CorelDraw ба?дарламасы. Inkscape ??рал-саймандар та?тасы

Зертханалы? ж?мыс № 1.

Та?ырыбы: Inkscapeба?дарламасында ??рал-саймандар та?тасынан тікт?ртб?рыш ж?не форма ??ралдарын ж?не топтау батырмасын пайдалану.

Ма?саты: Inkscapeба?дарламасында ??рал-саймандар та?тасынан тікт?ртб?рыш ж?не форма ??ралдарын ?рт?рлі салада салып ?йрену.

Теориядан ?ыс?аша т?сініктеме.

Жо?арыда айт?андай Inkscape кескіндермен ж?мыс негізінен обьектілер болып табылады. Барлы? обектілерді ?ш категория?а болуге болады:?арапайымдылы?, сызы?ты? ж?не м?тіндік. Б?л – т?ртб?рыштар, эллипстер, к?пб?рыштар ж?не стандартты фигуралар.

Тікт?ртб?рыштар категориясына тек стандартты фигураларды ?ана ?з ?алауымызша ??растыру?а болады. 1 – суретте тікт?ртб?рыш класына жататын бірнеше кескін келтірілген.

1 – суретте тікб?рыштар тобына бірнеше кескіндерді? ?лгісі.

Тікб?рышты? сырт?ы т?ріне ?арап к?п жа?дайларда бас?а обьектілерден о?ай ажырату ?иыныра?. Егер сол обьектіге тыш?анны? батырмасымен басса? ?алып к?й ?атарында Rectangle on Layer 1 с?з шы?ады – б?дан сіз оны? тікб?рыш екендігіне сенімді болы?ыз.

Inkscape программасында барлы? ?арапайымдылы? с?йкес саймандарды? к?мегімен ??ралады. Тікб?рыштар Rectangle сайманны? к?мегімен т?р?ызылады. Rectangle батырмасын бас?ан кезде тыш?ан к?рсеткіші ай?ас сызы??а айналады. ?алып-к?й ?атарында?ы тыш?ан к?рсеткішін Rectangle ??ралына апарып диоганаль бойынша созу керек.Тыш?анмен жылжытып бол?аннан кейін оны? батырмасын жібергенде, экранда тікб?рышты? жан-жа?тарына жиектерін белгілеу ж?не орталы? маркері шы?ады. Ал ?алып-к?й ?атарына тікб?рыш тобына жататын обьекті белгіленеді деген хабарлама шы?ады.

Б?ліп алу жа?тауы дегеніміз экранда б?лініп алын?ан габариттер немесе бірнеше обьектілерді белгілейтін 8 маркерден (?ара ??йылмалы кішкене шаршы) ??рал?ан топ. Б?ліп алу жа?тауы ?исы? крестик т?рінде маркер ортасында орналасады.

Inkscape-да кез келген графикттік обьектіні ??ра?аннан кейін ол б?лініп алын?ан болып табылады ж?не оны? айналасында б?ліп алу жа?тауы пайда болады.

2-сурет Тікт?ртб?рыштармен ж?мыс жасауда?ы атрибуттар ??ралы

Тікт?ртб?рыштарды? атрибуттар ??ралы (2-сурет) мына ?асиеттерден т?рады: т?ртб?рышты? ?лшемін, т?ртб?рышты? орналасуын, масштаб коэффиценттерін ж?не т.б.б?л ?асиеттер батырмаларды ?згертуге м?мкіндік береді. Сонымен бірге онда обьектілермен ж?мыс жасау батырмалары орналас?ан (б?рау,айналы? бейнелеу,б?рыштарды д??гелектеу ж?не т.б)

Объектіні? еркін ?оз?алыспен орталы?тан айналдыру жа?дайын ?згертуден бас?а, тыш?анны? к?мегімен орталы?тан айналдыру жа?дайыны? на?ты ж?не д?л берілген м?мкіндері бар. Ол ?шін 3-суретте к?рсетілгендей «?згерту» (Преобразование) атрибуттар та?тасын к?рсетіп ?ою ?ажет. 2-суретте ж?не 3-суретте к?рсетіліп т?р?ан атрибуттар та?таларыны? алып бара жат?ан ?згешеліктері жо?. Екеуіде сол тікб?рыш ??ралына тиісті. Біра? «?згерту» та?тасы бізге сол тікб?рышты бейнені формасын ?згерту ?шін ?олданылады.

