• ?андай а?паратты енгізу манипуляторлары бар? Оларды? айырмашылы?ы кандай?
• ?андай графикалы? деректерді енгізу ??рыл?ылары бар?
• Оларды? айырмашылы?тары ?андай?
• Принтерді? ?андай т?рлері бар?
• Оларды? айырмашылы?тары ?андай?
Жа?а т?сініктер:
Сырт?ы жад
Компьютерде ж?мыс жасауда ?олданылатын барлы? а?парат файл т?рінде са?талады. Файл - б?л жадта?ы орын, о?ан ?детте бірегей атау беріледі. Файлдар машинаны? жедел немесе сырт?ы жадында орналасады. Сырт?ы жад - б?л, біріншіден, винчестер, ал екіншіден, иілгіш ж?не компакт-диск. Сонды?тан а?паратты жазу мен о?у туралы айтпай т?рып, а?парат тасуыштар деген не екенін аны?тауымыз ?ажет.
А?парат тасуыш а?парат са?тау ортасы болып табылады. Олар сырт?ы т?рі бойынша не дискілік, не таспалы?, жадтау принципі бойынша — магнитті, магнитті-оптикалы?, оптикалы? болады. Со??ы уа?ытта ІВМ типті Реntium ДК-де ?олданылатын а?парат тасуыштар дискілік, магнитті, магнитті-оптикалы? ж?не оптикалы? жазу-о?у ?дістерін ?олданады. Дискілік тасуышты? ?ат?ыл немесе иілгіш негізі болады. Олар?а винчестерге (хард-диск) кіретін ?аткыл магнитті дискілерді, иілгіш дискілерді немесе флоппи дискілерді, компакт-дискілерді жат?ызу?а болады.
Сырт?ы жад — б?л компьютерді ?шіріеннен кейін де енгізілген а?паратты са?тайтын жад.
?ойылатын с?ра?тар:
- Адаманы? ішкі жадына не са?талады?
- ?андай жа?дайларда о?ан сырт?ы жадты ?олдану?а тура келеді?
- Адам ?андай заттарды сырт?ы жад ретінде ?олданады?
Иілгіш диск (дискет) - таба?ша пішінді, бетінде ?абыршы? т?рінде магниттік ?оспа жа?ыл?ан иілгіш диск. Дискетті? пластмассадан жасал?ан ?апшы?ында о?ан м?лімет жаздырмау?а болатын кішкене тік т?ртб?рышты ойы? бар ж?не м?лімет жазу - о?у кезінде дискіні? бетімен байланыс жасайтын магниттік бас тиекті? жылжитын орны пластмасса ?абы?ша ашы? болады. Дискетті? негізгі параметрі - оны? диаметрі, ?азіргі шы?арылатын дискеттер ?шін бір ?ана стандарт бар - ол диаметрі 3,5 дюймдік дискеттер, я?ни дискетті? диаметрі 89 мм болады.
Иілгіш дискідегі (дискеттегі) жина?тауыштар бір компьютерден екінші компьютерге м?лімет алмастыру ?шін, ?азір ж?мыс?а ?ажет емес а?паратты са?тап ?ою ?шін катты дискідегі м?ліметтерді? архивтік (ты?ыздал?ан) к?шірмесін алу ?шін керек. 3,5 дискетте 1,44 Мб к?лемде м?ліметтер жазылады. М?лімет жазылатын дискеттінен жа? шетінде кішкене т?ртб?рышты ?осымша ойы? болады. Дискеттер ?атты пластмас корапта орналасады, сол себепті олар ?рі ?за?, ?рі сыйымды?ы сенімді ?ызмет ат?арады, Со??ы шы?ын жат?ан дискі?оз?а?ыштарда 3,5 дюймды? дискеттер ?ана ?олданынады.
3,5 дюймды? дискеттерде ойы?ты? ?стінде жылжымалы ілгек бар. Оны жо?ары-т?мен ?оз?ай отырып м?лімет жазу?а немесе жаздырмау?а болады.
