Саба?ты? та?ырыбы: III тарау. Алгоритмдеу ж?не программалау.
Тарма?талу операторлары.
Саба?ты? ма?саты:
Білімділік: Шартты операторларды? жазылу т?ртібімен
таныстыру ж?не тарма?тал?ан алгоритмдерді
ба?дарламалау жайлы т?сіндіру. Саба?тан ал?ан
теориялы? білімдерін ж?йелі т?рде т?жірибе ж?зінде
к?рсете білу да?дыларын ?алыптастыру.
Дамытушылы?: Ба?дарламалау тілінде ж?мыс жасай білу
да?дыларын, ойлау ?абілеттерін, ?з білімдерін
сауатты т?рде жеткізе білуді, п?нге деген
?ызы?ушылы?ын дамыту.
Т?рбиелік: О?ушыларды? белсенділігін арттыру, ж?мыс жасау
ма?сатында компьютерлік сауаттылы??а, ?зара
к?мектесуге, ?зін-?зі ба?алау?а т?рбиелеу.
Саба?ты? типі: Жа?а саба?ты т?сіндіру.
Саба?ты? т?рі: Топты?
Саба?ты? к?рнекіліктері: Интерактивті та?та, о?улы?, ж?мыс д?птер.
П?н аралы? байланыс: Математика
Саба?ты? жоспары:
?йымдастыру б?лімі – 1 мин
?й тапсырмасын ?айталау – 5 мин
Жа?а саба?ты т?сіндіру – 13 мин
Жа?а саба?ты ?орытындылау с?ра?тары – 3 мин
О?ушыларды? ?ызы?ушылы?ын арттыру – 5 мин
Есептер шы?ару – 15 мин
О?ушыларды ба?алау – 2 мин
?й тапсырмасы – 1 мин
I. ?йымдастыру б?лімі: 1.С?лемдесу
2.Саба??а ?атысын тексеру
3.?й тапсырмасын с?рау
II.Жа?а саба?ты баяндау:
Алгоритм дегеніміз- берілген есепті? шы?ару жолын реттелген амалдар тізбегі т?ріне келтіру. Программа тілі программаны ??райтын жазбалар ж?йесін аны?тайтын ережелер жина?ы.
Паскаль тілінде бас?ару операторларына шартты операторлар жатады. Егер есепті? мазм?нында шарт беріліп, шешімі сол шарт?а байланысты болса, шартты к?шу операторы ?олданылады.
Тарма?талу операторы дегеніміз – шартты? орындалуына ж?не орындалмауына байланысты екі т?рлі жа?дайды? бірін та?дау?а м?мкіндік береді. Шарт ретінде логикалы? ?атынастар ?олданылады. Логикалы? шарт тексеріледі, егер орындалса, онда бір жолмен, ал егер орындалмаса, онда екінші жолмен ж?зеге асады да, со?ында екі тарма? бірігеді. М?ндай алгоритмдерді шарт тексеру, я?ни тарта?талу операторы деп атайды. Блок – схемасында шарт тексеру блогы ромб ?олданылады.
жо? ия
Тарма?талу алгоритмдерінде мынадай ?ызметші с?здер ?олданылады. IF – егер, THEN – онда, ELSE – ?йтпесе.
Оператор прогаммада?ы іс – ?рекеттерді? орындалу реттілігін ?згертетін м?мкіндікті? е? к?п тара?ан т?сілі болып табылады. Шартты к?шу операторыны? толы? т?рі, паскаль тілінде жазылуы
1 шарт 2 оператор
If < шарт > then < 1 оператор > else < 2 оператор >
Егер шартты? м?ні “ а?и?ат ” болса, THEN с?зінен кейінгі оператор, ал м?н “ жал?ан ” болса, ELSE с?зінен кейінге оператор орындалады.
Шартты? ?рнегін жазу ?шін мынадай салыстыру белгілерін пайдаланамыз:
=
Те?
<
Кіші
≤
Кіші немесе те?
>
?лкен
≥
?лкен немесе те?
<>
Те? емес
М?селен, ?мірден ?арапайым мысал. Егер демалыс к?ні ауа райы жа?сы болса, онда біз саяба??а серуендеуге барамыз, ?олайсыз болса ?йде теледидар к?реміз.
