Ма?саты: Жас ?рпа?ты ?з Отанын с?юге,ту?ан тарихын білуге ж?не ?астерлеуге ?йрету.?аза? жеріні? байлы?ын ма?тан ете отырып халы? игілігін д?рыс пайдалана білуге баулу.Жа?а заман талабына сай жан-жа?ты,білімді де жігерлі т?л?а т?рбиелеу.
К?рнекілігі: Слайдтар,?анатты с?здер,б?ктемелер.
Барысы: Ойын?а екі топ ?атысады. Ойын бес кезе?нен т?рады.
Сайысты? ?раны: «Халы?ты? кемеліне келіп ?ркендеуі ?шін алдымен азатты? пен білім ?ажет.» Ш. У?лиханов
Т?уелсіздік ! ?андай киелі с?з!Осы бір ??діретті с?зді? тере?іне к?з жіберіп,ой елегінен ?ткізсек,ата-бабаларымызды? ?асырлар бойы асыл арманы, азатты? жолында ??рбан бол?ан талай бозда?тарды? ?рпа?тарына ?алдыр?ан аманаты екені с?зсіз. «?ткенсіз болаша? жо?»дейді дана хал?ымыз.Олай болса,?ткенімізді еске т?сіріп, болаша??а ны? ?адаммен басайы?,?ымбатты жас ?рендер!
1.Ойынымызды бастамас б?рын ?р команда ?здерін таныстыру
2.?діл –?азы ал?асын сайлау
1-кезе? «Деректер» ?р топ?а 10 с?ра?тан ?ойылады
1-с?ра?.?аза? ханды?ыны? негізін салушылар?(Керей мен Ж?нібек)
2-с?ра?. Кенесары к?терілісін зерттегені ?шін соттал?ан тарихшы.(Е.Бекмаханов)
3-с?ра?.Кіші ж?зді? Ресейге ?осылуы туралы ант?а ?біл?айыр нешінші жылы ?ол ?ойды? (1731ж)
?аза?ты? т???ыш академигі Ш.У?лиханов (жо?,?.С?тбаев)
Моцарт 11 жасында т???ыш операсын жаз?ан (и?)
Барокко-сурет ?неріні? стилі (жо? ,с?улет ?неріні?)
Бородино шай?асында к?рсеткен ерлігі ?шін к?гілдір ленталы медальмен ?.Зында??л?лы марапатталды.(и?)
3-кезе?. «Бедерлер» .(?осымша к?мек беруге болады) 4-сурет жасыру
Елта?ба Ахмет Йассауи кесенесі Астана Ту
4-кезе? «Жеделдер»(бірдей 8 с?ра??а жауап беру )
1.Ол он ?ш жасында ?кесінен айырылып,?кесіні? ?ызметшісіні? к?мегімен жауларынан ?ашып ??тылып,Т?ркістан жеріне келген.Сол кезден –а?, оны? бойынан ірі ?айраткерге т?н ?асиеттер бай?ала баста?ан. А?ылдылы?ымен, ерж?ректілігімен ,табандылы?ымен ерекше к?зге т?скен.(Абылай хан)
2.?аза? хал?ыны? жо??ар шап?ыншылы?ына ?арсы к?ресіне бас бол?ан, ?олбасшылы?,дипломатиялы? ?абілеттерін барынша к?рсете білген билеуші. ?лы ж?зді? ханы Болатты? ?лімінен кейін ол а?а ханды??а таласып,халы? жаса?ыны? ішінде іріткі ту?ызды.Бара? с?лтанны? ?олынан ?аза болды. (?біл?айыр)
3.Ол Байба?ты руыны? старшыны.Оны «?ара с?йектен»шы?ты деуге ?иын. ?йткені , оны? ханнны? апасына ?йленуіне ?ара?анда к?рнекті,ау?атты топ?а жатуы м?мкін.1802 жылы ол белгісіз себептермен ?айтыс болады. (Сырым Дат?лы)
4.Ол империя м?дделерін ?алт?ысыз ?ор?ау?а тырысты,?олына ?кімшілік, сот биліктерін шо?ырландырып,бас?ару ж?йесінде бір?атар ?згерістерді іске асырды.Оны? ?ділетсіздігі мен ?аза? шаруаларына ра?ымсызды?ы халы?ты? наразылы?ын ту?ызды.Б?л ?ай тарихи т?л?а? (Ж??гір хан)
5.Б?л адам жасынан ?зіні? тап?ырлы?ымен,?абілетімен к?зге т?сті.Ол 1812 жылы Беріш руыны? Жайы? б?ліміні? старшыны етіп та?айындал?ан.
