Дамытушылы?: О?ушыларды? ойлау ?абілетін, логикасын, м?дениеттілік дамыту.
Саба?ты? т?рі: Аралас саба?.
Саба?та ?олданылатын к?рнекті ??ралдар: Компьютер, интерак.та?та, электронды о?ул
Саба?ты? ?ту барысы:
1.О?ушыларды ?йымдастыру.
2.?йге берілген тапсырманы тексеру.
3.Жа?а та?ырыпты т?сіндіру.
4.Тапсырмаларды орындау.
5.Саба?ты бекіту.
6.?йге тапсырма беру
Жа?а т?сініктер:
“А?парат” с?зі латынны? т?сіндіру, баяндау, м?лімет деген ??ымдарды білдіретін informatio c?зінен шы??ан.?азіргі кезде а?парат к?нделікті т?рмыс?а, ?ылымны? ?р т?рлі философия, экономика физика, математика, информатика т.б салаларында ке?інен енді. А?паратты біз жазбаша немесе ауызша, тіпті ?имыл-?оз?алыс т?рінде бере аламыз. “А?парат ” деген с?з белгілі бір хабарды? ,жа?алы?тарды? ?ткен о?и?аларды? мазм?нын білдіреді. Тірі организмні? ??рылысын зерттеу де бізге к?п а?парат береді.
Мысалы: баласы атасына неге ??сайды? Иттен неге тумайды? Б?л с?ра?тар?а гинетика ?ылымы жауап береді. Ол т??ым ?уалаушылы? болатыны?, ?рбір организмні? негізгі белгілері ?рпа?тан ?рпа??а ДН? молекулалары ар?ылы а?парат беріледі. Сонымен а?парат тірі таби?атта да, ?лі таби?атта болады. Ол ?р?ашан с?збен ?ана жеткізілмейді, я?ни а?парат алмасуды? сан алуан т?рлері бар, ?арым-?атынас жасау, ?з бетімен ойлану, зертеу н?тижесінде пайда болады.
А?парат?а ?зілді кесілді аны?тама бере алмаймыз.Оны ?арша?ан д?ние туралы ж?не онда ж?ріп жат?ан процестер туралы хабарлар мен ма?л?маттар деп т?сіyнуге болады.
А?парат материялымен ж?не энергиямен ?атар бізді ?орша?ан ортаны? ??рамды б?ліктеріні? бірі болып саналады.
А?парат т?рлері
Барлы? а?параттарды т?мендегідей б?луге болады: ?о?амды? саясатты?-?леуметтік-экономикалы?, ?ылыми-техникалы?, химия-биологиялы?, физиологиялы? т.б. М?нымен ?атар а?парат ?зіні? сипаты бойынша:
статикалы? (т?ра?ты) немесе динамикалы? (айнымалы);
ал?аш?ы (кірістік), туынды (аралы?) немесе шы?ысты?;
Жануарлар ?здеріні? жерлерін ?ор?ап, иісті белгілер ?алдырып кетеді.
Адам а?паратты сезу, к?ру ар?ылы ?абылдайды. Адам радиодан, теледидардан, газет-журналдан а?параттарды сезім м?шелері ар?ылы ?абылдайды. Адам ?абылдайтын а?парат та?балы, бейнелі болып б?лінеді.
Та?балы а?парат?а с?йлеу, жазу т?рінде алын?ан а?параттар жатады. Ауызекі тіл де та?балы а?парат?а жатады. Себебі, ?р т?рлі та?балардан т?рады, бра? олар дыбысты? та?балар-феномендер деп аталады. Та?ба т?рінде ?атынасуды ?атынас тілі деп атайды. Таби?и ?атынас тіліне: ?аза?, орыс, а?ылшын тілдері жатады. Жасанды тілдерге математика, физика, компьютермен ?атынасу тілдері жатады. ?р тілді? ?з алфабиті бар. Сандарды к?рсететін алфабиттер: екілік, сегіздік, онды?, оналтылы? болады.
Саба?ты бекіту с?ра?тары:
1. А?парат деген с?зге ?андай ма?ына бересі?дер?
2. Адам а?паратты? ?андай т?рлерін ?абылдай алады?
3. Адам а?паратты ?алай ж?не ?айда са?тайды?
4. Адам а?паратты ??деуіне мысал келтір?
5. Адам а?паратты ?алай са?тайды?
?йге тапсырма: 1.1 та?ырып. А?парат.
