?аза? ханды?ына 550 жыл!
1-ж?ргізуші:
- Биыл?ы жылды? елімізді? тарихында?ы, хал?ымызды? та?дырында?ы алатын орны ерекше. Биыл бізді? мемлекетімізді?, я?ни ?аза? ханды?ыны? ??рыл?анына 550 жыл, ?лы Отан со?ысыны? же?ісіне 70 жыл, ?Р-ны? Конституциясына ж?не ?аза? хал?ы ассамблеясына 20 жыл, ?Р-ны? Т?уелсіздігіне 24 жыл толып отыр.
2-ж?ргізуші:
- Бейбарыс, шын м?нінде биыл ?аза? хал?ы ?шін атаулы жыл екен ?ой. Т?леген Айбергенов атамыз жырлап кеткендей,
Бір тойым болатыны с?зсіз мені?,
Д?л ?ай к?ні екенін айта алмаймын.
Біра?, біра?. – дегендей, б?гін сол к?нгі той десе?ші.
1-ж?ргізуші:
- И?, Бикетай. Т?леген атамыз айт?андай
Бізді? ?йді сол к?ні бетке ал ?ауым,
Нысана?а ап ?уаныш то?талмауын.
Кім білсін талай к?нгі арманым еді,
М??гілік тар?амауы да м?мкін оны? –
деп, б?гінгі атаулы мерекеге де бізді? аяулы мектебімізді? 10 - сынып о?ушылары да ?з ?лестерін ?оспа?шы.
2-ж?ргізуші:
- Ендеше, аяулы ?стаздар, ??рметті ш?кірттер ?ауымы бізбен бірге болып, Т?уелсіз ?аза? еліні? тарихынына, ?ткеніне к?з шолып, тарихымызды еске т?сіріп к?рейік.
1-ж?ргізуші:
- ?аза? жеріндегі саяси бытыра??ылы? ?сіресе ?біл?айырды? билігі т?сында ?зіні? шары?тау шегіне жетті. Осыдан кейін ?аза? с?лтандары Керей мен Ж?нібек елмен а?ылдаса отырып, ?з алдына дербес ел болу керектігін ??ынды. 1465 жылы ?біл?айыр ханды?ы А?с?йектер ке?есінде
К?рініс: «С?лтандар ке?есі»
/Керей с?лтан мен Ж?нібек с?лтан с?хбат ??руда, ?йге бір топ а?с?йектер кіреді/
-Ассалаума?алейкум,а?алар.
-Уа?алейкумсалам, т?рлеті?іздер.
А?с?йектер басшысы:-Біз бір ма?ызды м?селемен келіп т?рмыз. Елді бей –берекетсіздік басып алды.Хан-екем со?ыстарды ?детіп, салы?ты к?бейтті. ?скери дайынды?сыз, батырларды ??далау негізінде ойраттардан же?ілгені ?здері?ізге м?лім. Б?лінетін кез келмеді ме екен?
Ж?нібек:-Ия, с?здері?із рас, ханны? ?а?арына жергілікті с?лтандар мен ?арапайым халы? та ілігіп отыр. ?з алдымыз?а ел болатын к?н келді.
Керей: - Бар ?аза?ты біріктіретін уа?ыт келгенін халы? та т?сінді, со?ымыздан ереді деп сенемін.
Ж?нібек:-Елдігімізді са?тау ?шін ту?ан жерден жыра?тауымыз?а тура келеді.Мо?ол ханы Есен Б??а туысымыз дулаттарды? к?мегімен хан та?ына отырды. Біра? бауыры Ж?ніс Темір ?улетімен ода?тасып а?асына ?арсы шы?уда. Есен Б??а інісіне ?арсы ода?тас іздеуде. Сонда жол тартса? ?айтеді?
Керей: Ия,к?шсек к?шейік. Сол жа??а к?шіп барып, ?лы ж?збен бірігейік.
С?лтандар: -Біз дайынбыз баста?ыздар к?шті.Біз сіздермен біргеміз.
