Пікір –сайыс та?ырыбы: Жа??ыры?ы ерлікті? – желто?сан!
МА?САТЫ:
О?ушылар?а патриотты? т?рбие беру, Отанды с?юге ж?не ерлікке баулу. Желто?сан о?и?асында ел ?амын жеген ерлерді ?лгі т?ту, ?неге алу?а ж?не хал?ыны? тарихын білуге ?йрету, досты??а, ?йымшылды??а т?рбиелеу.
Ал?ы с?з: Т?уелсіздік жолы о?ай жол емес, б?л жолда сан мы?да?ан адамны? арманы мен та?дыры т?лкекке т?сті. Бізді? еліміз б?гінгі к?нге сондай ?иын-?ыстау, да??ты жолдардан ?тіп келіп отыр. Сонды?тан да, т?уелсіздігімізді? м?ні ?згеше, ба?асы те?дессіз. Ендеше т?уелсіздігімізді? т??ыры ?р?ашан биік болсын.
- ?аза?стан жо?ары Ке?есі 1991ж. 16 желто?санда ?аза?станды т?уелсіз Республика деп жариялады. Екі ж?з жылдай патшалы? Рессейді? отары, жетпіс жылдан астам Ке?ес ?кіметіні? б??ауында бол?ан ?аза?стан егенмен ел болды.
Капитандар сайысы: Екі топ капитандары орта?ы шы?ып та?ырыпты ?ор?айды.
?анды ?ыр?ын-?ал?ан іс,
Бейне те?із се? со??ан.
Жар?ылдайды ар-намыс,
Алматы. Аяз. Желто?сан.
Д?рсілдейді ж?ректер,
Сесі к?шті к?шті ?аруды?.
Ж?зіне м?? т?нетті,
?лбіреген аруды?.
Арманы алда, сенім к?п,
Оранды от?а ?міттер.
М?рты жа?а тебі?деп,
Келе жатты жігіттер.
Жасамай ездік бос?а айбат,
Намысымен от шайнап.
Халы? ?шін бас байлап,
Жанып та кетті жас ?айрат.
?анды ?ыр?ын от ?рген,
Жар?ылдады а?ыл-ой.
Б?рін соны? к?терген,
Бізді? халы? батыр ?ой!
Б?л б?гінгі пікір -сайыс 1986ж 16-17 желто?сан к?ндері бол?ан желто?сан о?и?асына, онда бейбіт ереуілге шы??ан, сонымен тарихта аты ?ал?ан желто?сан к?терілісіне ?атысушыларды? ?андай себептермен шы??анды?тары ж?не ?андай жетістіктерге жеткіндіктері туралы с?з ?оз?аймыз. Осы бір та?ылымы тере? о?и?аны? себептеріне ??іліп к?рейік, жауап іздейік.
Екі топ м?шелеріне с?ра?тар ?ойылады.
С?ра?:Желто?сан о?и?асыны? шы?у себебі не?
С?ра?:?аза?стан компартиясы орталы? комитетіні? пленумы болды, онда Д.?онаевты ?аза?стан компартиясы орталы? комитетіні? бірінші хатшылы?ынан босатып, орнына Колбинді сайлады.Б?л ?ай жылы ?ай к?ні болды?/ 1986ж 16 желто?санда/
С?ра?.Колбин ?аза?станда т?рмайды, онда ?ызмет етпеген. Міне, осы пленум шешіміне ?аза? жастары бейбіт т?рде наразылы? білдіріп ала??а шы?ты. Жастар шеруі желто?сан айыны? ?ай к?ндері болды? /17-18/
С?ра? :Жастар наразылы?ы неге бізді? ж?не М?скеу тарапынан ?олдау таппады? Неге жаныштау?а тырысты?
Жауап: Республиканы? Колбин баста?ан жа?а басшылы?ы олармен терезесі те? т?рде пікір алысып, ?сыныстарына ??ла? салуды намыс к?рді. Олар ?кімшілік-?міршілдік ?ктем к?кірек, ?р мінез к?рсетті. Республикада т?ратын 6 миллионнан астам адамнан, ?аза?тан лайы?ты ешкім таппай, сенімсіздік білдірген М?скеуге ?арсы б?л жастар ?оз?алысын олар ?лтшылды?, наша?орлы? деп айып та?ып, жаныштады.
”Желто?сан желі” – ?ніні? авторы кім?.......
С?ра?:?ділдік ?шін к?рескен жастарды? ?аншасы жауап?а тартылды?
С?ра?:Желто?сан о?и?асында ерен ерлігімен к?зге т?скендер болды ма, олар кімдер?
