Сабақ № 16 | Күні: 23.12.2016 ж. |
Сабақ тақырыбы: | While… do..oператоры |
Сілтеме: | Жоспар (күнтізбелік жоспар) |
Жалпы мақсаттар: | оқушыларды көшу операторының жазылу тәртібімен таныстыру. Тармақталған алгоритмдерді программалау кезінде қолдансысқа ие болған қайталау операторының қолданылуын айқындап ашып беру. Қызметші сөздердің жазылу ережесін және оны қалай қолдану керектігіне үйрету |
Оқыту нәтижелері: | Паскаль программалау тілі туралы түсінік беру, программалауды есеп шығаруда қолдануды үйрету, Программалау тілдердің негізгі элементтерін меңгеріп, практикада қолдану шеберлігін дамыту. Зерттеу арқылы оқушылардың арасындағы қарым-қатынасын жақсарту, оқушылардың сыни тұрғыдан ойлауын дамыту, сонымен қатар АКТ – технологияларын есеп шығару мақсатында пайдалануын жақсарту. Мұғалім мен оқушы арасындағы қарым-қатынас мәдениетін дамытуының басымдықтарын айқындап, оқушылардың білім деңгейін анықтап, сабақтың сапасын арттыру мақсатында жұмыс жасау. |
Түйінді идеялар: | Дамыту жөніндегі жұмыс арқылы оқушының білімін ғана емес, АКТ-ны пайдлану біліктілігін арттыру, сонымен қатар логикалық ойлау қабілеттерін дамыту. |
Сабақтың түрі | Практикалық сабақ |
Сабақтың әдіс-тәсілі | 7 модуль технологиясын қолданып, сабақ барысының сапасын арттыру мақсатында модуль элементтерін пайдалану. |
Орындалатын іс-әрекеттер: | |
Мұғалімнің орындалатын іс-әрекеттері |
1.Ұйымдастыру. 3 (мин). | 1. Сыныптағы тәртіп, оқушылардың жұптасуы, оқушыларды түгендеу. |
2. Үй тапсырмасын тексеру: А) Өткен сабақты меңгергенін тексеру | 2. Үй тапсырмасын тексеру мақсатында сұрақ-жауап ұйымдастыру: Өткен материалды қайталау сұрақтары Қайталау операторлары не үшін қолданылады? Цикл дегеніміз не? Қайталау операторларының қанша түрі бар? WHILE қандай оператор? WHILE операторының жалпы жазылу түрі қандай? REPEAT қандай оператор? REPEAT операторының жалпы жазылу түрі қандай? |
3. Білімді жан-жақты тексеру: А) Оқушылардың білімдерін жан-жақты тексеру. | 3. Білімдерін жан-жақты тексеру: (тест сұрақтарымен жұмыс) Паскаль тілінің басқару операторлары және қарапайым операторлар бойынша қысқаша пікіралмасуды ұйымдастыру. |
4. Жаңа материалды меңгеруге дайындық кезеңі: а) Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. | 4. Жаңа материалды меңгеруге дайындық кезеңі: Оқушыларға сабақтың мақсаты мен міндеттерін хабарлап – түсіндіру: Оқушылардың паскаль программалау тілі туралы түсінігін анықтау, Оқушыларды Паскаль тілінің параметрлі қайталау операторы – FOR операторымен таныстырып, программа құруға дағдыландыру. |