Ж?нібек: Кереке, ?за? жол?а шы??алы т?рмыз. ?зіні? бір бата бері?із.
Керей:
Жолы?ды Алла ?олдасын,
Жаманшылы? болмасын.
Кетілмесін т?лпары?ны? т?я?ы,
?айырылмасын с???ары?ны? ?ия?ы.
Бар?ан жерде ??ша? жая ?арсы алсын
Жа?сы адамдар, жайса? жандар зиялы.
Жалпа? емес, жа?сы жермен таныс?ын
Алла жебеп ?ш?ан ??спен жарыс?ын,
К??ілі? шат, ат-к?лігі? арымай,
Отбасы?мен аман-есен табыс?ын.
?умин.
2-ж?ргізуші:
- И?, с?йтіп Керей мен Ж?нібек баста?ан 200 мы? адам Жетісу?а бет алып, Шуда?ы ?озыбасы?а ?аза? ханды?ыны? ?лтты? туын тігіп, 1465 жылы ?аза? ханды?ы ??рылды.
1-ж?ргізуші:
- К?й ойнайды ?аза?ымны? ?анында,
К?й ойнайды ?аза?ымны? жанында.
Бабамызды? м??ысы? сен, домбыра,
Анамызды? сырысы? сен, домбыра.
Домбыра б?л, ?нсіз ?алып к?рмеген,
?уаныш та, ?ай?ы-м?? да кернеген-дегендей ?аза?ты? ?ара домбырасына кезек берелік.
Мырза?алиев Айбар «К?ре??л» к?йі
2-ж?ргізуші:
- Ендігі кезекте алдары?ыз?а 10-сынып о?ушыларын ша?ырамыз. ?аза? еліні? тарихын ?ле? жолдарымен баяндап берсін. ?ол со?ып, ?ошаметпен ?арсы алайы?.
О?ушылар та?па?ы
1-ж?ргізуші:
- Т?уелсіздікті? т?п тамыры Желто?сан о?и?асына тікелей байланысты екендігіне ешкім дау айта ?оймас. Десек те 1986-ны? ?ай?ылы желто?саны бір к?нгі немесе бір жыл?ы наразылы?ты? к?рінісі болмаса керек. Себебі т?уелсіздікті? т?п тамыры сонау бабалар арманынан туындап жат?ан жо? па? Осыдан 29-жыл б?рын, я?ни 1986 жылы Алматыны? бас ала?ында желто?сан о?и?асы болды. Б?л о?и?а д?ниені д?р сілкіндірді. Б?л желто?сан к?терілісіне ?аза? ел аузында ж?рген, тарихта аты ?ал?ан ?.Р?с??лбеков, Е.Сапатаев, Л.Асанова ж?не т.б. апаларымыз бен а?аларымыз ?атысты.
1986 жылы желто?санда?ы к?теріліске жастар ешбір жаман оймен бар?ан жо?. Олар бейбіт жолмен т?уелсіздікке ?ол жеткізу ?шін ?атыс?ан.
2-ж?ргізуші:
- Б?л тарих шынды?тарды електейді,
Десе? да?ы керексіз, керек мейлі.
"Желто?сан" деген с?зді естігенде
К?з алды?да сол к?ндер елестейді.
К?рініс: ?айратты? ?амалуы
2-ж?ргізуші: Желто?сан о?и?асыны? басты ?а?арманыны? бірі ?айрат Рыс??лбековке телеорталы? инженері С.Савицкийді? ?ліміне кін?лі деген айып та?ылды. С?йтіп, Семейдегі № 21 камера?а ?амайды. (К?й ойнайды)
(Тергеуші, ?айрат, Милиционер)
?: ?айратты тергеуге ?келеді.
Таспа тілгенде т?німнен тоза? ?штырды?,
Бала?аттайсы? ма?ан, бір т?йінін т?сіндім.