Жа?а саба?ты ?орытындылау с?ра?тары:
1.Алгоритм дегеніміз не?
2.Тарма?талу операторы дегеніміз не?
3.Тарма?талу алгоритмінде ?андай ?ызметші с?здер ?олданылады?
4.Шарт ?рнегін жазу ?шін ?андай салыстыру белгілері ?олданылады?
III.О?ушыларды? ?ызы?ушылы?ын арттыру, сергіту с?ті. Ж?мба?тар
шешу,ма?ал с?зді? м?йегі. Топты? жарыс.
1.Жануар?а ??сас атым бар,
Ба?дар к?рсетер затым бар
Кілемше ?стінде т?рамын,
Е? ?ажетті ??ралмын. (тыш?ан)
2.Ж?ртты ?зіне ?арат?ан
А?паратты са?тап, тарат?ан. (компьютер)
3.М?ліметті с?ра?ан,
Экран?а шы?ар?ан. (монитор)
4.Егер білсе?, айта ?ойшы
Б?л ?андай ??рыл?ы
А?паратты ?а?азда?ы
Компьютерге енгізеді. (сканер)
5.Экранны? бетінде оны? т?ра?ы
?ашан болсын жыпылы?тап т?рады. (курсор)
6.Биологияда б?л паразит
К?зге зор?а к?рінер
Информатикада ?лшем бірлік
А?параттарды ?лшер б?л . (бит)
7.Байт биттен ??ралады (те?ге тиыннан ??ралады)
8.Компьютерде 2 колонка,дауысы оны? жер жарады
(айда?аны бес ешкі, ыс?ыры?ы жер жарады)
9.Вирустан ?оры??ан, интернетке шы?пас.
(шегірткеден ?оры??ан, егін екпес)
10.Бір ядролы процессор жа?сы, ал екі ядролы оданда жа?сы.
(бір бас жа?сы, екі бас оданда жа?сы)
11.Антивирусы к?штіні – вирус ала алмайды.
(досы к?пті жау алмайды)
12.Білмесе? «аны?тамадан» с?ра. (білмесе? білгенннен с?ра).
IV.Есептер шы?ару. Екі топ?а тапсырма
I топ. Екі санны? ?лкенін табатын программа ж?не блок сызбасын ??ру.
II топ. у =
Программа ж?не блок сызбасын ??ру.
V. О?ушыларды ба?алау
Саба? барысында ?р о?ушыны? саба? со?ында ?здеріні? ?аншалы?ты д?режеде та?ырыпты ме?гергені аны?талады, ?й тапсырмасын, есеп шы?ару, тест пара?ы, б?гінгі жа?а саба??а жа?сы ?атыс?ан о?ушыларды ?з де?гейлеріне ?арап ба?алау.
VI. ?йге тапсырма
Тарма?талу операторлары.
Тест с?ра?тары.
1.Алгоритмдерді? есептегі белгілі бір шарт?а т?уелді тарма?талып бірнеше
жолдар?а б?ліну тобын.
а) сызы?ты? алгоритм
б) тарма?тал?ан алгоритм
в) циклдік алгоритм
2.?андай жа?дайда тарма?талу алгоритмі ?олданылады?
а) кейбір командалар бірнеше рет ?айталан?анда
б) шарттар?а байланысты
в) кестелік функцияны есептеуге
3.Тарма?талу операторыны? толымды т?рі?
а) FOR – NEXT
б) IF – THEN – ELSE
в) IF – THEN
4. Тарма?талу операторыны? толымсыз т?рі?
а) FOR – TО
б) IF – THEN – ELSE
в) IF – THEN
5.Шартты к?шу операторыны? д?рыс н?с?асын к?рсет
а) if < шарт> then <1-оператор> else <2- оператор >
б) if <1- оператор > then < шарт> else <2- оператор >
в) if < шарт> then <2- оператор > else <1- оператор >
6.IF с?зіні? баламасы
а) егер б) онда в) ?йтпесе
7. THEN с?зіні? баламасы
а) егер б) онда в) ?йтпесе
8. ELSE с?зіні? баламасы
а) егер б) онда в) ?йтпесе