3-сурет. ?згерту атрибуттар та?тасы

Б?л атрибуттар та?тасы іске ?осу ?шін Терезе (Окна) - Та?талар (Панели) - ?згерту (Преобразование) б?йры?тарын орындап, ?осамыз.

Бейнелерді ??рып бол?аннан кейін ?рбір б?лек енгізілген бейнені топтастырып бір бейнеге келтіруге болады. Ол ?шін ?уелі батырмасы ар?ылы барлы? ??растырыл?ан бейнелерді ерекшелеп аласыз да, атрибуттар та?тасында орналас?ан «Топтау» (Сгруппировать) батырмасын басасыз. Ал егерде та?ы да ?згерістер енгізгі?із келсе топтаудан алып тастай аласыз. Ол ?шін батырмаларын ?олданасыз:

Т?мендегі суреттен «Топтау» батырмаларынымен танысы?ыз:

Саба?ты? ж?рісі:

1-жатты?у: Т?ртб?рыштар.

1. Rectangle (тікб?рыш) ??ралын алы?ыз да, тиісті формада тікб?рышты ??ры?ыз.

2. Квадратты ??ры?ыз

3. Тікб?рышты ортадан ??ру м?мкіндігін ?олданып, т?мендегідей (4-сурет) бейнені келтірі?із.

4. Бейнені топта?ыз

2-жатты?у: «Такси» белгісі.

1. Белгілі бір ?лшемде квадратты ??ры?ыз

2. Zoom(масштаб) ??ралын та?да?ыз да, салын?ан квадратты? ?стінен басы?ыз.

3. Pick(Та?дау) ??ралын та?да?ыз.

4. Салын?ан квадратты ерекшеле?із.

5. Квадратты? к?шірмесін алы?ыз да, 4 рет к?шірмені орналастыры?ыз.

6. ?ойыл?ан 4 квадратты жеке жеке «та?дау» ??ралыны? к?мегімен ?стап т?ры?ыз да т?мендегі 5-суреттегідей бейнені келтірі?із

7. Бейнені топта?ыз

3-жатты?у: ?нерк?сіпті г?л.

1. 10х15 мм ?лшемімен тікб?рышты ??ры?ыз

2. Объектіні? ?стінен 2 рет басып, айналу режиміне ?ті?із. Сол жа?дайда к?йге т?седі.

3. Соны? ортасында орналас?ан орталы?ты ?стап алып, тікб?рышты? шамамен 7 мм жо?ар?ы жа?ына орналастыры?ыз.(6-суретке ?ара?ыз)

4. Соны? 4 к?шірмесін алып, 6.1 суреттегідей 4 объектіні айналу жа?дайына апарып, орналастыры?ыз да, келесі 7-суреттегі бейнені келтірі?із.

4 жаттыы?у: Mitsubishi к?лігіні? маркасы

1. 12х10 мм ?лшемді тікб?рышты ??ры?ыз.

2. Оны батырмасына ?стап т?расыз да, 300 о? жа??а ?арай е?кейті?із

3. Айналу орталы?ын объектіні? жо?ар?ы о? жа? б?рышына орналастыры?ыз (8-сурет)

4. Шы??ан ромбыны? 2 к?шірмесін алып, оларды 1200 ж?не 2400 айналдыры?ыз (9-сурет)

5. Шы??ан марка бейнесін терезені? о? жа?ында орналас?ан т?стер палитрасынан ?ара

т?сті та?дап боя?ыз. Н?тижесінде 10-сурет шы?ары?ыз.

5-жатты?у:?рнектер

1. 30х35 ?лшемді тікб?рыш ??ры?ыз да, о?ан х0=25мм, у0=25 мм координаталарын салы?ыз.