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Дамытушылық: Оқушылардың ойлау қабілетін, логикасын, мәдениеттілік дамыту.
Сабақтың түрі: Аралас сабақ.
Сабақта қолданылатын көрнекті құралдар: Компьютер, интерак.тақта, электронды оқул
Сабақтың өту барысы:
1.Оқушыларды ұйымдастыру.
2.Үйге берілген тапсырманы тексеру.
3.Жаңа тақырыпты түсіндіру.
4.Тапсырмаларды орындау.
5.Сабақты бекіту.
6.Үйге тапсырма беру
Жаңа түсініктер:
“Ақпарат” сөзі латынның түсіндіру, баяндау, мәлімет деген ұғымдарды білдіретін informatio cөзінен шыққан.Қазіргі кезде ақпарат күнделікті тұрмысқа, ғылымның әр түрлі философия, экономика физика, математика, информатика т.б салаларында кеңінен енді. Ақпаратты біз жазбаша немесе ауызша, тіпті қимыл-қозғалыс түрінде бере аламыз. “Ақпарат ” деген сөз белгілі бір хабардың ,жаңалықтардың өткен оқиғалардың мазмұнын білдіреді. Тірі организмнің құрылысын зерттеу де бізге көп ақпарат береді.
Мысалы: баласы атасына неге ұқсайды? Иттен неге тумайды? Бұл сұрақтарға гинетика ғылымы жауап береді. Ол тұқым қуалаушылық болатының, әрбір организмнің негізгі белгілері ұрпақтан ұрпаққа ДНҚ молекулалары арқылы ақпарат беріледі. Сонымен ақпарат тірі табиғатта да, өлі табиғатта болады. Ол әрқашан сөзбен ғана жеткізілмейді, яғни ақпарат алмасудың сан алуан түрлері бар, қарым-қатынас жасау, өз бетімен ойлану, зертеу нәтижесінде пайда болады.
Ақпаратқа үзілді кесілді анықтама бере алмаймыз.Оны қаршаған дүние туралы және онда жүріп жатқан процестер туралы хабарлар мен мағлұматтар деп түсіyнуге болады.
Ақпарат материялымен және энергиямен қатар бізді қоршаған ортаның құрамды бөліктерінің бірі болып саналады.
Ақпарат түрлері
Барлық ақпараттарды төмендегідей бөлуге болады: қоғамдық саясаттық-әлеуметтік-экономикалық, ғылыми-техникалық, химия-биологиялық, физиологиялық т.б. Мұнымен қатар ақпарат өзінің сипаты бойынша:
статикалық (тұрақты) немесе динамикалық (айнымалы);
алғашқы (кірістік), туынды (аралық) немесе шығыстық;
басқарушы және мәлімет беруші;
объективті және субъективті болуы мүмкін.
Ақпарат қасиеттеріне мыналарды жатқызуға болады: толықтық, сенімділік (анықтық), бағалылық, маңыздылық (актуалдық), айқындылық, қысқалық, нанымдылық.
Тірі табиғатта ақпарат беру мен өңдеу мысалдары:
Жануарлар өздерінің жерлерін қорғап, иісті белгілер қалдырып кетеді.
Адам ақпаратты сезу, көру арқылы қабылдайды. Адам радиодан, теледидардан, газет-журналдан ақпараттарды сезім мүшелері арқылы қабылдайды. Адам қабылдайтын ақпарат таңбалы, бейнелі болып бөлінеді.
Бейнелік ақпарат деп-табиғат көріністерін, кескіндерді,дәм, иіс,сезу мүшелері арқылы қабылданған ақпараттарды айтады.
Таңбалы ақпаратқа сөйлеу, жазу түрінде алынған ақпараттар жатады. Ауызекі тіл де таңбалы ақпаратқа жатады. Себебі, әр түрлі таңбалардан тұрады, брақ олар дыбыстық таңбалар-феномендер деп аталады. Таңба түрінде қатынасуды қатынас тілі деп атайды. Табиғи қатынас тіліне: қазақ, орыс, ағылшын тілдері жатады. Жасанды тілдерге математика, физика, компьютермен қатынасу тілдері жатады. Әр тілдің өз алфабиті бар. Сандарды көрсететін алфабиттер: екілік, сегіздік, ондық, оналтылық болады.
Сабақты бекіту сұрақтары:
1. Ақпарат деген сөзге қандай мағына бересіңдер?
2. Адам ақпараттың қандай түрлерін қабылдай алады?
