Дамытушылы?ы: Дыбыс жазуды, оны ?алпына келтіру, дыбысты?, графикалы? файлдарды ??деуді? шешілу жолдарын табу.
Т?рбиелігі: О?ушылар?а жа?а ??ымдарды тез ?абылдау?а, ??ыптылы??а т?рбиелеу.
Саба? т?рі : Жа?а білімді ме?геру саба?ы.
Саба? жоспары:
І.?йымдастыру.
ІІ. ?й тапсырмасын тексеру.
ІІІ.Жа?а саба? т?сіндіру.
IV. Жа?а саба?ты пысы?тау.
V. Ба?алау
VI. ?йге тапсырма.
Саба? барысы:
І.С?леметсіздер ме? Отыры?дар. Б?гін саба?та кім жо??
ІІ. ?й тапсырмасын тексеру.
М?ра?ат дегеніміз не?
М?ра?аттаушы программалар?
Вирус дегеніміз не?
Вирус ж??уды? белгілері?
Антивирусты? ?андай программалар бар?
Антивирусты? программаларды? ?ызметі?
III Б?гінгі жа?а саба?ты? та?ырыбы: «Дыбысты? а?паратты кескіндеу».
Графикалы? а?парат туралы т?сінік.
Компьютер графикалы? а?паратпен, мысалы, суретпен ж?мыс істегенде, сандар жиынымен ж?мыс істеген сия?ты болады, м?нда ?рбір сан кескін элментін сипаттайды. А?-?ара кескінні? н?ктемен к?рсетілген ?рбір н?ктесі бір бит а?парат болады. Графикалы? а?парат растрлы, векторлы, фрактальды деп ?шке б?лінеді.
Графикалы? а?паратты? н?ктелер жиыны немесе пиксельдер т?рінде ?сынылуы растрлы? т?рдегі ?сынылу деп аталады.
Растрлы? кескінні? ?рбір н?ктесіне компьютер жадында ?яшы? с?йкес келеді. Графикалы? кескінді са?та?ан жа?дайда жад?а енгізілетін элменттер саны экранны? графикалы? кескін алып т?р?ан н?ктелеріні? санына с?йкес болады. М?ндай типті кескіндер арнайы растрлы? графикалы? редакторларда пайдаланып салынады. Б?л Paint графикалы? редакторы ар?ылы сіке асырылады.
Растрлы? кескіндеуді? арты?шылы?тары да, кемшіліктері де бар.
Арты?шылы?ы: растрлы? кескінді т?зетуге, ?демілеуге, оны? кез келген б?лігін ?згертуге болады, н?ктелерді алып тастау?а немесе ?оюлату?а, кескінні? ?рбір н?ктесін кез келген т?ске бояу?а болады.
Кемшілігі: растрлы? кескін ?лшеміні? масштабын ?дісімен ?згерткенде, кескінні? сапасын жо?алтуында. Мысалы, кескінді ?лкейтіп, кішірейткенде оны? сапасы нашарлап кетеді.
Векторлы? кескіндер векторлы? графикалы? редакторларда жасалады. Оларды? ішінен ке? тарал?аны Corel Draw, FreeHand.
Ж?мыс істегенде сегменттер мен айма?тарды? барлы? м?мкін математикалы? сипаттамалары, бекітілген белгілері, ба?ыттаушы н?ктелері т.б. ?олданылады.сызы?тармен салынатын суреттерді векторлы? графикалы? редакторларды пайдаланып сал?ан д?рыс.
Фрактальды графика векторлы? графика сия?ты математикалы? есептеулерге негізделген. Фрактальды графикада математикалы? формула базалы? элемент болып саналады, б?л компьютерді? жадында еш?андай объект са?таламайды, кескін тек ?ана те?дік бойынша салынады.
?азіргі ?мір компьютерлік графикасыз м?мкін емес. Ол тек мультфильмдерді, компьютерлік ойныдарды, к?ркемдік суреттерді т?зуші мамандар?а ?ана ?ажет емес, адамдарды? іскерлік, ?ылыми немесе инженерлік ?ызметіні? ажырамас б?лігі болып келе жатыр.
?рбір ба?ыт ?шін графикалы? редактор деп аталатын арнайы программалы? жасаулар ??рылады. Графикалы? редакторларды? ?р т?рлілігі ж?не оларды ?олдану туралы жо?арыда айтыл?ан. Компьютерлік графиканы? кейбір ба?ыттарын ?арастырайы?.