2. Оны? 3 к?шірмесін алы?ыз да, келесі ?лгіде орналастыры?ыз: х1=25 мм, у1=55 мм, х2=55 мм, у2 =25 мм, х3=55 мм, у3 =25 мм;

3. ??ралын та?да?ыз. Сонда тікб?рышы?ыз жа?дайда болуы тиіс.

3. Тыш?анны? курсорын объектіні? бір б?рышына апарса?ыз к?йге келеді. Оны? ?стінен ?стап т?рып, т?мен ?арай тікб?рышты? ішкі жа?ына ?арай тартса?ыз к?йінен жа?дайына келеді.

4. Д?л осы т?ртіппен ?р тікб?рышты? б?рыштарыны? айналуын келтірі?із немесе та?ы бір жолы тікб?рыштарды жеке жеке ерекшелеп алып, мына суретте к?рсетіліп т?р?ан б?рыштарын 100 айналымдарын бері?із, сонда 11-суреттегідей бейне шы?ары?ыз. Егерде сіз объекті барлы? б?рышыны? айналу санын бірден 100 деп бергі?із келсе, ?р ?айсысына жеке жеке 100 санын бермей-а?, мына батырманы басса?ыз бол?аны, тек бір ?ана б?рыш?а 100 санын енгіссе?із бол?аны, барлы?ы да ?згереді.

4. ?рт?рлі тікб?рыштарды? та?дау б?рыштарыны? 0 немесе 100 айналуларын келтіріп, н?тижесінде келесі 12-суреттердегідей бейнелерді шы?ары?ыз.

Тапсырмалар:

«Квадраттарды? айналуы» бейнені ??ры?ыз:
«Орнамент» бейнелерін шы?ары?ыз:
«Валдис» бейнесін ??ры?ыз:
Бантикпен орал?ан ?орапшаны ??ры?ыз:

Ба?ылау с?ра?тары:

Inkscapeба?дарламасында ??рал-саймандар та?тасын та?ыздар?
Inkscapeба?дарламасында ??рал-саймандар та?тасынан тікт?ртб?рыш ??ралынан ?андай ?рикеттер орындай?а болады?
Inkscapeба?дарламасында ??рал-саймандар та?тасынан форма ??ралды нен ?шін пайдаланылад?.
Inkscapeба?дарламасында?ы «?згерту» ??рал-саймандар та?тасы не ?шін ?олданамыз?
«?згерту» ??рал-саймандар та?тасын ?алай ?осамыз?
Объектілерді? б?рыштарын ?андай жолдармен ?згертуге болады?
Объекті б?рышыны? барлы?ында айналу саны 100 болса ?андай фигура шы?ады?

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«CorelDraw ба?дарламасы. Inkscape ??рал-саймандар та?тасы»

Зертханалық жұмыс № 1

Тақырыбы: Inkscapeбағдарламасында құрал-саймандар тақтасынан

тіктөртбұрыш және форма құралдарын және топтау

батырмасын пайдалану.

Мақсаты: Inkscapeбағдарламасында құрал-саймандар тақтасынан тіктөртбұрыш және форма құралдарын әртүрлі салада салып үйрену.

Теориядан қысқаша түсініктеме.

Жоғарыда айтқандай Inkscape кескіндермен жұмыс негізінен обьектілер болып табылады. Барлық обектілерді үш категорияға болуге болады:қарапайымдылық, сызықтық және мәтіндік. Бұл – төртбұрыштар, эллипстер, көпбұрыштар және стандартты фигуралар.

Тіктөртбұрыштар категориясына тек стандартты фигураларды ғана өз қалауымызша құрастыруға болады. 1 – суретте тіктөртбұрыш класына жататын бірнеше кескін келтірілген.

1 – суретте тікбұрыштар тобына бірнеше кескіндердің үлгісі.

Тікбұрыштың сыртқы түріне қарап көп жағдайларда басқа обьектілерден оңай ажырату қиынырақ. Егер сол обьектіге тышқанның батырмасымен бассақ қалып күй қатарында Rectangle on Layer 1 сөз шығады – бұдан сіз оның тікбұрыш екендігіне сенімді болыңыз.

