| Сабақтың тақырыбы | Астана қаласы- сәулет өнерінің туындысы. Диалект сөздер. |
| Машықкер | Таупен Фироза Ғазезқызы |
| Сыныбы | 6 «Ә» |
| Осы сабақта қол жеткізетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме) | 6.4.3.1 (ӨТН) – диалект сөздердің қолданыс аясын түсіну және ажырата білу. |
| Сабақтың мақсаты | Мәтіндегі қарамен берілген сөздерді іріктеп оқиды. Берілген диалект сөздерді мағынасына қарай ажыратып, сызықпен көрсетеді. Берілген диалект сөздерді қолданып сөйлем құрастырады. |
| Күтілетін нәтижелер | Топтық, жұптық, жеке жұмыс жасайды, өз пікірін еркін жеткізеді |
| Сабақтың түрі | Аралас сабақ |
| Пәнаралық байланыс | Қазақ әдебиеті, тарих, география |
| Қажетті құрал – жабдықтар | Интерактивті тақта, тақырыпқа қатысты слайдтар, дыбыс шығарғыш, ақ парақтар (А4). |
| Оқу әдістері | Сөздік, практикалық, көрнекілік, «Бұлттар», «Белгісіз есім», «Тілдік бағдар» айдары, «Кім жүйрік?», «Жетістік баспалдағы» |
| Дереккөздері | 6-сынып «Қазақ тілі» оқулығы «Атамұра» 2018ж., әдістемелік құрал, дидактикалық материалдар. |
Создайте Ваш сайт учителя Курсы ПК и ППК Видеоуроки Олимпиады Вебинары для учителей
Астана қаласы- сәулет өнерінің туындысы. Диалект сөздер.
Просмотр содержимого документа
«Астана қаласы- сәулет өнерінің туындысы. Диалект сөздер.»
| Сабақтың тақырыбы | Астана қаласы- сәулет өнерінің туындысы. Диалект сөздер. | ||
| Машықкер | Таупен Фироза Ғазезқызы | ||
| Сыныбы | 6 «Ә» | ||
| Осы сабақта қол жеткізетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме) | 6.4.3.1 (ӨТН) – диалект сөздердің қолданыс аясын түсіну және ажырата білу. | ||
| Сабақтың мақсаты | Мәтіндегі қарамен берілген сөздерді іріктеп оқиды. Берілген диалект сөздерді мағынасына қарай ажыратып, сызықпен көрсетеді. Берілген диалект сөздерді қолданып сөйлем құрастырады. | ||
| Күтілетін нәтижелер | Топтық, жұптық, жеке жұмыс жасайды, өз пікірін еркін жеткізеді | ||
| Сабақтың түрі | Аралас сабақ | ||
| Пәнаралық байланыс | Қазақ әдебиеті, тарих, география | ||
| Қажетті құрал – жабдықтар | Интерактивті тақта, тақырыпқа қатысты слайдтар, дыбыс шығарғыш, ақ парақтар (А4). | ||
| Оқу әдістері | Сөздік, практикалық, көрнекілік, «Бұлттар», «Белгісіз есім», «Тілдік бағдар» айдары, «Кім жүйрік?», «Жетістік баспалдағы» | ||
| Дереккөздері | 6-сынып «Қазақ тілі» оқулығы «Атамұра» 2018ж., әдістемелік құрал, дидактикалық материалдар. | ||
| Тапсырмалар |
| ||
| Сабақ барысындағы мұғалім мен оқушының іс- әрекеті: | |||
| Тапсырма | Мұғалімнің іс – әрекеті | Оқушының іс – әрекеті | |
| Оқушыларға психиологиялық ахуал туғызу 10 мин
| Оқушылармен амандасып, сыныпты түгендейді. Кезекшімен сұхбаттасады. «Бұлттар» әдісі. Тақтада ілулі тұрған бұлт суреттерін таңдау арқылы 3 топқа бөлінеді. 1-топ: «Бәйтерек» 2-топ: «Ханшатыр» 3-топ: «Думан» | Мұғаліммен амандасады. Оқу құралдарын дайындайды. Кезекші жоқ оқушыларды атайды. «Гүл шоғы» әдісі. 1-топ: «Бәйтерек» 2-топ: «Ханшатыр» 3-топ: «Думан» | |
| Өткен сабақты тексеру | Алдыңғы білімді тексеру. «Белгісіз есім» әдісі. Каллаж таныстыру. «Астана – ел жүрегі» эссе. | Оқушылар үй тапсырмасына жауап береді. | |
| І.Қызығушылықты ояту
| Аудиотаспа. Тыңдалым мәтіні бойынша сұрақтарға жауап бер.