1 814 жылы Орынбор шекаралы? комиссиясы старшынды???а бекіткен.Ол халы? арасында ептілігімен,тайынбайтын ?ажырлы?ымен к?зге т?сті. (Исатай Тайман?лы)
6.Б?л т?л?а орысша да,ана тілінде де сауатты бол?ан.біраз жерлерді арала?ан, соны? ішінде Хиуаны к?рген,езілген е?бекшілерді? ауыр ?міріне налы?ан. Ал?ашында хан сарайына жа?ын ж?рген ол шаруаларды? ?апас ?мірін к?ріп,шешен,суырып салма а?ынды? ?нерін шонжарларды т?йреп,сынауда шебер пайдаланды. (Махамбет ?теміс?лы)
7.1802 жылы д?ниеге келген .Ол бала кезінен батырлы?ымен,
а?ылдылы?ымен, ?ділдігімен ерекшеленген.Оны? к?з?арастарыны? ?алыптасуына ?кесі елеулі ы?пал етті.(Кенесары ?асым?лы)
8.Казревкомны? залына к?п адам жиналды.Ревком м?шелері,бас?а да ?ызметкерлер к?п-а?.С.Ме?дешев м?жілісті ашып,?ыс?аша с?з с?йледі.
« Енді газетсіз болмайды,Ке?ес ?кіметіні? саясатын елге т?сіндіріп,ол саясатты іс ж?зіне асыру ?шін халы??а ?гітші,жаршы болатын ??рал керек»,-деді ол.Енді газеттті? атын не деп ?оямыз? деген с?ра? туды.?ркімдер ?р т?рлі ?сыныстар енгізді.Егде тарт?ан большевик Тере??лов... ?аза? газетін Ленин шы?ар?ан газетті? атымен ?аза?ша атауды ?сынды.Б?л газетті? аты ?алай аталды? (?ш?ын)
5-кезе? «Сыр санды?» санды?ты? біреуін та?дап логикалы? тапсырманы шешу
*Тама? пісер алдында таба?а не тастайды?(к?з ?ырын)
*Егер ?ызыл бет орамалды су?а салса не шы?ады? (су болады)
*4 жігіт бір етікте ?алу ?шін не істеу керек? (4-еуі де бір етіктерін шешу керек)
*Бір аралда бірінен бірі ?ткен с?лу ?ыздар ?мір с?ріпті.Б?л с?лу ?ыздар бізді? бейнемізді к?рген ер адамны? басын аламыз деп у?делеседі.к?ндерді? к?нінде б?л арал?а балы?шы жігіт тап болады.Жігітті ?лтірмекші бол?ан ?ыздар а?ыр?ы с?зін с?райды,сонда жігіт бір ауыз с?з айтып,ажалдан аман ??тылыпты.
С?ра?: Б?л ?андай с?з?
(Іштері?дегі е? ажарсыз,с?лулы?тан ж?рдай бикеш мені ?лтірсін –депті)
Просмотр содержимого документа
««Білгірлер отауы» (тарихи-танымды? ойын) »
Темирбаева Р.Ш
Тарих пәнінің мұғалімі
Ақбұлақ орта мектебі
Күршім ауданы ШҚО
«Білгірлер отауы»
(тарихи-танымдық ойын)
Мақсаты: Жас ұрпақты өз Отанын сүюге,туған тарихын білуге және қастерлеуге үйрету.Қазақ жерінің байлығын мақтан ете отырып халық игілігін дұрыс пайдалана білуге баулу.Жаңа заман талабына сай жан-жақты,білімді де жігерлі тұлға тәрбиелеу.
Көрнекілігі: Слайдтар,қанатты сөздер,бүктемелер.
Барысы: Ойынға екі топ қатысады. Ойын бес кезеңнен тұрады.
Сайыстың ұраны: «Халықтың кемеліне келіп өркендеуі үшін алдымен азаттық пен білім қажет.» Ш. Уәлиханов
Жүргізушінің сөзі:
Маған бүгін керек емес ертегі,
Ертегіні өз басым да шертеді.
Тарих керек ірге тасы халықтың,
Ірге тассыз қаланбайды ертеңі.
Құрметті көрермендер ,ойынға қатысушы топтарды зор қошеметпен ортаға шақырайық!(топтар орындарына жайғасады)
Тәуелсіздік ! Қандай киелі сөз!Осы бір құдіретті сөздің тереңіне көз жіберіп,ой елегінен өткізсек,ата-бабаларымыздың ғасырлар бойы асыл арманы, азаттық жолында құрбан болған талай боздақтардың ұрпақтарына қалдырған аманаты екені сөзсіз. «Өткенсіз болашақ жоқ»дейді дана халқымыз.Олай болса,өткенімізді еске түсіріп, болашаққа нық қадаммен басайық,қымбатты жас өрендер!
1.Ойынымызды бастамас бұрын әр команда өздерін таныстыру
2.Әділ –қазы алқасын сайлау
1-кезең «Деректер» әр топқа 10 сұрақтан қойылады
1-сұрақ.Қазақ хандығының негізін салушылар?(Керей мен Жәнібек)
2-сұрақ. Кенесары көтерілісін зерттегені үшін сотталған тарихшы.(Е.Бекмаханов)
3-сұрақ.Кіші жүздің Ресейге қосылуы туралы антқа Әбілқайыр нешінші жылы қол қойды? (1731ж)
4-сұрақ. 18 ғасырда өмір сүрген Абылайдың ақылшысы болған қайраткер жырау? (Бұқар)
5-сұрақ.Орта ғасырлардағы эпостық жыр ?(Ер Қосай)
6-сұрақ.Аңырақай түбінде барлық қазақ жасақтарына қолбасшылық жасаған?(Әбілқайыр)
7-сұрақ. Қазақтардың 30-40 жастағы әйелдердің бас киімі?(кимешек)
8-сұрақ. «Шыңғыснаманың»авторы (Өтеміс қажы)
9-сұрақ. Шәкәрім Құдайбердіұлының жазған ғашықтық жыры?(Еңлік-Кебек)
10-сұрақ. «Мәдени мұра»мемлекеттік бағдарламасы қашан қабылданды?(2004ж)
2-топқа
1.Ғұн мемлекетінің негізін қалаушы (Мөде)
2.Бір мүшел неше жылға тең ? (12)
3. «Маса»деген мысалдар,өлеңдер және аударма жинағының авторы:(А.Байтұрсынов)
4.Екінші дүнижүзілік соғысқа қатысқан мемлекеттер саны:(61)
5. «Ел айырылған»күйінің авторы. (Асан Қайғы)
6.Оғыздардың астанасы (Янгикент)
7.Қыздардың некелік тойда киетін бас киімі (сәукеле)
8.Екі мәрте Кеңес Одағының батыры (Т.Бигелдинов)
9.Ұлы Отан соғысы қай жылы басталды? (1941ж)
10.Соңғы қазақ ханы (Кенесары хан)
2-кезең «Дәлелдер»(«Иә» немесе «Жоқ» деп жауап беріп,дәлелдеу керек)
1.ҚР конституциясы 1995 жылы 30 тамызда қабылданды. (Иә)
2. «Жеті жарғыны» қабылдаған қазақ ханы Керей .(жоқ ,Тәуке)
3.Екі мәрте Кеңес Одағының Батыры атағын алған Т.Бигелдинов Ұлы Отан соғысында партизан болып шайқасты.(жоқ ,ұшқыш)
4.Орхестра музыкалық ансамбль .(жоқ ,Ойын көрсететін алаң.)