Дискетті форматтау (белгі салу). Дискетті ал?аш?ы рет пайдалану алдында оны ?рт?рлі т?сілмен тарма?тайды, я?ни беттеріне белгі салады. Форматтау операциялык ж?йе командасымен ж?ргізіледі.
?АТТЫ ДИСК - (винчестер) деректер мен ба?дарламаларды ?за? уакыт сактау ?шін ?олданылады. Негізінен ол бір оське орналас?ан дискілер тобынан т?рады. магниттік ?абатпен жабылып, жо?ары жылдамды?пен айналым жасайды. Сонды?тан оны? ??рамы 2 п беттен т?рады. М?нда?ы п - топ?а кіретін дискілер саны.
?атты дискідегі м?лімет жина?таушылар (винчестер) а?паратты т?ра?та сактау?а арнал?ан. РС- де ?ат?ыл дискіні? м?лімет сыйымдылы?ы 20-40Гбайт, Реntium -10-80 Гб дейін болады.
?атты диск орнынан алынбайды, корпуста ж?йелік блокта орналасады. Ол екі жа?ына да м?лімет жазылатын бір дискіге біріктірілген бірнеше дискілерден т?рады, иілгіш алмалы-салмалы дискетке ?ара?анда винчестерге ?те к?п м?лімет к?лемі сияды, сонды?тан ла оны пайдалану ?те ы??айлы.
Компакт-диск - б?л металмен ?апталган оптикалы? диск, оны? салма?ы неб?рі 15 грамм ж?не диаметрі 12 см. О?ан шамамен 640 Мб а?парат жазу?а болады. Дискіні? ж?мыс бетін за?ымданудан са?тайтын арнайы ?абы?ы жо?. Компакт-дискілер арнайы орауышта са?талады.
Сабақта қолданылатын көрнекті қүралдар: компьютер, оқулық, жұмыс дәптері,
электронды оқулық
Сабақтың барысы:
Ұйымдастыру
Үйге берілген тапсырманы тексеру
Жаңа тақырыпты түсіндіру
Тапсырмаларды орындау
Сабақты бекіту
Үйге тапсырма
Өткен материалды қайталау сұрақтары:
Қандай ақпаратты енгізу манипуляторлары бар? Олардың айырмашылығы кандай?
Қандай графикалық деректерді енгізу құрылғылары бар?
Олардың айырмашылықтары қандай?
Принтердің қандай түрлері бар?
Олардың айырмашылықтары қандай?
Жаңа түсініктер:
Сыртқы жад
Компьютерде жұмыс жасауда қолданылатын барлық ақпарат файл түрінде сақталады. Файл - бүл жадтағы орын, оған әдетте бірегей атау беріледі. Файлдар машинаның жедел немесе сыртқы жадында орналасады. Сыртқы жад - бұл, біріншіден, винчестер, ал екіншіден, иілгіш жөне компакт-диск. Сондықтан ақпаратты жазу мен оқу туралы айтпай тұрып, ақпарат тасуыштар деген не екенін анықтауымыз қажет.
Ақпарат тасуыш ақпарат сақтау ортасы болып табылады. Олар сыртқы түрі бойынша не дискілік, не таспалық, жадтау принципі бойынша — магнитті, магнитті-оптикалық, оптикалық болады. Соңғы уақытта ІВМ типті Реntium ДК-де қолданылатын ақпарат тасуыштар дискілік, магнитті, магнитті-оптикалық және оптикалық жазу-оқу әдістерін қолданады. Дискілік тасуыштың қатқыл немесе иілгіш негізі болады. Оларға винчестерге (хард-диск) кіретін қаткыл магнитті дискілерді, иілгіш дискілерді немесе флоппи дискілерді, компакт-дискілерді жатқызуға болады.
Сыртқы жад — бұл компьютерді өшіріеннен кейін де енгізілген ақпаратты сақтайтын жад.
