Растрлы? форматтарды ?олдану

Сабақтың тақырыбы: Расторлық форматтарды қолдану

Шаңдыбаева Нұрсая Болатқызы

С.Бәйішев атындағы Ақтөбе университетінің колледжі

Сабақтың мақсаты:
Білімділік: Расторлық форматтар туралы мағлұмат беру, расторлық форматпен жұмыс жасайтын

Adobe Photochop бағдарлама туралы түсінік беру, бағдарлама құралдарымен жұмыс жасауды үйрету.

Дамытушылық: Оқушылардың графикалық бағдарламаларды тиімді пайдалана білу мүмкіндігін дамыту, жекелей жұмыс жасауға дағдыландыру, шығармашылық қабілеттерін шыңдау.

Тәрбиелік: Оқушыларды ұқыптылыққа, белсенділікке, ой - қиялдарын әрі қарай арттыруға

тәрбиелеу.

Сабақ типі: іскерлік дағдыны қалыптастыру

Сабақ түрі: аралас сабақ

Оқыту әдісі: Түсіндіру,сұрақ – жауап, СТО элементтері.

Сабақтың көрнекіліктері: компьютер, проектор, жетондар, бағалау парағы
Пәнаралық байланыс: сызу, сурет.

Сабақ жоспары:

І. Ұйымдастыру кезеңі - 4 минут;

а) Білім алушыларымен амандасу – 1 минут;

ә) Білім алушылардың сабаққа қатысымын тексеру – 1 минут;

б) Қауіпсіздік ережесімен таныстыру - 2 минут

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру – 15 минут;

ІІІ.Жаңа сабақты меңгеру – 15 минут;

ІV.Жаңа сабақ бойынша жұмыс түрлері – 30 минут;

V. Сергіту сәті - 2 минут;

VІ. Бекіту – 7 минут;

VІІ. Үй тапсырмасын түсіндіру – 2 минут;

VІІІ.Бағалау – 5 минут.

Сабақ барысы мен мазмұны

І. Ұйымдастыру

/Амандасу, аудиторияның сабаққа дайындығын қадағалау, білім алушылардың сабаққа қатысымын тексеру, назарларын сабаққа аудару, қауіпсіздік ережесімен таныстырып өту/

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру

1. Оқушылардан сабақ сұрау

2. Сәйкестендіру тесті

   Компьютерлік графика		Дисплей экранында қозғалатын кескіндерді жасау
   Компьютерлік анимация		Графиктік кескіндерді компьютерге көшіруге мүмкіндік беретін құрылғы
   Сканер		Компьютер экранындағы жоғары сапалы кескіндерді дыбыстық сүйемелдеумен біріктіру
   Paint		Әр түрлі кескіндерді компьютердің көмегімен алуды қарастыратын информатика саласы
   Мультимедиа		Windows Жүйесінің стандартты программалар тобына кіретін қарапайым нүктелік графикалық редактор

3. «Блиц сұрау» әдісі арқылы сұрақтар қойылады

Сұрақтар:

• Қандай қарапайым графикалық редактор қалай аталады?

• Paint графикалық редакторын қалай іске қосамыз?

• Компьютерлік графика қолдану әдісіне қарай қандай салаларға бөлінеді?

• Пиксель дегеніміз не?

• Компьютерлік графиканың қандай түрлері бар?

ІІІ. Жаңа тақырыпты түсіндіру

Графикалық ақпараттың нүктелер жиыны немесе пиксельдер түрінде ұсынылуы расторлық түрдегі ұсынылу деп аталады. Расторлық кескіннің әрбір нүктесіне компьютер жадында ұяшық сәйкес келеді. Графикалық кескінді сақтаған жағдайда жадқа енгізілетін элементтер саны экранның графикалық кескін алып тұрған нүктелерінің санына сәйкес келеді.

Артықшылығы: расторлық кескінді түзетуге, әдемілеуге, оның кез келген бөлігін өзгертуге болады.

Кемшілігі: расторлық кескіннің масштабын өзгерткенде кескіннің сапасы жоғалады.