Жаңа материал: Астана қаласы- сәулет өнерінің туындысы. Диалект сөздер. | Оқушылар жаңа тақырыпты дәптерлеріне жазып алады.
| |
| ІІ. Мағынаны тану 25 мин
Қорытынды 3 мин | «Тілдік бағдар» айдары. Диалект сөздер – белгілі бір жердегі тұрғындар қолданылатын сөздер. Диалект сөздер жалпыхалықтық сөздер болып есептелмейді. Өйткені олардың әдеби тілде баламалары болады. Қазіргі әдеби тілімізге біраз диалект сөздер еніп, жалпыхалықтық тілге айналды. Мысалы: жейде, ұжым, немелтай (шөберенің баласы), үшем, төртем т.б. Тілдегі бұл құбылыс әдеби тілді байытудың бір жолы болып есептеледі.
1-тапсырма. Мәтіндегі қарамен берілген сөздерді іріктеп оқы. Оларды түсіндіріп айт. Әдеби тілдегі қолдасынын тап. «Ойлан, Жұптас, Бөліс» әдісі. Мәтіндегі қарамен жазылған сөздердің әдеби қолданысын табады. Астана – әсем қала. Астананың жөні бөлек. Басқа қалалардан ерекшелігі – ондағы зәулім үйлер. Бұрындары ол жерлерде ағаш үйлер болған. Кейін заман дамыған сайын қара үйлер де көріктене бастады. Алайда, тарихи ғимарат жарларына ойылып салынған бейнелер әлі де өз қалыптарын жоймаған. Мен осы жазда әпшеммен бірге Астанаға бардым. «Жүз рет естігенше, бір рет көргенің артық» деген шыныменен рас екен. Астана мен ойлағаннан да өте әдемі екен. Үйге қайтар жолда, әпшем Қызылорда қаласынан молынан дарбыз сатып алды. Естуім бойынша Оңтүстіктің дарбызы ерекше тәтті екен. Жолда әпшемнің әңгімесін тыңлай келдім. Үйге оралған кезде бар көргенімді ақама айтып бердім. Мәрлен 6-сынып оқушысы.
Қ/Б «Смайликтер»
Дескриптор
Қ/Б «Жұлдызшалар»
2-тапсырма. Жұптық жұмыс. Мәтінді әрі қарай 4 сөйлеммен жалғастырады.
Қ/Б «Смайликтер»
3-тапсырма. Берілген диалект сөздерді мағынасына қарай ажыратып, сызықпен көрсет.
Жарын орамал Шарқат келер жыл Таға ағайындас, туыстас Үріптес нағашы Тәуір көрді үлкен, зор Дырау жақсы көрді, ұнатты Аттіс ұста ұстайтын құрал Әк ақ балшық Тәс орамал қол орамал Шаттауық жаңғақ Ірә өте, аса Жорған көрпе
Дискрептор
Қ/Б «Смайликтер»
4-тапсырма. Жеке жұмыс. Берілген диалект сөздерді қолданып, «Астана» тақырыбын қатыстыра отырып, сөйлем құрастыр. Жарын, шарқат, таға, үріптес, тәуір көрді, дырау. Қ/Б «Смайликтер» Дискрептор Берілген диалект сөздерді қолданып сөйлем құрастырады.
5-тапсырма. «Кім жүйрік?» әдісі Берілген сөздердің әдеби қолданысын сөздіктен табыңыз. Ақас – аға, ағай (37 б) Кәуміс – астаубас, ірі, дәу бас (331 б) Нарқызыл – кішкене қызыл бидай (530 б) Шертер – қап, қапшық Көкбөрі – көкпар (360 б)
Сеу – себу, шашу (586 б) Шібіт – аскөк (758) Кәлтек – таяқ (326 б) Жамбылша – қауынның бір түрі Набес – есіктің топсасы (527 б)
Тәпсі – қасиет, қылық (630 б) Атжол – көпір (83 б) Шап – қайықтың ескегі (701 б) Жори – жорта, әдейі (293 б) Мұш – жұдырық (520 б ) Қ/Б «Смайликтер» | Тілдік бағдарды сұрақ-жауап әдісі арқылы түсінеді.
1-тапсырма. Ағаш үйлер, қара үйлер екеуі де бір қабатты жер үйлер. Жар – қабырға. Әпше – әпке, дарбыз – қарбыз Тыңлай – тыңдай, ақа – аға
2-тапсырма. Ағамның құшағы жылы. Ол мені қуана қарсы алып: -Иә, інім. Уақыт тоқтаусыз, ол әрқашан тек алға қарай адымдай береді. Ал біз оның көшінен қалмай, өз өркениет ордамызды жаһандық деңгейге сай етіп, көркейтуіміз қажет.