Жазы?ты емеспін, ?айталай берем несіне
О?ып к?р міне ?ле?ге т?нде т?сірдім.
Т: Т?кірдім мен жырлары?а
Ит, не деген ?ткір еді?,
Ине с??тым тырна?ы?а,
?лердей ?ып, тепкіледім.
Алдап-арбау т?сілімен,
Мойындата алмадым
?:Мойындата алмайсы?.
Т: Бай?а, 87-б?л б?лігі к?п
Отырсы? ?ой ?ылмысты? д?бірі боп,
Тілі?ді безеп, ?ле? айт, ма?ан десе?
Савицкиді ?лтірді? ала?да сен.
?:Бітер екен осы бір "Ке?ес"?ашан
?лтіргем жо?, к?ргем жо? мен еш?ашан
Сенбесе?із ??дай менен достар ку?.
Т: Жылап б?ркіт болмас 10 мы? ?ор?а
?кіметті м??атпа? болды?дар ма?
Б?рі бір іске аспады амалдары?
?ара?айдай ?а??ылда?ан ?адамдары?
Жары? д?ниеге сені енді ?айтармаймыз.
Паспорты?ды ату?а даярлаймыз.
?: К?н?дан таза басым бар,
21-де жасым бар.
Бозтор?айдай жаным бар,
Алам десе? алы?дар
?айрат деген атым бар
?аза? деген затым бар
Еркек то?ты ??рбанды?
Атам десе? аты?дар.
Т:Тарт тілі?ді. Алып кеті?дер мына мал??нды.
2-ж?ргізуші:
С?л аялдап, та?зым етпей б?л ала?нан ?тпе?дер.
Желто?санда ыз?ыры?тан тiтiркенiп к?к пен бел,
Б?л жер, ?ал?ам, ас?а? рух жарылысы ?ткен жер,
?айта оян?ан ?лт намысы ?ызыл ?ан?а б?ккен жер,
Ерте есейген ару ?ызды шаштан с?йреп, тепкен жер,
Жатты м?нда естен танып, к?зге айнал?ан к?ктемдер.
Ала? шетiн ?оршап т?р?ан шыршалар?а ала к?к,
Жас б?лдiршiн, сезiмi?дi жанар етiп ?арап ?т.
Сол арадан сат?ынды? та елестейдi ?ара бет,
?ара беттi? к?бi б?гiн дара т?л?а, дара бет.
Жас б?лдiршiн, м?з ??рсан?ан шыршалар?а ?арап ?т,
Заманы?ны? же?iсi мен же?iлiсiн санап ?т.
М?хтар Шаханов.
1-ж?ргізуші:
Елім, елім, елім деп,
Ар-намысын са?та?ан.
Б?йыр?анда ?лімге
Кірпігін де ?а?па?ан.
Батыр баба? Бауыржан
?олдады ма, ?ара?ым,
Желто?санны? шыдады?
Тол?а?ына, ?ара?ым.
Арман, арман, арман к?п.
Айтылар те?еу ?ал?ан жо?.
?ыс?а ??мыр с?рсе? де,
Та? ?алдыр?ан ?ара?ым!
?аза?ы?ды ?айрат деп,
Тамсандыр?ан ?ара?ым!
Мамы? болсын ?ара жер,
Жат?ан жері? жары? боп.
Ба??л бол, ба??л, ?й, к?кем,
Т?убе, т?убе, т?убе етем!
?н: "Желто?сан желі".
2-ж?ргізуші:
- ?азіргі б?л к?н ?аза? хал?ы ?шін ?лы к?н ?рі ?ай?ылы, ?рі ба?ытты к?н. Б?л 1986 жыл?ы желто?сан о?и?асы ?аза? хал?ында б?рын болма?ан е? ауыр да, ?ділітсіз к?терілісті? бірі. Енді міне осы желто?сан к?терілісіне ?атыс?ан а?аларымыз бен апайларымызды? ар?асында ата-бабаларымыз ?ш ?асыр?а жуы? уа?ыт бойы арманда?ан т?уелсіздікке ?ол жеткіздік.
