8 а,?,б,в,г
Саба?ты? та?ырыбы: MS Excel ба?дарламасында диаграмма ??ру
Саба?ты? ма?саты:
а) бiлiмдiлік: MS Excel-ді? графиктік м?мкіндіктері туралы о?ушылар?а т?сінік беріп, Диаграмма шеберіні? к?мегімен диаграммалар т?р?ызуды ж?не ?рт?рлі типті диаграммалар ??руды ?йрету;
?) дамытушылы?: о?ушыларды? MS Excel программасы м?мкіндіктерін пайдалана отырып диаграмма т?р?ызу да?дыларын ?алыптастыру, шы?армашылы? ?абілеттерін жетілдіру ж?не оларды? компьютерлік сауаттылы?тарын даыту ;
б) т?рбиелiк: о?ушыларды адмагершілікке, имандылы??а, азаматты? пен жауапкершілікке т?рбиелеу ж?не ??ыптылы? пен тияна?тылы??а баулу.
Саба?ты? типі: Аралас саба?.
Саба?ты? т?рі: теориялы?, практикалы?
Саба?ты? ?дісі: т?сіндірмелі, зерттеушілік, практикалы?
П?наралы? байланыс: геометрия, сызу,
Саба?ты? к?рнекiлiгi: МS Exсel терезесі, Диаграмма шебері, электронды? о?улы?, интерактивті та?та
Саба? барысы:
I.?йымдастыру кезе?і:
- О?ушылармен с?лемдесу;
- О?ушыларды т?гендеу;
- Оларды? ??рал-жабды?тарын ж?не саба??а дайынды?тарын тексеру;
- Саба?ты? та?ырыбы мен ма?сатын, ?ту ерекшеліктерін хабарлап, саба??а кірісу.
ІІ. ?й тапсырмасын с?рау:
О?ушылар?а MS Excel программасы туралы ал?ан білімдерін бекіту ма?сатында ?ткен та?ырыптар бойынша т?мендегі с?ра?тар ?ою
Негізгі ??ымдары:
- ?атар – электронды? кестедегі горизонталь жол, максимал саны – 65536, ж?мыс айма?ыны? сол жа? шекарасында араб цифрларымен н?мірі белгіленген.
- Ба?ана – электронды? кестедегі вертикаль жол, барлы? саны – 256, ж?мыс айма?ыны? жо?ар?ы шекарасында латын ?ріптерімен белгіленген.
- ?яшы? – ба?ана мен ?атарды? ?иылыс?ан жері, адресі ба?ана ?рпі мен ?атар н?мірінен т?рады, мысалы: В3.
- Блок – тіркесе орналас?ан ?яшы?тарды? т?ртб?рыш айма?ы (диапазон), мысалы: В5:D8.
IІІ. Жа?а саба?
Б?гін біз MS Excel программасыны? та?ы бір м?мкіндігімен таныс?анда оны іс ж?зінде де пайдалана отырып, м?мкіндігінше ?зімізге т?сінікті д?режеде ??ыну?а тырысып к?рейік.
Диаграмма – м?ліметтерді к?рнекі т?рде кескіндеп к?рсетуді? ?те бір ?демі т?рі. М?ліметтер кесте т?рінде берілгенде оларды салыстыру, талдау о?ай шаруа емес. Ал диаграмма ?зіміз математика мен сызудан білетініміздей к?птеген н?тижелерді бірден а?дап, тіпті санды? м?лшерлеріне ?арамай-а? нені? не екендігін т?сінуімізге м?мкіндік береді.
Диаграмма туралы т?сінікті бол?аннан кейін енді бір к?німізді ?алай ?ткізетіндігіміз жайлы м?ліметтер жина?тап, MS Excel-ге енгізейік. Негізгі бес фактор?а: бірінші – мектеп, екінші – ?й, ?шінші – к?ше, т?ртінші – салауатты ?мір (хобби, спорт, м?дени іс-шаралар, ?йірмелер, т.б.) ж?не бесінші – ?й?ы, осылар?а то?талуды ж?н к?ріп, шамамен са?атпен алын?ан уа?ыт м?лшерін к?рсетейік.
Т?сінікті болу ?шін диаграмманы ??ру жолдарын рет-ретімен ?арастырып, оларды? типтерімен де танысып ?тейік.
MS Excel программасында диаграмма ??растыруды о?ан ?ажетті м?ліметтерді белгілеп алып (А2:В5), >Вставка(Енгізу) >Диаграмма… ?рекеттерін орындау ар?ылы немесе саймандар та?тасында?ы Диаграммалар шеберін ?осу ар?ылы орындау?а болады.
Диаграмма шеберіні? ж?мысы т?рт ?адамнан т?рады, батырманы шерткеннен кейін оны?