3-тапсырма.
Шарқат келер жыл
Үріптес нағашы
Дырау жақсы көрді, ұнатты Аттіс ұста ұстайтын құрал Әк ақ балшық Тәс орамал қол орамал Шаттауық жаңғақ Ірә өте, аса Жорған көрпе
4-тапсырма Оның тағасы келіп, мейман болып жатыр. Иманғали – менің үріптесім.
5-тапсырма. Берілген сөздердің әдеби қолданысын сөздіктен табыңыз. Ақас – аға, ағай (37 б) Кәуміс – астаубас, ірі, дәу бас (331 б) Нарқызыл – кішкене қызыл бидай (530 б) Шертер – қап, қапшық Көкбөрі – көкпар (360 б)
Сеу – себу, шашу (586 б) Шібіт – аскөк (758) Кәлтек – таяқ (326 б) Жамбылша – қауынның бір түрі Набес – есіктің топсасы (527 б)
Тәпсі – қасиет, қылық (630 б) Атжол – көпір (83 б) Шап – қайықтың ескегі (701 б) Жори – жорта, әдейі (293 б) Мұш – жұдырық (520 б ) | |
| ІV. Үйге тапсырма | «Астана –әсем қала» тақырыбындағы арнау, эссе жазу. Эссе талаптары:
| Үй тапсырмасын күнделіктеріне жазып алады. | |
| Бағалау. | Қ/Б «Смайликтер». Әр тапсырма сайын бағаланады.
| Қ/Б «Смайликтер». Әр тапсырма сайын бағаланады. | |
| VІ. Ойтаразы
| «Жетістік баспалдағы» әдісі. Оқушылар стикерге сабақ бойынша түйгенін, сабаққа қалай қатысқанын көрсетіп, тақтаға іледі. | Оқушылар пікірлерін жазады. | |
Жарын орамал
Таға ағайындас, туыстас
Тәуір көрді үлкен, зор
Астана – әсем қала. Астананың жөні бөлек. Басқа қалалардан ерекшелігі – ондағы зәулім үйлер. Бұрындары ол жерлерде ағаш үйлер болған. Кейін заман дамыған сайын қара үйлер де көріктене бастады. Алайда, тарихи ғимарат жарларына ойылып салынған бейнелер әлі де өз қалыптарын жоймаған. Мен осы жазда әпшеммен бірге Астанаға бардым. «Жүз рет естігенше, бір рет көргенің артық» деген шыныменен рас екен. Астана мен ойлағаннан да өте әдемі екен. Үйге қайтар жолда, әпшем Қызылорда қаласынан молынан дарбыз сатып алды. Естуім бойынша Оңтүстіктің дарбызы ерекше тәтті екен. Жолда әпшемнің әңгімесін тыңлай келдім. Үйге оралған кезде бар көргенімді ақама айтып бердім.
Астана – әсем қала. Астананың жөні бөлек. Басқа қалалардан ерекшелігі – ондағы зәулім үйлер. Бұрындары ол жерлерде ағаш үйлер болған. Кейін заман дамыған сайын қара үйлер де көріктене бастады. Алайда, тарихи ғимарат жарларына ойылып салынған бейнелер әлі де өз қалыптарын жоймаған. Мен осы жазда әпшеммен бірге Астанаға бардым. «Жүз рет естігенше, бір рет көргенің артық» деген шыныменен рас екен. Астана мен ойлағаннан да өте әдемі екен. Үйге қайтар жолда, әпшем Қызылорда қаласынан молынан дарбыз сатып алды. Естуім бойынша Оңтүстіктің дарбызы ерекше тәтті екен. Жолда әпшемнің әңгімесін тыңлай келдім. Үйге оралған кезде бар көргенімді ақама айтып бердім.
Астана – әсем қала. Астананың жөні бөлек. Басқа қалалардан ерекшелігі – ондағы зәулім үйлер. Бұрындары ол жерлерде ағаш үйлер болған. Кейін заман дамыған сайын қара үйлер де көріктене бастады. Алайда, тарихи ғимарат жарларына ойылып салынған бейнелер әлі де өз қалыптарын жоймаған. Мен осы жазда әпшеммен бірге Астанаға бардым. «Жүз рет естігенше, бір рет көргенің артық» деген шыныменен рас екен. Астана мен ойлағаннан да өте әдемі екен. Үйге қайтар жолда, әпшем Қызылорда қаласынан молынан дарбыз сатып алды. Естуім бойынша Оңтүстіктің дарбызы ерекше тәтті екен. Жолда әпшемнің әңгімесін тыңлай келдім. Үйге оралған кезде бар көргенімді ақама айтып бердім.
