Таби?ат -тіршілікті? к?зі
Ашы? т?рбие са?аты
К?ктем келді.
К?ктем келді, ?андай ?ажап, тамаша,
Жандар едік ойнап ?скен балаша.
?ырда?ы шал?ын ?сем г?лге оранып,
??лпырады, ??лпырады - ау жа?аша.
К?ктем келді, о таби?ат, жер ана
К?зі?ді сал айнала?а, ма?ан да.
?ыс т?ссін, мейлі, к?з т?ссе де б?л к?ктем,
Сайрап т?рар б?лб?лша мені? санамда.
К?ктем, сенсі? тіршілікті? к?ткені,
Сен келген со? жылынар ?ыр б?ктері
Болшы м??гі ж?регімні? шуа?ы,
Сайрап салар к??ілімні? к?ктемі.
К?ктем, к?ктем, ?зі? неткен кербез е?,
Жайнады ?ой, таулар, б?ктер, б?л ?зен.
С?лулы? пен сымбаты?ды ?н ?ылып,
Бел орта?да ойна? салып мен келем.
К?ктемні? шуа?ты к?ні ?андай тамаша?! К?ктеммТаби?ат. тіршіліксі? т?нып т?р?ан!
Сен – к?нсі?!
К?терілген к?ліп ?ырдан.
Сен – к?лсі?! Сен – орман!
Сен – б?ла?сы?!
Адамды с?лулы??а ??ны?тыр?ан!
Таби?ат – адамзатпен бірт?тас д?ние. Таби?ат, Жер-ана, Ту?ан жер, Атамекен - ??ла??а жылы естіліп, шатты? сезімін ?ялататын ?лы ??ымдар. Таби?ат - адамны? бойына ?уат, к??іліне шабыт, сезіміне л?ззат шапа?атын ?ялататын с?лулы? пен ?семдік ?лемі. Таби?ат - адам денсаулы?ыны? са?шысы, жан?а дауа, шипагер. Ертеден ?ал?ан «К?зі?ді ?алдыр – б?ла? к?зін аша ж?р, ізі?ді ?алдыр – жа?сы істен м?ра шаша ж?р, ?зі?ді ?алдыр – ба?ша ?сіріп жаса н?р» деген с?здерде ?мірдегі ?зі?нен кейінгі ?рпа?ы?а ?лмейтін м?ра ?алдыр, сонда «сені? ?олдан к?зін аш?ан б?ла?ы?, жа?сы істері? – шыра?ы?, ал жасыл орман – ??нары? болма?» деп ?сиет ?алдыр?ан. Хал?ымызды? ма?танышы, ?алым ен бірге с?ні кіріп, жа?ар?ан таби?атымызды таза ?стап, аял
Таби?ат дегенді ?алай т?сінесі?дер?
-Таби?ат ! осы бір с?з ж?рекке жылы, к??ілге ?онымды естіледі. Таби?ат с?зінде ?аншама тере? ой, ма?ына, ?ла?атты мол ??ым, т?жырымы ке? ой жатыр деуге болады.
-Таби?ат к?ллі тіршілік атаулыны? ??тты ?оныс –мекені, алтын ?я бесігі, ??т –берекесі. Адам ?шін таби?ат –е? ?асиетті де ?астерлі ??ым.
-Таби?атты ?аза? хал?ыны? бар ?мір – тіршілігі таби?атпен ете?е байланыста. Таби?ат?а аялы ала?ан, жылы ж?рек сезімі, к?зді? ?арашы?ындай ?ам?олы? керек екеніне ерекше м?н берген.
ІІ кезе?:
Ж?мба? шешу. К?ктемде к?гереді,
Жазда ырыс?а б?ленеді.
К?зде пісіп мар?аяды,
?ыста бірден ?артаяды. (Жер)
- Жерді? тіршілік ?шін ?андай пайдасы бар?
-Таби?атты? басты байлы?ы – жер. Жер –бізді? ?азынамыз, байлы?ымыз.
Жер бізді? алтын бесігіміз. Анамызды ?алай жа?сы к?рсек, табиаттымызды да, с?йе білуіміз керек.
