5. Та?баша дегеніміз не? Та?башаларды? ?ызметін ата.
6. Та?башаны ?алай жасайды?
ІІІ. Білімдерін жан-жа?ты жетілдіру
Суреттермен ж?мыс. Т?мендегі ??рыл?ыларды? аттарын тап
І?. Жа?а саба??а даярлы?
а
м
б
е
н
с
к
м
о
д
е
т
й
а
а
м
у
Б
р
А?паратты? ?лшемі
Аты атал?ан файлдар тобы
Компьютер??рыл?ысы
Енгізу ??рыл?ысы
?.Жа?а саба?
?апшы?тарды, файлдар мен та?башаларды жылжыту мен к?шіру
Windows объектілерімен ж?мыс істегенде, оларды к?шіру немесе бір орыннан екінші орын?а жылжыту ?ажет болады.
Объектілерді к?шіргенде, объект б?рын?ы орында ?алады, ал к?шірмесі жа?а орын?а орналастырады. ?анша к?шірме?ажет болса, сонша алу?а болады. Объектіні жылжыт?анда, ол жа?а орын?а орналастырылады да, б?рын?ы орыннан жо? болып кетеді.
Объектілердіжылжыту мен к?шіруді? бірнеше жолы бар. Соларды ?арастырайы?:
Тыш?анны? о? жа? батырмасыны? к?мегімен.
Объектіні ?апшы?ты? терезесінде жылжыту немесе к?шіру ?шін, тыш?ан н?с?а?ыш объектіні? ?стіне орналастырып, оны? о? жа? батырмасын басып т?рып, жа?а орын жылжытады да, батырманы босатады. Б?дан кейін экранда динамикалы? меню пайда болады. Онда келесі: егер к?шіру ?ажет болса, Копировать, жылжыту ?ажет болса, Переместить, та?баша ?ажет болса, Создать ярлык командаларыны? бірін та?дау?а болады.
Тыш?анны? сол жа? батырмасыны? к?мегімен.
Тыш?анны? сол жа? батырмасымен объектіні жылжыт?анда, Ctrl немесе Shift пернелер ?олдану?а болады.
Жылжыту кезінде Ctrl пернесі басулы т?рса, онда та?дал?ан объектілер файлды? типі ж?не оны? та?айындал?ан орнына ?арамастан к?шіріледі.
Shift пернесі басулы болса, Windows объектіні жылжытады.
Объектілерді жабы? ?апшы??а к?шіру ж?не жылжыту
Объектілерді бас?а ?апшы?тар?а б?л ?апшы?тарды ашпай-а? к?шіруге немесе жылжыту?а (ауыстыру?а) болады. Ол ?шін жабы? ?апшы??а орналастыратын файл белгішесін тыш?анмен іліп алып, оны файлды орналастыратын ?апшы? белгішесіне тасымалдап, маусты? батырмасын босату керек.
Меню командалары ар?ылы к?шіру ж?не жылжыту
Объектілерді жылжытуда ’’апарып ?ою’’ ?дісі ?немі ?олайлы бола бермейді. Сонды?тан Правка менюіні? К?шіру (Копировать), ?ию (Вырезать) деп аталатын кандаларын пайдалану?а болады. Б?л командаларды пайдалан?анда, а?парат алдымен алмасу буферіне орналастырылады. Алмасу буферін пайдалану негізі Windows’98-ді? барлы? ж?йелері мен ?олданбалары ?шін бірдей.
Алмасу буфері –жылжытылатын немесе к?шірілетін а?параттарды уа?ытша са?тау?а арнал?ан жадты? арнайы б?лігі. Алмасу буферіндегі а?парат о?ан жа?а а?парат б?лігі келіп т?скенше са?талады, ал содан кейін алды??ы а?парат жойылады.
Алмасу буферіні? к?мегімен деректерді ?р т?рлі ??жаттар мен ?олданбаларды? арасында алмастырып отыру?а болады. Алмасу буферін пайдалану ?шін, алдымен деректерді о?ан орналастырып (са?тап) ?ояды да, содан кейін одан алып ?ажетті ??жат?а кірістіреді. Б?л процедураны ?иыпалып кірістіру немесе к?шіріп алып кірістіру процедурасы деп атайды.