Расторлық кескіндер Adobe Ptohoshop сияқты графикалық редакторларда өңделеді. Adobe Photoshop – бұл қазіргі уақыттағы ең қуатты графикалық редактор болып табылады. Бағдарламаны іске қосу үшін: Пуск – Бағдарламалар - Adobe Ptohoshop әрекеттерін орындаймыз. Adobe Ptohoshop бағдарламасының терезе элементтері мыналар:

• терезе атауы

• мәзір қатары

• құрал саймандар панелі

• қасиеттер(параметрлер) панелі,

• палитралар.

1.Программа терезесінің атауы. Бұл енді кәдімгі Windows-тың стантартты қатары, яғни ағымдағы программаның атауы жазылған.

2.Меню қатары.

Терезе атауының төменгі жағында меню қатары орналасқан. Ол құрамына редактордың негізгі меню атауларын қамтиды. Қандай да бір меню командасын таңдау үшін, оның үстінен тышқанмен шертсе болғаны.  Егер соңында көп нүктесі бар команданы орындасақ, экранда диалогты терезе немесе диалог ашылады. Ол жерде сіз кейбір атрибуттарды көрсетіп кетуіңізге тура келеді. Мысалы, Файл менюінің Ашу/Открыть/ командасын таңдаған кезде құжаттары бар диалогты терезе ашылып, керекті құжатты таңдап, бағдарламаға жүктеуге болады. Әртүрлі меню көмегімен бірнеше мәселелерді шешуге болады: 

Файл – файлдармен жұмыс: құжаттарды құру, ашу және сақтау; баспаға жіберу және оны ұйымдастыру; құжаттарды импорттау және экспорттау; құжат жайлы ақпаратты теру; редактордан шығу; бейнелерді автоматты өңдеу; 

Редактирование – редакторлау: таңдап алынған облыстарды көшіру, өшіру және орнату; іс-қимылдарды кері қайтару; бөлінген облыстарды трансформациялау; 

Изображение – бейнелермен жұмыс істеу: дубляж жасау, холст өлшемдерін және бейнені өзгерту; оны айналдыру, ақ-қара түсті және түрлі-түсті коррекция, түстік моделді өзгерту және т.б.;

Слой – қабаттармен жұмыс: құру, өшіру, дубляж, қабаттар эффектісі, қабаттарды топтау, байланысқан қабаттарда объектілерді реттеу, қабаттар маскалары және т.б.;

Выделение – ерекшеленген аумақпен жұмыс: бейнені толығымен ерекшелеу, ерекшелеуді алып тастау және қайтару, ерекшеленген аумақты инвенторлау және трансформаторлау, қысу, жиіліктік мүмкіндігі, берілген түстің облыстарын ерекшелеп алу, ерекшелеуді жүктеу және сақтау; 

Окно – әр түрлі құжаттармен бір уақыттағы жұмыс немесе әр терезеде бір құжатпен жұмыс істеу; экранға құралдар панелі мен өзгермелі палитраларды шақыру;

 Помощь – қолданушыға арналған көмекші құжаттарын ашу. 

3.Құралдар панелі.
Құралдар панелінің көмегімен біз сурет саламыз, бояймыз, бейненің керекті облыстарын бөліп аламыз, оларды жылжытып өзгертеміз, мәтін енгіземіз және т.б. амалдарды орындаймыз.
4.Қасиеттер панелі. Ағымдағы құралды өзгертуге, баптауға арналған панель
5. Палитралар. Бейнелермен жасалатын операциялардың барлығы палитралар көмегімен іске асады.
ІV. Жаңа сабақ бойынша жұмыс түрлері

1. Ұяшықтағы тапсырмалар

• Өлшемі 500х500 болатын жаңа бет ашып, ашылған бетті өз атыңмен сақта

• Өз аты-жөніңді мына үлгіде жаз: қаріп түрі: Georgia, қаріп өлшемі: 48 пт, түсі: қызыл

• Көгілдір фонға бағдаршам суретін сал

• Гүлдің суретін қиып алып, беттің сол жағына орналастыр.

• Бейненің бірнеше көшірмесін сал

2. Тапсырмалар:

№1. Жапырақ бетіне су тамшысын орналастыру.

Жұмыс барысы:

1. Пуск – Бағдарламалар - Adobe Ptohoshop бағдарламасын іске қосамыз.

2. Жаңа бет ашамыз. Осы бетке жапырақ орналастырамыз.

