О?ушыларды т?гелдеу, журнал толтыру, о?ушыларды? д?птерлерін, о?улы?тарын ?арап шы?у.
Сынып, та?та, парта тазалы?ын ?арап шы?у, ?ажет болса ескертулер жасау.
О?ушыларды? назарын саба??а аудару.
?ыс?аша с?ра?-жауап.
А?парат т?рлері?
М?тіндік а?парат?а мысалдар келтіру,
Дыбысты? ап?парат?а мысалдар келтіру?
Кез-келген та?ба компьютерде ?алай кодталады?
Суреттер та?ба?а жатпайды, олай болса оны ?алай кодтайды?
Жа?а саба?
Компьютерлік графика т?рлері.
Растрлы? графика деп суреттерді? н?ктелер н/е пиксельдер т?рінде берілуін айтады. Базалы? элементі н?кте.
Векторлы? графика деп сызы?, до?а, ше?бер, тікб?рыштар т?ріндегі геометриялы? объектілер жина?ынан т?ратын суреттерді айтады. Базалы? элементі сызы?.
Фракталды? графика деп математикалы? формулаларды? графиктері т?рінде берілетін суреттерді айтады. Базалы? элементі математикалы? формула. Мысалы y=ax2+bx+c формуласы параболаны? суретін береді.
Графикалы? режимде экран жекелеген жар?ырауы? н?ктелерге б?лінген,олардын саны монитордын м?мкіндігімен ай?ындалады да,онын типі мен режіміне т?уелді (мысалды,VGA типті экран ?шін 16 т?сті бол?анда, к?лдене?інен-640; тігінен-480 н?кте,ал 256 т?сті бол?анда, к?лдене?інен -320;тігінен-200 н?кте) болады.
Бір?атар мониторларды? базалы? т?сіні? т?рлері 16 стан-дартты т?сті болады ж?не ол келесідей 4 элеметпен: т?сті? ?ш ??раушысы: ?ызыл,жасыл,к?к,жары?тануды? м?мкін екі денгейінін бірімен аны?талады. Т?рт ??раушысынын ?р?айсысынын бар болуы 0 немесе 1 цифрлары а?параты-мен к?рсетіледі. Мысалы,егер компьютрлерінде ЕGA мониторы болса, онда экранда?ы кескін жадтын 110Кбай-тын алады,м?ны былай есептеуге болады:640 пен 350-ды экран м?мкіндігін ай?ындайтын ?рбір н?ктенін т?сін сипаттайтын 4 битке к?бейту керек: 640•350•4 = 112000 (байт)≈ 110(Кбайт).
Компьютер графикалы? а?паратпен,мысалы, суретпен ж?мыс істегенде,сандар жиыны мен ж?мыс істеген сия?ты болады, м?нда ?рбір сан немесе сандар тобы кескін элементін сипаттайды.Б?л былай т?сіндіріледі:сендерде а?-?ара фотосурет болсын.Оны сандар жиыны т?рінде ?сыну ("цифрландыру")?шін о?ан тікб?рышты тор салынуы керек.
Тор т?йіндеріні? ?арай?ан жерлерне т?скен т?йіндерін 0-мен белгілейміз.Сонда сендер н?лдер мен бірліктерден ??рал?ан тікб?рышты кесте аласындар.Енді осы кестені компьютерге енгізсек,компьютер 1-ді? орнына ?ара н?кте ?ойып,оны экран?а шы?арса онда біз экраннан ізделініп отыр?ан кескінді к?реміз.?рине,жа?ындатыл?ан т?рде.Тор ?аншалы?ты жие болса,кескі? де соншалы?ты на?ты болып шы?ады.Осылай ?сыныл?ан фотосуреттін а?паратты? к?леміні? ?андай екекені? есептеуге де болады. Мысалы, егер сендерде 480 х 640 тор болса,онда сендер 307200 н?л-дер мен бірліктерден,я?ни екілік белгілерден т?ратын кесте аласындар немесе,бас?аша айт?анда онын а?паратты? к?лемі 307200 бит = 38400 байт ≈ 37,5Кбайт?а те? болады.
Графикалы? кескінді са?та?ан жа?дайда жад?а е?гізілетін элементтер саны экраннын графикалы? кескін алып т?р?ан н?ктелеріні? санына с?йкес болады.
Атауы
Мысал
Арты?шылы?ы
Кемщілігі
Растрлы? графика
Т?зетуге, ?дімелеуге, н?ктелерді алып тастау?а н/е ?оюлату?а, ?р н?кте т?сін ?згертуге болады.
Суретті соз?анда (сы??анда) сапасы азайады
Векторлы? графика
?згерткенде сапасы жо?алмайды, к?лемі растрлы?тан мы?да?ан есе кіші болады
Суретті н?ктелермен кескіндегендей (фотосуреттей) д?л бере алмайды.
Фракталды? графика
Компьютер жадында сурет емес, оны? формуласы са?таталытын-ды?тан ?те аз орын алады, жылдам ат?арылады,
Фотосуреттер мен к?ркем суреттерді ай?ын к?рсете алмайды.