Жауап: Б?л о?и?а?а байланысты 103 адам жауап?а тартылды. 99-ы сотталды. Алматы ?аласы бойынша 2401 адам ?амау?а алынып о?удан 309 студент шы?арыл?ан, 99-ны? ішінде 2 адам ?лім жазасына кесілген. Олар: ?айрат Рыс??лбеков, Мырза?али ?бді??лов. Желто?сан о?и?асында ерен ерлігімен к?ге т?скендер ?те к?п, соларды? бірі – ?айрат. Ол ?ыршын жасын ?иды. О?ан ?лкен айып та?ылды.
Ерлігі?е ?уанам да, с?йінем,
?айрат а?а рухы?а мен иілем.
Б?йшешекті? сол?анына ах ?рсам,
?діл жанны? ?азасына к?йінем.
Видио ролик к?рсетіліп, сол бойынша ?атысушы топтарды? сыныптастырна с?ра?тар ?ойылады.
С?ра?:?лы Отан со?ысында к?птеген батыр ?ыздар болды, ?зілхан Н?ршайы?ов а?амыз айт?андай осы екі к?нге созыл?ан с?м со?ыста елім деп, ала?да ж?рген ?ыздар болды ма?
Жауап : Жаза?а тартыл?ан 99-ды? 76-сы ерлер де, ал ?ал?ан 23-і ?ыз-келіншектер бол?ан. Осы ел намысын ?ор?ап, ел болаша?ын ойлап, ерлігімен к?зге т?скен 23-ті? атынан Л?ззат туралы айт?ым келеді. Чайковский атында?ы училищені? студенті-Л?ззат танкімен тапталып ?лтірілген. О?ан к?птеген а?ын жазушылар жыр арнады. Желто?сан о?и?асы туралы режиссер ?алдыбай ?сенов т?сірген ”Аллажар” фильміні? басты кейіпкері де – Л?ззат.
Cонымен бірге осы о?и?ада ?скемендік Сабира М?хаметжановада ?аза тап?ан еді.
О?ушылар с?ра?тары
1. желто?сан о?и?асы бол?ан кезде жастарды ала??а бару?а ?андай жа?дай себеп болды?
2. к?птеген желто?сан?а ?атыс?ан а?алар мен апаларымыз сол кездегі о?и?аларды еске ал?ысы келмейді неліктен деп ойлайсыздар?
3. 16-желто?сан о?и?асына ?атыс?ан жастар мен ?азіргі жастар арасынан алша?ты? бай?айсызба?
4 Т?уелсiздік дегенді калай т?несiндер?
Жауап: ?з алдына дербес, еркiн мемлекет. я?ни ешкiмге т?уелдi болмай, iшкi сырт?ы м?селелердi ?здерiнi? шеше алатын м?мкiндiгi болуды т?уелсiз мемлекет деймiз.
М?хтар Шахановты? ”Т?рт жыл кешіккен шынды? ” -?ле?і.
?р д?уірді? еркіне сай нар?ы ?згерген алтынны?,
Айналайын алтын ?нім, жас ?ркені хал?ымны?.
Желто?санда шынды? жырын шыр?аймын деп шар? ?рды?,
Желто?санда егеменді ел болсам деп талпынды?.
?сер ?лды? ?ай с?тте де бірлік болма? ?алауы,
Лаула, лаула, Желто?санны? м?з?а жа??ан алауы.
?здері?дей ер намысты жас ?ркені бар елді?,
Еш?ашанда е?кеюге тиісті емес жалауы.
Слайд бойынша жалпы с?ра?тар: екі топ?а «кім жылдам» ойыны.
Жалпы мараппаттау, топ же?імпаздарын аны?тау, ??тты?тау.
Саба?ты? барысы:
М??алімні? кіріспе с?зі:
К?к туым к?терілді ба?ым жанып,
Елта?бам к?ллі ?лемге танылды аны?.
Шыр?адым ?н?ранды бар дауыспен,
Арманым –Ата за?ым ?абылданып.
Бізге т?уелсіздік туын, ?аза?ты? к?к байра?ын биік к?теріп, ел екенімізді д?лелдеп, д?ние ж?зіне танылуымыз?а себеп бол?ан ж?не д?ниені д?р сілкіндірген Желто?сан о?и?асына биыл 25 жыл толып отыр.
