Тексерілді: _____________
Саба? жоспары
П?н: информатика
Сынып: 8 А,?
Саба?ты? та?ырыбы: Компьютерді? аппаратты? ?амтамасыз етуі. Жады. Операциялы? ж?йелерді? жіктелуі.
Саба?ты? ма?саты: Компьютерді? аппаратты? ?амтамасыз етуі, жады ??ымдарымен таныстыру.
Саба? міндеттері:
- Білімділік: Компьютерді? негізгі ж?не ?осал?ы ??рыл?ылары туралы а?парат беру.
- Дамытушылы?: Компьютерді? ??рыл?ылары ж?нінде танымдылы?тарын арттыру.
- Т?рбиелік: О?ушыларды жина?тылы??а ж?не ??ыптылы??а т?рбиелеу.
Саба?ты? т?рі: аралас саба?
О?ыту ?дістері: с?здік, к?рнекі, практикалы?
Саба?ты? ??рал-жабды?тары: компьютерлер, SIN.kz ба?дарламасы, тест с?ра?тары т.б.б.
Саба? барысы
I. ?йымдастыру кезе?і
О?ушыларды саба? та?ырыбы мен ма?сатымен таныстыру.
II. ?тілгенді пысы?тау
· 1642 жылы француз математигі Блез Паскаль 19 жасында жаса?ан ЭЕМ машинасы ?алай аталды?
· 1694 ж неміс математигі Лейбиниц Паскаль механикалы? есептеу машинасын жаса?ан ЭЕМ машинасы ?алай аталды?
· 1833 жылы ал?аш?ы есептеуіш автоматтты? авторы Чарлз Б?ббидж
жаса?ан ЭЕМ машинасы ?алай аталды?
· Д?ние ж?зі бойынша ал?аш?ы 1846 жылы Бэйббидж жаса?ан ЭЕМ машинасы ?алай аталады?
III. Жа?а ??ымдармен ал?аш?ы таныстыру кезе?і
"Компьютер" с?зі "есептеуіш" дегенді білдіреді, я?ни есептеуге арнал?ан ??рыл?ы. Компьютер — деректерді ба?дарламалап ??деуге арнал?ан электронды? ??рыл?ы. ?азіргі компьютерлер тек есептеп ?ана ?оймай, цифрлы? емес (м?тіндер, дыбыстар, графика ж?не т.б.) акпаратты ?ндейді, ?р т?рлі технологиялы? процестерді, деректер базасын ж?не бас?аларды бас?арады. Информатика саба?ында ІВМ РС типті ДК-лерді о?ып ?йренеді, олар осындай дербес компьютерлерді ал?ашкы шы?ар?ан американды? компанияны? атымен атал?ан (ІВМ фирмасыны? ДК-лері). Б?л типті компьютерлерді д?ние ж?зінде ж?здеген ?ндірушілер шы?арады. Олар ?зара ?німділігімен, жадыны? сыйымдылы?ымен ж?не бір?атар функционал м?мкіндіктерімен ерекшеленеді. ДК-ні? бас?а типтері де бар. мысалы, Аррlе фирмасыны? Масіntos? ДК-сі. Біра? ДК-лерді? барлы? типтеріні? а?парат ?ндеу ж?не адаммен ?арым-катынас жасауыны? негізгі принциптері бірдей. Дербес компьютер ?нерк?сіп б?йымы ретінде ?зара жал?астырушы кабельдермен байланыстырыл?ан бірнеше блоктардан (??рыл?ылардан) т?рады. Блоктарды? номенклатурасы (тізімі) ?р т?рлі болуы м?мкін, біра? кез келген компьютер ж?мыс істеуі ?шін, ?ш блоктан т?ратын жина? керек (компьютерді? негізгі жина?ы). Бас?а ??рыл?ыларды? барлы?ы ?осымша деп аталады. Олар?а принтер, дыбыс колонкалары, ??ла?кал?а, микрофон, модем, сканер, мани-пуляторлар: "маус", трекбол, терте (джойстик) жатады. Компьютерді? атал?ан негізгі жина?ыны? басты элементі - ж?йелік блок. ДК ж?йелік блогы - компьютерді? негізгі тораптары орналас?ан тік т?ртб?рышты ?орапша, онда: микропроцессор мен жедел жады ж?не т.б. бар аналы? та?ша, адаптерлер, ?оректендіру блогы, иілгіш ж?не ?аткыл дискідегі| жинактауыштар, контроллер, ажыратпалар орналастырыл?ан.
ДК (дербес компьютер деп аталынуы - бір-а? адам ?олданады) ?азіргі кезде к?пшілік арасында ке? тарай бастады. Кез-келген компьютерлер бірнеше ??рыл?ыдан т?рады.