3. Жаңадан қабат ашамыз. Ctrl+Shift+N пернелерін басамыз.

4. Құрал-саймандар панелінен шеңберлі аймақ (элипс типті облыс) құралын таңдаймыз.

5. Жапырақ бетіне шеңбер саламыз.

6. Шеңберді бояу үшін негізгі фонды қара, артқы фонды аққа ауыстырмыз немесе D әріпін басамыз. Ол берілген аймақты әртүрлі градиенттермен бояуға мүмкіндік береді.

7. Құрал-саймандар панелінен Градиент құралын таңдаймыз. Параметрлері қалыпты, 100% болу керек. Осы градиентті жарық жақтан бастап шеңбердің келесі жағына өткіземіз.

8. Шетіндегі үзік сызықты алып тастаймыз. Ctrl+ D пернелерін басамыз.

9. Режим – Перекрытие әрекетін орындаймыз.

10. Сызылған аймақты өңдеу керек. Ол үшін қабаттың (Слой 1) үстінен тышқанның сол жақ батырмасын екі рет шертеміз.

11. Ашылған терезеден Көлеңке (Тень) туына жалауша орналастырамыз. Непрозрачность 75 %, градусын жарық түсу бағытымен сәйкестендіреміз. Глобальды жарықтандыру (Глобальное освещение) қосамыз. Режим умножение, смещение 5 пикс, размер 5 пикс.

12. Ішкі көлеңке түсіреміз. Градусы өзгеріссіз қалады. Смещение 6 пикс, размер 6 пикс. ОК батырмасын басамыз.

№2.Қабатпен және мәтіндік эффектілермен жұмыс.

Жұмыс барысы:

1. Пуск – Бағдарламалар - Adobe Ptohoshop бағдарламасын іске қосамыз.

2. Жаңа бет ашамыз. Өлшемі 800х800.

3. Құрал-саймандар тақтасынан Мәтін құралын таңдап, «Ғарыш» сөзін жазамыз.

4. Ауыстыру құралын таңдап, сөзді жұмыс алаңының ортасына жылжытамыз.

5. Мәтіннің көшірмесін жасаймыз. Ол үшін Ctrl+J пернелерін басамыз.

6. Палитра бөлігінен негізгі қабатты өшіріп қоямыз. Көшірмедегі сөздің түсін аққа өзгертеміз.

7. Үстіне жаңа қабат ашамыз. Ctrl+Shift+N пернелерін басамыз.

8. Қабатты Градиент құралы арқылы қараға бояймыз.

9. Мәтінді үстіне шығарамыз. Енді осы екі қабатты біріктіреміз. Ctrl+Е пернесін басамыз.

10. Астыңғы фонды өшіріп қоямыз немесе алып тастаймыз.

11. Осы мәтіннен жарық шашыратуымыз керек. Ол үшін Фильтр – Искажение – Полярлық координаталар әрекетін орындаймыз.

12. Ctrl+Т пернелерін басып тұрып, тышқанның оң жағын басып тұрып, сағат тілінің бағытымен 90⁰ бұрамыз.

13. Фильтр – Стилизация – Ветер әрекетін орындаймыз. Ашылған терезеде Ветер тұсына жалауша қоямыз.

14. Мәтіннің шашырандысы қысқа болып көрініп тұр. Сондықтан Ctrl+Ғ пернелерін үш рет

басамыз.

1. Енді қайта орнына келтіруіміз керек. Ол үшін Ctrl+Т пернелерін басып, тышқанның оң жағын басып сағат тіліне қарама-қарсы 90⁰-қа бұрамыз.

2. Полярлық координатларды орнына келтіруіміз керек. Ол үшін Фильтр - Искажение – Полярлық координаталар әрекетін орындап, Прямоугольное в полярное тұсына жалауша орналастырып, ОК батырмасын басамыз.

3. Үстіне жаңадан қабат ашамыз. Ctrl+Shift+N пернелерін басамыз. Ол қабатты қара түске бояймыз. Енді жұлдыздардың суретін салумыз керек. Ол үшін Фильтр – Шум – Добавить шум әрекетін орындап, қалыпты етіп алып, ОК батырмасын басамыз.

4. Фильтр – Размытие – Размытие по Гауссу әрекетін орныдап, радиусын 1,5 етіп таңдаймыз.