К?шіру деп ал?аш?ы ??жатта?ы белгіленген а?паратты? Алмасу буферіне осы деректерді? к?шірмесі т?рінде орналастырылуын айтады.
?иып алу деп ал?аш?ы ??жатта?ы белгіленген а?паратты? берілген ??жаттан алынып, алмасу буферіне орналастырылуын айтады.
Кірістіру деп ?азіргі кезде алмасу буферінде бар а?параттарды ??жатты? ?ажетті жеріне кірістіруді айтады.
Алмасу буферіндегі а?параттар компьютерді ?шіргенше немесе онда бас?а а?параттар жіберілгенше са?талады. Алмасу буферіндегі а?параттарды осы ??жат?а, сондай-а? Windows-ты? бас?а да ?олданбаларына кірістіру ?шін бірнеше рет ?олдану?а болады.
?апшы?тарды?, файлдарды? немесе та?башаларды? аттарын ?згерту
Объектілерді? аттарын ?згертуді? бірнеше ?дістері бар:
3. Белгіленген объектіде тыш?анны? о? батырмасын басып, ?осымша менюден Файл - Удалить командасын басу
4.Объектіні немесе объектілер тобын белгілеп, тыш?анны? сол батырмасын басып т?ру ар?ылы Себет (Корзина) белгішесіне апару
?шірілген объектілер Себетте (Корзинада) оны жой?анша немесе ?алпына келтіргенше са?талады. Себеттегі объектіні ?алпына келтіру ?шін, оны белгілеп Файл – Востановить командасын орындау керек немесе тыш?анны? о? батырмасын шертіп ?осымша менюден Востановить командасын орындаймыз.
Дамытушылық: Оқушылардың ойлау қабілетін, логикалық-абстракциясын дамыту.
Сабақтың түрі: Жаңа сабақ
Сабақта қолданылатын көрнекті құралдар: компьютер, слайдтар
Сабақтың барысы:
І.Оқушыларды ұйымдастыру.
а) оқушылар тізімі;
ә) кабинет жағдайы;
б) сабақ барысымен таныстыру.
ІІ.Үйге тапсырманы тексеру.
1. Файл денегіміз не?
2. Файл типтерін ата.
3. Бума дегеніміз не? Бума түрлерін ата.
4. Компьтерде бума құру әдістерін көрсет.
5. Таңбаша дегеніміз не? Таңбашалардың қызметін ата.
6. Таңбашаны қалай жасайды?
ІІІ. Білімдерін жан-жақты жетілдіру
Суреттермен жұмыс. Төмендегі құрылғылардың аттарын тап
ІҮ. Жаңа сабаққа даярлық
Ақпараттың өлшемі
а
м
б
е
н
с
к
м
о
д
е
т
й
а
а
м
у
Б
р
Аты аталған файлдар тобы
Компьютерқұрылғысы
Енгізу құрылғысы
Ү.Жаңа сабақ
Қапшықтарды, файлдар мен таңбашаларды жылжыту мен көшіру
Windows объектілерімен жұмыс істегенде, оларды көшіру немесе бір орыннан екінші орынға жылжыту қажет болады.
Объектілерді көшіргенде, объект бұрынғы орында қалады, ал көшірмесі жаңа орынға орналастырады. Қанша көшірмеқажет болса, сонша алуға болады. Объектіні жылжытқанда, ол жаңа орынға орналастырылады да, бұрынғы орыннан жоқ болып кетеді.
Объектілердіжылжыту мен көшірудің бірнеше жолы бар. Соларды қарастырайық:
Тышқанның оң жақ батырмасының көмегімен.
Объектіні қапшықтың терезесінде жылжыту немесе көшіру үшін, тышқан нұсқағыш объектінің үстіне орналастырып, оның оң жақ батырмасын басып тұрып, жаңа орын жылжытады да, батырманы босатады. Бұдан кейін экранда динамикалық меню пайда болады . Онда келесі: егер көшіру қажет болса, Копировать, жылжыту қажет болса, Переместить, таңбаша қажет болса, Создать ярлык командаларының бірін таңдауға болады.
Тышқанның сол жақ батырмасының көмегімен.
Тышқанның сол жақ батырмасымен объектіні жылжытқанда, Ctrl немесе Shift пернелер қолдануға болады.
Жылжыту кезінде Ctrl пернесі басулы тұрса, онда таңдалған объектілер файлдың типі және оның тағайындалған орнына қарамастан көшіріледі.