5. Жаңа тақырыпты түсіндіру: А) Оқушыларға жаңа тақырыпты түсіндіру. | 5. Жаңа тақырыпты түсіндіру: Жаңа материалды түсіндіру № | Түрлері | Блок схемасы | Алгоритмдік тілдегі жазылуы | Бағдарламалау тілінде | 1 | Шартын алдын ала тексеретін цикл. | | әзір шарт цб цикл денесі цс | while шарт do begin цикл денесі (серия); end; | 2 | Шартын соңынан тексеретін цикл. | | қайталау цикл денесі дейін шарт | repeat цикл денесі (серия); until шарт | 1. While-Do операторының орындалуы: 1. While операторы циклге кіру шартынан және цикл денесінен тұрады. 2. Цикл денесін әрбір қайталау алдында шарт тексеріледі. Шарт ақиқат болған жағдайда, цикл денесі орындалады, әйтпесе бағдарлама келесі операторға көшеді. 3. Егер шарт алғаш тексерілгенде жалған болса, цикл денесі бір рет те орындалмастан бағдарлама цикл соңына шығады. 2. Repeat–until операторының орындалуы: 1. шарт кейін тексеріледі, сондықтан серия кем дегенде бір рет атқарылады. 2. repeat операторында шарт ақиқат (иэ) болғанда қайталау (цикл) аяқталады. 3. repeat операторында қайталау соңы шартпен аяқталады. Енді алдыңғы мысалдағы алғашқы 5 натурал санның қосындысын есептеу бағдарламасын циклдік операторлар көмегімен құрайық. Ол үшін алгоритмдік тілде, блок схемасын және бағдарламасын жазайық. әзір циклін пайдаланып алгоритмдік тілдегі жазылуын мен жазамын, оқушылар бағдарламалау тіліне аударады (флипчартта, TP бағдарламасында) Алгоритмдік тілде | Бағдарламасы | aлг қосынды ( нәт бүт S) басы бүт х S:=0; х:=1 әзір x=5 цб S:=S+x х:=х+1 цс шығару S соңы | program kosyndy; var x,s: integer; begin s:=0; x:=1; while x do begin s:=s+x; x:=x+1; end; writeln (‘s=’,s); end. | дейін циклін алгоритмдік тілде мен, бағдарламалау тілінде оқушы жазуы керек (флипчартта, ТР бағдарламасында) aлг қосынды (нәт бүтS) басы бүт х S:=0; х:=1 қайталау S:=S+x х:=х+1 дейін x5 шығару S соңы | program kosyndy; var x,s: integer; begin s:=0; x:=1; repeat s:=s+x; x:=x+1; until x5; writeln (‘s=’,s); end. | Алғышартты циклден соңғы шартты циклге ауысып бағдарлама құруда не байқадық? program kosyndy; var x,s: integer; begin s:=0; x:=1; while x do begin s:=s+x; x:=x+1; end; writeln (‘s=’,s); end. | program kosyndy; var x,s: integer; begin s:=0; x:=1; repeat s:=s+x; x:=x+1; until x5; writeln (‘s=‘,s); end. | 1. Бірінші бағдарламадағы while операторы жазылған жолға екінші бағдарламада repeat операторы жазылады. 2. Бірінші бағдарламадағы цикл денесі begin … еnd; операторлық жақшаға алынады, ал екінші бағдарламада цикл денесін (операторлық жақшаға алу міндетті емес) кейін until операторы жазылады. 3. әзір цикліндегі шартқа дейін цикліндегі шарт қарама-қарсы. |
6. Жаңа сабақты түсінгенін тексеру : А) Оқушылардың жаңа сабақты меңгергенін тексеру мақсатында практикалық тапсырмалар орындау. | 6. Жаңа сабақты түсінгенін тексеру мақсатында практикалық тапсырмалар: а. «Тәжірибеден қорықпаңыз – нәтижесін көру үшін бағдарламаның бір бөлігін өзгертіңіз». Оқулықтағы №19 есеп 1, 3, 5, …, 15 сандары квадраттарының қосындысын есептеу алгоритмін және бағдарламасын құру керек. Соңғы шартты циклді пайдаланып жауабын алу керек. Оқушылар компьютерде өздері орындауы керек. program kosyndy; var x,y,s:integer; begin x:=1; s:=0; while