Очик дарс: ЖАДВАЛЛАР БИЛАН ИШЛАШ

Қозоғистон Республикаси Фан ва Таълим вазирлиги

Фурқат номли 42-сонли умумий

ўрта мактабининг

информатика фани ўқитувчиси

Хожаназаров Алижон

Очиқ дарс

Мавзу: Жадваллар билан ишлаш

Қарабулақ 2017

4.02.2017 6-синф

Мавзу: Жадваллар билан ишлаш

1. Дарснинг мақсади:

1. Ўқувчиларга янги темани тушунтириб бериш.

2. Мисоллар орқали ўқувчиларнинг онгини кенгайтириш

3. XXI аср компьютер асри бўганлиги учун ўқувчиларга тўлиқроқ тушинтириш

ІІ. Дарснинг жихози: Компьютерда кўрсатиш, плакатлар.

III. Дарснинг бориши:

1. Ўқувчилар ташқи қиёфасини кўздан кечириш.

2. Ўтилган темалардан саволлар.

1. ахборот таъминоти нима?

2. ахборот таъминоти қайси асосий гурухларидан иборат?

3. машина ичидаги ахборот таъминотининг қисмлари қандай?

4. машина ташкарисидаги ахборот таъминотининг қисмлари қандай?

5. ахборотни тузилиши қандай қисмлардан иборат?

6. ахборот ташувчилари қандай туркумланади?

7. ахборотни қайта ишлаш учун асосий жараёнлари қандай?

8. Ахборот технология тизим сифатида қандай вазифаларни бажаради?

9. Бошқариш тизимларининг вазифаси?

10. Ахборот технологиянинг шаклланиши учун қандай унсурлари бўлиши керак?

Жадвал маълум сондаги вертикал ва горизонтал чиқларнинг кесишишидан хосил бўлади. Жадвалнинг энг кичик элементи сифатида ячейка қабул қилинган. Исталган сондаги устун ва қаторлардан жадвал ҳосил қилиш мумкин. Ячейканинг ўлчамлари сонини ва форматини ҳар доим ўзгартириш мумкин. Жадваллар ячейкасида матнлар, расмлар билан ишлаш мумкин. ҳужжатнинг исталган қисмига жадвал ўрнатиш мумкин. Бунинг учун қуйидаги буйруқлар кетма-кетлигини танлаш керак:

1. Ҳужжатнинг жадвал ўрнатилиши керак бўлган ўринга курсор ўрнатилади;

2. Менюдан Таблица Вставить Таблица буйруқларини танланади.

Куйидаги мулоқотли ойна ҳосил бўлади:

3. Жадвал учун керакли бўлган устунлар ва сатрлар сони мулоқотли ойнанинг махсус бўлимларидан танланилади.

4. «ОК» тугмачаси танланади. Ҳужжат таркибига жадвал жойлашиб курсор жадвалнинг биринчи ячейкасига жойлашади.

Жадвалларни форматлаш ускуналар панелидаги «Таблицы и границы» бўлимидан бошқарилади.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Жадваллардаги устун кенглигини ўзгартириш учун қуйидаги амалларни бажариш зарур:

Курсорни устун чегарасида сичқонча кўрсаткичи кўри-нишни қабул қилгандан сўнг, сичқончанинг чап тугмаси босилган ҳолатда ўнг томонга силжитиб жадвалнинг устун чегараси ўзгартирилади.

Жадваллардаги қатор баландлигини ўзгартириш учун қуйидаги амалларни бажариш зарур:

Курсорни устун чегарасида сичқонча кўрсаткичи кўри-нишни қабул қилгандан сўнг, сичқончанинг чап тугмаси босилган ҳолатда силжитиб жадвалнинг қатор баландлиги ўзгартирилади.

Жадвал таркибидаги ячейкаларни йўқотиш учун аввал ячейкалар белгиланиб, сўнгра клавиатурадан «Delete» тугмаси танланади.

Жадвал таркибидаги барча қатор ёки устунларни ўчириш учун қуйидаги амаллар бажарилади:

1. Жадвалнинг ўчирилиши керак бўлган қатор ёки устун ячейкасига курсор ўрнатилади;

2. Горизонтал меню сатридан Таблица Удалить Ячейки буйруқлар кетма-кетлиги танланиб, «Удаление ячеек» мулоқотли ойнаси ҳосил қилинади.

3. «Удалить всю строку» ёки «Удалить весь столбец» буйруқларидан бири танланади.

4. Сўнг «ОК» тугмаси босилиши натижасида қатор ёки устун ўчирилади.

Жадвал таркибига устун ёки қатор қўшиш учун қуйидаги амаллар бажарилади:

1. Янги устун ёки янги сатр қўшилиши керак бўлган ячейкага курсор ўрнатилади;

2. Горизонтал меню сатридан қуйидаги буйруқлар кетма - кетлиги тан-ланади:

Таблица Вставить Таблица.

Жадвалга нечта устун ёки нечта қатор қўшилиши керак бўлса, шунча қатор ёки устун белгиланиши керак.

ЖАДАЛНИ АВТОМАТИК РАВИШДА ФОРМАТЛАШ

Microsoft Word дастури тайёр жавалларнинг бир неча кўринишларини таклиф этади.

1. Жадвалнинг ихтиёрий ячейкасига курсорни ўрнатинг.

2. Таблица Автоформат таблицы буй-руқларини горизонтал менюдан танланг. Натижада мулоқотли ойна очилади.

3. Ушбу ойнадаги «Стили таблиц» дан керакли кўриниш устига сичқонча кўрсаткичи олиб бориб керакли кўриниш танланади. Ойнанинг қуйида «Образец»(намуна) бўлимида танланган жадвалнинг кўриниши намоён бўлади.

4.«Применить» ёки клавиатурадан «Enter» тугмаси босилса, танланган жадвалнинг формати жорий жадвалга ўрнатилади.

Ҳужжатни сақлаш

Ҳужжатни сақлаш учун горизонтал меню сатридан Файл—Сохранить буйруқлари ёки унга мос келувчи ускуналар панелидаги пиктограммаси ёки клавиатурадан Shift+F12 тугмалари биргаликда босилади. Натижада қуйидаги мулоқотли ойна очилади:

Бу буйруқлар биринчи бор бажарилишида сақлаш операторининг махсус ойнаси очилади. Бу ойнанинг «Папка» бандига ҳужжат сақланиш манзили, «Имя файла» бандига эса ҳужжат номи, Тип файла бандидаги вариантлардан ҳужжат типи танланилади. Қуйида ана шу рўйхатга тегишли файл типларини кўришимиз мумкин.

Ҳамма кўрсаткичлар киритиб бўлингандан сўнг ОК тугмаси босилади.

Агар юқоридаги сақлаш буйруқлари такрор бажарилса мулоқотли ойна ҳосил бўлмайди. Ҳужжат эски ном билан эски манзилда сақланади.

Ўзгартириш ишлари олиб борилган ҳужжатни янги ном ва янги манзилда сақлаш лозим бўлса, у ҳолда горизонтал меню сатридан Файл—Сохранить как … буйруқлари ёрдамида сақлаш операторининг мулоқотли ойнаси очилади ва тегишли ўзгартиришлар киритилиб ОК тугмаси босилади.