ?л-Фараби
Х – 2009ж. 25 а?пан мен 6 наурыз аралы?ында ?аза?станда бол?ан о?и?а : Халы? сана?ы
? – ?аза?стан Республикасына сі?ген е?бегі ?шін, оны? т?уелсіздік жолында к?ресі ?шін берілетін орден: Халы? ?а?арманы
Ц – Астана ?аласыны? б?рын?ы атауы: Акмола
Ч – ?аза?ты? ?лы а?ыны :Абай
Ш – аса к?рнекті сазгер, ?н жанрыны? майталманы: Ш.?алдая?ов
Щ – Биыл Т?уелсіздікке неше жыл : 23 жыл
Ъ –Халы?аралы? тіл: Орыс тілі
Ы – ?аза?тан шы??ан суретші ?ыз: Г.Ысмаилова
І – « К?шпенділер» триллогиясыны? авторы: І.Есенберлин
Ь- ?аза?ты? е? биік тауы: Тянь-Шань
Э – Халы?тарды? ?дет – ??рып, салт – д?ст?рін зерттейтін ?ылым: Этнография
Ю – хал?ымызды? ?олданбалы ?нерінен жеткен табыстарыны? бірі : Ою
Я – Ке?ес Ода?ы батыры ата?ын ал?ан мерген: ?лия
2 сайыс «Кім жылдам»
Тарихи о?и?алар:
1773-1775жж – Е.Пугачев к?терілісі
1783-1797жж – С.Дат?лы к?терілісі
1723-1727жж – «А?табан ш?бырынды, ал?ак?л с?лама» жылдары
1837-1847жж – Кенесары ?асым?лыны? к?терілісі
1836-1838жж – Исатай мен Маханбетті? к?терілісі
1914-1918жж – І д?ние ж?зілік со?ыс
1939-1945жж – ІІ д?ние ж?зілік со?ыс
1918-1920жж – Азамат со?ысы

Сергіту с?ті:

Тіл туралы -

Отан туралы –

Ерлік туралы -

К?ріністер: «Тарих ?асырлар к??сі»

3 сайыс: «Тарихи о?и?аларды таны»

?біл?айыр ханды?ы мен Мо?олстан ханды?ыны? к?ш-?уаты ?лсіреп, к?йреу д?режесіне жетті, рулар мен тайпалар к?семдеріні? арасында?ы ?зара талас-тартыстар толастамады, ?аза? тайпалары мен руларын мемлекет етіп біріктіру міндеті ал?а тартылды. Б?л ?ай тарихи о?и?аны? ал?ышарты болып есептеледі. (?аза? ханды?ыны? ??рылуы)
Бумын ?а?ан мен Ана??й ?а?ан арасында?ы дау жанжалды баяндап, б?л тарихи о?и?амен ?андай ?а?анатты? пайда болуы байланысты? (Т?рік ?а?анатыны? курылуы)
Ірі ?нерк?сіпті, е? алдымен ауыр ?нерк?сіпті ??ру ж?не дамыту, ірі ?нерк?сіптік ?ндіріс негізінде б?кіл халы? шаруашылы?ын ?айта ??ру ?ажеттілігі неге ?келді? (индустриализация)
Ірі байлар?а к?шпелі аудандарда ірі мал?а ша??анда т?рт ж?з бастан жо?ары малы бар, жартылай к?шпелі аудандарда ?ш ж?з бастан жо?ары малы бар, ал отыры?шы аудандарда ж?з елу бастан жо?ары малы бар ?ожалы?тар жат?ызылды. Б?л ?ай за??а с?йкес болды? (?аха? байларын т?ркілеу туралы декрет 1928 жылды? 25 тамызында ?абылдан?ан декретке с?йкес)
Б?л ?уаныш?а арнап жинал?ан ж?ртты? алдында жасалатын ырым. Шашуды жа?сылы?тар?а шашады. Оны? м?ні -жа?сылы?, молшылы?, к?т-береке тілеу. (шашу)
?уанышты хабарды, бірінші болып жеткізген адамны? алатын сый-??десі. (с?йінші)