?йге тапсырма О?улы?тан 7.2 (101-108 бет)
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
2. Графикалық ақпараттармен орындалатын амалдар арқылы
графикалық ақпаратты өңдеудің бір түрімен таныстыру.
3. Эстетикалық тұрғыдан көркем өңдеу дағдысын қалыптастыру.
Сабақтың түрі: Теориялық-практикалық сабақ.
Сабақтың барысы:
Ұйымдастыру.
Оқушыларды түгелдеу, журнал толтыру, оқушылардың дәптерлерін, оқулықтарын қарап шығу.
Сынып, тақта, парта тазалығын қарап шығу, қажет болса ескертулер жасау.
Оқушылардың назарын сабаққа аудару.
Қысқаша сұрақ-жауап.
Ақпарат түрлері?
Мәтіндік ақпаратқа мысалдар келтіру,
Дыбыстық апқпаратқа мысалдар келтіру?
Кез-келген таңба компьютерде қалай кодталады?
Суреттер таңбаға жатпайды, олай болса оны қалай кодтайды?
Жаңа сабақ
Компьютерлік графика түрлері.
Растрлық графика деп суреттердің нүктелер н/е пиксельдер түрінде берілуін айтады. Базалық элементі нүкте.
Векторлық графика деп сызық, доға, шеңбер, тікбұрыштар түріндегі геометриялық объектілер жинағынан тұратын суреттерді айтады. Базалық элементі сызық.
Фракталдық графика деп математикалық формулалардың графиктері түрінде берілетін суреттерді айтады. Базалық элементі математикалық формула. Мысалы y=ax2+bx+c формуласы параболаның суретін береді.
Графикалық режимде экран жекелеген жарқырауық нүктелерге бөлінген,олардын саны монитордын мүмкіндігімен айқындалады да,онын типі мен режіміне тәуелді (мысалды,VGA типті экран үшін 16 түсті болғанда, көлденеңінен-640; тігінен-480 нүкте,ал 256 түсті болғанда, көлденеңінен -320;тігінен-200 нүкте) болады. Бірқатар мониторлардың базалық түсінің түрлері 16 стан-дартты түсті болады және ол келесідей 4 элеметпен: түстің үш құраушысы: қызыл,жасыл,көк,жарықтанудың мүмкін екі денгейінін бірімен анықталады. Төрт құраушысынын әрқайсысынын бар болуы 0 немесе 1 цифрлары ақпараты-мен көрсетіледі. Мысалы,егер компьютрлерінде ЕGA мониторы болса, онда экрандағы кескін жадтын 110Кбай-тын алады,мұны былай есептеуге болады:640 пен 350-ды экран мүмкіндігін айқындайтын әрбір нүктенін түсін сипаттайтын 4 битке көбейту керек: 640•350•4 = 112000 (байт)≈ 110(Кбайт). Компьютер графикалық ақпаратпен,мысалы, суретпен жұмыс істегенде,сандар жиыны мен жұмыс істеген сияқты болады, мұнда әрбір сан немесе сандар тобы кескін элементін сипаттайды.Бұл былай түсіндіріледі:сендерде ақ-қара фотосурет болсын.Оны сандар жиыны түрінде ұсыну ("цифрландыру")үшін оған тікбұрышты тор салынуы керек. Тор түйіндерінің қарайған жерлерне түскен түйіндерін 0-мен белгілейміз.Сонда сендер нөлдер мен бірліктерден құралған тікбұрышты кесте аласындар.Енді осы кестені компьютерге енгізсек,компьютер 1-дің орнына қара нүкте қойып,оны экранға шығарса онда біз экраннан ізделініп отырған кескінді көреміз.Әрине,жақындатылған түрде.Тор қаншалықты жие болса,кескің де соншалықты нақты болып шығады.Осылай ұсынылған фотосуреттін ақпараттық көлемінің қандай екекенің есептеуге де болады. Мысалы, егер сендерде 480 х 640 тор болса,онда сендер 307200 нөл-дер мен бірліктерден,яғни екілік белгілерден тұратын кесте аласындар немесе,басқаша айтқанда онын ақпараттық көлемі 307200 бит = 38400 байт ≈ 37,5Кбайтқа тең болады. Графикалық кескінді сақтаған жағдайда жадқа еңгізілетін элементтер саны экраннын графикалық кескін алып тұрған нүктелерінің санына сәйкес болады.
Атауы
Мысал
Артықшылығы
Кемщілігі
Растрлық графика
Түзетуге, әдімелеуге, нүктелерді алып тастауға н/е қоюлатуға, әр нүкте түсін өзгертуге болады.
Суретті созғанда (сыққанда) сапасы азайады
Векторлық графика
өзгерткенде сапасы жоғалмайды, көлемі растрлықтан мыңдаған есе кіші болады
Суретті нүктелермен кескіндегендей (фотосуреттей) дәл бере алмайды.
Фракталдық графика
Компьютер жадында сурет емес, оның формуласы сақтаталытын-дықтан өте аз орын алады, жылдам атқарылады,
Фотосуреттер мен көркем суреттерді айқын көрсете алмайды.