Астана – әсем қала. Астананың жөні бөлек. Басқа қалалардан ерекшелігі – ондағы зәулім үйлер. Бұрындары ол жерлерде ағаш үйлер болған. Кейін заман дамыған сайын қара үйлер де көріктене бастады. Алайда, тарихи ғимарат жарларына ойылып салынған бейнелер әлі де өз қалыптарын жоймаған. Мен осы жазда әпшеммен бірге Астанаға бардым. «Жүз рет естігенше, бір рет көргенің артық» деген шыныменен рас екен. Астана мен ойлағаннан да өте әдемі екен. Үйге қайтар жолда, әпшем Қызылорда қаласынан молынан дарбыз сатып алды. Естуім бойынша Оңтүстіктің дарбызы ерекше тәтті екен. Жолда әпшемнің әңгімесін тыңлай келдім. Үйге оралған кезде бар көргенімді ақама айтып бердім.
Астана – әсем қала. Астананың жөні бөлек. Басқа қалалардан ерекшелігі – ондағы зәулім үйлер. Бұрындары ол жерлерде ағаш үйлер болған. Кейін заман дамыған сайын қара үйлер де көріктене бастады. Алайда, тарихи ғимарат жарларына ойылып салынған бейнелер әлі де өз қалыптарын жоймаған. Мен осы жазда әпшеммен бірге Астанаға бардым. «Жүз рет естігенше, бір рет көргенің артық» деген шыныменен рас екен. Астана мен ойлағаннан да өте әдемі екен. Үйге қайтар жолда, әпшем Қызылорда қаласынан молынан дарбыз сатып алды. Естуім бойынша Оңтүстіктің дарбызы ерекше тәтті екен. Жолда әпшемнің әңгімесін тыңлай келдім. Үйге оралған кезде бар көргенімді ақама айтып бердім.
Астана – әсем қала. Астананың жөні бөлек. Басқа қалалардан ерекшелігі – ондағы зәулім үйлер. Бұрындары ол жерлерде ағаш үйлер болған. Кейін заман дамыған сайын қара үйлер де көріктене бастады. Алайда, тарихи ғимарат жарларына ойылып салынған бейнелер әлі де өз қалыптарын жоймаған. Мен осы жазда әпшеммен бірге Астанаға бардым. «Жүз рет естігенше, бір рет көргенің артық» деген шыныменен рас екен. Астана мен ойлағаннан да өте әдемі екен. Үйге қайтар жолда, әпшем Қызылорда қаласынан молынан дарбыз сатып алды. Естуім бойынша Оңтүстіктің дарбызы ерекше тәтті екен. Жолда әпшемнің әңгімесін тыңлай келдім. Үйге оралған кезде бар көргенімді ақама айтып бердім.
Астана – әсем қала. Астананың жөні бөлек. Басқа қалалардан ерекшелігі – ондағы зәулім үйлер. Бұрындары ол жерлерде ағаш үйлер болған. Кейін заман дамыған сайын қара үйлер де көріктене бастады. Алайда, тарихи ғимарат жарларына ойылып салынған бейнелер әлі де өз қалыптарын жоймаған. Мен осы жазда әпшеммен бірге Астанаға бардым. «Жүз рет естігенше, бір рет көргенің артық» деген шыныменен рас екен. Астана мен ойлағаннан да өте әдемі екен. Үйге қайтар жолда, әпшем Қызылорда қаласынан молынан дарбыз сатып алды. Естуім бойынша Оңтүстіктің дарбызы ерекше тәтті екен. Жолда әпшемнің әңгімесін тыңлай келдім. Үйге оралған кезде бар көргенімді ақама айтып бердім.
Астана – әсем қала. Астананың жөні бөлек. Басқа қалалардан ерекшелігі – ондағы зәулім үйлер. Бұрындары ол жерлерде ағаш үйлер болған. Кейін заман дамыған сайын қара үйлер де көріктене бастады. Алайда, тарихи ғимарат жарларына ойылып салынған бейнелер әлі де өз қалыптарын жоймаған. Мен осы жазда әпшеммен бірге Астанаға бардым. «Жүз рет естігенше, бір рет көргенің артық» деген шыныменен рас екен. Астана мен ойлағаннан да өте әдемі екен. Үйге қайтар жолда, әпшем Қызылорда қаласынан молынан дарбыз сатып алды. Естуім бойынша Оңтүстіктің дарбызы ерекше тәтті екен. Жолда әпшемнің әңгімесін тыңлай келдім. Үйге оралған кезде бар көргенімді ақама айтып бердім.