?аза? феодалды? мемлекетіні? б?ры??ы шекарасын ?алпына келтіріп, ?з ханды?ы кезінде елді? саяси-экономикалы? дамуына т?бірлі ?згерістер енгізген ата?ты мемлекет ?айраткері. Орта ж?зді? с?лтаны У?лиді? баласы (Абылай)
1818 жылы патша ?кіметі ?аза?тарды? Жайы? ?зенінен ?тіп, Б?кей ордасына к?шіп келуіне тыйым салатын б?йры? шы?арды. Б?йры?ты? орындалуын Орал ?аза? ?скерлері ?ада?алап отырды. 1834 жылы бол?ан ж?т та жа?дайды шиеленістіре т?сті. Осы ж?тты пайдалан?ан князь Юсупов ?аза?тардан ?з айма?ын ?ыстап шы??аны ?шін мал басына салы? алды. Осыны? б?рі жергілікті ?аза?тарды? ашу-ызасын ту?ызып, оларды к?теріліске итермеледі. Б?л ?ай к?теріліс? (1836-1838 жж. Исатай мен Махамбет)

І?. Сайысты ?орытындылау (?діл?азы ал?асына с?з)

?. Марапаттаулар

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«Конспект мероприятия по истории "Тарих тол?ынында" »

Тақырыбы: Тарих толқынында (тарихи танымдық сайыс)

Мақсаты: а) тарихи деректер бойынша тапсырма жасай білу
дағдысына үйрену
б)өз пікірін қорғай білу дағдыларына төселдіру

Қатысушылар: 7-9 сынып оқушылардан құрылған командалар

Сабақтың түрі: сайыс сабағы

Сайыстың барысы:

І. Психологиялық ахуал

Командалар бір-біріне сәттілік тілейді)

ІІ. Ұйымдастыру кезеңі

«Тарих рецептімен жасалмайды. Оқиғаларды бағалағанда біз нақты тарихи жағдайларға, қолдағы бар мәліметтерге сүйенуіміз керек. Не нәрсенің де мәнін түсінуге бастайтын кілт – сол» - деп Ермұқан Бакмаханов ағамыз айтқандай, сіздер «Тарих толқынында» атты тарихи танымдық сайысымызға қош келдіңіздер!

Білімдіден шығады алғыр шешен,
Шешендікпен болған ғой барлық көсем.
Сайра шәкірт, суырып шарықташы,
Қалмасын бұл сайыста сенің есең,- дей келе сайысымызды бастайық

(Әр команда топтың атымен, эмблемасымен, ұранымен таныстырады)

ІІІ. Сайыстар:

1 сайыс – «Самғау»

Әріптер сөйлейді:
А – Еліміздің оңтүстік астанасы: Алматы
Ә – Абылай ханның шын есімі : Әбілмансұр
Б – Астана қаласының символы : Бәйтерек
В – 1993 жылы 15 қарашада болған тарихи оқиға : Валюта енгізілді
Г – Тарихтың атасы: Геродот
Ғ – Нұрсұлтан Назарбаевқа берілген атақ : Ғасыр адамы
Д – алла тарапынан берілетін әмір, міндет пен тыйымдардың жиынтығы: Дін
Е – «Алтын адам» қайдан табылды : Есік қорғанынан
Ё – Конституцияның құрылымы : 9 тарау 98 бап
Ж – «Мен қазақпын» поэмасын жазған адам : Ж.Молдағалиев
З – Сиырдың пірі : Зеңгі баба
И – Елбасымыздың мамандығы: Инженер- металлург
Й – «Алаш» сыйлығын алған жазушы, қажы: Халифа Алтай
К – Қазақтың соңғы ханы: Кенесары
Қ – Ж.Баласағұнның ХІ ғ. жазған еңбегі: «Құтты Білік»
Л – Кеңес үкіметінің басшысы: Ленин
М – Ғұн мемлекетінің негізін қалаған: Мөде
Н – Күйші, сазгер, дирижер, домбырашы:Н.Тілендиев
Ң- Қазақстанның ең биік шыңы : Хантәңірі
О- Қазақстанның бірінші астанасы: Орынбор
Ө – Қазақстандағы түсті металлургияның орталығы: Өскемен
П – Жоғарғы заң шығарушы орган : Парламент
Р – 1995ж «әлемнің әйгілі әйелдері» деген энциклопедияға енген адам: Р.Бағыланова
С – Алтын Орданың астанасы: Сарай-Бату

