П?ні: Информатика
Сыныбы: 7
Саба?ты? та?ырыбы: «Си?ырлы ?алам сыры»
Саба?ты? ма?саты: о?ушыларды? ойлауын, компьютерлік сауаттылы?ы мен іскерлігін, танымды? ?абілетін, логикалы? сауаттылы?ын дамыта отырып, оларды? п?нге деген ?ызы?ушылы?ын, белсенділігін арттыру.
Саба?ты? міндеттері:
Білімділік: о?ушыларды? лидерлік ?асиетін ?штап, аналитикалы? ?абілетін ашу, интеллектуалды? де?гейін арттыру.
Дамытушылы?: логикалы? ойлауын, танымды? ?ызы?ушылы?ын, о?ушыларды? а?ыл - ойын жан - жа?ты дамыту.
Т?рбиелік: п?нге, білімге, шы?армашылы??а, ойын еркін жеткізе білуге, топта бірлесе ж?мыс істеуге т?ртіптілікке, ??ыптылы??а т?рбиелеу.
Саба?ты? т?рі: сайыс саба?
Саба?ты? ?діс - т?сілдері: топтастыру, с?ра? - жауап, ойын элементтері, баяндау ?дісі.
Саба?ты? к?рнекілігі: интерактивті та?та, компьютер, слайдтар.
Саба?ты? барысы: С?леметсіздер ме ??рметті ?стаздар мен о?ушылар! Б?гінгі бізді? «Си?ырлы ?алам сыры» сайысымыз?а ?ош келді?іздер!
Армысыздар осында жинал?андар
Сіздерді ?ызы?тырар небір сыр бар
Р??сат берсе, біздерге к?рермендер
Кешімізді басталы? ?атысушылар - дей келе сайысымызды? шарттарымен таныстырып ?тейін.
«Си?ырлы ?алам сыры» сайысына 7 «а ж?не ?» сыныптарынан ??рал?ан «Процессор» ж?не «Пернета?та» атты 2 команда ?атысады. Сайыс 7 турдан бойынша ?ткізіледі.
І. тур. «Ойлан тап!»
ІІ. тур. «Бейне с?ра?»
ІІІ. тур. «Адас?ан ?ріптер».
ІV. тур. «Кім жылдам».
V. тур. «Дешифратор».
VІ. тур. «?й тапсырмасы»
VІІ. тур. «??пия ж?шік» с?ра?ы.
Информатиканы? сырлары
?ызы?тырды біздерді
Ойын?а бірге ?атысу?а
Ша?ырамыз сіздерді - дей отырып, топты? білім мен тап?ырлы?ына ба?а беретін ?діл?азылар ал?асымен таныс болы?ыздар.
Ендеше 7 сынып о?ушылары арасында ?ткелі отыр?ан «Си?ырлы ?алам сыры» сайысын бастайы?.
ІІ. кезе?. «Ойлан тап!» с?ра? жауап б?лімі. Б?л б?лімде 2 топ?а с?ра? бірдей ?ойылады. ?ай топты? м?шелері бірінші болып ?ол к?тереді, сол топ с?ра?тарды? жауабын береді. Егер с?ра?ты? жауабынан ?ателессе онда келесі топтар?а жауап беруге м?мкіншілік бар. ?р д?рыс жауап?а 10 ?пайдан беріледі.
1. Е? бірінші программа ??р?ан о?ымысты... (Ада Лавлейс)
2. Алгоритм с?зі ?ай ?асырда кімні? есіміне байланысты пайда бол?ан? (IX?асыр, ?л - Хорезми)
3. Программа неше б?ліктен т?рады? (3 та?ырыбы, сипаттау б?лімі, операторлар б?лімі.)
4. Программамен бас?арылатын аналитикалы? машинаны ойлап шы?ар?ан а?ылшын ?алымы. (Чарльз Бэббидж)
5. А?Ш - ты? IBM фирмасы ?ай жылдан бастап дербес компьютерлерді шы?ара бастады? (1980)
6. Деректерді уа?ытша са?тау?а арнал?ан ??рыл?ы (Жедел Жады)
7. Операциялы? ж?йе дегеніміз не? (Б?л компьютерді іске ?ос?ан кезде ж?ктелетін ж?не оны? барлы? ??рыл?ыларыны? ж?мысын бас?аратын арнайы ба?дарлама)
8. Электронды есептеуіш машинаны? даму буындары нешеге б?лінеді? (4 буын?а)
9. Д?ниеж?зілік компьютерлер арасында?ы байланыс ортасы (интернет)
10. Деректер бойынша шамамен жасы 2000 - 5000 жыл болатын ??рал?(Есепшот)
ІІ. кезе?. «Бейне с?ра?» экран?а назар аударайы?, д?рыс жауап 20 ?паймен ба?аланады.
