Паскаль-программалау тілі

М.?уезов атында?ы №2 орта жалпы білім беретін мектеп

(факультатив саба?)

Дюсенова А.Е.

(Жайы? негізгі мектебі)

1.  о?у жылы

Т?сінік хат

        9-сыныпта?ы «Информатика»  п?ні бойынша  ?ткізілген факультатив саба?ты? та?ырыбы  «Паскаль-программалау тілі». 

        Б?л саба?ты? негізгі ма?саты-Turbo Pascal ж?йесінде ж?мыс істеуді игерту, Pascal тіліндегі программа туралы т?сініктерді ке?ейту, сызы?ты программаларды ??ру ж?не орындау да?дылары мен икемділіктерін ?алыптастыру, ?арапайым есептерді  паскаль тіліне аударып, компьютерге программаларды енгізу,  редакциялау ж?не орындау бойынша  практикумдар ж?ргізу.

        Бала ?шін ??ндылы?ы: Паскаль тілі бойынша ме?герген теориялы? білімдерін  есептер шы?аруда ?олданып ?йренеді.          

        К?тілетін н?тиже:

-О?ушылар Pascal редакторы  терезелеріні? ??рамы мен арналу міндеттерін, негізгі меню позицияларыны арналу міндеттерін, программа м?тіндерін редакциялау ?шін негізгі пернелерді Pascal тілінде стандарт функцияларды кескіндеуді білуі керек;

-Олар Pascal редакторында ж?мыс істей алуы, стандарт функцияларды пайдаланып, Pascal-да ?рнектерді  жаза ж?не оларды компьютерде есептеуді ж?ргізе алу керек;

Саба?ты? та?ырыбы:  Паскаль - программалау тілі.

Ма?саты: 

Білімділік:  О?ушыларды?  паскаль тілі туралы білімдерін тере?дету, болаша?та білімдерін жал?астыру?а  сапалы  дайынды?  жасау.

Дамытушылы?:  О?ушыларды? шы?армашылы? ?абілеттерін дамытып, ?з беттерімен ж?мыс?а жасау?а баулу, ойларын жина?тай білуге ?йретіп, компьютерлік сауаттылы?ын дамыту.

Т?рбиелік:  ?з бетінше ізденуге, жауапкершілікке т?рбиелеу.

Саба?ты? типі:  Білімді, іскерлікті, да?дыны ?алыптастыру саба?ы.

Саба?ты? т?рі:  факультатив саба?

П?наралы? байланыс:  Математика

Саба?ты? жоспары:

І. ?йымдастыру б?лімі

ІІ. Паскаль программалау тіліне кіріспе.

ІІІ. Де?гейлік тапсырмалар орындау.

1-де?гей. Берілген есепті  Паскаль тіліне аудару.

2-де?гей. Паскаль тілінде келтірілген ?рнектерге с?йкес формулаларды жазу керек.

3-де?гей. Паскаль программалау тілі бойынша тест ж?мысы.

ІY. Саба?ты ?орытындылау,?йге тапсырма беру.

Саба?ты? барысы:

І. ?йымдастыру б?лімі

ІІ. Паскаль программалау тіліне кіріспе.

       Компьютерде т?сінікті  командалар тізбегі ар?ылы жазыл?ан алгоритм программа деп аталады. Программа ??ру процесі программалау деп аталады.

      Программалау тілі дегеніміз-эем-де шешілетін ?рт?рлі есептерді? программасын компьютерге т?сінікті формада жазу т?сілі. Программалау тілдері жо?ар?ы ж?не т?менгі болып екіге б?лінеді. Жо?ар?ы де?гейлі программалау тілдеріні? бірі—Паскаль программалау тілі.Оны? ал?аш?ы вариантын 1971 жылы Швейцария ?алымы Никлаус Вирг жары??а шы?ар?ан болатын Автор ата?ты  француз математигі  Блез Паскальді? ??рметіне жа?а программалау тіліне оны? атын берді.

1. Паскаль тіліні? алфавиті.

а/Латын альфавитіні? бас ж?не кіші ?ріптері ж?не астын сызу белгісі

в/Арнай символдар-арифметикалы? операция белгілері, ?атынас операцияларыны? белгілері, тыныс белгілер, ?осарлы символдар, меншіктеу белгісі, ?ызметші с?здер.

1. Деректер типтері.

Паскальда?ы кез-келген деректер, я?ни айнымалылар, т?ра?тылар, функция м?ндері ж?не ?рнектер ?здеріні? типтері ар?ылы сипатталады. Тип атал?ан обьектіні? ?абылдайтын м?ндеріні? жиынын ж?не деректерді? компьютер жадысында ішкі ?рнектелу форматын аны?тайды.

Деректерді? мынадай типтері бар:

а/ Стандарт ж?й тип:

в/ Стандарт емес ж?й тип: сана?ты ж?не шектеулі типтер.

с/ ??рылымды? тип: массив, жазу, жиын, файл.

1. Стандарт функциялар-м?ндері компьютерді? арнайы программалары ар?ылы автоматты т?рде есептелетін функциялар.
2. Паскаль тіліндегі программаны? негізгі ??рылымы:

1. Программа та?ырыбы.
2. Сипаттау б?лімі.
3. Операторлар б?лімі.

ІІІ. Паскаль тіліні? стандарт функцияларын ж?не алфавитін пайдаланып де?гейлік тапсырмаларды орындау.

1-де?гей. Берілген есепті  Паскаль тіліне аудару.

1.   
2.      +
3.  
4.  
5. M=2.13y +

2-де?гей. Паскаль тілінде келтірілген ?рнектерге с?йкес формулаларды жазу керек.

1. 3,72+0,015*2,8+120/30
2. (7,2*7,2*7,2-3,2*3,2) / (2,05*2,05+1,3-9,8*3,2*3,2)
3. (3*х*х*х+5)/ ((х+2)*(х+2))
4. Sqr(cos(sqr(x)))
5. (-b+sqrt (D)) / (2*a)

          Сергіту с?ті:

1/ «?зен» атты ойын жарысыны? шарты.

      Бірінші отыр?ан о?ушы информатика?а байланысты  бір термин айтады, келесі о?ушы сол с?з ?ай ?ріптен ая?талса, сол ?ріптен басталатын информатика?а байланысты термин айтады. Осылайша суды? а?ыны сия?ты о?ушыларды? ?р ?айсысы термин айтып шы?ады.

2/ Д?птерге ше?бер сызып, оны 4-ке б?леміз. 4-б?лікке

4 т?рлі кез-келген жан-жануарды?,??сты? атын жазу керек.

Жауабы: 1. ?йіндегілер ??сатады.

               2. Сыныптастары?ыз ??сатады.

              3. Достары?ыз ??сатады.

            4. ?кімшілігі?із ??сатады.

3-де?гей. Паскаль программалау тілі бойынша тест ж?мысы.

1. Паскаль тіліні? ал?аш?ы н?с?асын жаса?ан кім ж?не ?ай жылы?

а/ Б.Паскаль 1791 жылы

в/ Н.Вирг 1971 жылы

с/ Н.Клаузис 1970 жылы

1. Программалау тілдері нешеге б?лінеді?

а/ 2        в/ 3        с/ 4

1. Паскальда ба?дарлама ?андай ?ызметші с?зден басталады?
2. begin
3. var
4. program
5. ?рнекті? м?нін табы?ыз:х=3 бол?ан жа?дайда sqr(sqr(x))=?

а/ 9       в/81      с/27

1. Б?лінді ?алды?ын табу ?шін ?андай функция ?олданылады?
2. div
3. mod
4. abs
5. Турбо Паскаль ба?дарламасында циклді? ?анша т?рі бар?

а/1        в/2        с/3

1. ?рнекті? м?ні неге те?: 19 div 4?
2.           в/4         с/19
3. Блок – схемада ромб нені білдіреді?

а/м?ліметтерді ??дейді

в/н?тижені шы?арады

с/шарт беріледі

1. Меншіктеу командысыны? белгісі:

а/ ;         в/ :            с/ !

1. Шы?ару операторы?
2. writeln
3. readln
4. write-read

ІY. Саба?ты ?орытындылау.

      ?йге тапсырма: Интернет  ж?йесінен Паскаль программалау  тіліне берілген есептер ?лгілерін алу, оларды шы?ару.