Shift пернесі басулы болса, Windows объектіні жылжытады.
Объектілерді жабық қапшыққа көшіру және жылжыту
Объектілерді басқа қапшықтарға бұл қапшықтарды ашпай-ақ көшіруге немесе жылжытуға (ауыстыруға) болады. Ол үшін жабық қапшыққа орналастыратын файл белгішесін тышқанмен іліп алып, оны файлды орналастыратын қапшық белгішесіне тасымалдап, маустың батырмасын босату керек.
Меню командалары арқылы көшіру және жылжыту
Объектілерді жылжытуда ’’апарып қою’’ әдісі үнемі қолайлы бола бермейді. Сондықтан Правка менюінің Көшіру (Копировать), Қию (Вырезать) деп аталатын кандаларын пайдалануға болады. Бұл командаларды пайдаланғанда, ақпарат алдымен алмасу буферіне орналастырылады. Алмасу буферін пайдалану негізі Windows’98-дің барлық жүйелері мен қолданбалары үшін бірдей.
Алмасу буфері –жылжытылатын немесе көшірілетін ақпараттарды уақытша сақтауға арналған жадтың арнайы бөлігі. Алмасу буферіндегі ақпарат оған жаңа ақпарат бөлігі келіп түскенше сақталады, ал содан кейін алдыңғы ақпарат жойылады.
Алмасу буферінің көмегімен деректерді әр түрлі құжаттар мен қолданбалардың арасында алмастырып отыруға болады. Алмасу буферін пайдалану үшін, алдымен деректерді оған орналастырып (сақтап) қояды да, содан кейін одан алып қажетті құжатқа кірістіреді. Бұл процедураны қиыпалып кірістіру немесе көшіріп алып кірістіру процедурасы деп атайды.
Көшіру деп алғашқы құжаттағы белгіленген ақпараттың Алмасу буферіне осы деректердің көшірмесі түрінде орналастырылуын айтады.
Қиып алу деп алғашқы құжаттағы белгіленген ақпараттың берілген құжаттан алынып, алмасу буферіне орналастырылуын айтады.
Кірістіру деп қазіргі кезде алмасу буферінде бар ақпараттарды құжаттың қажетті жеріне кірістіруді айтады.
Алмасу буферіндегі ақпараттар компьютерді өшіргенше немесе онда басқа ақпараттар жіберілгенше сақталады. Алмасу буферіндегі ақпараттарды осы құжатқа, сондай-ақ Windows-тың басқа да қолданбаларына кірістіру үшін бірнеше рет қолдануға болады.
Копировать Вырезать және Вставить командаларын
пернетақтаның көмегімен объектілерді көшіру үшін Ctrl+C,
қиып алу үшін Ctrl+X, қажетті орынға кірістіру үшін Ctrl+V
пернелерін басып шақыруға болады.
Қапшықтардың, файлдардың немесе таңбашалардың аттарын өзгерту
Объектілердің аттарын өзгертудің бірнеше әдістері бар:
Объектіні белгілеп тышқанның оң батырмасын басу, қосымша менюден Переименовать командасын орындау
Белгіленген объектінің қапшық терезесінің менюдегі Файл –Переименовать командасын орындау
Объектіні делгілеп оның атында тышқанның батырмасын шерту, жаңа ат жазу
Объеектіні белгілеп Ғ2 пернесін басу, жаңаат жазу
Қапшықтарды, файлдар мен таңдашаларды жою
Объектіні немесе объектілер тобын жоюдың бірнеше жолы бар:
1.Объектіні белгілеп, Delete пернесін басу
2.Белгіленген объектіде тышқанның оң батырмасын басып, қосымша менюден Файл командасын басу
3. Белгіленген объектіде тышқанның оң батырмасын басып, қосымша менюден Файл - Удалить командасын басу
4.Объектіні немесе объектілер тобын белгілеп, тышқанның сол батырмасын басып тұру арқылы Себет (Корзина) белгішесіне апару
Өшірілген объектілер Себетте (Корзинада) оны жойғанша немесе қалпына келтіргенше сақталады. Себеттегі объектіні қалпына келтіру үшін, оны белгілеп Файл – Востановить командасын орындау керек немесе тышқанның оң батырмасын шертіп қосымша менюден Востановить командасын орындаймыз.
