Құрал-жабдықтар компьютер, жұмыс дәптері, бейнепроектор, үлестірмелі карточкалар.
Пәнаралық байланыс: математика
Сабақ барысы
Ұйымдастыру кезеңі (1 мин):
а) оқушылар тізімі;
ә) кабинет жағдайы;
б) сабақ барысымен таныстыру.
Үй тапсырмасын тексеру.(4-6мин)
Индекс дегеніміз не?
Жиым элементтері мен индекстренінің типтері қандай болуы тиіс?
3)Жаңа тақырыпқа кіріспе (1 мин)
4)Жаңа тақырыпты түсіндіру(17 мин)
Егер жиым атауында бір ғана индекс болса, онда ол жиымды бірөлшемді, ал екі индекс болса – екіөлшемді және т.с.с n индекс болса, n - өлшемді жиым дейді. Бірөлшемді жиым вектор элементтері, ал екіөлшемді жиым матрица болып табылады.
Бiр өлшемдi массивтермен жұмыс істеудегі негізгі шығаратын есептер:
♦ Массивтің ең кіші (ең үлкен) элементін табу;
♦ Массивтің элементтерінің қосындысын табу;
♦ Массив элементтерінің санын белгілі бір шарт бойынша табу;
♦ Массив элементтерін өсу, кему ретімен сұрыптау.
Мысал 1. [10,50] аралығындағы 5 кездейсоқ бүтін санды шығару программасы.
Program m1; uses crt;
Var x:real;
i:byte;
Begin
For i:=1 to 5 do begin
x:=random(40)+10;
writeln(x);
end;
readln;
End.
Мысал 2.Балабақшаның бір тобында 16 бала бар. Әрқайсысы кубиктерді бөліп алды. Қай баланың кубиктері ең көп екенін анықтаңдар.
Балалардағы кубиктердің сандарының тізімін сипатту үшін массивтің типін KUB деп, ал әрбір баланың кубиктерінің санын беру үшін EU деп белгілейік. Кубиктердің санын пернетақтадан енгіземіз.
Writeln('En kop kubikterdin sany=',max:10:2,' sht.');
End.
Бұл программада келесідей алгоритм орындалған. Ең алғашында кубиктердің ең көбі бірінші балада деп жорамалданады. Ары қарай осы көрсеткіш келесі балалардың кубиктерінің санымен салыстырылады. Егер, максимум деп жорамалданған кубиктердің санынан көп кубик табылса, онда мах-ға сол мән меншіктеледі.
Дал осылайша массивтің ең кіші элементін де табуға болады. ол үшін тек maxшартын min eu[i] шартына, Min- REAL-ға ауыстыра қою жеткілікті.
Мысал 3. Бір өлшемді массив берілген. Берілген К-ға тең массивтің элементтерінің санын табу керек.(қосымша 1)
Нәтижесі не болғанын көрейік.(қосымша 3)
Мысал 4.Бір өлшемді массив берілген. Массив элементтерін өсу ретімен сұрыптау.
program osu;uses crt;
const a:array [ 1..6] of integer = (-5,4,61,-12,0,5);
Var i,j, min,k,t:integer;
Begin clrscr;textcolor(4);textbackground(3);clrscr;
End: Max:=mas[6]; min:=mas[12]; For I:=7 to 8 do If maxFor I:=1 to 2 do If minmas[i] then min:=mas[i]; Writeln(‘Жаз мезгіліндегі ең жоғары температура’, max); Writeln(‘Жаз мезгіліндегі ең төмен температура ’, min); End.
Тапсырма №2.
Бір өлшемді а(n),n=15 массиві берілген. Кездейсоқ сандармен толтырылған. Массивтің оң элементтерінің қосындысын табатын программа құрыңдар.