?? Монитор, ж?йелік блок, пернета?та , мультимедиа колонкасы, модем, маус.
Б?л ??рыл?ыларды? е? негізгісі Монитор, ж?йелік блок, пернета?та.
Компьютерді? барлы? ??рыл?ылары оны? артында?ы ажыратып ?ос?ыштар ар?ылы ажыратылады. Компьютерді? процессоры мен жедел жадысынан бас?алары оны? сырт?ы ??рыл?ылары болып табылады. Олар: монитор, пернета?та, принтер, маус, модем. ?рбір сырткы к?рыл?ы процессормен арнайы блоктар - адаптер немесе контролер ар?ылы жал?асады. Контролер немес адаптерді? міндеті - процессордан келіп т?скен а?паратты ??рыл?ыларды? ж?мысын бас?аратын с?йкес сигналдар?а айналдыру.
Ж?йелік блок - м?нда компьютерді? негізгі ??рыл?ылары орналас?ан. Компьютерді ?осып ?шіру батырмасы, дискжетек, компакт-дискіні о?итын СD-RОМ орналастырыл?ан. Ж?йелік блокты? ішінде аналы? та?ша, процесор, СD-RОМ, бейнета?таша, дыбыс такташасы мен т.б. бар.
Процессор - компьютерді? е? басты б?лігі. Ол компьютерді? "миы". Ол б?кіл компьютерді? ж?мысын бас?арады ж?не ба?дарламаларда?ы барлы? командаларды орындайды. Іс ж?зінде компьютерді? орындайтын ж?мысыны? б?рін оны? бас микросхемасы - микропроцессор ат?арады. ?азіргі кезде е? к?п тара?ан "пентиум" процессоры. Сонды?тан компьютер де пентиум деп аталады. Процесор жадпен ж?мыс істейді. Жад микросхемасынан процесор ?зіне ?ажетті а?паратты алады.
Жедел жад - бул компьютерді? ішкі жады. Жедел жад немесе оперативті жадтайтын к?рыл?ы (ОЖ?) - ол ?ажет а?параттарды ?зіне жылдам жазу?а ж?не одан о?у?а м?мкіндік береді. Біра? онда а?параттар уа?ытша са?талады, я?ни компьютерді ?шіргенше. Егер компьютерді ?шірсе онда жедел жадта?ы барлы? а?парат ?шеді. Компьютерді? ішкі жадысыны? екі т?рі бар: т?ра?ты жадтайтын ??рыл?ы ТЖ? (ПЗУ) - б?л компьютерді? ішкі жады, компьютерді іске ?ос?анда алдымен ТЖ?-дан алынады. Жедел жадтайтын ??рыл?ы ЖЖ? (ОЗУ) - а?паратты уа?ытша са?тайтын жад. Енгізу ??рыл?ылары: пернета?та, маус, джойстик, ?лшеу аспаптары, сканер. Шы?ару ??рыл?ысы - принтер, дисплей, графопроектор.
Дисплей - компьютерді? экранына а?паратты шы?аратын ??рыл?ы. Дисплей: электронды?-с?улелі т?тікшеден (ЭСТ) (электронная лучевая трубка ЭЛТ), ?оректендіру блогынан ж?не с?улелі бас?арушы электронды? блоктан т?рады. Монитор т?рлі т?сті, монохромды болады.
Дербес компьютерді? сырт?ы ??рыл?ылары оны? интерфейсіне ?осылады, ол ?осымша операцияларды орындау?а арнал?ан.Арналуы бойынша сырт?ы ??рыл?ыларды т?мендегідей б?луге болады:
· деректерді енгізу ??рыл?ылары
· деректерді шы?ару ??рыл?ылары
· деректерді са?тау ??рыл?ылары
· деректерді алмасу ??рыл?ылары
IV. Жа?а ??ымдарды бекіту кезе?і
· О?улы?та?ы ба?ылау с?ра?тарына жауап беру.
· О?улы?та берілген т?жірибелік тапсырманы орындау.
V. Жа?а ??ымдарды ?олдану кезе?і
· О?улы?та?ы «?зінді тексер» с?ра?тарына жауап беру.
· Sin.kz ба?дарламасында?ы т?жірибелік тапсырмаларды орындау.
VI.Ба?ылау кезе?і
· ЭЕМ буындарын ата?дар. Оларды? бір-бірінен айырмашылы?ы неде?
· ?азіргі дербес компьютерлер ?ай буын?а жатады?
?йге тапсырма: §8-§9, 34-45 беттер.