бірінші ?адамы экран?а шы?ады:
Стандартты ішкі бетіндегі Тип ?рісінен ?ажетті диаграмма типін, ал Вид(т?р) ?рісінен т?рін та?даймыз ж?не оны Н?тижені к?ру (Просмотр результата) батырмасы басулы к?йде ?арау?а болады. Д??гелек диаграмма б?тін н?рсені? б?ліктерге б?лінуін к?рнекі к?рсететін бол?анды?тан ж?не ?р б?лік б?тінні? ?андай б?лігін ??райтыны аны? к?рінетіндіктен о?ушыларды? та?дауы бойынша осы тип алынды.
Диаграмма ??руды? екінші ?адамы – м?ліметтер аралы?ын енгізу. Бізді? мысалымызда м?ліметтерді та?дау ?рекеті оларды белгілеу ар?ылы орындал?ан еді.
Диаграмма шеберіні? ?шінші ?адамында о?ан т?рлі т?сініктемелер (легенда) енгізіп, осьтерді белгілеуге, диаграмманы? та?ырыбын жазу?а, м?ліметтерді диаграммада к?рсетіп жазып ?ою?а, т.б. ?рекеттер орындау?а болады.
Егер диаграмма д?рыс ??рыл?ан болса, оны? ?андай ма?сат?а арнал?анын аны?тау о?ай болады. Ол ?шін о?ан берілген, енгізілген м?ліметтер аны? ?рі т?сінікті болуы керек.
Диаграмманы? орналасуын та?дау ?шін т?ртінші ?адамды пайдаланамыз. Диаграмманы орналастыруды? екі м?мкіндігі бар: біріншісі – жеке бетке орналастыру, екіншісі – кесте т?р?ан бетке ?атар орналастыру.
Бізді? мысалымызда к?рнекілігі ?шін ?атар орналастыру м?мкіндігін та?даймыз.
Диаграмма ??ру барысында Кері (<Назад) батырмасы ар?ылы шегініс жасап, реттеп отыру?а м?мкіндік бар, немесе ?рі ?арай (>Далее), со?ынан Дайын (Готово) батырмасын басу ар?ылы жасап отыр?ан диаграммамызды аламыз.
Диаграммалар мынандай элементтерден т?рады. Тор та?ырып ж?не а?ы
Ескерту
Д??гелек диаграммалардан бас?а диаграммаларды? барлы?ыны? екі осі:
горизонталь немесе категориялар осы
вертикаль немесе м?ндер осі ?осылады
Диаграмманы? сырт?ы айма?ында шерту ар?ылы диаграмма м?лшерін ?згерту маркерлерін алып тастау?а болады.
Б?л диаграмма?а к?птеген ?згерістер енгізуге, ?рлеуге, т. б. толып жатыр?ан ?рекеттер орындау м?мкіндіктерін келесі практикалы? саба?та осы диаграммамызды толы?тыру ар?ылы жатты?ып, т?сінетін боламыз.
2. Суреттеу, топтастыру
Сонымен балалар диаграмманы ??руды жолын та?ы бір еске т?сіріп, тапсырмаларды орындайы?
Гиперм?тіндік бейне «Диаграмма ??ру жолу »
IV. Жа?а саба?ты т?сінгенін тексеру
3.Сатылай кешенді талдау
Диаграмма Аны?тама
Microsoft office
MS Excel –
Кесте
Диаграмма ??ру ?шін
Диаграмма т?рлері ?анша?
Элементтері
?адам саны
Орналастыру реті
V.Бекіту кезе?і
Практика
1-міндетті денгей Т?мендегі y=x 2 функция?а график типін та?дап диаграмма т?р?ыз.
х
у
2
4
4
16
6
36
8
64
10
100
12
144
2- лайы?ты де?гей Т?мендегі функция?а гистограмма типін та?дап диаграмма т?р?ыз.
?аза?стан хал?ыны? ?лтты? ??рамы (%)
1926
1939
1959
1970
1979
1989
1999
2009
?аза?тар
57,1
38
30
32,6
36
39,4
50,7
63,3
Орыстар, украиндар, белорустар
33,1
51,5
52,1
51,1
48,1
44,3
37,7
23,3
Бас?а ?лттар
9,9
10,5
17,9
16,3
15,9
16,3
11,6
13,1
?ІІ.Саба?ты ?орыту INSERT ?дісі бойынша ж?не о?ушыларды ба?алау.
Сонымен балалар, біз
Нені білеміз?: MS Excel электронды? кестесіні? ?ызметтерін, атап айт?анда кестеге м?ліметтер жазуды, формулалар мен т?рлі есетеулер ж?ргізуді, функциялармен ж?мыс істеуді.
Осы саба?тан нені білдік?: Диаграмманы? м?ліметтерді к?рнекі кескіндеу т?сілі екенін ж?не оны Диаграмма шеберіні? к?мегімен ?алай ??растыру?а болатынын.
Келесіде нені білуіміз ?ажет?: Диаграммалар?а т?рлі ?згерістер енгізіп, ?рлеу ж?мыстарын ж?ргізуді.
?йге тапсырмасы: Та?ырыпты о?ып келу ж?не MS Exsel та?ырыбына байланысты с?з-ж?мба? ??растырып келу.