?ылыми графика – б?л ба?ыт е? бірінші пайда болады. Оны? та?айындамасы – объектілерді? к?рнекі кескіні. ?ылыми ж?не инженерлік ?ызметте есептеулерді? н?тижесін графикалы? ??деу, оларды? к?рнекі н?тижелерін есептеу т?жірибелерін ж?не ?ылыми зерттеулер ??деу.
Іскерлік графика – Компьютерлік графиканы? б?л саласы ?р т?рлі мекемелер ж?мысында жиі ?олданылатын иллюстрация жасау?а арнал?ан.
К?ркемдік ж?не жарнамалы? графика. Графикалы? кескін жасау ж?не редакциялау ?шіе, мысалы, баспа ?німдерін, жарнама безендіру, фотосуреттерді бояу ж?не ??деу, мультфилмдер, бейнесаба?тар, компьютерлік ойындар жасау ?шін ?олданылады. Архитектурада сызба дайындау процесін автоматтандыру?а ж?не ?имараттарды ?абаты бойынша жобалау?а м?мкіндік береді.
Компьютерлік графика т?рлеріні? бірі Мультимедиа болып табылады, ол дыбысты, музыканы, м?тінді, бейне мен анимацияны ?абыстырып ?йлестіреді. Со??ы кездерде мультимедиа ж?йесі ке? таралып келеді.
IV Саба?ты ?орытындылау:
Дыбыс дегеніміз не? (Ауаны? тербелуінен шы?атын ?здіксіз сигнал).
Растрлы? кескіндер дегеніміз не? (Графикалы? а?паратты? н?ктелер жиыны немесе пиксельдер т?рінде ?сынылуы растрлы? т?рдегі ?сынылу деп аталады.)
Сабақтың тақырыбы: Дыбыстық, графикалық ақпаратты кескіндеу.
Сабақтың мақсаты: Дыбыстық және графикалық ақпараттардың ұсынылуын оқушыларға меңгерту.
Сабақтың міндеті:
Білімділігі: Дыбыстық , графикалық ақпаратты компьютерде кескіндеуді көрсету.
Дамытушылығы: Дыбыс жазуды, оны қалпына келтіру, дыбыстық, графикалық файлдарды өңдеудің шешілу жолдарын табу.
Тәрбиелігі: Оқушыларға жаңа ұғымдарды тез қабылдауға, ұқыптылыққа тәрбиелеу.
Сабақ түрі : Жаңа білімді меңгеру сабағы.
Сабақ жоспары:
І.Ұйымдастыру.
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.
ІІІ.Жаңа сабақ түсіндіру.
IV. Жаңа сабақты пысықтау.
V. Бағалау
VI. Үйге тапсырма.
Сабақ барысы:
І.Сәлеметсіздер ме? Отырыңдар. Бүгін сабақта кім жоқ?
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.
Мұрағат дегеніміз не?
Мұрағаттаушы программалар?
Вирус дегеніміз не?
Вирус жұғудың белгілері?
Антивирустық қандай программалар бар?
Антивирустық программалардың қызметі?
III Бүгінгі жаңа сабақтың тақырыбы: «Дыбыстық ақпаратты кескіндеу».
Графикалық ақпарат туралы түсінік.
Компьютер графикалық ақпаратпен, мысалы, суретпен жұмыс істегенде, сандар жиынымен жұмыс істеген сияқты болады, мұнда әрбір сан кескін элментін сипаттайды. Ақ-қара кескіннің нүктемен көрсетілген әрбір нүктесі бір бит ақпарат болады. Графикалық ақпарат растрлы, векторлы, фрактальды деп үшке бөлінеді.
Графикалық ақпараттың нүктелер жиыны немесе пиксельдер түрінде ұсынылуы растрлық түрдегі ұсынылу деп аталады.
Растрлық кескіннің әрбір нүктесіне компьютер жадында ұяшық сәйкес келеді. Графикалық кескінді сақтаған жағдайда жадқа енгізілетін элменттер саны экранның графикалық кескін алып тұрған нүктелерінің санына сәйкес болады. Мұндай типті кескіндер арнайы растрлық графикалық редакторларда пайдаланып салынады. Бұл Paint графикалық редакторы арқылы сіке асырылады.
