М?тінні? ?зіндісін ерекшелеу. ?аріп. Абзацты пішімдеу

Саба?ты? та?ырыбы: М?тінні? ?зіндісін ерекшелеу. ?аріп. Абзацты пішімдеу.
Саба?ты? ма?саты:

Білімділік: о?ушылар?а Word Pad м?тіндік ба?дарламасыны? ?осымша м?мкіндіктерін т?сіндіру.
Т?рбиелік: о?ушыларды ??ыптылы??а, а?паратты? сауаттылы??а, шапша?ды??а, WordPad м?тіндік редакторында м?тінді ?з бетінше жазу?а т?рбиелеу.
Дамытушылы?: о?ушыларды? ой - ?рісін, таным белсенділігін ?алыптастыру.
Саба?ты? т?рі: аралас саба?
?дісі: С?йкестендіру тесті, де?гейлік тапсырмалар
Саба?ты? к?рнекілігі: таратпа, компьютер, мультипроектор.
Саба?ты? барысы
І. ?йымдастыру кезе?і
- о?ушылармен с?лемдесу;                  - о?ушыларды т?гелдеу.
ІІ. ?й тапсырмасын с?рау
III. Жа?а саба? баяндау
        М?тін б?ліктерін т?зетуге: жою, ?осу, жылжыту, к?шіру, іздеу ж?не алмастыруды жат?ызу?а болады. Символдарды жою ?шін ?андай пернелер ?олданылады?
        Windows операциялы? ж?йесіндегі бас?а нысандар сия?ты, м?тіндердегі нысандарды Delete пернесімен - курсордан о? жа?та орналас?ан символды, Васкsрасе пернесімен курсорды? сол жа?ында орналас?ан символды жою?а болады. Егер м?тінді Ауыстыру режимінде терсек, онда б?рын бол?ан символдарды алмастыру?а болады. Ол Іnsert пернесін бас?анда ?осылады. М?тінді ?осуды жал?астыру ?шін, Іnsert пернесін ?айтадан басу керек. Егер м?тінні? барлы? б?лігінде т?тас с?зді немесе с?з тіркесін алмастыру керек болса, онда Ауыстыру б?йры?ын ?олдан?ан ы??айлы. М?тінні? ерекшеленген б?лігін 2 т?сілмен Жылжыту?а болады: К?шіру амалы жылжыту?а ?те ??сас: Ерекшеленген б?лікті тыш?анмен Сtrl пернесін баса отырып жылжытамыз; немесе оны алмасу буферіне к?шіреміз (Жола?та?ы копировать батырмасы), керек жерге кірістіреміз. Егер м?тінге амал ?олдан?анда бір н?рсе д?рыс шы?пай жатса, абыржуды? керегі жо?. Жылдам ?ол жеткізу та?тасында?ы Кері ?айтару пернесін немесе Сtrl+z пернелерін басу ар?ылы кез келген ?рекеттен бас тарту?а болады. ?рекеттер тізбектеліп кері ?айтарылады, сонды?тан оларды? кез келгенін ?з та?даулары? бойынша ?айтара алмайсы?дар.
Жазыл?ан ?ріптерді? кескіні? оны? ?аріп т?рін ж?не ?лшемін ?згерту ар?ылы келтіруге болады.

М?тіндермен ж?мыс істегенде кейде оларды біріктіруге, кейде фрагменттіерді ?р ??жаттардан алып, оны? жа?асын ??ру?а тура келеді. Егер барлы? ??жаттарды ?рт?рлі ережелер бойынша ??ратын болса?, онда н?тижесінде м?тін к?ріксіз болып к?рінеді. Мысалы, сендер д?птерді? шетінен бастап жазбайсы?дар ?ой ? Кітаптардан да ондайды к?рмейсі?дер. Тырна?шаларды, жа?шаларды м?тінен кенет б?лініп ?алмайтындай етіп ?ойып шы?у, осыны? б?рі ма?ызды.

