Саба? жоспары № 12
П?н аты: Информатика
К?ні: 2.12.2014ж. М??алім: Кабылова Г.Ж.
Сыныбы: 8
Саба?ты? та?ырыбы: К?рделлі шарттар. Шартссыз к?шу операторлары
Саба?ты? ма?саты:
Білімділік: К?рделі шартты операторларды? жазылу т?ртібімен таныстыру. Шартсыз к?шу операторларыны? жазылу т?ртібімен таныстыру, тарма?таушы алгоритмдерге программа жазу жолдарын к?рсету;
Дамытушылы?: Ба?дарламалау тілінде ж?мыс жасай білу да?дыларын, ойлау ?абілеттерін, ?з білімдерін сауатты т?рде жеткізе білуді, п?нге деген ?ызы?ушылы?ты дамыту.
Т?рбиелілік: О?ушыларды? белсенділігін арттыру, ?зара к?мектесуге т?рбиелеу.
Саба?ты? т?рі: аралас саба?
Саба?ты? к?рнекілігі: презентация, компьютер, интерактивті та?та, Paskal ба?дарламасы
Саба?ты? барысы:
І. ?йымдастыру кезе?і
ІІ. ?й тапсырмасын тексеру
1.Тарма?талу операторлары дегеніміз не?
2. Тарма?талу операторыны? толымды т?рі?
3. Тарма?талу операторыны? толымсыз т?рі?
4. Тарма?талу операторында ?олданылатын ?атынас белгілері?
5. Шарт ретінде ?андай логикалы? ?рнектер пайдаланылады?
ІІІ.Жа?а саба?
К?рделі шарттар
Ж?не, немесе, емес ?ызметші с?здерімен біріктірілген, бірнеше ?арапайым шарттардан т?ратын шарттар (логикалы? ?рнектер) к?рделі шарттар деп аталады.
Паскаль тіліндегі логикалы? операциялар:
And (ж?не) логикалы? операциясы бар к?рделі шарт ?арапайым шарттарды? екеуі де орындал?ан жа?дайда ?ана а?и?ат деп есептеледі.
Ал егер ?арапайым шарттарды? кемінде біреуі орындалса, онда or (немесе) логикалы? операциясы бар к?рделі шарт а?и?ат деп есептеледі.
Not (емес) А=0 логикалы? операциясы А≠0 шартымен бірдей.
Кейбір есепте ?ш ж?не одан да к?п тарма?, я?ни шы?у сызы?тары бар шарттарды тексеруге тура келетін кездер кездеседі.
or – НЕМЕСЕ (логикалы? ?осу, дизъюнкция,
е? болма?анда бір шартты? орындалуы)
xor – арифметикалы? НЕМЕСЕ (екі шартты? екеуін емес, біреуін ?ана орындау)
?арапайым шарттар (?атынастар) < <= > >= = <>
Орындау т?ртібі
- жа?ша ішіндегі ?рнектер
- not
- and
- or, xor
- <, <=, >, >=, =, <>
Ерекшелігі – ?арапайым шарттарды? ?р?айсысын жа?шамен жабу.
Мысал:
4 1 6 2 5 3
if not (a > b) or (c <> d) and (b <> a)
then begin
.
end.
Мысал ретінде бір есеп ?арап ?тсек
Есеп. Фирма 25 пен 40 жас арасында?ы ?ызметкерлерді ж?мыс?а алуда. Адамны? жасын енгізіп, оны фирма?а алу?а болатынды?ы немесе болмайтынды?ы туралы м?лімет шы?ару («болады» немесе «болмайды» деген жауап шы?ару).
Ерекшелігі: екі шартты? бір мезгілде орындалатынын немесе орындалмайтынын тексеру.
Осы есепті Паскаль ба?дарламалау тілінде шы?арамыз.
Шартсыз к?шу операторы.
Шартсыз к?шу операторы операторларды? рет – ретімен орналасуын б?зып, келесі ат?арылуды белгісі бар оператор?а к?шу ісін орындайды. Ол GOTO (к?шу) т?йінді с?зінен басталады, одан кейін LABEL б?лімінде сипаттал?ан белгі атауы саны к?рсетіледі.
К?шу операторыны? пішімі:
GOTO<белгі>;
м?нда?ы<белгі>- LABEL б?лімінде сипаттал?ан белгіні? біреуі.
К?шу операторыны? синтаксистік диаграммасы
Мысалы:белгі б?лігінде
Label,20 SUM;
берілсе, онда Goto операторында тек ?ана осы белгілер ?ана пайдаланылады, я?ни
Goto 20;
немесе
Goto SUM;
Жалпы д?рыс ??рыл?ан программалар ережесі бойынша шарсыз к?шу операторын ?олданбау?атырысу керек. Ол программаны о?уды, м?тінін т?сінуді ?иындатады.
Бос оператор. Бос оператор еш?андай да ?рекетті? орындалмайтынын к?рсетеді, ол программа блогынан шы?пай –а?, бірнеше жолды орындамай ?ткізіп жіберіп, блок со?ына бірден к?шетін кезде пайдаланылады.
Мысалы:
label belgi; …
Begin …
goto belgi; { блок со?ына к?шу} …
belgi: end; {бос оператор белгісі}
IV. Саба?ты ?ортындылау:
1.К?рделі шарт деп нені айтамыз?
2.?андай ?арапайым ?атынастар ?олданылады?
3. Бос оператор нені білдіреді?
V.?й тапсырмасы
Шарты ж?не шартсыз операторларына Венн диаграмасын ??ру. ?здік ж?мысына дайындалу.
VI.Ба?алау.
