Қазақстан Республикасының Тәуелсіздігінің 25 жылдығына арналған «Қазақстан тарихын білесіңбе» атты зияткерлік ойын

Қазақстан Республикасының Тәуелсіздігінің 25 жылдығына
арналған «Қазақстан тарихын білесіңбе» атты
зияткерлік ойын.

Мақсаты:
Білімдік: Білім алушылардың тарих пәнінен алған білімдерін байқау, бекіту, кеңейту.
Дамытушылық: Білім алушылардың өз ойларын еркін жеткізуге дағдыландырып, логикалық ойлау қабілеттерін дамыту.
Тәрбиелік: Білім алушыларды отансүйгіштікке, елжандылыққа, еңбекқорлыққа, адамгершілікке тәрбиелеу, эстетикалық тәрбие беру, топпен жұмыс істеуге баулу.
Сабақтың түрі: Зияткерлік ойын.
Пәнаралық байланыс: Дүниежүзі тарихы, география, қоғамтану, әдебиет.
Сабақтың барысы:
І.Ұйымдастыру кезеңі: Білім алушыларды психологиялық тұрғыдан дайындау, сабақтың мақсатымен барысымен таныстыру.
ІІ.Сабақ жоспары:
1. «Қазақстан тәуелсіздікке алай қол жеткізді» (қысқа шолу)
2. Таныстыру.
3. «Ой қозғау» кезеңі.
4. «Бәйге» кезеңі.
5. «Адасқан әріптер» кезеңі.
6. «Бекет» кезеңі.
ІІІ. Өтілу барысы:
Біз қазақ еліміз бастан не кешпеген.

Намысын ешкімге қолынан бермеген. 

Төрінде жерімнің байрағым желбіреп,

Тұп –тұнық аспаным тұрады мөлдіреп.

Қонақжай халықпыз, жомартпыз, дарханбыз,

Келешек күндерге тәтті үміт артқанбыз.

Таныған жұмыр жер Алаштың баласын,

Қазақтың елі мен даңқты даласын.
Әнұран орындалады
І. Қазақстан тәуелсіздікке қалай қол жеткізді (баяндама) 5 минут

ІІ. Таныстыру: (4 минут) Әр топ басшысы өзінің топ мүшелерімен, тобын атап таныстырады.
Ойынға: ТЖ-11А, ТЖ-11Б, ТЖ-11Г, ЖББ-21 топтарының ойыншылары қатысады.

ІІІ. Ой қозғау кезеңі. Әр дұрыс жауапқа 1ұпай беріледі. (5 минут беріледі)
1. Қазақ КСР-і . . . . . . .жылы . . . . . . . . . . күні мемлекеттік егемендігі туралы Мәлімдеме қабылдады.(1990 жыл 25 қазан)
2. . . . . . . жылы ҚР Президенті Н.Ә.Назарбаевтің жарлығымен Семей ядролық сынақ алаңы жабылды. (1991 жылы) 
3. ҚР-ның тәуелсіздігі туралы Заң . . . . . жылы . . . . . . . . . күні қабылданды. (1991 жылы 16 желтоқсан)
4. Қазақстан жер көлемі жөнінен дүниежүзі бойынша . . . . орныда. (тоғызыншы)
5. Қазақстан солтүстік-батысында. . . . . . . шектеседі. (Ресеимен)
6. ҚР-ның мемлекеттік Туы . . . . жылы . . . . . . . күні қабылданды. (1992 жылы 4-маусымда) 
7. ҚР-ның бірінші Конституциясы . . . . . . . жылы қабылданды (1993 жылы)
8. ҚР-ның ұлттық валютасы теңге . . . . . . . . жылы . . . . . . . . күні айналымға енді. (1993ж. 15- қараша) 
9. ҚР-ның жаңа Конституциясы . . . . . . жылы . . . . . . . . күні қабылданды (1995 жылы 30 тамызда)
10. Қазақстан халықтарының Ассамблеясы . . . . . . . жылы құрылды (1995 жылы).