Біз б??ан дейін бірнеше ??жат?а м?тін теру ережелерін айтты?, енді оларды? б?рін атайы?:

Бас ?ріпті немесе символды жо?ар?ы регистрден енгізу ?шін Shift пернесін басып, жібермей ?стап т?ру керек.
Егер бас ?ріппен бірнеше с?з енгізу керек болса – CapsLock пернесін ?ос.
Бір бос орын с?здерді? арасына ж?не тыныс белгілерінен кейін ?ойылады.
Дефис бос орынсыз ?ойылады. Мысалы : жан-жа?ты, батпе-бет.
?зын сызы?ша (тире) алдынан да, со?ынан да бос орынмен ?ойылады :
Даталарды, ?ыс?артыл?ан аты мен ?кесіні? аты енгізілгенде ж?не ??сас жа?дайларда ?зілмейтін бос орын тізбектемесін терумен орындалады. Мысалы: 2013ж.,1 ?ырк?йек, Ш.У?лиханов.
Тырна?шалар?а немесе жа?шалар?а алып жазыл?ан с?здер олардан бос орынмен ажыратылмайдды:
Рим цифрларын енгізу ?шін латынша бас ?ріптер ?олданылады.
Enter пернесін абзацты? со?ында басады. Жолдарды тасымалдау автоматты т?рде ж?зеге асады.

М?тін бойынша жылжу

Курсорды м?тін бойынша стрелкалармен Home, End, PageUp, PageDown пернелерімен жылжыту?а болады. Егер ??жат беті к?п болса, м?тінні? со?ына бірден ?алай жетуге болады ? К?мекке Ctrl+End пернелер тіркесімі келеді.

М?тінді теріп бол?ан со? т?зету ж?не пішімдеу ?шін м?тін б?ліктерін ерекшелей білу керек.

Тыш?анны? к?мегімен ерекшелеу ?шін ??жатты? сол жа?, «ерекшелеу ернеуі» деп аталатын, ернеуін ?олданады. Тыш?анны? сілтемесі о??а ?арай б?рыл?ан стрелка т?ріне айналады. Пернета?тада ерекшеленген кезде Shift ж?не Ctrl пернелері тіркесімдерін бірге басу керек.

М?тін б?ліктерін ерекшелеу т?сілдері

Кейде экранда бірден жолды, абзацты немесе т?тастай м?тінді ерекшелеген ы??айлы. Б?л жа?дайлар ?шін арнайы т?сілдер ойластырыл?ан.

Т?тас жолды ерекшелеу. Егер тыш?анны? сол жа? батырмасымен жолды? басын бір рет шертсе?дер, жол т?тастай ерекшеленеді. Тыш?анны? сілтемесі б?л жерде а? стрелка кейпіне енеді.

Егер экранны? осы жерінде тыш?анны? сол жа? батырмасын екі рет шертсек, онда т?тас абзац ерекшеленеді:
Тыш?анны? сол жа? батырмасын ?ш рет шерту м?тінді т?тастай ерекшелейді :

М?тінді т?тастай бірден ерекшелеу ?шін пернета?тадан бір мезгілде Ctrl пернесі мен цифрлы? ?осымша пернета?тадан «5» санын басу?а да болады.

М?тін б?ліктерін т?зетуге : жою, ?осу, жылжыту, к?шіру, іздеу ж?не алмастыруды жат?ызу?а болады.

Windows oперациялы? ж?йесіндегі бас?а нысандар сия?ты, м?тіндердегі нысандарды Delete пернесімен – курсордан о? жа?та орналас?ан символды, BackSpace пернесімен- курсорды? сол жа?ында орналас?ан символды жою?а болады.

Егер м?тінді Ауыстыру режимінде терсек, онда б?рын бол?ан символдарды алмастыру?а болады. Ол Insert пернесімен бас?анда ?осылады. М?тінді ?осуды жал?астыру ?шін, Insert пернесін ?айтадан басу керек.

Егер м?тінні? барлы? б?лігінде т?тас с?зді немесе с?з тіркесін алмастыру керек болса, онда Ауыстыру б?йры?ын ?олдан?ан ы??айлы.