Растрлық кескіндеудің артықшылықтары да, кемшіліктері де бар.
Артықшылығы: растрлық кескінді түзетуге, әдемілеуге, оның кез келген бөлігін өзгертуге болады, нүктелерді алып тастауға немесе қоюлатуға, кескіннің әрбір нүктесін кез келген түске бояуға болады.
Кемшілігі: растрлық кескін өлшемінің масштабын әдісімен өзгерткенде, кескіннің сапасын жоғалтуында. Мысалы, кескінді үлкейтіп, кішірейткенде оның сапасы нашарлап кетеді.
Бірақ бұл кемшіліктеріне қарамастан қазіргі техникада растр өте жоғары сапалы кескін алуға мүмкіндік береді. Сондықтан растрлық суреттер көркем графикада кеңінен қолданылады.
Кескін салудың векторлық түрлері де бар. Мұнда кескін элементтері нүкте түрінде емес, әріпті-цифрлық ақпарат түрінде беріледі.
Векторлық кескіндер, бұл – сызық, доға, шеңбер және тікбұрыш сияқты геометриялық объектілер жинағынан тұратын кескіндер.
Векторлық кескіндер векторлық графикалық редакторларда жасалады. Олардың ішінен кең таралғаны Corel Draw, FreeHand.
Жұмыс істегенде сегменттер мен аймақтардың барлық мүмкін математикалық сипаттамалары, бекітілген белгілері, бағыттаушы нүктелері т.б. қолданылады.сызықтармен салынатын суреттерді векторлық графикалық редакторларды пайдаланып салған дұрыс.
Фрактальды графика векторлық графика сияқты математикалық есептеулерге негізделген. Фрактальды графикада математикалық формула базалық элемент болып саналады, бұл компьютердің жадында ешқандай объект сақталамайды, кескін тек қана теңдік бойынша салынады.
Қазіргі өмір компьютерлік графикасыз мүмкін емес. Ол тек мультфильмдерді, компьютерлік ойныдарды, көркемдік суреттерді түзуші мамандарға ғана қажет емес, адамдардың іскерлік, ғылыми немесе инженерлік қызметінің ажырамас бөлігі болып келе жатыр.
Әрбір бағыт үшін графикалық редактор деп аталатын арнайы программалық жасаулар құрылады. Графикалық редакторлардың әр түрлілігі және оларды қолдану туралы жоғарыда айтылған. Компьютерлік графиканың кейбір бағыттарын қарастырайық.
Ғылыми графика – бұл бағыт ең бірінші пайда болады. Оның тағайындамасы – объектілердің көрнекі кескіні. Ғылыми және инженерлік қызметте есептеулердің нәтижесін графикалық өңдеу, олардың көрнекі нәтижелерін есептеу тәжірибелерін және ғылыми зерттеулер өңдеу.
Іскерлік графика – Компьютерлік графиканың бұл саласы әр түрлі мекемелер жұмысында жиі қолданылатын иллюстрация жасауға арналған.
Көркемдік және жарнамалық графика. Графикалық кескін жасау және редакциялау үшіе, мысалы, баспа өнімдерін, жарнама безендіру, фотосуреттерді бояу және өңдеу, мультфилмдер, бейнесабақтар, компьютерлік ойындар жасау үшін қолданылады. Архитектурада сызба дайындау процесін автоматтандыруға және ғимараттарды қабаты бойынша жобалауға мүмкіндік береді.
Компьютерлік графика түрлерінің бірі Мультимедиа болып табылады, ол дыбысты, музыканы, мәтінді, бейне мен анимацияны қабыстырып үйлестіреді. Соңғы кездерде мультимедиа жүйесі кең таралып келеді.
IV Сабақты қорытындылау:
Дыбыс дегеніміз не? (Ауаның тербелуінен шығатын үздіксіз сигнал).
Растрлық кескіндер дегеніміз не? (Графикалық ақпараттың нүктелер жиыны немесе пиксельдер түрінде ұсынылуы растрлық түрдегі ұсынылу деп аталады.)
Компьютерлік графиканың бағыттары: (Ғылыми графика, іскерлік графика, көркемдік және жарнамалық графика)
V Үйге тапсырма: Дыбыстық ақпаратты кескіндеу тақырыбын оқып келу, сұрақтар мен тапсырмаларға жауап беру.