Т – Қазақстанды алғаш тәуелсіз ел деп таныған ел: Туркия
У – Малдың төлдегеннен кейінгі алғашқы сүті: Уыз
Ұ – Кеңес Одағы мен Германия арасындағы соғыс: ҰОС
Ү – Жыл мезгілін қазақтар қандай жұлдызға байланысты білген: Үркер
Ф – «Екінші ұстаз» атанған ғұлама: әл-Фараби
Х – 2009ж. 25 ақпан мен 6 наурыз аралығында Қазақстанда болған оқиға : Халық санағы
Һ – Қазақстан Республикасына сіңген еңбегі үшін, оның тәуелсіздік жолында күресі үшін берілетін орден: Халық Қаһарманы
Ц – Астана қаласының бұрынғы атауы: Акмола
Ч – қазақтың ұлы ақыны :Абай
Ш – аса көрнекті сазгер, ән жанрының майталманы: Ш.Қалдаяқов
Щ – Биыл Тәуелсіздікке неше жыл : 23 жыл
Ъ –Халықаралық тіл: Орыс тілі
Ы – Қазақтан шыққан суретші қыз: Г.Ысмаилова
І – « Көшпенділер» триллогиясының авторы: І.Есенберлин
Ь- Қазақтың ең биік тауы: Тянь-Шань
Э – Халықтардың әдет – ғұрып , салт – дәстүрін зерттейтін ғылым: Этнография
Ю – халқымыздың қолданбалы өнерінен жеткен табыстарының бірі : Ою
Я – Кеңес Одағы батыры атағын алған мерген: Әлия
2 сайыс «Кім жылдам»
Тарихи оқиғалар:
1773-1775жж – Е.Пугачев көтерілісі
1783-1797жж – С.Датұлы көтерілісі
1723-1727жж – «Ақтабан шұбырынды , алқакөл сұлама» жылдары
1837-1847жж – Кенесары Қасымұлының көтерілісі
1836-1838жж – Исатай мен Маханбеттің көтерілісі
1914-1918жж – І дүние жүзілік соғыс
1939-1945жж – ІІ дүние жүзілік соғыс
1918-1920жж – Азамат соғысы

Сергіту сәті:

Тіл туралы -

Отан туралы –

Ерлік туралы -

Көріністер: «Тарих ғасырлар күәсі»

3 сайыс: «Тарихи оқиғаларды таны»

Әбілқайыр хандығы мен Моғолстан хандығының күш-қуаты әлсіреп, күйреу дәрежесіне жетті, рулар мен тайпалар көсемдерінің арасындағы өзара талас-тартыстар толастамады, қазақ тайпалары мен руларын мемлекет етіп біріктіру міндеті алға тартылды. Бұл қай тарихи оқиғаның алғышарты болып есептеледі. (Қазақ хандығының құрылуы)
Бумын қаған мен Анағұй қаған арасындағы дау жанжалды баяндап, бұл тарихи оқиғамен қандай қағанаттың пайда болуы байланысты? (Түрік қағанатының курылуы)
Ірі өнеркәсіпті, ең алдымен ауыр өнеркәсіпті құру және дамыту, ірі өнеркәсіптік өндіріс негізінде бүкіл халық шаруашылығын қайта құру қажеттілігі неге әкелді? (индустриализация)
Ірі байларға көшпелі аудандарда ірі малға шаққанда төрт жүз бастан жоғары малы бар, жартылай көшпелі аудандарда үш жүз бастан жоғары малы бар, ал отырықшы аудандарда жүз елу бастан жоғары малы бар қожалықтар жатқызылды. Бұл қай заңға сәйкес болды? (Қахақ байларын тәркілеу туралы декрет 1928 жылдың 25 тамызында қабылданған декретке сәйкес)
Бұл қуанышқа арнап жиналған жұрттың алдында жасалатын ырым. Шашуды жақсылықтарға шашады. Оның мәні -жақсылық, молшылық, кұт-береке тілеу. (шашу)
қуанышты хабарды, бірінші болып жеткізген адамның алатын сый-қәдесі. (сүйінші)
Қазақ феодалдық мемлекетінің бұрыңғы шекарасын қалпына келтіріп, өз хандығы кезінде елдің саяси-экономикалық дамуына түбірлі өзгерістер енгізген атақты мемлекет қайраткері. Орта жүздің сұлтаны Уәлидің баласы (Абылай)
1818 жылы патша өкіметі қазақтардың Жайық өзенінен өтіп, Бөкей ордасына көшіп келуіне тыйым салатын бұйрық шығарды. Бұйрықтың орындалуын Орал қазақ әскерлері қадағалап отырды. 1834 жылы болған жұт та жағдайды шиеленістіре түсті. Осы жұтты пайдаланған князь Юсупов қазақтардан өз аймағын қыстап шыққаны үшін мал басына салық алды. Осының бәрі жергілікті қазақтардың ашу-ызасын туғызып, оларды көтеріліске итермеледі. Бұл қай көтеріліс? (1836-1838 жж. Исатай мен Махамбет)