Inkscape программасында барлық қарапайымдылық сәйкес саймандардың көмегімен құралады. Тікбұрыштар Rectangle сайманның көмегімен тұрғызылады. Rectangle батырмасын басқан кезде тышқан көрсеткіші айқас сызыққа айналады. Қалып-күй қатарындағы тышқан көрсеткішін Rectangle құралына апарып диоганаль бойынша созу керек.Тышқанмен жылжытып болғаннан кейін оның батырмасын жібергенде, экранда тікбұрыштың жан-жақтарына жиектерін белгілеу және орталық маркері шығады. Ал қалып-күй қатарына тікбұрыш тобына жататын обьекті белгіленеді деген хабарлама шығады.

Бөліп алу жақтауы дегеніміз экранда бөлініп алынған габариттер немесе бірнеше обьектілерді белгілейтін 8 маркерден (қара құйылмалы кішкене шаршы) құралған топ. Бөліп алу жақтауы қисық крестик түрінде маркер ортасында орналасады.

Inkscape-да кез келген графикттік обьектіні құрағаннан кейін ол бөлініп алынған болып табылады және оның айналасында бөліп алу жақтауы пайда болады.

2-сурет Тіктөртбұрыштармен жұмыс жасаудағы атрибуттар құралы

Тіктөртбұрыштардың атрибуттар құралы (2-сурет) мына қасиеттерден тұрады: төртбұрыштың өлшемін, төртбұрыштың орналасуын, масштаб коэффиценттерін және т.б..бұл қасиеттер батырмаларды өзгертуге мүмкіндік береді. Сонымен бірге онда обьектілермен жұмыс жасау батырмалары орналасқан (бұрау,айналық бейнелеу,бұрыштарды дөңгелектеу және т.б)

Объектінің еркін қозғалыспен орталықтан айналдыру жағдайын өзгертуден басқа, тышқанның көмегімен орталықтан айналдыру жағдайының нақты және дәл берілген мүмкіндері бар. Ол үшін 3-суретте көрсетілгендей «Өзгерту» (Преобразование) атрибуттар тақтасын көрсетіп қою қажет. 2-суретте және 3-суретте көрсетіліп тұрған атрибуттар тақталарының алып бара жатқан өзгешеліктері жоқ. Екеуіде сол тікбұрыш құралына тиісті. Бірақ «Өзгерту» тақтасы бізге сол тікбұрышты бейнені формасын өзгерту үшін қолданылады.

3-сурет. Өзгерту атрибуттар тақтасы

Бұл атрибуттар тақтасын іске қосу үшін Терезе (Окна) - Тақталар (Панели) - Өзгерту (Преобразование) бұйрықтарын орындап, қосамыз.

Бейнелерді құрып болғаннан кейін әрбір бөлек енгізілген бейнені топтастырып бір бейнеге келтіруге болады. Ол үшін әуелі батырмасы арқылы барлық құрастырылған бейнелерді ерекшелеп аласыз да, атрибуттар тақтасында орналасқан «Топтау» (Сгруппировать) батырмасын басасыз. Ал егерде тағы да өзгерістер енгізгіңіз келсе топтаудан алып тастай аласыз. Ол үшін батырмаларын қолданасыз:

Төмендегі суреттен «Топтау» батырмаларынымен танысыңыз:

Сабақтың жүрісі:

1-жаттығу: Төртбұрыштар.

1. Rectangle (тікбұрыш) құралын алыңыз да, тиісті формада тікбұрышты құрыңыз.

2. Квадратты құрыңыз

3. Тікбұрышты ортадан құру мүмкіндігін қолданып, төмендегідей (4-сурет) бейнені келтіріңіз.

4. Бейнені топтаңыз

2-жаттығу: «Такси» белгісі.

1. Белгілі бір өлшемде квадратты құрыңыз

2. Zoom(масштаб) құралын таңдаңыз да, салынған квадраттың үстінен басыңыз.

3. Pick(Таңдау) құралын таңдаңыз.

4. Салынған квадратты ерекшелеңіз.

5. Квадраттың көшірмесін алыңыз да, 4 рет көшірмені орналастырыңыз.