xdo begin y:=sqr(x); s:=s+y; x:=x+2; end; writeln ('s=',s); end. | program kosyndy; var x,y,s:integer; begin x:=1; s:=0; repeat y:=sqr(x); s:=s+y; x:=x+2; until x15; writeln ('s=',s); end. | x:=x+2; өрнегін inc(x,2) бүтін санды арттыру процедурасымен ауыстыруға болады. №21 есеп. S=22+23+24+25 есептеу бағдарламасы әзір циклімен жазылған, дейін цикліне ауыстырып жазуы керек. program kosyndy; var x:integer; s:real; begin x:=2; s:=0; while xdo begin s:=s+exp(x*ln(2)); x:=x+1; end; writeln ('s=',s); end. | program kosyndy; var x:integer; s:real; begin x:=2; s:=0; repeat s:=s+exp(x*ln(2)); x:=x+1; until x5; writeln ('s=',s); end. | ә. «Прогрессияға берілген есептерді компьютерде шығарайық» Алгебра 9 сынып оқулығынан №186 есеп А)Егер арифметикалық прогрессияның a1=7, d=4, n=13 болса, онда n-ші мүшесін және алғашқы n мүшесінің қосындысын табыңдар. Арифметикалық прогрессияның n-ші мүшесінің және алғашқы n мүшесінің қосындысының формуласына , қойып есептейік: a13= 7+ 4*12=55, S13=0,5*(7+55)*13=403 В) Арифметикалық прогрессияны тізбек түрінде жазайық. 7, 11, 15, …, 55 тізбегінің қосындысын есептеу үшін әзір циклін пайдаланып алгоритмдік тілде кескіндейік. aлг қосынды ( нәт бүт s) басы бүт х s:=0; х:=7 әзір x цб s:=s+x шығару s х:=х+4 цс соңы С) while – do және Repeat–until операторларын қолданып бағдарлама құру. program kosyndy; var x,s:integer; begin x:=7; s:=0; while x begin s:=s+x; x:=x+4; writeln ('s=',s); end; end. | program kosyndy; var x,s:integer; begin x:=7; s:=0; repeat s:=s+x; x:=x+4; until x55; writeln ('s=',s); end. | |
7. Жаңа сабақты бекіту: А) Жаңа сабақты бекіту мақсатында сұрақ-жауап ұйымдастыру. | 7. Сабақты бекіту сұрақтары: Сабақты бекіту сұрақтары Цикл дегеніміз не? Циклдің алгоритмнің неше түрі бар? Программаның нәтижесін қалай көреміз? WHILE операторының жазылу үлгісін көрсет? WHILE операторының орындалу тәртібі қалай? REPEAT операторының жазылу үлгісін көрсет? REPEAT және WHILE операторының айырмашылығы неде? FOR операторының жазылу үлгісін көрсет? |
8. Үйге тапсырма беру, сабақты қорытындылау, бағалау. | 8. Сабақты қорытындылау, үй тапсырмасын беру: Паскаль тілінің параметрлі қайталау операторы - FOR а) ІІІ тараудың 7 - тақырыптарын оқу, мазмұндау, қайталау. 96-99 беттер. ә) Сабақ соңында практикалық тапсырмалардың қорытындысын жасап, оқушылардың білімдерін бағалау. Үйге тапсырма: 1.8. Қайталану саны белгісіз циклдер. №4. Бағдарламаның орындау нәтижесін (компьютерсіз) анықтаңдар. begin s:=0; x:=10; repeat s:=s+x; x:=x+10; until x12; writeln ('s=',s); end. №5. -10, -8, -6, ..., 10 сандары кубтарының кестесін басып шығарыңдар. Берілген n үшін түрдегі қосындыны есептеңіз. Тапсырманы жылдам орындаған оқушыға берілетін қосымша есептер: Тақ сандардың қосындысын есепте: 1,2,3,…,10; Осы тізбек үшін жұп сандардың қосындысын тап. Осы тізбек үшін 3-ке еселі сандардың көбейтіндісін тап.
|