* Халы? батыры Бауыржан Момыш?лы «С?лулы? дегенні? тамыры таби?ат » деген. С?лулы? деген таби?атты? к?ркі. Мысалы: г?л ?андай ?, а?дарымыз ше?, а?аштарымыз ше? ??старымыз ше? Осыларды? барлы?ы таби?атты? с?лулы?ын білдіреді. ау - бізді? парызымыз. ?йткені «болаша? біздерден басталады».
Таби?атты ?ор?ау туралы маман болса? не істер еді?дер?
Сынып?а жалпы с?ра?.
«Ту?ан жер таби?атын ?ор?ау керек пе, ?лде жо? па?»
О?ушыларды? пікірін талдау
?орытынды:
?аза?стан Республикасыны? Конституциясында « ?аза?стан Республикасыны? ?рбір азаматы таби?атты ?ор?ау?а ж?не са?тау?а міндетті» делінген.
Ту?ан жерді с?ю –парыз,
С?ю ?шін білу – парыз
?асиетін ??у – парыз,
К?зеті?де т?ру –парыз
Таби?ат?а байланысты ?андай ма?ал-м?тедер білеміз?
К?лді? к?ркі –??ра?, 2. Орман –ел д?улеті,
Тауды? к?ркі – б?ла?. Жер с?улеті.
3. Сулы жер –нулы жер. 4. А?аш ексе? аялап,
Басы?да болар саяба?.
Таби?ат – адамзатпен бірт?тас д?ние. Таби?ат, Жер-ана, Ту?ан жер, Атамекен - ??ла??а жылы естіліп, шатты? сезімін ?ялататын ?лы ??ымдар. Таби?ат - адамны? бойына ?уат, к??іліне шабыт, сезіміне л?ззат шапа?атын ?ялататын с?лулы? пен ?семдік ?лемі. Таби?ат - адам денсаулы?ыны? са?шысы, жан?а дауа, шипагер. Ертеден ?ал?ан «К?зі?ді ?алдыр – б?ла? к?зін аша ж?р, ізі?ді ?алдыр – жа?сы істен м?ра шаша ж?р, ?зі?ді ?алдыр – ба?ша ?сіріп жаса н?р» деген с?здерде ?мірдегі ?зі?нен кейінгі ?рпа?ы?а ?лмейтін м?ра ?алдыр, сонда «сені? ?олдан к?зін аш?ан б?ла?ы?, жа?сы істері? – шыра?ы?, ал жасыл орман – ??нары? болма?» деп ?сиет ?алдыр?ан. Хал?ымызды? ма?танышы, ?алым
Шо?ан У?лиханов та: «Таби?ат пен адам! ?зі?із айты?ызшы, тіршілікте одан ?ажап, олардан ??пия не бар? ?аза?тар киеге ?лкен м?н береді. Таби?атты, кейбір жануарлар мен ??старды, к?шпелі т?рмыс?а ?ажетті заттарды киелі деп ?астерлейді. Осы атал?андарды ??рмет т?ту, ырым - жорасын жасаттыру адам баласына ба?ыт пен байлы?, ??т ?келеді» деп, атап к?рсеткен. Адам – таби?атты? ажырамас б?лігі. Сонды?тан хал?ымызда «Жер-Ана» деген егіз ??ым ?алыптас?ан. Жерді ?з Анасындай, Анасын К?ндей ?астерлеу Ата ?оста?ан салтымыз. «Жер шо?ты?ы – К?кшетау», «Жер жаннаты – Жетісу» деп, бабаларымыз ту?ан жерге, таби?ат?а деген ысты? махаббатын білдірген. Сол кезде-а? ?аза? «Су ішкен ??ды?ы?а т?кірме», «Б?ла? к?рсе?, к?зін аш», - деп, жас ?рпа?ты? бойына таби?атты ?ор?ау?а т?рбиелеген. Сол т?рбие, бабалар сал?ан игі д?ст?р б?гінгі к?ні де жал?асын тауып жатыр. Дегенмен, таби?ат Ана?а б?гінгі к?нні? к?зімен ?арайын болса?, ?орша?ан ортамызды? шынымен де жетімдік тартып отыр?ан т?стары бар. О?ан,?рине, б?гінгі заман ?ажеттілігі, ?мір талабы себеп болып отыр. Елді? ?рлеп, шары?та?аны ?аншалы?ты ма?ызды болса, таби?атты? тазалы?ы да соншалы?ты ма?ызды.