Саба? жоспары:
Саба?ты? та?ырыбы: «Windows ОЖ-ні? ж?мыс негіздері»
Саба?ты? ма?саты:
Білімділік: Студенттерге Windows ОЖ-ні? ж?мыс негіздері туралы ке?інен т?сінік беру
Т?рбиелілік: Студенттерді ??ыптылы??а, ж?йелілікке т?рбиелеу
Дамытушылы?: Студенттерді? ойлау ?абілетін, логикасын, м?дениеттілігін
дамыту
К?рнекілігі: Интерактивті та?та, компьютерлер, д?птер.
Материалды?- техникалы? ??рал-жабды?тар: компьютерлер,
интерактивті та?та, электронды о?улы?
Cаба?ты? ж?рісі:
І.?йымдастыру б?лімі:
1.Студенттермен амандасу
2.Студенттерді т?гендеу
ІІ.Кіріспе н?с?ау:
Саба?ты? та?ырыбы мен ма?сатын таныстыру
Операциялы? ж?йе желілік ба?дарламалы? жаса?таманы? ?зегі болып табылады, ол ?осымшаларды? орындалуына арнал?ан ортаны жасайды ж?не к?п жа?дайда б?л ?осымшалар пайдаланушы ?шін ?андай пайдалы ?асиеттерге ие болатынын аны?тайды.
Операциялы? ж?йеге ?ойылатын басты талап – негізгі функцияларды? орындалу ?абілеттілігі болып табылатыны ай?ын: ?орлармен н?тижелі бас?ару ж?не пайдаланушы мен ?олданбалы ба?дарламалар?а арнал?ан ы??айлы интерфейсті ?амтамасыз ету. ?азіргі ОЖ – лер, ереже бойынша, мультиба?дарламалы? ??деуді, виртуалды жадыны, свопингті іске асыруы тиіс, к?п терезелі интерфейсті ?олдауы керек. Осы функционалды? талаптардан бас?а операциялы? ж?йелерге аса ма?ызды нары?ты? талаптар ?сынылады. Б?л талаптар?а жатады:
Ке?ейгіштік. Код, егер керек болып ?алса, ?осымшалар мен ?згертулерді же?іл е?гізуге болатындай етіп жазылуы керек ж?не ж?йені? б?тіндігін б?збау керек.
К?шірімділік. Код процессорды? бір типінен процессорды? бас?а типіне ж?не аппаратты? платформадан (процессорды? типімен бірге компьютерді? барлы? аппаратураларыны? ?йымдастырылу т?сілдерінен т?ратын) же?іл таымалдануы тиіс.
Сенімділік ж?не бас тарту т?ра?тылы?ы. Ж?йе ішкі сия?ты д?л солай сырт?ы ?ателерден, ж?мыс ?атарына шы?улардан ж?не ?абылдамаулардан ?ор?алуы тиіс. Оны? ?рекеттері ?р?ашан алдын ала болжалатын болуы тиіс, ал ?осымшалар ОЖ- ге зиян келтіру к?йінде болмауы керек.
С?йкестік. ОЖ- де бас?а операциялы? ж?йелер ?шін жазыл?ан ?олданбалы ба?дарламаларды? орындалуына арнал?ан ??ралдар болуы тиіс. Сонымен ?атар, пайдаланушылы? интерфейс бар ж?йелер мен стандарттармен бірге сыйысуы керек.
?ауіпсіздік. ОЖ бір пайдаланушыларды? ?орларын бас?аларынан ?ор?ау ??ралдарына ие болу тиіс.
?німділік.Ж?йе ?аншалы?ты аппаратты? платформа р?ксат етсе, соншалы?ты жа?сы тез ?рекеттілікке ж?не реакция уа?ытына ие болуы керек.
Ке?ейгіштік. Компьютерді? аппаратты? б?лімі бірнеше жылды? ішінде ескіретін уа?ытта, операциялы? ж?йелерді? пайдалы ?мірі онжылды?тармен ?лшене алады. Мысал ретінде UNIX ОЖ- сі боа алады. Сонды?тан операциялы? ж?йелер ?р?ашан эволюциялы? т?рде уа?ытпен ?згеріп отырады ж?не де б?л ?згерістер аппаратты? ??рыл?ыларды? ?згерістеріне ?ара?анда ?те ма?ыздыра?. ОЖ ?згерістері ?детте ?з бойында онымен жа?а ?асиеттерге ие болуын к?рсетеді. Мысалы, CD-ROM деген сия?ты жа?а ??рыл?ыларды ?олдау, жа?а типті желілермен байланыс м?мкіншілігі, пайдаланушыны? графикалы? интерфейсі немесе объектілі- ба?ыттал?ан ба?дарламалы? айнала деген сия?ты озы? технологияларды ?олдау, бірден к?п емес процессорды ?олдану. Операциялы? ж?йеге ?андай да ?згертулер енгізілмесе де, кодты? б?тіндігін са?тау ?ндеуді? негізгі ма?саты болып табылады.
Ке?ейгіштікке тек функционалды? интерфейс ар?ылы ?зара ?рекеттесетін жеке модульдерді? жиынынан ба?дарламалар ??растырылатын ОЖ – ны? модульдік ??рылымыны? ар?асында ?ол жеткізіледі. Жа?а компоненттер операциялы? ж?йеге модульдік жолмен ?осыла алады, олар бар компоненттермен ?олдау тауып отыратын интерфейстерді ?олдана отырып, ?з ж?мысын орындайды.