«Мен - ?аза?, ?аза?пын деп ма?танамын,
?ран?а «алаш» деген атты аламын» - деп азатты?ты а?са?ан, сол жолда аянбай ?ызмет еткен алаш арыстарыны? барлы?ы да ?у?ын – с?ргінге ?шырап, Сталиндік ?ызыл террорды? ??рбандары болды. Сол алаш ?айраткерлеріні? азатты? идеясын жал?астыр?ан, ?ыршын кеткен арыстарды? аманатын ар?ала?ан кейінгі тол?ын іні – ?арындастары 1986 жылды? желто?санында т?уелсіздік ?шін к?ресе білді.
Т?уелсіздікті? т?п тамыры «Желто?сан» о?и?асына тікелей байланысты екендігіне ешкім дау айта алмас. «Т?бін білмеген тексіз» деген ?аза?ты? ?ажап с?зі осындайдан шы?са керек. Себебі, т?уелсіздікті? т?п тамыры сонау бабалар ар – намысынан туындап жат?ан жо? па? Бейбіт шеруге шы?ып, билік тарапынан кін?лі деп санал?ан жастарымызды? бір б?лігі ?анды ?ыр?ында к?з ж?мса, аман ?ал?андары ?здері а?са?ан азатты?ты? ?ызы?ын к?руде. Уа?ыт емші деп ?зімізді ж?бат?анымызбен, ?ыршын кеткен бауырларымыз есімізге т?скенде жан – жарасы жа??ырып, ?ай?ыны? айы?пас дертіне шалды??аны?ды тере? сезіне т?сесі?. ?айрат Рыс??лбеков, Л?ззат Асанова, С?бира М?хамеджанова, Ербол Сыпатаев сынды ?андастарымызды естен шы?ару м?мкін бе?
Осы желто?сан о?и?асы салдарынан ?аза бол?ан жазы?сыз жастарымызды? рухына бас иіп, орынымыздан т?рып бір минут еске алайы?!
Бір минут ?нсіздік.
1-ж?ргізуші:
1986 жыл?ы 16 желто?санда ?аза?стан Компартиясы Орталы? Комитетіні? пленумы болды. Сол пленумда Д. ?онаев бірінші хатшы ?ызметінен босатылып, орнына б?рын?ы Ульянов облысты? партия комитетіні? бірінші хатшысы бол?ан Г.В. Колбин сайланды. Б?л студент ж?не ж?мысшы жастарды? бейбіт ма?сатта?ы шеруіне ?кеп со?ты. Ала??а шы??ан жастарды ?арулы к?шпен басып – жаншыды. Демонстрация аяусыз басылды.
К?ллі ?лемді д?р сілкінткен 1986 жыл?ы Алматыда?ы желто?сан о?и?асы ?аза? топыра?ына ?лтты? санасын, намысын жетелеген жа?а ?рі ?айсар буынны? келгенін ?йгіледі.
«Т?уелсіздік бастауы - Желто?сан» атты ашы? т?рбие са?атымызды бастаймыз.
Хор: Мемлекеттік ?н?ран
2-ж?ргізуші:
Жа?асына жауыны? жетіп ?олы,
Тартып ал?ан т?уелсіз к?шпен ?ткен.
Т?уелсіздік елімні? ерлік жолы,
Олжа емес салбырап т?скен к?ктен.
?уаныш аралас ?асіретпен,
Ерлік жолда ?аншама ?асыр ?ткен.
Еркіндік, ерлігін са?тау ?шін,
Талай ерді? б?л жолда басы кеткен.
1-о?ушы:
Т?уелсіздік т?скен жо? ?ой аспаннан,
Тарихы оны? тым ?ріден бастал?ан.
Боданды?тан ??т?арам деп елімді,
Талай бозда? ?ара жерді жастан?ан.
2- о?ушы:
Жазалаушы ?ара ??рттай ?аптады,
?аза?ымды ?ырып – жойып таптады.
Сонда елімні? ?л – ?ыздары арда?ты,
?арсы шы?ып ел сенімін а?тады.
3- о?ушы:
Жал?ыз Отан –адамны? ж?регі ?ой,
Ер жігіт ту?ан жерін с?йеді ?ой.
Ел ?шін Желто?санда ??рбан бол?ан,
Ербол, ?айрат – на?ыз ерді? бірі еді ?ой.
4 – о?ушы:
С?бира, Л?ззат сынды жау?азындар,
Жетілмей ерте сол?ан г?л еді ?ой.
Болаша??а да??ыл жол салып берген,
Бозда?тар м??гі айтылар жыр еді ?ой.
5- о?ушы:
Желто?сан – тарихымда ?йгілі к?н,
Ерттеп мініп ар – ождан с?йг?лігін
Ерлерім елдік ?шін атой салып,
Еншілер ?айтар?ан б?йгелі к?н.