ІV. Бәйге кезеңі. 10 сұрақтан тұратын тест тапсырмалары орындалады (7 минут) әр дұрыс жауап 1 ұпай
1. Адамзат тарихы дамуының ең алғашқы кезеңі                                                      
А) Қола дәуірі
В) Темір дәуірі
С) Тас дәуірі
2. Алғашқы адамдардың бастапқы кезеңдегі топтасу жүйесі
А) Рулық
В) Тобыр
С) Қауымдастық
3. Орталық Қазақстан жеріндегі қола дәуірінің ең соңғы кезең мәдениеті
А) Андронов
В) Беғазы-Дәндібай
С) Дәндібай-Қарасу
4. "Тотемизм" дегеніміз
А) Шығу тегін жануарлармен байланыстыру
В) Ата-баба аруағына табыну
С) Табиғаттың тылсым күші
5. Қазақ хандығының негізін қалаған хандарды ата?
А) Әбілқайыр мен Тәуке
В) Жәнібек пен Керей
С) Есім мен Қасым
6.Кіші жүз Ресеи империясына нешінші жылы қосылды?
А) 1730ж.
В) 1731ж.
С) 1732ж.
7. Адамның шығу тегін зерттейтін ғылым.
А) антропология
В) археология.
С) этнография.
8. Ресейдегі қазан төңкерілісі қашан болды
А) 1917ж 25 қазан
В) 1917ж 7 қазан
С) 1918ж 20 қазан
9. Алматыдағы Желтоқсан көтерілісі қашан болды
А) 1985ж
В) 1986ж
С) 1987ж
10. Қазақстан Республикасы өз тәуелсіздігін қашан жариялады?
А) 1990ж 25 қазан
В) 1991ж 1 желтоқсан
С) 1991ж 16 желтоқсан
V. «Адасқан әріптер» кезеңі. Берілген әріптерден сөз құрастыру. (7 минут) әр дұрыс жауап 1 ұпай
1.РХЕАГИЯОЛО-заттай деректер бойынша адамзат тарихының ежелгі кезеңін зерттейтін ғылым.
2.ТРОЕПФЛИГ- тас,жартас бетіне қашау арқылы сызып немесе ойып салынған сурет.
3.ЮЙЬШАН- ғұн мемлекетінің билеушісінің лауазымы.
4.ГРАЭТФИЯНО- әр түрлі халықтардың тұрмыс-тіршілігін зерттейтін ғылым.
5.АЦИЯТАДАП- қалыптасқан жағдайға бейімделу.
6.ФЕРЕРЕНДМУ- аса маңызды мемлекеттік мәселе бойынша жалпы халықтық дауыс беру.
7.АТКРДЕИЯМО- халық еркі немесе билігі.
8.ПОСЭК-1917 жылы Астанада өтетін дүниежүзілік көрме.Тақырыбы: «Болашақтың энергиясы».
9.ЕКОНЮС-БҰҰ-ның білім және мәдениет жөніндегі ұйымы.

VІ. «Бекет» кезеңі. Ұяшықтарды таңдап сұрақтарға жауап беру. (7 минут)

1/1. «Тарих»сөзін алғаш қолданған кімдер? (арабтар)
1/2. Шығыстағы тарихтың атасы Сыма Цяньның еңбегі: «тарихи жазбалар»
2/3. Ең алғаш қағазды ойлап тапқандар: қытайлар

2/1. Ислам дінінің жыл санау үлгісі қалай аталады: хижра
2/2. Алғашқы адамдардың еңбек құралдары: қазғыш таяқ,үшкір тас, шоқпар, шапқы
2/3. Батыс Түрік қағанатының жазғы ордасы: Мыңбұлақта

3/1. Оғыз мемлекетінің астанасы: Янгикент
3/2. Атчинск қаласының маңынан табылған мәдениет: Андронов
3/3.Орталық Қазақстанның қола дәуірінің ең соңғы кезеңі қалай аталады: Беғазы-Дәндібай мәдениеті

4/1. 1916 жылғы қазақ халқының ұлт-азаттық көтерілісіне себеп болған оқиға. (Патша жарлығы)
4/2. Тың және тыңайған жерлерді игеру науқаны Қазақстанның қай аудандарында және нешінші жылы басталды.
4/3. Ей, Абылай, Абылай!
Сені мен көргенде,
Тұрымтайдай ұл едің,
Түркістанда жүр едің.
Әбілмәмбет патшаға
Қызметші болып тұр едің,
Қалтақтап жүріп күнелтіп,
Үйсін Төле билердің
Түйесін баққан құл едің...
деген өлең жолдарын кім айтты. (Бұқар жырау)
Сөз кезегі әдәлқазылар алқасына беріледі. Оқушылар өздерінің жинаған ұпайларына байланысты орындарға ие болады. (Марапаттау)

Әрқашан да мақтанамын жеріммен,

Қазыналы, дархан, байтақ еліммен.

Ешбір жер тең келе алмас өзіңе,

Тілеймін мен бейбітшілік еліме.

Құтты болсын тәуелсіздік мерекесі,

Мықты болсын елімнің керегесі.

Татту-тәтті боп халқымыз әрқашан,

Кетпесін туған жердің берекесі.

Осымен Қазақстан Республикасының тәуелсіздігінің 25 жылдығына арналған зияткерлік ойынымыз аяқталды.