1 с?ра?: «Процессор» тобына
Та?баша дегеніміз не?
Жауабы: на?ты бір файлдарды к?рсететін арнайы белгішелерді айтады.
2 с?ра?: «Пернета?та» тобына
Файл дегеніміз не?
Жауабы: Аты бар, бір?атар байттар тізбегі.
Б?л жарыс біткен жо? кетпейік,
Келесі б?лімге беттейік.
Б?ріміз бірігіп, бас ?осып,
Адас?ан ?ріпті реттейік.
ІІІ. кезе?. «Адас?ан ?ріптер». Б?л турда о?ушылар?а ?ріп орындары ауысып кеткен с?здер беріледі. ?р топ ?ріптерді орындарына ?ою ар?ылы компьютер ??рыл?ыларыны? аттары мен информатика п?ніне ?атысты термин с?здер шы?ару керек. ?р д?рыс жауап?а 10 ?пайдан беріледі(ал орындау уа?ыты 1минут) Топтар?а 6 с?ра?тан берілген.
«Процессор» тобы
1. РЕТЬЮПОМК - компьютер
2. ВРЕДАЙР - драйвер
3. ДЕМОМ - модем
4. ЛАЙФ - файл
5. РОТИНОМ - монитор
6. АТЕКИСД - дискета
«Пернета?та» тобы
1. НИРПЕРТ - принтер
2. ЧЕСВИНТЕР - винчестер
3. КРАСЕН - сканер
4. АНИШ - шина
5. СОРЕСЦПРО - процессор
6. ТОРП - порт
Сайысымызды? ІV кезе?і «Кім жылдам».
Б?л турда о?ушылар берілген м?тінді 3 минутты? ішінде компьютерге жазып болуы тиіс бірінші ая?та?ан команда?а жо?ары 10 ?пай беріледі:
«Процессор» тобына:
А?паратты жеткізу ?шін оны? т?рін ?згертеді, я?ни оны т?рлендіреді. А?паратты белгілі бір алфавит ар?ылы ??пиялап жазады. М?ндай процесті кодтау деп аталады. Бір ?ана а?паратты ?р т?рлі ?дістермен ?сыну?а болады. Бір белгі тобынан екінші белгі тобына к?шіру ережесін код деп аталады. Кодтау?а ?олдан?ан алфавитті? ?ріптері не??рлым аз болса, кері кодтау ??рыл?ысы со??рлым ?арапайым болады.
«Пернета?та» тобына:
А?паратты? процесті? ?р т?рлі сатыларында а?парат бірнеше рет ?айта кодталады, я?ни ?зіні? ?сыну бейнесін ?згертеді. Символдарды? кодталу комбинацияларыны? жиынты?ы кодтау кестесі деп атайды. А?паратты осы екі та?баны? к?мегімен кодтау оларды са?тау мен жеткізу ??рыл?ыларыны? конструкциясын мейлінше же?ілдетеді.
«Жарыс за?ы ежелден,
Же?імпазды аны?тау.
Же?імпаз болу шарты сол
Е?бектену жалы?пау»- дей отырып, сайысымызды? келесі кезе?іне к?шеміз
V. кезе?. «Дешифратор». Ойынны? шарты: ?р команда?а 15 с?ра?тан ?ойылады. С?ра??а “и?” не “жо?” деп жауап беру керек. ?р д?рыс жауап 10 ?пай деп саналады.
І топ: 1. «А?парат» с?зі латын тілінен аудар?анда т?сіндіру, баяндау, м?лімет дегенді білдіреді. (ия)
2. Баспа?а шы?ару ??рыл?ысы пернета?та деп аталады. (жо?)
3. Адам а?паратты са?тай алмайды. (жо?)
4. Е? ал?аш?ы ЭЕМ 1946 жылы А?Ш - та пайда болды.(ия)
5. А?паратты? е? кіші ?лшем бірлігі килобайт деп аталады. (жо?)
6. Компьютер а?паратты? процестерді ж?зеге асыратын ??рал.(ия)
7. Тыш?ан а?паратты са?тау?а арнал?ан ??рыл?ы. (жо?)
8. Пернета?та компьютерге а?паратты енгізу ??рыл?ысы. (ия)
9. ?азіргі компьютерлерді? пернета?тасында 80 перне болады. (жо?)