ІҮ. Сайысты қорытындылау (әділқазы алқасына сөз)

Ү. Марапаттаулар

7-сынып
А – Еліміздің оңтүстік станасы:
Ә – Абылай ханның шын есімі :
Б – Астана қаласының символы :
В – 1993 жылы 15 қарашада болған тарихи оқиға :
Г – Тарихтың атасы:
Ғ – Нұрсұлтан Назарбаевқа берілген атақ :
Д – Алла тарапынан берілетін әмір, міндет пен тыйымдардың жиынтығы:
Е – «Алтын адам» қайдан табылды :
Ё – Конституцияның құрылымы :
Ж – «Мен қазақпын» поэмасын жазған адам :
З – Сиырдың пірі :

И – Елбасымыздың мамандығы:
Й – «Алаш» сыйлығын алған жазушы, қажы:

8-сынып
К – Қазақтың соңғы ханы:
Қ – Ж.Баласағұнның ХІ ғ. жазған еңбегі:
Л – Кеңес үкіметінің басшысы -
М – Ғұн мемлекетінің негізін қалаушы -
Н – Күйші, сазгер, дирижер, домбырашы:
Ң- Қазақстанның ең биік шыңы :
О- Қазақстанның бірінші астанасы:
Ө – Қазақстандағы түсті металлургияның орталығы:
П – Жоғарғы заң шығарушы орган :
Р – 1995ж «әлемнің әйгілі әйелдері» деген энциклопедияға енген адам:
С – Алтын орданың астанасы
Т – Қазақстанды алғаш тәуелсіз ел деп таныған ел:
У – Малдың төлдегеннен кейінгі алғашқы сүті:
Ұ – Кеңес Одағы мен Германия арасындағы соғыс:

9-сынып
Ү – Жыл мезгілін қазақтар қандай жұлдызға байланысты білген:
Ф – «Екінші ұстаз» атанған ғұлама:
Х – 2009ж. 25 ақпан мен 6 наурыз аралығында Қазақстанда болған оқиға :
Һ – Қазақстан Республикасына сіңген еңбегі үшін, оның тәуелсіздік жолында күресі үшін берілетін орден:
Ц – Астана қаласының бұрынғы атауы:
Ч – қазақтың ұлы ақыны :
Ш – аса көрнекті сазгер, ән жанрының майталманы:
Щ – Биыл Тәуелсіздікке неше жыл :

Ъ –Халықаралық тіл:
Ы – Қазақтан шыққан суретші қыз:
І – « Көшпенділер» триллогиясының авторы:

Ь- Қазақтың ең биік тауы:

Э – Халықтардың әдет – ғұрып , салт – дәстүрін зерттейтін ғылым:

Ю – халқымыздың қолданбалы өнерінен жеткен табыстарының бірі :

Я – Кеңес Одағы батыры атағын алған мерген:

Сайыс жоспары:

Бәйге
Ретімен орналастыр
Тұлғалар тану
Келісемін – келіспеймін
Бұ кімнің сөзі
Көрермен сұрақтары