5. Қабатты өңдеу үшін Ctrl+М пернелерін басамыз. Ғарыштағы жұлдыздар түріне келтіреміз. Ыңғайлы болу үшін осы екі қабатты белгілеп қосамыз. Ctrl+Е

6. Мәтін қабатын үстіне шығарамыз. Режимін Ашық (Светлее) таңдаймыз.

7. Ctrl+Shift+N пернелерін таңдап, жаңа қабат ашамыз. Оған да қара түс береміз. Фильтр – Шум – Добавить шум әрекетін орындаймыз.

8. Енді оған жарықтар береміз.Ол үшін Фильтр – Размытие – Размытие в движении әрекетін таңдап, бұрышын 90⁰ етіп таңдаймыз. Жолақтар пайда болады.

9. Фильтр – Искажение – Полярлық координаталар әрекетін орындаймыз.

10. Осы қабатыт ортасына ауыстырамыз. Режимі Ашық (Светлее)

11. Бетке Маска орналастырамыз. Маска үстінен бір рет шертіп, құрал-саймандар тақтасынан Градиент құралын таңдаймыз. Типі радиальды. Тура ортасынан жоғары қарай жүргіземіз.

12. Үстіңгі қабатты таңдап, түстік тонды таңдаймыз. Өз қалауымызша өлшемін реттейміз.

13. Енді ең алғашқы мәтіндік қабатты іске қосып, оны қабаттың үстіне шығарамыз. Қабаттың үстінен екі рет шертіп, мәтінге өңдеу жасаймыз. Сыртқы сәулесін (Внешнее свечение) белгілеп, ақ түс береміз. Размері 100 %, қалыпты, размері 5 пикс.

14. Ішкі сәулесін (Внутренее свечение) белгілеп, оған да ақ түс береміз. Размері 100 %, қалыпты.

V. Сергіту сәті.

Көз жаттығулары:

1.1-4-ке дейiн  санап көздi қатты жұмып,сонан кейiн ашып, жайбарақат ұстап, 1-6-ға дейiн санай отырып, алысқа қарау қажет. Жаттығуды 4-5 рет қайталау қажет.

2.1-4-ке дейiн санай отырып, екi көздi оларға қатты күш салмай, бiр-бiрiне қаратып, соңында

1-6-ға дейiн санай отырып алысқа қарап, Жаттығуды 4-5 рет қайталау керек.

3.1-4-ке дейiн санап, басты қозғамай, оңға қарап бiр нүктеге көз тоқтату, соңында 1-6-ға дейiн санап,алысқа қарау. Осы тәрiздi басты қозғамай, солға, жоғары, төмен қарау керек.

4. 1-6-ға дейiн санай отырып, көзқарасты диогоналы бойынша:оң жақ жоғарыдан-сол жақ төменге аударып, сонан соң алысқа қарау; сонан соң сол жақ жоғарыдан-оң жақ төменге аударып, алысқа қарау. Жаттығуды 4-5 рет қайталау.

VІ. Жаңа сабақты бекіту

1. «Кубизм» әдісі

1. Фотошоп бағдарламасы дегеніміз не? (Фотографиялар мен суреттерді редакторлеу мен құруға негізделген бағдарлама).

2. Adobe Ptohoshop бағдарламасын қалай іске қосамыз? (Пуск – Бағдарламалар – Adobe Ptohoshop)

3. Adobe Ptohoshop бағдарламасының терезе элементтерін ата (терезе атауы, мәзір қатары, құрал саймандар панелі, қасиеттер(параметрлер) панелі, палитралар).

4.Қасиеттер (параметрлер) панелінің атқаратын қызметі? (Құралдардың параметрлерін өзгерту).

5. Өшіруге арналған құралды көрсет. Түрлерін ата (Өшіргіш /Ластик/, Фонды өшіргіш, Сиқырлы өшіргіш).

6. Облыстарды ерекшелеу құралдары? (Тікбұрышты облыс, Лассо).

2. «Ақпараттық журнал»

VІІ. Үйге тапсырма

Өз суреттерін қойып, күнтізбе жасау.

VІІІ.Бағалау

/Білім алушылар бағалау парағына өздерінің жинаған ұпайын және соған сәйкес бағасын қоюды/