10. Delete алды??ы символды ?шіру пернесі (жо?)
ІІ топ:
1. «Информатика» п?ні ЭЕМ - ні? к?мегімен а?параттарды жинау, са?тау, ??деу за?дылы?тарын зерттейтін ?ылым. (ия)
2. 1 Килобайт 1024 байт?а те?. (ия)
3. Дисплей компьютер экранына а?паратты шы?арушы ??рыл?ы (ия)
4. Сканер а?паратты енгізу ??рыл?ысы. (ия)
5. Электронды есептеуіш техниканы? даму тарихы бірнеше буындар?а б?лінеді. (ия)
6. ЭЕМ - ні? дамуыны? ІІІ буынында электронды? шамдар пайдаланылды. (жо?)
7. Бит, байт а?паратты? ?лшем бірліктері. (ия)
8. Пернета?та, сканер ДК - ді? сырт?ы ??рыл?ыларына жатады. (ия)
9. Принтер - а?паратты ?а?аз?а басып шы?аратын ??рыл?ы. (ия)
10. 1846 жылы Бэббидж машинасына программа жаз?ан Ада Лавлейс. (ия)
Енді келесі VІ кезе?іміз «?й тапсырмасы» я?ни б?л кезе?де ?р топ ?йден салып келген «Компьютер - 2030» суретін ?ор?айды. Жа?сы суретке 10 ?пайдан беріледі.
VІІ. кезе?. «??пия ж?шік» с?ра?ы. Екі ж?шікті? ішінде б?лек - б?лек информатика ?атысты заттар т?р, б?л заттар екі топ?а ?ойылатын с?ра?тарды? жауабы болып табылады, егер осы «??пия ж?шік»- ті? ішінде не т?р?анын тапса онда 10 ?паймен ба?алаймыз?(2 минут уа?ыт беріледі)
«Процессор» тобына
1694 жылы ата?ты неміс математигі Лейбниц Паскальді? идеясын дамытып, ?зіні? механикалы? есептеу машинасын арифмометрді ??растырды. Д??гелек орнын цилиндрді ?олдан?анда. Б?л ??рал к?рделі ?осу мен алу амалдарымен ?оса к?бейту, б?лу амалдарын квадраттау амалдарын орындайтын болды. Осы арифмометрді? негізін ала отырып орыс ?нер тап?ыштары П. Л. Чебышев пен В. Т. Однер ?андай есептеу ??ралын жасады? Б?л ж?шікті? ішінде ?андай ??рал? (калькулятор)
«Пернета?та» тобына
М?лімет са?тайды, б??ан 1, 44 Мбайт деген сан с?йкес келеді. Б?л не? Ж?шікте ?андай ??рал бар? (дискета)
Сонымен б?гінгі сайысымыз ?з м?ресіне де келіп жетті. Келесі кезек, б?гінгі сайысымызды? же?імпазы кім екенін аны?тау ?шін, с?з кезегі ?діл?азылар ал?асына беріледі.
Осыменен б?л ойынды тамамдаса?
Б?л жайды айтамыз ба жаман болса?,
?йрендік білмегенді осы жолы,
Та?ы ?йренеміз аман болса?
Шы?ымыз биік болар, білім ?уса?
Осымен «Си?ырлы ?алам сыры атты сайсын «Білім марапат?а жету ?шін емес, парасат?а жету ?шін керек» деген керемет с?зін есімізге берік ?станып, сайысымызды ая?таймыз. Же?імпаздар марапатталады! Сау болы?ыздар!
1 – топ.
Компьютер
Менімен егіз бе еді?
Сен мені сезесі? бе, неге іздедім?
Информатика кабинетінен сені іздедім.
Мультимедиядан, физикадан сені іздедім.
Сені іздедім ?стаздардан,
Мектептегі кабинеттен, парталардан,
Д?кендерден, фабрикадан, зауыттардан
Сені іздедім жо?ал?ан замандардан.
Сені іздедім интернеттен, агенттерден,
Е - mаіl - дан іздедім, пошталардан,
Сені іздедім
Іздеймін шыдам бар ма?
Сені ма?ан егіз ?ып жарат?ан ба.
2 - топ
« Компьютерге ?ашы?пын»
Мен а?ыма? компьютерге ?ашы?пын,
?йден шы?сам мектептегі компьютерге асы?тым
К?ні – т?ні к?з алдымнан кетпес бейне,
Сезімімні? тол?ындарын тасыттым.
Мен ?ашы?пын, компьютерге ?ашы?пын,
Сезімімді білдіре алмай діріл ?а?ып,
Махаббатты? шы?дарынан асыппын.