Қойылатын сұрақтар:
Адаманың ішкі жадына не сақталады?
Қандай жағдайларда оған сыртқы жадты қолдануға тура келеді?
Адам қандай заттарды сыртқы жад ретінде қолданады?
Иілгіш диск (дискет) - табақша пішінді, бетінде қабыршық түрінде магниттік қоспа жағылған иілгіш диск. Дискеттің пластмассадан жасалған қапшығында оған мәліметжаздырмауға болатын кішкене тік төртбұрышты ойық бар және мәлімет жазу - оқу кезінде дискінің бетімен байланыс жасайтын магниттік бас тиектің жылжитын орны пластмасса қабықша ашық болады. Дискеттің негізгі параметрі - оның диаметрі, қазіргі шығарылатын дискеттер үшін бір ғана стандарт бар - ол диаметрі 3,5 дюймдік дискеттер, яғни дискеттің диаметрі 89 мм болады.
Иілгіш дискідегі (дискеттегі) жинақтауыштар бір компьютерден екінші компьютерге мәлімет алмастыру үшін, қазір жұмысқа қажет емес ақпаратты сақтап қою үшін катты дискідегі мәліметтердің архивтік (тығыздалған) көшірмесін алу үшін керек. 3,5 дискетте 1,44 Мб көлемде мәліметтер жазылады. Мәлімет жазылатын дискеттінен жақ шетінде кішкене төртбұрышты қосымша ойық болады. Дискеттер қатты пластмас корапта орналасады, сол себепті олар әрі үзақ, әрі сыйымдығы сенімді қызмет атқарады, Соңғы шығын жатқан дискіқозғағыштарда 3,5 дюймдық дискеттер ғана қолданынады.
3,5 дюймдық дискеттерде ойықтың үстінде жылжымалы ілгек бар. Оны жоғары-төмен қозғай отырып мәлімет жазуға немесе жаздырмауға болады.
Дискетті форматтау (белгі салу). Дискетті алғашқы рет пайдалану алдында оны әртүрлі тәсілмен тармақтайды, яғни беттеріне белгі салады. Форматтау операциялык жүйе командасымен жүргізіледі.
ҚАТТЫ ДИСК - (винчестер) деректер мен бағдарламаларды ұзақ уакыт сактау үшін қолданылады. Негізінен ол бір оське орналасқан дискілер тобынан тұрады. магниттік қабатпен жабылып, жоғары жылдамдықпен айналым жасайды. Сондықтан оның құрамы 2 п беттен түрады. Мұндағы п - топқа кіретін дискілер саны.
Қатты дискідегі мәлімет жинақтаушылар (винчестер) ақпаратты тұрақта сактауға арналған. РС- де қатқыл дискінің мәлімет сыйымдылығы 20-40Гбайт , Реntium -10-80 Гб дейін болады.
Қатты диск орнынан алынбайды, корпуста жүйелік блокта орналасады. Ол екі жағына да мәлімет жазылатын бір дискіге біріктірілген бірнеше дискілерден тұрады, иілгіш алмалы-салмалы дискетке қарағанда винчестерге өте көп мәлімет көлемі сияды, сондықтан ла оны пайдалану өте ыңғайлы.
Компакт-диск - бұл металмен қапталган оптикалық диск, оның салмағы небәрі 15 грамм және диаметрі 12 см. Оған шамамен 640 Мб ақпарат жазуға болады. Дискінің жұмыс бетін зақымданудан сақтайтын арнайы қабығы жоқ. Компакт-дискілер арнайы орауышта сақталады.
Тапсырмалар: Жұмыс дәптеріндегі 2.2.16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 25 тапсырмаларды орындау
Сабақты бекіту сұрақтары:
Компьютер жадысы неше топқа бөлінеді?
Сыртқы жадыға қандай құрылғылар жатады?
Иілгіш және қатты дискілердің айырмашылықтары қандай?
