Создайте Ваш сайт учителя Курсы ПК и ППК Видеоуроки Олимпиады Вебинары для учителей
Kompyuter bilan bog’liq sanoq sistemasi faqatgina ikkilk sanoq sistemasini emas, balki sakkizlik va o’n oltilik sanoq sistemasini ham o’z ichiga oladi.
Shu sababli sanab o’tilgan sanoq sistemalari sonlari orasidagi bog’liqlikni aniqlash muhimdir.
Asosi o’n bo’lmagan pozitsiyali sanoq sistemasidagi manfiymas butun sonni o’nlik sanoq sistemasiga o’tkazish uchun uni ixcham ko’rinishdagi yoyiq ko’rinishga o’tkazish va yig’indi natijasini hisoblash kifoya.
Bir sanoq sistemasidagi sonlarni boshqa sanoq sistemasiga o’tkazish
KATTAQO`RG`ON tumanidagi 37- umumta’lim maktab informatika o’qituvchisi XAKIMOVA FERUZA QUVANDIKOVNA
O’nlik sanoq sistemasidagi sonni boshqa sanoq sistemasida tasvirlash
O’nlik sanoq sistemasidan sakkizlik sanoq sistemasiga o’tish
Asosisi (raqamlar soni ): 8
Alfavit : 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7
10 8
101
8
101 = 145 8
96
8
12
8
5
1
8
Sanoq sistemasi
0
4
0
1
8 10
2 1 0
razryadi
145 8
= 1 · 8 2 + 4· 8 1 + 5· 8 0
= 64 + 32 + 5 = 101
5
Misollar :
134 =
134 8 =
75 =
75 8 =
6
Sakkislik sanoq sistemasi jadvali
X 10
0
X 8
1
X 2
0
000
1
2
X 10
001
3
2
X 8
4
3
010
X 2
4
5
011
5
100
6
101
6
7
110
7
111
7
{
{
{
{
Ikkilik sanoq sistemasiga o’tish
10
8
2
8 = 2 3
00 1 111 0 10 101
1725 8 =
1 7 2 5
8
Misollar
3467 8 =
2148 8 =
7352 8 =
1231 8 =
9
Ikkilik sanoq sistemasidan sakkizlik sanoq sistemasiga o’tish
1001011101111 2
1 qadam o’ng tomondan boshlab triada usulida
ajratib chiqamiz:
00 1 00 1 0 11 101 111 2
2 qadam. Har bir triadani 8lik sanoq sistemasidagi
raqami bilan almashtiramiz
00 1 00 1 0 11 101 111 2
1
1
3
5
7
Javob: 1001011101111 2 = 11357 8
10
Misollar :
101101010010 2 =
11111101011 2 =
1101011010 2 =
11
Arifmetik amallar
Qo’shish
10 ga almashtirish
1
1
1
1 5 6 8
+ 6 6 2 8
6 + 2 = 8 = 8 + 0
5 + 6 + 1 = 12 = 8 + 4
1 + 6 + 1 = 8 = 8 + 0
10 ga almashtirish
1
0 8
0
4
10 ga almashtirish
12
Misol
3 5 3 8
1 3 5 3 8
+ 7 3 6 8
+ 7 7 7 8
13
Arifmetik amallar
Ayirish
?
4 5 6 8
2 7 7 8
(6 + 8 ) – 7 = 7
(5 – 1 + 8 ) – 7 = 5
(4 – 1) – 2 = 1
?
7 8
1
5
14
Misollar
1 5 6 8
6 6 2 8
1156 8
662 8
15
O’n oltilik sanoq sistemasi
Asos ( raqam soni ): 16
Alfavit : 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, A, B, C, D, E, F
10 11 12 13 14 15
10 16
107
16
96
107 = 6B 16
16
6
0
11
0
B
6
16 10
C
2 1 0
razryadi
1C5 16
= 1 ·16 2 + 12·16 1 + 5·16 0
= 256 + 192 + 5 = 453
16
Misollar
171 =
1BC 16 =
206 =
22B 16 =
17
16 lik sanoq sistemasi jadvali
X 10
0
X 16
X 2
0
1
1
0000
2
X 10
0001
3
2
8
X 16
0010
4
3
X 2
9
8
4
5
0011
1000
9
10
6
5
0100
1001
0101
11
7
A
6
0110
B
12
1010
7
1011
C
0111
13
1100
14
D
E
1101
15
1110
F
1111
18
{
{
{
{
Перевод в двоичную систему
10
16
2
16 = 2 4
!
Tetrada usilida ikkilik sanoq sistemasining 4 ta raqami olinadi
7F1A 16 =
0 111 1111 000 1 101 0
7 F 1 A
19
19
Misollar
C73B 16 =
2FE1 16 =
20
19
Ikkilik sanoq sistemasidan o’tkazish
1001011101111 2
1 qadam . O’ngdan boshlab tetrada bo’yicha
ajratib chiqamiz
000 1 0010 1110 1111 2
2 qadam . Har bir tetradani 16 sanoq sistemasi raqami bilan belgilab olamiz :
000 1 0010 1110 1111 2
1
F
2
E
Javob : 1001011101111 2 = 12EF 16
21
19
Misollar
A35 16 =
765 8 =
22
19
Arifmetika amallar
Qo’shish
1
1
A 5 B 16
+ C 7 E 16
10 5 11
+ 12 7 14
1 6 D 9 16
13
9
6
1
23
19
Misol
1 В А 16
– A 5 9 16
24
19
Двоично-десятичная система
BCD = binary coded decimals (десятичные цифры в двоичном коде)
10 BCD
9024,19 = 1001 0000 0010 0100 , 0001 1001 BCD
9 0 2 4 , 1 9
BCD 10
1 0101 0011, 0111 1 BCD = 0001 0101 0011 , 0111 1000 BCD = 1 5 3 ,7 8
!
Запись числа в BCD не совпадает с двоичной!
10101,1 BCD = 15,8
10101,1 2 = 16 + 4 + 1 + 0,5 = 21,5
25
25
Refleksiya
Men bu
Darsni
tushunmadim
menga darsda
zerikdim.
Hammasini juda
yaxshi tushundim.
Men uchun
dars qiziqarli
o’tdi men unda
faol ishtirok etdim
* Свидетельство о публикации выдается БЕСПЛАТНО, СРАЗУ же после добавления Вами Вашей работы на сайт