М?тінні? ерекшеленген б?лігін 2 т?сілмен Жылжыту?а болады :

тыш?анмен с?йреу;
Алмасу буферін ?олдану: м?тін б?лігін ерекшелеп, оны алмасу буферіне ?иып алу, м?тіндік курсорды керек жерге апарып, б?лікті алмасу буферінен кірістіру.

К?шіру амалы жылжыту?а ?те ??сас:

Ерекшеленген б?лікті тыш?анмен Ctrl пернесін баса отырып жылжытамыз;
Немесе оны алмасу буферіне к?шіреміз, керек жерге кірістіреміз.

Егер м?тінге амал ?олдан?анда бір н?рсе шы?пай жатса, абыржуды? керегі жо?. Жылдам ?олжеткізу та?тасында?ы Кері ?айтару пернесін немесе Ctrl + Z пернелерін басу ар?ылы кез келген ?рекеттен бас тарту?а болады. ?рекеттер тізбектеліп кері ?айтарылады, сонды?тан оларды? кез келгенін ?з та?даулары? бойынша ?айтара алмайсы?дар.

IV. Саба?ты бекіту
1-тапсырма: С?йкестірі?дер

Ctrl+Home

Та?дал?ан б?йры?тан бас тарту

Page Up

Бас ?ріптерді теру режиміне ?ту

Delete

Курсорды ??жатты? басына апару

Caps Lock

Курсорды? сол жа?ында?ы с?зді жою

Esc

Курсорды бір бетке жо?ары апару

Insert

Абзацты енгізуді ая?тау

Enter

Курсорды? о? жа?ында?ы с?зді жою

Ctrl+Back Space

М?тінді енгізгенде ауыстыру режиміне к?шіру

2 – тапсырма:
Тапсырма Дабыл, Папка, Парта, Программа, ?арындаш.
К?рме
• Delete, Васкsрасе пернелерін ?олданып ж?не алмастыру режимінде (Insert пернесін ?осып) символдарды жойып, ауыстырып жа?а с?здер жаса?дар.
• ??жатты ?з бумалары?да с?здерді деген атпен са?та?дар.
V. ?й тапсырмасын беру. ТЕСТ-21 орындау, 20-21 та?ырыптарды о?ып келу.

?І. Ба?алау.

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«М?тінні? ?зіндісін ерекшелеу. ?аріп. Абзацты пішімдеу»

Сабақтың тақырыбы: Мәтіннің үзіндісін ерекшелеу. Қаріп. Абзацты пішімдеу.
Сабақтың мақсаты:

Білімділік: оқушыларға Word Pad мәтіндік бағдарламасының қосымша мүмкіндіктерін түсіндіру.
Тәрбиелік: оқушыларды ұқыптылыққа, ақпараттық сауаттылыққа, шапшаңдыққа, WordPad мәтіндік редакторында мәтінді өз бетінше жазуға тәрбиелеу.
Дамытушылық: оқушылардың ой - өрісін, таным белсенділігін қалыптастыру.
Сабақтың түрі: аралас сабақ
Әдісі: Сәйкестендіру тесті, деңгейлік тапсырмалар
Сабақтың көрнекілігі: таратпа, компьютер, мультипроектор.
Сабақтың барысы
І. Ұйымдастыру кезеңі
- оқушылармен сәлемдесу; - оқушыларды түгелдеу.
ІІ. Үй тапсырмасын сұрау
III. Жаңа сабақ баяндау
Мәтін бөліктерін түзетуге: жою, қосу, жылжыту, көшіру, іздеу және алмастыруды жатқызуға болады. Символдарды жою үшін қандай пернелер қолданылады?
Windows операциялық жүйесіндегі басқа нысандар сияқты, мәтіндердегі нысандарды Delete пернесімен - курсордан оң жақта орналасқан символды, Васкsрасе пернесімен курсордың сол жағында орналасқан символды жоюға болады. Егер мәтінді Ауыстыру режимінде терсек, онда бұрын болған символдарды алмастыруға болады. Ол Іnsert пернесін басңанда қосылады. Мәтінді қосуды жалғастыру үшін, Іnsert пернесін қайтадан басу керек. Егер мәтіннің барлық бөлігінде тұтас сөзді немесе сөз тіркесін алмастыру керек болса, онда Ауыстыру бұйрығын қолданған ыңғайлы. Мәтіннің ерекшеленген бөлігін 2 тәсілмен Жылжытуға болады: Көшіру амалы жылжытуға өте ұқсас: Ерекшеленген бөлікті тышқанмен Сtrl пернесін баса отырып жылжытамыз; немесе оны алмасу буферіне көшіреміз (Жолақтағы копировать батырмасы), керек жерге кірістіреміз. Егер мәтінге амал қолданғанда бір нәрсе дұрыс шықпай жатса, абыржудың керегі жоқ. Жылдам қол жеткізу тақтасындағы Кері қайтару пернесін немесе Сtrl+z пернелерін басу арқылы кез келген әрекеттен бас тартуға болады. Әрекеттер тізбектеліп кері қайтарылады, сондықтан олардың кез келгенін өз таңдауларың бойынша қайтара алмайсыңдар.
Жазылған әріптердің кескінің оның қаріп түрін және өлшемін өзгерту арқылы келтіруге болады.

Мәтіндермен жұмыс істегенде кейде оларды біріктіруге, кейде фрагменттіерді әр құжаттардан алып, оның жаңасын құруға тура келеді. Егер барлық құжаттарды әртүрлі ережелер бойынша құратын болсақ, онда нәтижесінде мәтін көріксіз болып көрінеді. Мысалы, сендер дәптердің шетінен бастап жазбайсыңдар ғой ? Кітаптардан да ондайды көрмейсіңдер. Тырнақшаларды, жақшаларды мәтінен кенет бөлініп қалмайтындай етіп қойып шығу, осының бәрі маңызды.

Біз бұған дейін бірнеше құжатқа мәтін теру ережелерін айттық, енді олардың бәрін атайық:

Бас әріпті немесе символды жоғарғы регистрден енгізу үшін Shift пернесін басып, жібермей ұстап тұру керек.
Егер бас әріппен бірнеше сөз енгізу керек болса – CapsLock пернесін қос.
Бір бос орын сөздердің арасына және тыныс белгілерінен кейін қойылады .
Дефис бос орынсыз қойылады. Мысалы : жан-жақты, батпе-бет.
Ұзын сызықша (тире) алдынан да, соңынан да бос орынмен қойылады :
Даталарды, қысқартылған аты мен әкесінің аты енгізілгенде және ұқсас жағдайларда үзілмейтін бос орын тізбектемесін терумен орындалады. Мысалы: 2013ж.,1 қыркүйек, Ш.Уәлиханов.
Тырнақшаларға немесе жақшаларға алып жазылған сөздер олардан бос орынмен ажыратылмайдды:
Рим цифрларын енгізу үшін латынша бас әріптер қолданылады.
Enter пернесін абзацтың соңында басады. Жолдарды тасымалдау автоматты түрде жүзеге асады.

Мәтін бойынша жылжу

Курсорды мәтін бойынша стрелкалармен Home, End, PageUp, PageDown пернелерімен жылжытуға болады. Егер құжат беті көп болса, мәтіннің соңына бірден қалай жетуге болады ? Көмекке Ctrl+End пернелер тіркесімі келеді.

Мәтінді теріп болған соң түзету және пішімдеу үшін мәтін бөліктерін ерекшелей білу керек.

Тышқанның көмегімен ерекшелеу үшін құжаттың сол жақ, «ерекшелеу ернеуі» деп аталатын, ернеуін қолданады. Тышқанның сілтемесі оңға қарай бұрылған стрелка түріне айналады. Пернетақтада ерекшеленген кезде Shift және Ctrl пернелері тіркесімдерін бірге басу керек.