І. Ой қозғау кезеңі. Әр дұрыс жауапқа 1ұпай беріледі. (5 минут)

1. Қазақ КСР-і . . . . . . .жылы . . . . . . . . . . күні мемлекеттік егемендігі туралы Мәлімдеме (деклорация) қабылдады.
2. . . . . . . жылы ҚР Президенті Н.Ә.Назарбаевтің жарлығымен Семей ядролық сынақ алаңы жабылды.
3. ҚР-ның тәуелсіздігі туралы Заң . . . . . жылы . . . . . . . . . күні қабылданды.
4. Қазақстан жер көлемі жөнінен дүниежүзі бойынша . . . . орныда.
5. Қазақстан солтүстік-батысында. . . . . . . шектеседі.
6. ҚР-ның мемлекеттік Туы . . . . жылы . . . . . . . күні қабылданды.
7. ҚР-ның бірінші Конституциясы . . . . . . . жылы қабылданды
8. ҚР-ның ұлттық валютасы теңге . . . . . . . . жылы . . . . . . . . күні айналымға енді.
9. ҚР-ның жаңа Конституциясы . . . . . . жылы . . . . . . . . күні қабылданды
10. Қазақстан халықтарының Ассамблеясы . . . . . . . жылы құрылды

ІІ. Бәйге кезеңі. 10 сұрақтан тұратын тест тапсырмалары орындалады. (7мин.)
1. Адамзат тарихы дамуының ең алғашқы кезеңі                                                      
А) Қола дәуірі
В) Темір дәуірі
С) Тас дәуірі
2. Алғашқы адамдардың бастапқы кезеңдегі топтасу жүйесі
А) Рулық
В) Тобыр
С) Қауымдастық
3. Орталық Қазақстан жеріндегі қола дәуірінің ең соңғы кезең мәдениеті
А) Андронов
В) Беғазы-Дәндібай
С) Дәндібай-Қарасу
4. "Тотемизм" дегеніміз
А) Шығу тегін жануарлармен байланыстыру
В) Ата-баба аруағына табыну
С) Табиғаттың тылсым күші
5. Қазақ хандығының негізін қалаған хандарды ата?
А) Әбілқайыр мен Тәуке
В) Жәнібек пен Керей
С) Есім мен Қасым
6.Кіші жүз Ресеи империясына нешінші жылы қосылды?
А) 1730ж.
В) 1731ж.
С) 1732ж.
7. Адамның шығу тегін зерттейтін ғылым.
А) антропология
В) археология.
С) этнография.
8. Ресейдегі қазан төңкерілісі қашан болды
А) 1917ж 25 қазан
В) 1917ж 7 қазан
С) 1918ж 20 қазан
9. Алматыдағы Желтоқсан көтерілісі қашан болды
А) 1985ж
В) 1986ж
С) 1987ж
10. Қазақстан Республикасы өз тәуелсіздігін қашан жариялады?
А) 1990ж 25 қазан
В) 1991ж 1 желтоқсан
С) 1991ж 16 желтоқсан

ІІІ.«Адасқан әріптер» кезеңі. Берілген әріптерден сөз құрастыру. (7 минут) әр дұрыс жауап 1 ұпай

1. РХЕАГИЯОЛО-заттай деректер бойынша адамзат тарихының ежелгі кезеңін зерттейтін ғылым.
2.ТРОЕПФЛИГ- тас,жартас бетіне қашау арқылы сызып немесе ойып салынған сурет.
3. ЮЙЬШАН- ғұн мемлекетінің билеушісінің лауазымы.
4. ГРАЭТФИЯНО- әр түрлі халықтардың тұрмыс-тіршілігін зерттейтін ғылым.
5. АЦИЯТАДАП- қалыптасқан жағдайға бейімделу.
6. ФЕРЕРЕНДМУ- аса маңызды мемлекеттік мәселе бойынша жалпы халықтық дауыс беру.
7. АТКРДЕИЯМО- халық еркі немесе билігі.
8. ПОСЭК-1917 жылы Астанада өтетін дүниежүзілік көрме.Тақырыбы: «Болашақтың энергиясы».
9. ЕКОНЮС-БҰҰ-ның білім және мәдениет жөніндегі ұйымы.

ІV. «Бекет» кезеңі. Ұяшықтарды таңдап сұрақтарға жауап беру.

1/1. «Тарих»сөзін алғаш қолданған кімдер?
1/2. Шығыстағы тарихтың атасы Сыма Цяньның еңбегі:
2/3. Ең алғаш қағазды ойлап тапқандар:

2/1. Ислам дінінің жыл санау үлгісі қалай аталады:
2/2. Алғашқы адамдардың еңбек құралдары:
2/3. Батыс Түрік қағанатының жазғы ордасы:

3/1. Оғыз мемлекетінің астанасы:
3/2. Атчинск қаласының маңынан табылған мәдениет:
3/3.Орталық Қазақстанның қола дәуірінің ең соңғы кезеңі қалай аталады:

4/1. 1916 жылғы қазақ халқының ұлт-азаттық көтерілісіне себеп болған оқиға.
4/2. Тың және тыңайған жерлерді игеру науқаны Қазақстанның қай аудандарында және нешінші жылы басталды.
4/3. Ей, Абылай, Абылай!
Сені мен көргенде,
Тұрымтайдай ұл едің,
Түркістанда жүр едің.
Әбілмәмбет патшаға
Қызметші болып тұр едің,
Қалтақтап жүріп күнелтіп,
Үйсін Төле билердің
Түйесін баққан құл едің...
деген өлең жолдарын кім айтты.