Сәлемдесу, оқушыларды түгендеу, оқу құралдарын тексеру, оқушы назарын сабаққа аудару
ІІ. Өткен материалды қайталау.
ІІІ. Жаңа білім беру.
Мәндері мәтін болатын шамалар және тырнақшаға алынған ASCII кодындағы кез келген символдар тізбегі символдық шамалар деп аталады. Символдар жолы string қызметші сөзімен белгіленеді. Бір символдан тұратын жол тұрақты деп аталады. апостроф арасында бірде бір символ болмаса, онда ол нөлдік жол деп аталады.
Мысалы: а=‘turbo‘: b=‘dom’ c=‘’
Жазылуы:
var
a:string[5]
b:string[3]
c:string[0]
Жолдық шамаларға біріктіру және салыстыру амалдары қолданылады.
Біріктіру амалын конкатенция деп атайды, ол "+" белгісімен белгіленеді. осы амалдар арқылы символдардан жаңа мәтіндер құралады.
Мысалы: ‘8’+’сынып’=‘8сынып’
‘2’+’0’+’1’+’4’+’жыл’=2014жыл
Салыстыру амалдарына , =, =, , белгілері жатады. Жолдық шамалардың салыстыру амалдарының нәтижесі логикалық шама.
Мысалы: ‘CCC’’CC’ TRUE ‘100’’101’ FALSE
‘MAN1’’MAN2’ FALSE ‘red’
Символдық шамалар үшін келесі стандартты функциялар қолданылады:
Атауы
Типі
Әрекеті
Length(s)
s –string
s – сөзінің ұзындығын анықтайды
Copy(s, p, n)
s-string
p, n-integer
s-сөзінен р нөмірінен бастап, п символды көшіріп алады
Delete(s, p, n)
s-string
p, n-integer
s-сөзінен р нөмірінен бастап, п символды өшіреді
Concat(S1, S2, … SN)
S1, S2, …-string
S1, S2, … SN – айнымалылар мәндерін тұрған орындары бойынша біріктіреді
Insert(s1, s2, n)
S1, S2,-string
n-integer
S1 сөзін S2 сөзіне п нөмірінен бастап, тіркеп жазады
pos(s1, s2)
S1, S2,-string
S1 кіші сөзіS2 ұзын сөздің ішінде бар ма, жоқ па соны анықтайды. Жоқ болса нәтиже 0 болады
Str(I, s)
s-string-
i-integer
і- санын символ типіне өңдеп, нәтижесін s мәні ретінде жазады
UpCase(c)
c –char
Кіші латын және орыс әріптерін бас әріпке ауыстырады
“Тышқан” сөзіндегі “Ты” буынын “Ұ” әрпіне ауыстыру керек.
delete(a, 1, 2)+insert(b, a, 1)+copy(a, 3,4)
4-тапсырма.
“Принтер” сөзі берілген функцияларды пайдаланып, төмендегі тапсырмаларды орындау керек.
Сөздің ұзындығын табу
Сөзге “лер” жалғауын жалғау
Сөзден “Принт” сөзін кесіп алу
Сөздің алдына “БІЗДІҢ” тұрақтысын кіргізу
Сөз ішіндегі “н” әрпінің орналасу номерін табу.
5-тапсырма.
“Ку”, “шка”, “юшон”, “пила” сөздерінен “кукушка кукушонку купила капюшон” сөйлемін құрастыратын және ол сөйлемнің ұзындығын табатын программа құру керек.