Циклдік алгоритмдерді программалау. Параметрлі цикл. Cyclic programming algorithms. Parameters of the cycle.

The theme of the lesson

Сабақтың тақырыбы

Циклдік алгоритмдерді программалау. Параметрлі цикл.

Cyclic programming algorithms. Parameters of the cycle.

The aims of the lesson Сабақтың мақсаты

Паскаль программалау тілінде циклдік операторларды және параметрлі цикл туралы толық түсінік бере отырып, программа құруды үйрену;

Learn how to construct a program by providing a complete overview of cyclic operators and a parametric cycle in Pascal programming language;

Tasks of lesson

Сабақтың міндеттері

1. Educational: Паскаль программалау тілінде циклдік операторларды және параметрлі цикл туралы толық түсінік бере отырып, программа құруды үйрену;

2. Developing: Оқушылардың есте сақтау және зейіндік кабілеттерін дамыту, пәнге деген қызығушылығын арттыру

3. Cultural: Жан-жақты болуға, өз бетімен жұмыс істеуге тәрбиелеу;

Type of the lesson

Сабақтың түрі

Traveling Lesson - Саяхат сабақ

Methods of the lesson

Сабақтың әдістері

reading, speaking, writing, explanation, communicative

Visual aids

көрнекі құралдар

books, interactive board, presentation

Connection of the subjects

Пәнаралық байланыc

all subjects – барлық пәндер

The procedure of the lesson

1. Organization moment

Ұйымдастыру кезеңі

2 мин

- Good afternoon, children! Қайырлы күн, балалар

- How are you? Қалдарыңыз қалай

-we are fine. Thanks. Sit down, please. – Жақсы,рахмет! Отырыңыздар.

- Who is absent?-Кім жоқ?

Құрал жабдықтарын түгелдеу

Балалар бүгінгі біздің сабағымызда саяхатқа шығамыз, нақты қайда бағытта баратынымызда сабақ барысында айтып өтемін. Саяхат барысында түрлі жағдайлар болуы мүмкін соның алдын алу мақсатында, мынадай техника қауіпсіздік ережелерін есте сақтайық

!Техника қауіпсіздік ережелері:

1. Мұғалімнің рұқсатынсыз құрал-жабдықтарды орнынан қозғауға, сымдарға, розеткаларға, штепсельдің айырына, штекерге тиісуге тыйым салынады.
2. Мұғалімнің рұқсатынсыз сыныпқа кіруге және сыныптан шығуға болмайды.
3. Мұғалімнің рұқсатынсыз сыныпта жүруге болмайды.
4. ДК-де су киіммен және су қолмен жұмыс істеуге болмайды.
5. Пернетақтаның үстіне ештеңені қоюға болмайды.
6. Компьютер сыныбында жүгіруге, ойнауға, жолдастарыңның көңілін қажетсіз аударуға, бөгде жұмыстарды істеуге тыйым салынады.
7. Компьютерде жұмыс істеу кезінде көздің экраннан ең қолайлы қашықтығын (60-70 см) сақтау керек.

1. Checking home work

Үй жұмысын тексеру

Білу - Knowledge 6 мин

2 мин

Жауап берген оқушыға – 1 б

2. Үй жұмысын тексеру

Біз өткен сабақтарымызда Тармақталу операторын өткен болатынбыз. Бүгінгі саяхатымызға жолдама алу мақсатында өткен тақырыптарға байланысты мынадай тапсырмаларды орындаймыз.

1. Бізге қоржынға салынған сұрақтар келіпті соларға жауап берейік- Қоржын сұрақ

Сұрақтар қоржыны

Паскаль программалау тілінде қолданылатын терминдерді 3 тілге аударады.

Шығару операторы- write- жазу- писать

Енгізу операторы-read-оқу-читать

Шартты оператор-if then else- егер онда әйтпесе –если тогда еще

Программа соңы- end-соңы-конец

Таңдау операторы- case –жағдай– случай

Айнымалыларды сиппаттау- var-айнымалы-переменные

Операторлар бөлімі- begin- бастау-начинать

4 мин

Программасын жазса 1 б

Жауабымен шықса 2 б

Ал жарайсындар енді келесі тапсырмамызда Әр түрлі пәндерге арналған тапсырмаларды өткен операторымызға салып шығарайық. –Карточка арқылы есептер тарату.

1. География-мемлекеттердің 1 әріпі бойынша астанасын жауапқа шығарыңдар – Қазақстан – Астана, Вернгрия-Будапешт, Австрия-Вена, Германия-Берлин, Швеция- Стокгольм
   program astana;

var n:integer;

begin

readln(n);

case n of

‘Қ’: writeln(' Астана ');

‘В’: writeln(' Будапешт ');

‘А’: writeln(' Вена ');

‘Г’: writeln(' Берлин ');

‘Щ’: writeln(' Стокгольм ');

end;

end.

1. Тарих- 1990-1995 жылдарды енгізгенде экранда болған оқиғалардың шығу бағдарламасын құру:

1990- Егемендік туралы декларацияға қол қойған жыл
1991- ҚР тауелсіздік алған жыл
1992- Рәміздер бекітілді
1993- Теңге шықты
1994- Мұсабаев ғарышқа ұшты
1995- Ата заң қабылданды

program tarih;

var n:integer;

begin

readln(n);

case n of

1990: writeln(' Егемендік туралы декларацияға қол қойған жыл ');

1991: writeln(' ҚР тауелсіздік алған жыл ');

1992: writeln(' Рәміздер бекітілді ');

1993: writeln(' Теңге шықты );

1994: writeln(' Мұсабаев ғарышқа ұшты ');

1995: writeln(' Ата заң қабылданды ‘);

end;

end.