6. Қойылған 4 квадратты жеке жеке «таңдау» құралының көмегімен ұстап тұрыңыз да төмендегі 5-суреттегідей бейнені келтіріңіз

7. Бейнені топтаңыз

3-жаттығу: Өнеркәсіпті гүл.

1. 10х15 мм өлшемімен тікбұрышты құрыңыз

2. Объектінің үстінен 2 рет басып, айналу режиміне өтіңіз. Сол жағдайда күйге түседі.

3. Соның ортасында орналасқан орталықты ұстап алып, тікбұрыштың шамамен 7 мм жоғарғы жағына орналастырыңыз.(6-суретке қараңыз)

4. Соның 4 көшірмесін алып, 6.1 суреттегідей 4 объектіні айналу жағдайына апарып, орналастырыңыз да, келесі 7-суреттегі бейнені келтіріңіз.

4-жаттығу: Mitsubishi көлігінің маркасы

1. 12х10 мм өлшемді тікбұрышты құрыңыз.

2. Оны батырмасына ұстап тұрасыз да, 30⁰ оң жаққа қарай еңкейтіңіз

3. Айналу орталығын объектінің жоғарғы оң жақ бұрышына орналастырыңыз (8-сурет)

4. Шыққан ромбының 2 көшірмесін алып, оларды 120⁰ және 240⁰ айналдырыңыз (9-сурет)

5. Шыққан марка бейнесін терезенің оң жағында орналасқан түстер палитрасынан қара

түсті таңдап бояңыз. Нәтижесінде 10-сурет шығарыңыз.

5-жаттығу:Өрнектер

1. 30х35 өлшемді тікбұрыш құрыңыз да, оған х₀=25мм, у₀=25 мм координаталарын салыңыз.

2. Оның 3 көшірмесін алыңыз да, келесі үлгіде орналастырыңыз: х₁=25 мм,у₁=55 мм,х₂=55 мм_,у₂ =25 мм_,х₃=55 мм_,у₃=25 мм;

3. құралын таңдаңыз. Сонда тікбұрышыңыз жағдайда болуы тиіс.

3. Тышқанның курсорын объектінің бір бұрышына апарсаңыз күйге келеді. Оның үстінен ұстап тұрып, төмен қарай тікбұрыштың ішкі жағына қарай тартсаңыз күйінен жағдайына келеді.

4. Дәл осы тәртіппен әр тікбұрыштың бұрыштарының айналуын келтіріңіз немесе тағы бір жолы тікбұрыштарды жеке жеке ерекшелеп алып, мына суретте көрсетіліп тұрған бұрыштарын 100 айналымдарын беріңіз, сонда 11-суреттегідей бейне шығарыңыз. Егерде сіз объекті барлық бұрышының айналу санын бірден 100 деп бергіңіз келсе, әр қайсысына жеке жеке 100 санын бермей-ақ, мына батырманы бассаңыз болғаны, тек бір ғана бұрышқа 100 санын енгіссеңіз болғаны, барлығы да өзгереді.

4. Әртүрлі тікбұрыштардың таңдау бұрыштарының 0 немесе 100 айналуларын келтіріп, нәтижесінде келесі 12-суреттердегідей бейнелерді шығарыңыз.

Тапсырмалар:

«Квадраттардың айналуы» бейнені құрыңыз:
«Орнамент» бейнелерін шығарыңыз:
«Валдис» бейнесін құрыңыз:
Бантикпен оралған қорапшаны құрыңыз:

Бақылау сұрақтары:

Inkscapeбағдарламасында құрал-саймандар тақтасын таңыздар?
Inkscapeбағдарламасында құрал-саймандар тақтасынан тіктөртбұрыш құралынан қандай әрикеттер орындайға болады?
Inkscapeбағдарламасында құрал-саймандар тақтасынан форма құралды нен үшін пайдаланылад?.
Inkscapeбағдарламасындағы «Өзгерту» құрал-саймандар тақтасы не үшін қолданамыз?
«Өзгерту» құрал-саймандар тақтасын қалай қосамыз?
Объектілердің бұрыштарын қандай жолдармен өзгертуге болады?
Объекті бұрышының барлығында айналу саны 100 болса қандай фигура шығады?