Астана – әсем қала. Астананың жөні бөлек. Басқа қалалардан ерекшелігі – ондағы зәулім үйлер. Бұрындары ол жерлерде ағаш үйлер болған. Кейін заман дамыған сайын қара үйлер де көріктене бастады. Алайда, тарихи ғимарат жарларына ойылып салынған бейнелер әлі де өз қалыптарын жоймаған. Мен осы жазда әпшеммен бірге Астанаға бардым. «Жүз рет естігенше, бір рет көргенің артық» деген шыныменен рас екен. Астана мен ойлағаннан да өте әдемі екен. Үйге қайтар жолда, әпшем Қызылорда қаласынан молынан дарбыз сатып алды. Естуім бойынша Оңтүстіктің дарбызы ерекше тәтті екен. Жолда әпшемнің әңгімесін тыңлай келдім. Үйге оралған кезде бар көргенімді ақама айтып бердім.
Астана – әсем қала. Астананың жөні бөлек. Басқа қалалардан ерекшелігі – ондағы зәулім үйлер. Бұрындары ол жерлерде ағаш үйлер болған. Кейін заман дамыған сайын қара үйлер де көріктене бастады. Алайда, тарихи ғимарат жарларына ойылып салынған бейнелер әлі де өз қалыптарын жоймаған. Мен осы жазда әпшеммен бірге Астанаға бардым. «Жүз рет естігенше, бір рет көргенің артық» деген шыныменен рас екен. Астана мен ойлағаннан да өте әдемі екен. Үйге қайтар жолда, әпшем Қызылорда қаласынан молынан дарбыз сатып алды. Естуім бойынша Оңтүстіктің дарбызы ерекше тәтті екен. Жолда әпшемнің әңгімесін тыңлай келдім. Үйге оралған кезде бар көргенімді ақама айтып бердім.
| Атауы | Ережесі | Түрі | Мысал |
| Термин сөздер |
|
|
|
| Неологизм |
|
|
|
| Диалект сөздер |
|
|
|
| Атауы | Ережесі | Түрі | Мысал |
| Термин сөздер |
|
|
|
| Неологизм |
|
|
|
| Диалект сөздер |
|
|
|
| Атауы | Ережесі | Түрі | Мысал |
| Термин сөздер |
|
|
|
| Неологизм |
|
|
|
| Диалект сөздер |
|
|
|
| Атауы | Ережесі | Түрі | Мысал |
| Термин сөздер |
|
|
|
| Неологизм |
|
|
|
| Диалект сөздер |
|
|
|
| Атауы | Ережесі | Түрі | Мысал |
| Термин сөздер |
|
|
|
| Неологизм |
|
|
|
| Диалект сөздер |
|
|
|
| Атауы | Ережесі | Түрі | Мысал |
| Термин сөздер |
|
|
|
| Неологизм |
|
|
|
| Диалект сөздер |
|
|
|
| Атауы | Ережесі | Түрі | Мысал |
| Термин сөздер |
|
|
|
| Неологизм |
|
|
|
| Диалект сөздер |
|
|
|
| Атауы | Ережесі | Түрі | Мысал |
| Термин сөздер |
|
|
|
| Неологизм |
|
|
|
| Диалект сөздер |
|
|
|
| Атауы | Ережесі | Түрі | Мысал |
| Термин сөздер |
|
|
|
| Неологизм |
|
|
|
| Диалект сөздер |
|
|
|
| Атауы | Ережесі | Түрі | Мысал |
| Термин сөздер |
|
|
|
| Неологизм |
|
|
|
| Диалект сөздер |
|
|
|
| Атауы | Ережесі | Түрі | Мысал |
| Термин сөздер |
|
|
|
| Неологизм |
|
|
|
| Диалект сөздер |
|
|
|
| Атауы | Ережесі | Түрі | Мысал |
| Термин сөздер |
|
|
|
| Неологизм |
|
|
|
| Диалект сөздер |
|
|
|
Ақас
Кәуміс
Нарқызыл
Шертер
Көкбөрі
Сеу
Шібіт
Кәлтек
Жамбылша
Набес
Тәпсі
Атжол
Шап
Жори
Мұш
Полезное для учителя
* Свидетельство о публикации выдается БЕСПЛАТНО, СРАЗУ же после добавления Вами Вашей работы на сайт