Сонымен ?атар, ж?йелік ?орларды ?сыну ?шін арнал?ан объектілерді пайдалану да ж?йе ке?ейгіштігін жа?сартады. Объектілер – б?л тек объектілі функцияларды? арнайы жиынымен алдын ала ескерілген ?рекеттерді ?ана ?ндіруге болатын м?ліметтерді? абстрактілі типтері. Объектілер ж?йелік ?орлармен біркелкі бас?ару?а р??сат етеді. Жа?а оьъектілерді ?осу бар объектілерді б?йбайды ж?не бар кодты? ?згертілуін талап етпейді.
Ке?ейтуге арнал?ан керемет м?мкіншіліктерді микроядролы? технологияны ?олданумен клиент – сервер типі бойынша ОЖ – ні ??рылымдастыру ?дісі ?сынылады. Осы ?діске с?йкес ОЖ п?рсатты бас?арушы ба?дарлама мен п?рсатталма?ан (непривилегированных) ?ызмет – серверлерді? жиынты?ы сия?ты ??растырылады. ОЖ – ні? негізгі б?лігі жа?а немесе жетілдірілген ескі серверлер ?осыл?ан жа?дайда ?згермейтін болып ?ала алады.
Сонымен ?атар, жойыл?ан процедураларды? ша?ыру ??ралдары (RPC) да ОЖ –ні? функционалды? м?мкіншіліктерін ке?ейтуге м?мкіндік береді. Жа?а ба?дарламалы? процедуралар желіні? кез келген машинасына ?осыла алады ж?не желіні? бас?а машиналарында?ы ?олданбалы ба?дарламаларды? ?арауына тез арада т?се алады.
Кейбір ОЖ ке?ейгіштікті жа?сарту ?шін ж?йеге ?зі ж?мыс істеп жат?ан уа?ытта енгізілуі м?мкін ж?ктелетін драйверлерді ?олдайды. Жа?а файлды? ж?йелер, ??рыл?ылар мен желілер ??рыл?ы драйверін, файлды? ж?йе драйверін немесе транспортты? драйверді жазу жолымен ж?не оны ж?йеге ж?ктегенде ?олдануы м?мкін.
К?шірімділік. Кодты? к?шірімділік талабы ке?ейгіштікпен ты?ыз байланысты. Ке?ейгіштік операциялы? ж?йені жа?сарту?а р??сат етеді, ал к?шірімділік м?мкіншілігі бойынша кодта ?лкен емес ?згерістер жасай отырып бас?а процессорда немесе аппаратты? платформада орналасатын машина?а барлы? ж?йені? орнын ауыстыру?а м?мкіндік береді. Біра? ОЖ жиі не к?шірілетіндер не к?шірілмейтіндер деп суреттелсе де, к?шірімділік – б?л бинарлы? ?алып – к?й емес.М?селе ж?йе к?шіріліне ала ма дегенде емес, оны ?аншалы?ты же?іл істеуге болатынды?ында. К?шірілінетін ОЖ-ні? жазылуы к?шірілетін кодты? жазылуына ??сас - тек кейбір ережелерге с?йену керек.
Біріншіден, кодты? ?лкен б?лігі ж?йені к?шіргі?із келетін барлы? машиналарда бар болатын тілде жазылуы тиіс. Б?л ?детте код жо?ары де?гейлі тілде жазылуы тиіс дегенді білдіреді, стандарттал?ан, мысалы С тілінде. Ассемблерде жазыл?ан ба?дарлама к?шірілетін болып табылмайды (егер сіз тек оны сіздікімен командалы? с?йкестікке ие машина?а к?шіргі?із келмесе).
Екіншіден, ба?дарлама ?андай физикалы? айнала?а к?шірілуі тиіс екенін ескеру керек. ОЖ ??р?анда ?р т?рлі аппаратура ?р т?рлі шешімдерді талап етеді. Мысалы, 32-биттік адрестерде ??рал?ан ОЖ 16-биттік адресті машиналар?а к?шіріле алмайды (тек ?лкен ?иыншылы?тармен ?ана).
?шіншіден, кодты? аппаратты? ??рыл?ыларымен бірлесіп ?рекеттесетін б?ліктерін минимизициялау немесе (егер м?мкін болса) жою ма?ызды. Аппаратурадан т?уелділікті? к?птеген пішіндері болуы м?мкін. Кейбір ай?ын т?уелділік пішіндері регистрлер мен бас?а аппаратты? ??ралдармен тікелей манипуляциялаудан т?рады.
Т?ртіншіден, егер аппаратты?-т?уелді код толы? жойыла алмаса, онда ол бірнеше жа?сы локальденген модульдерде б?лектенген болуы тиіс. Аппаратты?-т?уелді код барлы? ж?йе бойынша таратылуы тиіс емес. Мысалы, аппаратты?-т?уелді ??рылымды абстракті типтік ба?дарламалы?-берілетін м?леметтерде жасыру?а болады. Ж?йені? бас?а модульдері кейбір функцияларды? жиынын пайдалана отырып аппаратурамен емес, осы м?ліметтермен ж?мыс істейді. ОЖ тасымалдан?анда, тек олармен манипуляциялайтын осы м?ліметтер мен функциялар ?ана ?згереді.
3. Ба?алау: Студенттерді білім де?гейіне ?арай ба?алау.
4. Уйге тапсырма:
