Саба?ты? ?дісі:Практикум элементтері бар т?сіндірмелі – к?рнекілікті.
К?рнекі ??рал-жабды?тар: Интерактивті та?та, о?улы?, электронды
о?улы?, компьютер.
Саба?ты? жоспары:
?йымдастыру кезе?і (1-2 мин)
О?ушылармен амандасу, т?гендеу.
О?ушыларды? зейінін саба??а аудару.
?й тапсырмасын с?рау (10 мин)
С?ра?-жауап «Си?ырлы ше?бер»
Ми?а шабу «Жасырын с?з»
III. Жа?а саба? (10 мин)
3.1. М??алім т?сіндірмесі.
3.2. Электронды о?улы?пен т?сіндіру
IV.Жа?а саба?ты пысы?тау (10 мин)
4.1. Электронды о?улы?пен та?тада ж?мыс.
4.2. Компьютермен ж?мыс.
V. Жа?а саба?ты бекіту (10 мин)
5.1. Activate ??рыл?ысымен тест тапсыру
VI. Саба?ты ?орытындылау ж?не о?ушыларды
ба?алау (1-2 мин).
VIІ.?й тапсырмасы (1-2 мин).
Саба?ты? барысы:
?йымдастыру кезе?і
О?ушылармен амандасу, т?гендеу.
2. О?ушыларды? зейінін саба??а аудару.
II.?й тапсырмасын с?рау
. С?ра?-жауап «Си?ырлы ше?бер»
Ми?а шабу «Жасырын с?з»
III. Жа?а саба?
3.1. М??алім т?сіндірмесі.
3.2. Электронды о?улы?пен т?сіндіру
Операциялы? ж?йе – компьютерді? барлы? м?ліметтерді ??деу ж?мысын ?йымдастыратын ба?дарламалар ж?йесі. Ол компьютерді? барлы? ??рыл?ыларын бас?арады, компьютер ??рыл?ыларыны? арасында ж?не компьютер мен адам арасында м?ліметтер алмасуын ж?зеге асырады. Сонымен ?атар ОЖ – ?мбебап ж?йе, оны ?р т?рлі типтегі компьютерлерге, компьютерге ?осыл?ан ?осымша ??рыл?ылар?а с?йкестендіріп баптау?а болады, компьютерді дербес т?рде баптау?а м?мкіндік береді.
ОЖ – лер ?те к?п, біра? бізді? арнайы ?арастыратынымыз – ?йде ж?не мектептерде т?р?ан компьютерлераді? операциялы? ж?йелері.
Компьютерде ж?мыс істеу -негізінде оны? ОЖ – мен ж?мыс істеу. Сонды?тан компьюте мен адамны? ?атынасу т?сілі ?аншалы?ты ?арапайым, т?сінікті ж?не «жа?ын досты?та» екені ?те ма?ызды.
Windows операциялы? ж?йесінде т?тынушы ?шін к?птеген м?мкіндіктер жарата алатын ?осымшалар бар. Олар Бас менюдегі Программы бумасыны? Стандартные ішкі бумасында орналас?ан. Ол ?осымшаларды іске ?осу ?шін т?мендегі командалар тізбегін орындаймыз:
Пуск => Программы => Стандартные =>.....
(к?пн?кте орнына ?ажет ?осымша аты та?далады)
Б?л ?осымшаларды? стандартные атты бумада орналас?аныны? да м?ні бар. Ол дегеніміз – Windows операциялы? ж?йесі орнатыл?ан кез келген компьютерден осы ?осымшаларды таба аламыз, оларды ?осымша орнату ?ажеті жо?.
Енді ?осымшаларды? негізгілеріне жеке-жеке то?талып ?тсек.
(?р бір ?осымшаны т?сіндіргенде алдымен іске ?осу жолын к?рсетіп, со? терезе элементтеріне то?талып ?темін)
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Білімділік:Оқушыларды операциялық жүйе және стандартты программалармен таныстыру және стандартты программалармен жұмыс істеуге үйрету.
Дамытушылық:Оқушылардың операциялық жүйе және стандартты программалармен жұмыс істеу арқылы ойлау, есте сақтау қабілетін дамыту.
Тәрбиелік:Оқушылардың тақырыпқа деген қызығушылығын арттырып, ұқыптылыққа тәрбиелеу.
Болжамдап отырған нәтиже:Операциялық жүйе және стандартты пограммалармен жұмыс жасай алатын тұлға.
Сабақтың типі:Аралас.
Сабақтың түрі:Өткен тақырыптарға шолу және жаңа ұғымды меңгеру сабағы.
Сабақтың әдісі:Практикум элементтері бар түсіндірмелі – көрнекілікті.
Көрнекі құрал-жабдықтар:Интерактивті тақта, оқулық, электронды
оқулық, компьютер.
Сабақтың жоспары:
Ұйымдастыру кезеңі (1-2 мин)
Оқушылармен амандасу, түгендеу.
Оқушылардың зейінін сабаққа аудару.
Үй тапсырмасын сұрау (10 мин)
Сұрақ-жауап «Сиқырлы шеңбер»
Миға шабу «Жасырын сөз»
III. Жаңа сабақ (10 мин)
3.1. Мұғалім түсіндірмесі.
3.2. Электронды оқулықпен түсіндіру
IV.Жаңа сабақты пысықтау (10 мин)
4.1. Электронды оқулықпен тақтада жұмыс.
4.2. Компьютермен жұмыс.
V. Жаңа сабақты бекіту (10 мин)
5.1. Activate құрылғысымен тест тапсыру
VI. Сабақты қорытындылау және оқушыларды
бағалау (1-2 мин).
VIІ.Үй тапсырмасы (1-2 мин).
Сабақтың барысы:
Ұйымдастыру кезеңі
Оқушылармен амандасу, түгендеу.
2. Оқушылардың зейінін сабаққа аудару.
II.Үй тапсырмасын сұрау
. Сұрақ-жауап «Сиқырлы шеңбер»
Миға шабу «Жасырын сөз»
III. Жаңа сабақ
3.1. Мұғалім түсіндірмесі.
3.2. Электронды оқулықпен түсіндіру
Операциялық жүйе – компьютердің барлық мәліметтерді өңдеу жұмысын ұйымдастыратын бағдарламалар жүйесі. Ол компьютердің барлық құрылғыларын басқарады, компьютер құрылғыларының арасында және компьютер мен адам арасында мәліметтер алмасуын жүзеге асырады. Сонымен қатар ОЖ – әмбебап жүйе, оны әр түрлі типтегі компьютерлерге, компьютерге қосылған қосымша құрылғыларға сәйкестендіріп баптауға болады, компьютерді дербес түрде баптауға мүмкіндік береді.
ОЖ – лер қте көп, бірақ біздің арнайы қарастыратынымыз – үйде және мектептерде тұрған компьютерлерадің операциялық жүйелері.
Компьютерде жұмыс істеу -негізінде оның ОЖ – мен жұмыс істеу. Сондықтан компьюте мен адамның қатынасу тәсілі қаншалықты қарапайым, түсінікті және «жақын достықта» екені өте маңызды.
Windows операциялық жүйесінде тұтынушы үшін көптеген мүмкіндіктер жарата алатын қосымшалар бар. Олар Бас менюдегі Программы бумасының Стандартные ішкі бумасында орналасқан. Ол қосымшаларды іске қосу үшін төмендегі командалар тізбегін орындаймыз:
Пуск = Программы = Стандартные = . . . . .
(көпнүкте орнына қажет қосымша аты таңдалады)
Бұл қосымшалардың стандартные атты бумада орналасқанының да мәні бар. Ол дегеніміз – Windows операциялық жүйесі орнатылған кез келген компьютерден осы қосымшаларды таба аламыз, оларды қосымша орнату қажеті жоқ.
Енді қосымшалардың негізгілеріне жеке-жеке тоқталып өтсек.
(Әр бір қосымшаны түсіндіргенде алдымен іске қосу жолын көрсетіп, соң терезе элементтеріне тоқталып өтемін)
«Калькулятор» қосымшасы.
«Калькулятор» - күнделікті қолданып жүрген калькуляторымыздың компьютерлік түрі. Калькулятордың екі түрі бар – қарапайым және инженерлік. Олардың қажеттісін таңдау үшін Меню жолағындағы Вид командасын шертіп, ашылған менюде «Обычный» немесе «Инженерный» командаларының бірін таңдауымыз қажет. Инженерный калькулятор күрделі есептеулер жүргізгенде пайдаланылады.
Қосымша терезелері төменде көрсетілген:
1. сүрет. Қарапайым 2. сүрет. Инженерлік
калькулятор калькулятор
Калькуляторды экранның кез келген жеріне орналастырып, немесе Есептер панеліне жинап қойып қолдануымызға болады.
«WordPad» қосымшасы.
Бұл қосымша мәтіндік редакторлар тобына кіреді және бұл қосымша көмегімен көлемі шектелмеген мәтіндік ақпараттармен жұмыс істеуге болады. Мәтіндерді сақтау, өңдеу және баспаға шығару мүмкіндіктері бар.
Қосымша терезесі төменде көрсетілген:
WordPad қосымшасы терезесіндегі стандартты батырмалар мен меню жолағы қатарындағы командаларды терезе бетіне шығару немесе алып тастау үшін – Вид командасын қолданамыз. Ол команданы шерткен кезде ішкі менюдегі командалар алдында қанатбелгі (птичка) орналасқан болуы керек.
Құжатпен жұмыс істеу және мәтінді өңдеу батырмалары сәйкесінше Стандартная және Форматирование құрал-саймандар панелінде орналасқан. Сонымен қатар теріп жатқан мәтініміздің шектерін тағайындау үшін Линейка құралын пайдалануымызға болады.
«Блокнот» қосымшасы.
Кіші көлемді, көп өңдеуді қажет етпейтін мәтіндік мәліметтерді жазып, сақтауға арналған мәтіндік редактор.
Қосымша терезесі төменде көрсетілген:
Блокнот қосымшасы терезесінде меню жолынан басқа элементтер кездеспейді. Меню жолында келесі командалар орналасқан: Файл – құрып жатқан құжатқа катысты командалар тізбегі (Создать, Открыть, Сохранить, Сохранить как..., Печать т.с.с), Правка – мәтінмен жұмыс істеу батырмалары, Формат – мәтін форматын өңдеу, Вид – терезе құрылымына қатысты батырмалар, Справка – қосымшаға қатысты барлық анықтамаларды шығару.
«Paint» графиктік редакторы.
Қарапайым графиктік сызбаларды, сүреттерді орындауға арналған графикалық редактор. Редактор көмегімен түрлі форматтарда жасалған сүреттерді өңдеуге болады.
Қосымша терезесі төменде көрсетілген:
Paint графиктік редакторының терезесіндегі негізгі элементтер Меню жолы, Құрал-саймандар панелі және түстер палитрасы. Меню жолағы командалары (Файл, Правка, Вид, Рисунок, Палитра, Справка) қандай қызмет атқаратындығын біз 7 сыныпта толық үйренгенбіз. Құрал-саймандар панелі және Түстер палитрасына тоқталатын болсақ оларды қосымша терезесінен алып тастау немесе қайта орналастыру үшін Меню жолындағы Вид командасын шертіп ашылған ішкі менюде Набор инструментов немесе Палитра командаларына қанатбелгі (птичка) орнатамыз.
Сонымен қатар Стандартные бумасында –
Развлечения (Көңіл-күй көтеру) ішкі бумасында - Громкость, Звукозапись және Проигрыватель WindowsMedia қосымшалары бар. Ол қосымшалар көмегімен динамик дауысын реттеу, дыбыстарды жазу және компьютер жадында сақталған немесе түрлі дискілерде жазылған дыбыстық файлдарды тыңдап шығуымызға болады.
Связь (Байланыс) ішкі бумасында – компьютераралық түрлі байланыстарды реттеу, Интернетпен байланыс құру, жергілікті желілер құру сияқты мәселелерді орындауымызға болады.
Служебные (Қызмет көрсету) ішкі бумасындағы командалар көмегімен өз компьютерімізге қатысты түрлі амалдарды орындауымызға болады. Олардың ішінде – берілгендерді архивтеу, дискіні тазалау, форматтау, жүйені қалпына келтіру және т.б.
Специальные возможности (Арнайы мүмкіндіктер) ішкі бумасында – Диспетчер служебных программ, Мастер специальных возможностей, Экранная клавиатура, Экранная лупа сияқты қосымшалар орналасқан.
Адресная книга қосымшасы көмегімен біз Интернет желісінде көп қатынайтын немесе қажет болған жағдайда сақтап қою үшін ол адрестерді осы қосымшаға енгізіп қоямыз.
Барлық қосымшалардың негізгі қызметі: компьютер тұтынушысына қолайлықтар жасау, кездескен проблемаларды компьютердің анықтамалық бөлімі көмегімен және өз бетінше шешу мүмкіндіктерін жарату, операциялық жүйемен жұмыс істеуді үйрету, Интернетпен, қосалқы құрылғылармен жұмыс істеу ережелерін үйрету болып табылады.
Бұл қосымшалармен жұмыс істеуді жақсы игеріп алсақ келешекте Windows ортасының қолданбалы бағдарламаларымен жұмыс істеудің алғашқы дағдаларын қалыптастырасыңдар.
IV.Жаңа сабақты пысықтау
4.1. Электронды оқулықпен тақтада жұмыс.
Электронды оқулықпен, әр оқушы тақтаға шығып, жеке-жеке тапсырма орындайды.
4.2. Компьютермен жұмыс.
Тапсырма 1
Калькулятор бағдарламасын ашып, мына сандарды есептеңіз:
1335 + 134 =
1050 – 945 =
150 * 75 =
1000 / 25 =
Тапсырма 2
WordPad бағдарламасын ашып, мына өлең жолдарын теріңіз:
Жазғытұры қалмайды қыстың сызы,
Масатыдай құлпырар жердiң жүзi.
Жан- жануар, адамзат анталаса,
Ата-анадай елжiрер күннiң көзi.
Абай «Жазғытұрым»
V. Жаңа сабақты бекіту (10 мин)
5.1. Activate құрылғысымен тест тапсыру
Тест сұрақтары:
Компьютер қосылғанда жүктелетін және оның барлық құрылғыларының жұмысын басқаратын бағдарлама бұл...
A) Операциялық жүйе.
B) Жүйелік файл.
C) Кестелік процессор.
Компьютердің негізгі құрылғысына кірмейтін құрылғыны ата.
A) Пернетақта.
B) Тышқын.
C) Жүйелік блок
.txt кеңейтілуі бар файл қай бағдарлама көмегімен құрылған?
A) WordPad.
B) Paint.
C) MS Excel
Windows операциялық жүйесінің негізгі элементі.
A) Жұмыс үстелі.
B) Мой компьютер.
C) Терезе
Ақпарат өлшемінің ең кіші бірлігі.
A) Байт.
B) Килобайт.
C) Бит.
Компьютер қандай екі цифрдың көмегімен жұмыс істейді?
A) 0 және 1
B) 10 және 15
C) 2 және 3
Қарапайым графиктік кескіндер салуға арналған Windows-тың стандартты қосымшасы.
A) WordPad.
B) Paint.
C) Блокнот.
“WordPad” қосымшасы қандай бағдарламалар қатарына кіреді?
A) Жүйелік бағдарламалар.
B) Кестелік процессорлар.
C) Мәтіндік процессорлар.
WordPad, Paint, Калькулятор, Блокнот қосымшалары қай бумада орналасқан.
A) Стандартные.
B) Мои документы.
C) Мои рисунки.
10. Калькулятор қосымшасы не үшін арналған?
А) Есептеу үшін
В) Жазу үшін
С) Сурет салу үшін
VI. Сабақты қорытындылау және оқушыларды бағалау.
VIІ.Үй тапсырмасы: 1. Операциялық жүйелердің даму тарихы.