5. «Аң стилі «үш кезеңнен тұрады?(иә,арханкалық,класссикалық,құлдырау)
2-топқа
«Орынбор қазақтарының жарғысының авторы» Сперанский (жоқ, Эссен)
Қазақтың тұңғыш академигі Ш.Уәлиханов (жоқ,Қ.Сәтбаев)
Моцарт 11 жасында тұңғыш операсын жазған (иә)
Барокко-сурет өнерінің стилі (жоқ ,сәулет өнерінің)
Бородино шайқасында көрсеткен ерлігі үшін көгілдір ленталы медальмен Қ.Зындағұлұлы марапатталды.(иә)
3-кезең. «Бедерлер» .(Қосымша көмек беруге болады) 4-сурет жасыру
Елтаңба Ахмет Йассауи кесенесі Астана Ту
4-кезең «Жеделдер»(бірдей 8 сұраққа жауап беру )
1.Ол он үш жасында әкесінен айырылып,әкесінің қызметшісінің көмегімен жауларынан қашып құтылып,Түркістан жеріне келген.Сол кезден –ақ, оның бойынан ірі қайраткерге тән қасиеттер байқала бастаған. Ақылдылығымен, ержүректілігімен ,табандылығымен ерекше көзге түскен.(Абылай хан)
2.Қазақ халқының жоңғар шапқыншылығына қарсы күресіне бас болған, қолбасшылық,дипломатиялық қабілеттерін барынша көрсете білген билеуші. Ұлы жүздің ханы Болаттың өлімінен кейін ол аға хандыққа таласып,халық жасағының ішінде іріткі туғызды.Барақ сұлтанның қолынан қаза болды. (Әбілқайыр)
3.Ол Байбақты руының старшыны.Оны «қара сүйектен»шықты деуге қиын. Өйткені , оның ханнның апасына үйленуіне қарағанда көрнекті,ауқатты топқа жатуы мүмкін.1802 жылы ол белгісіз себептермен қайтыс болады. (Сырым Датұлы)
4.Ол империя мүдделерін қалтқысыз қорғауға тырысты,қолына әкімшілік, сот биліктерін шоғырландырып,басқару жүйесінде бірқатар өзгерістерді іске асырды.Оның әділетсіздігі мен қазақ шаруаларына рақымсыздығы халықтың наразылығын туғызды.Бұл қай тарихи тұлға? (Жәңгір хан)
5.Бұл адам жасынан өзінің тапқырлығымен,қабілетімен көзге түсті.Ол 1812 жылы Беріш руының Жайық бөлімінің старшыны етіп тағайындалған.
1 814 жылы Орынбор шекаралық комиссиясы старшындықққа бекіткен.Ол халық арасында ептілігімен,тайынбайтын қажырлығымен көзге түсті. (Исатай Тайманұлы)
6.Бұл тұлға орысша да,ана тілінде де сауатты болған.біраз жерлерді аралаған, соның ішінде Хиуаны көрген,езілген еңбекшілердің ауыр өміріне налыған. Алғашында хан сарайына жақын жүрген ол шаруалардың қапас өмірін көріп,шешен,суырып салма ақындық өнерін шонжарларды түйреп,сынауда шебер пайдаланды. (Махамбет Өтемісұлы)
7.1802 жылы дүниеге келген .Ол бала кезінен батырлығымен,
ақылдылығымен, әділдігімен ерекшеленген.Оның көзқарастарының қалыптасуына әкесі елеулі ықпал етті.(Кенесары Қасымұлы)
8.Казревкомның залына көп адам жиналды.Ревком мүшелері,басқа да қызметкерлер көп-ақ.С.Меңдешев мәжілісті ашып,қысқаша сөз сөйледі.
« Енді газетсіз болмайды,Кеңес өкіметінің саясатын елге түсіндіріп,ол саясатты іс жүзіне асыру үшін халыққа үгітші,жаршы болатын құрал керек»,-деді ол.Енді газетттің атын не деп қоямыз? деген сұрақ туды.Әркімдер әр түрлі ұсыныстар енгізді.Егде тартқан большевик Тереғұлов... қазақ газетін Ленин шығарған газеттің атымен қазақша атауды ұсынды.Бұл газеттің аты қалай аталды? (Ұшқын)
5-кезең «Сыр сандық» сандықтың біреуін таңдап логикалық тапсырманы шешу
*Ағашта «А»және «Б» отырған. «А» ұшып кетті, «Б» құлап қалды.Ағашта не қалды? (Және)
*Тамақ пісер алдында табаға не тастайды?(көз қырын)
*Егер қызыл бет орамалды суға салса не шығады? (су болады)
*4 жігіт бір етікте қалу үшін не істеу керек? (4-еуі де бір етіктерін шешу керек)
*Бір аралда бірінен бірі өткен сұлу қыздар өмір сүріпті.Бұл сұлу қыздар біздің бейнемізді көрген ер адамның басын аламыз деп уәделеседі.күндердің күнінде бұл аралға балықшы жігіт тап болады.Жігітті өлтірмекші болған қыздар ақырғы сөзін сұрайды,сонда жігіт бір ауыз сөз айтып,ажалдан аман құтылыпты.
Сұрақ: Бұл қандай сөз?
(Іштеріңдегі ең ажарсыз,сұлулықтан жұрдай бикеш мені өлтірсін –депті)