Жақсы балалар сендер үй тапсырмасын дұрыс орындағандарын үшін бізге саяхатымызға мынадай жолдама берілді. (Жолдама келеді. Слайд көрсетіледі)

Қалай ойлайсыңдар біз қайда саяхаттаймыз? Жарайды онда сендерге подсказка – біз алгоритмнің үш түрі бар екенін білеміз ия, сонын алдыңғы сабақтарда 2 түрін программалауды өткен болатынбыз, ал бугін 3 түрін өтеміз. Сонымен біздің бағытымыз ................

Бұл мұражайға жету үшін мынадай аялдамалар кездеседі- сабақ реті көрсетіледі.

1. Түсіну – Understanding аялдамасы

• Жаңа сабақ

1. Сергіту сәті аялдамасы

2. Қолдану және Талдау - Application and Analyzise аялдамасы

• І деңгейлік тапсырма- Level 1

• ІІ деңгейлік тапсырма- Level 2

• ІІІ деңгейлік тапсырма- Level 3

1. Жинақтау - Synthesis аялдамасы

• Тест

1. Бағалау – Evaluation аялдамасы

2. Рефлекция аялдамасы

3. Үй тапсырмасын беру - Giving home task

4. Assessments of the learners - Оқушыларды бағалау

Understanding

Түсіну

15 мин

Сабақ барысында сұрақтарға жауап берген оқушыларға 1 б

1. The new lesson

Ал осындай тапсырмаларды орындау үшін мынадай мақсат қойып алайық - сабақ мақсаты көрсетіледі.

Ал ендеше саяхатымызды бастайық

Жаңа сабақ түсіндіру Bilimland.kz сайтында ағылшын тілінде сабақ көрсетіледі. Балалар тыңдалым бойынша өз тұжырымдарын айтады. Ал енді сіздердің Тұжырымдарыңыздың дұрыстығын тексерейік. Қазақ тілінде көрсетіледі. Сұрақ қоя отырып жаңа сабақ және мысал есептерді түсіндіремін.

Мысалы: 1-ден 100 –ге дейінгі сандарды жауапқа шығару

program esep;

var i:integer;

begin

FOR i:= 1 to 100 do

writeln ('i=',i);

end.

Мысалы: 1-ден 100 –ге дейінгі жұп сандарды жауапқа шығару

program esep;

var i:integer;

begin

FOR i:= 1 to 100 do

If I mod 2=0 then

writeln ('i=',i);

end.

Мысалы: 1-ден 100 –ге дейінгі жұп сандардың қосындысын табу керек.

program kosindi;

var i,s:integer;

begin s:=0;

FOR i:= 1 to 100 do

If I mod 2=0 then s:=s+1;

writeln ('s=',s);

end.

FOR операторы.

Егер алгоритмде қайталану саны алдын ала белгілі болған жағдайда FOR операторы қолданылады. Бұл оператор параметрлі цикл операторы деп те аталады.

Жазылу үлгісі

FOR :=n1TO n2 DO

FOR :=n2 DOWNTO n1 do

;

Мұндағы FOR (үшін), DO (орындау), TO (дейін)- қызметші сөздер;

–циклді басқару айнымалысы, Integer типті (немесе кез келген реттелген тип). n1,n2- цикл параметрінің бастапқы және соңғы мәндері, (типі циклді басқару айнымалысымен сәйкес). (кері арай DOWN төмен TO дейін). Егер қадам +1-ге тең болса, онда операорда ТО , ал қадам -1 –ге тең болса, онда DOWNTO сөзі қолданылады.

FOR операторының орындалу тәртібі

Ең алдымен бастапқы мән есептеліп цикл параметріне меншіктеледі. Содан кейін мына әрекеттер қайталанады:

2. –цикл денесіндегі операторлар орындалады;

3. –цикл параметріне 1 қосылып, 1-ші пунктқа оралады;

(DOWNTO болса, =n2 тексеріліп, цикл параметрі -1-ге өзгеріп отырады) ;

Сергіту сәті

1 мин

ІV Consolidation of the new material.

Жаңа материалды бекіту

Қолдану және Талдау

Application and Analyzise

7 мин

«Қолдану және Талдау- Application and Analyzise» аялдамасының мынадай деңгейлік тапсырмаларды орындаймыз

2 мин

1 б

І деңгейлік тапсырма- Level 1 Сортировка жасау

2 мин

1 б

ІІ деңгейлік тапсырма Level 2

Ақпарат алмасудың американдық стандартты код символдарын экранға шығаратын программа құр.

3 мин

1 б

ІІІ деңгейлік тапсырма Level 3

50 ден 20 -ға дейінгі жұп сандардың көбейтіндісін жауапқа шығар

program sandardin kosindisi;

var p, i : integer;

begin

p := 1;

for i := 50 downto 20 do

If I mod 2=0 then

p := p * i;

writeln ('p=',p);

end.

ІV Consolidation of the new material.

Жаңа материалды бекіту

Жинақтау Synthesis

5 мин

2б

8-10-2 б

5-7-1 б

1-4 -0б

Тест сұрақтары 10 сұрақтан тұратын тест тапсырады. Жауабы автоматты түрде шығады

Бағалау Evaluation

2 мин – 1 б

1. Өмірде Циклдық операторын қолдана аламыз ба?

2. Күнделікті сендер қанша рет цикл қолданасындар?

3. Өміріңнен циклдік операторға бір мысал

Рефлекция

1 мин

1. Giving home task.

- Үй жұмысы kundelik.kz сайтыннан қарайсыздар - Homework look at the site kundelik.kz

- Your home task is read §18 and to learn by heart new words.

VII. Assessments of the learners

Оқушыларды бағалау

1 мин