Мәтін бөліктерін ерекшелеу тәсілдері

Кейде экранда бірден жолды, абзацты немесе тұтастай мәтінді ерекшелеген ыңғайлы. Бұл жағдайлар үшін арнайы тәсілдер ойластырылған.

Тұтас жолды ерекшелеу. Егер тышқанның сол жақ батырмасымен жолдың басын бір рет шертсеңдер, жол тұтастай ерекшеленеді. Тышқанның сілтемесі бұл жерде ақ стрелка кейпіне енеді.

Егер экранның осы жерінде тышқанның сол жақ батырмасын екі рет шертсек, онда тұтас абзац ерекшеленеді:
Тышқанның сол жақ батырмасын үш рет шерту мәтінді тұтастай ерекшелейді :

Мәтінді тұтастай бірден ерекшелеу үшін пернетақтадан бір мезгілде Ctrl пернесі мен цифрлық қосымша пернетақтадан «5» санын басуға да болады.

Мәтін бөліктерін түзетуге : жою, қосу, жылжыту, көшіру, іздеу және алмастыруды жатқызуға болады.

Windows oперациялық жүйесіндегі басқа нысандар сияқты, мәтіндердегі нысандарды Delete пернесімен – курсордан оң жақта орналасқан символды, BackSpace пернесімен- курсордың сол жағында орналасқан символды жоюға болады.

Егер мәтінді Ауыстыру режимінде терсек, онда бұрын болған символдарды алмастыруға болады. Ол Insert пернесімен басқанда қосылады. Мәтінді қосуды жалғастыру үшін, Insert пернесін қайтадан басу керек.

Егер мәтіннің барлық бөлігінде тұтас сөзді немесе сөз тіркесін алмастыру керек болса, онда Ауыстыру бұйрығын қолданған ыңғайлы .

Мәтіннің ерекшеленген бөлігін 2 тәсілмен Жылжытуға болады :

тышқанмен сүйреу;
Алмасу буферін қолдану: мәтін бөлігін ерекшелеп, оны алмасу буферіне қиып алу, мәтіндік курсорды керек жерге апарып, бөлікті алмасу буферінен кірістіру.

Көшіру амалы жылжытуға өте ұқсас:

Ерекшеленген бөлікті тышқанмен Ctrl пернесін баса отырып жылжытамыз;
Немесе оны алмасу буферіне көшіреміз, керек жерге кірістіреміз.

Егер мәтінге амал қолданғанда бір нәрсе шықпай жатса, абыржудың керегі жоқ. Жылдам қолжеткізу тақтасындағы Кері қайтару пернесін немесе Ctrl + Z пернелерін басу арқылы кез келген әрекеттен бас тартуға болады. Әрекеттер тізбектеліп кері қайтарылады, сондықтан олардың кез келгенін өз таңдауларың бойынша қайтара алмайсыңдар.

IV. Сабақты бекіту
1-тапсырма: Сәйкестіріңдер

Ctrl+Home	Таңдалған бұйрықтан бас тарту
Page Up	Бас әріптерді теру режиміне өту
Delete	Курсорды құжаттың басына апару
Caps Lock	Курсордың сол жағындағы сөзді жою
Esc	Курсорды бір бетке жоғары апару
Insert	Абзацты енгізуді аяқтау
Enter	Курсордың оң жағындағы сөзді жою
Ctrl+Back Space	Мәтінді енгізгенде ауыстыру режиміне көшіру

2 – тапсырма:
Тапсырма Дабыл, Папка, Парта, Программа, Қарындаш.
Көрме
• Delete, Васкsрасе пернелерін қолданып және алмастыру режимінде (Insert пернесін қосып) символдарды жойып, ауыстырып жаңа сөздер жасаңдар.
• Құжатты өз бумаларыңда сөздерді деген атпен сақтаңдар.
V. Үй тапсырмасын беру. ТЕСТ-21 орындау, 20-21 тақырыптарды оқып келу.

ҮІ. Бағалау.