Ойды аяқтау
Атақты күрішсі – Ыбырай Жақаев
Атақты тары өсіруші – Шығанақ Берсиев
Атақты Шопан – Жазылбек Қуанышбаев
Шоқынған қазақ – Яков Беляков
Тұңғыш ғарышкер – Тоқтар Әубәкіров
Тұңғыш шахтер – Түсіп Күзембаев
Қазақтың соңғы ханы – Кенесары
Қазақтың биші қызы – Шара Жиенқұлова
Қазақтың бұлбұл қызы – Майра Шамсутдинова
Қазақ халқының ұраны – Алаш
Отырардың билеушісі – қайырхан
Отбасының қамқоршысы – Ұмай ана
Кіші жүздің биі – Әйтеке би
Ұлы жүздің биі – Төле би
Орта жүздің биі – Қазабек би
Үш жүздің басын қосқан хан – Тәуке хан
Ең жас дін – Ислам діні
Киіз үйдің төбесі – шаңырақ
Пулеметші қыз – Мәншүк
Мерген қыз – Әлия

1. Сайыскерге қойылатын сұрақтар.
1. Қазақ хандығының (1456ж) негізін салушы хан? (Керей)
2. Абайдың шын есімі? (Ибраһим)
3. Қазақтың тұңғыш астанасы болған қала? (Орынбор)
4. ҚР - ның жер көлемі қанша? (2млн 724, 9 мың шақырым)

2. Сайыскерге қойылатын сұрақтар.
1. Қазақта тұңғыш генерал атағын алған және мектеп ашқан кім? (Жәңгір Бөкейұлы 1801 - 1845)
2. «Құтты Білік» дастанын 30 жыл дайындап, 1, 5 жылда жазып шыққан қай ғалым? (Жүсіп Бласағұн)
3. Қазақстанның тәуелсіздігін алғаш таныған мемлекет? (Түркия)
4. Қазақтың тұңғыш шешені кім? (Жиренше ХV ғ.)

3. Сайыскерге қойылатын сұрақтар.
1. ҚР – шекарасының жалпы ұзындығы қанша шақырым? (3000 шақырым)
2. Қазақтан шыққан геолог ғалым кім? (Қаныш Сәтпаев)
3. ҚР - да «халық қаһарманы» және «ғасыр адамы» атағын иеленген қайраткер кім? (Тоқтар Әубәкіров)
4. Қазіргі таңдағы көрнекті демограф ғалым кім? (Мақаш Тәтімов)

4. Сайыскерге қойылатын сұрақтар.
1. Тұңғыш 1742 жылы тархан атағын алған батыр кім? (Шақшақ Жәнібек батыр 1693 – 1751)
2. «Көшпенділер» трилогиясының авторы кім? (І. Есенберлин)
3. ҚР - да ұлттық валюта – теңге қашан айналымға енген еді? (1993ж. 15 қараша)
4. Қазақстанда қанша ұлт өкілдері тұрады? (130 - дай)

5. Сайыскерге қойылатын сұрақтар.
1. Қазақта тұңғыш дүние жүзі чемпионы атағын алған палуан кім? (Қажымұқан Мұңайтпасұлы)
2. 1912 жылы қазақ әліппесін жасаған және алғаш оқу құралын жазған кім? (Ахмет Байтұрсынұлы)
3. Қазіргі таңда әлемнің қанша мемлекетімен сыртқы сауда байланысы орнатылған? (145)
4. ҚР - сы қандай мемлекеттермен шектеседі? (Ресей, Өзбекстан, Қырғызстан, Қытай, Түркіменстан)

6. Сайыскерге қойылатын сұрақтар.
1. Орыс империясына қарсы қазақ халқының біртұтас ұлт - азаттық көтерілісінің қолбасшысы кім болды? (Кенесары Қасымұлы)
2. «Бақытсыз Жамал» романының, «Оян қазақ», «Терме» әдеби публистикалық туындысының авторы кім? (М. Дулатұлы)
3. Бұл күнде Қазақстанның тәуелсіздігін қанша мемлекет таныды? (120)
4. Қазіргі ҚР ұранының авторлары? (Нажимидинов, Назарбаев, Қалдаяқов)