1-ж?ргізуші:
- А?талды бозда?тарды? а? талабы,
?діл іс ?р?ашанда а?талады.
Елі ?шін жанын ?и?ан асыл жандар
Ел есінде м??гілік са?талады.
Желто?сан ??рбандарын еске алып 1 минутты? ?нсіздік жарияланады.
2-ж?ргізуші:
- ?уан б?гін, ?уан хал?ым, шынында,
А?тарылсын а?ыл - тегіл жырым да.
Бір ??дайдан бірлік ?ана тілеймін,
Б?гінгі мынау т?уелсіздік та?ында.
1-ж?ргізуші:
- Шы?ты тарап ой данадан,
Бері ?арады ж?лдыз беті.
?зі ?алап сайлап ал?ан
Елімні? бар Президенті.
2-ж?ргізуші:
- ?аза?стан Республикасы тарихында халы? ал?аш рет саналы т?рде ?зіні? та?дырын сеніп тапсырып, ?з басшысын сайлады. Дауыс беруге ???ылы 9 млн 960 мы? азаматты? 88,42 пайызы сайлау уческілеріне келіп, сайлау?а ?атысты. Оларды? 98,76 пайызы Президенттікке ?міткер Н?рс?лтан Назарбаевты ?олдап дауыс берді. Отанынан жыра?та ж?рген ?андас туыс бауырларымыз Алла?а т?убе етіп бір кісідей ?уанып, ?уаныштарымен б?лісіп жатты.
К?рініс: «Н.Назарбаев – ?лт к?шбасшысы»
2-ж?ргізуші:
- С?йрік сауса? са?адан,
Мы? б?рал?ан ?рмелеп.
Асып - тасып сабадан,
Биші кетер д??гелеп.
Би «?аза? биі»
1-ж?ргізуші:
- Аспан т?стес к?гілдір
Тік б?рышты матаны?
Ортасында т?гіп н?р
К?н жаяды шапа?ын.
Астында оны? ?ал?ы?ан
?ыран ??сы шал?ы?ан.
Сары т?сті жола? б?л,
М?ратындай атаны?
?сем ?рнек ол ?лтты?.
К?к байра?ы бабамны?
Б?гінгі ?рпа? алауы.
М?ны? б?рі б?гінгі
?аза?стан жалауы
?н: «К?к туды? желбірегені»
2-ж?ргізуші:
- ?н?раным жан?раным
Айтар ?нім, с?йлер с?зім.
Ту?ан жерім – са?ынарым
М??гі ба?и шыр?алады,
Республикам ?н?раны.
1-ж?ргізуші:
- ?Р-ны? мемлекеттік ?н?раны шыр?алсын.
?н?ран орындалады.
1-ж?ргізуші:
- «Ынтыма?ты елге ырыс енші». Аталардан ?ал?ан а?ыз да соны ме?зейді. Сонды?тан бостанды?ымыз баянды болу ?шін ?зімізбен мидай араласып кеткен ж?здеген ?лт ?кілдерімен арамыз?а сызат т?сірмеуіміз керек. Мы??а ж?н айтып ал?алы топты аузына ?арат?ан ?аз дауысты ?азыбек би бабамызды? с?зімен айт?анда «Біз мал ба??ан елміз, ешкімге со?ты?пай жай жат?ан елміз». Бір с?збен айт?анда ?алайтынымыз бейбітшілік, тынышты?, бостанды?, елімізді? боса?асын ны?айту. Т?уелсіздік бізді? алдымызда?ы жар?ын болаша??а жол ашып берді. Біз сол жолмен ал?а баса береміз. Бір ата, бір ананы? т?легіміз Бір болсын ?айда ж?рсек тілегіміз «Бірлік барда тірлік бар» деген бабам Бірлік деп бірге со?сын ж?регіміз! - дей отырып, тарихи кешімізді ?орытындылаймыз!
