Аналы? та?шаны? ішкі ж?не сырт?ы интерфейсі

Саба?ты? та?ырыбы: Аналы? та?шаны? ішкі ж?не сырт?ы интерфейсі
Саба?ты? ма?саты:
а) бiлiмдiлік: О?ушылар?а ж?йелік блокты? ??рылысы ж?не оларды? ат?аратын ?ызметтері ж?нінде т?сінік беру.
?) дамытушылы?: О?ушыларды? танымды? ж?не шы?армашылы? ?абілеттері мен компьютерлік сауаттылы?тарын жан-жа?ты дамыту, теориялы? білімдерін практикамен ?штастыру.
б) т?рбиелiк: Жауапкершілікке т?рбиелеу ж?не ??ыптылы? пен тияна?тылы??а баулу, а?паратты? м?дениеттеріні? д?рыс ?алыптасуына ы?пал жасау.

Саба?ты? т?рi: Аралас

Саба?ты? ?дiсi: Ауызша, с?ра?-жауап, к?рнекілік ?діс.

Саба?ты? материалды?-техникалы? ??рал-жабды?тары, к?рнекiлiгi: Интерактивный та?та, ДЭЕМ, ж?йелік блок ж?не оны? б?ліктері мен тетікб?лшектері.
Саба? барысы:
1. ?йымдастыру кезе?і:                                             5   минут
•   О?ушылармен с?лемдесу ж?не т?гендеу.
•     Саба??а кірісу.
2. Кіріспе н?с?ау:                                                         20     мин
  а) Саба?ты? та?ырыбы мен ма?сатын хабарлау.
    б) О?ушылар?а жа?а саба?ты т?сіндіру

3. Видеоролик к?рсету 7 мин

4. Ж?йелік блокты ??растыру 5 мин

5. Жа?а та?ырып бойынша с?ра??а жауап беру 6 мин

6. ?орытындылау. 2 мин

Жа?а саба?.
Дербес компьютер – ?мбебап техникалы? ж?йе. Оны? конфигурациясын (негізгі конфигурациясы: ж?йелік блок, монитор, пернета?та) ?ажетінше ?згертуге болады.
Ж?йелік блок негізгі ??рыл?ы болып есептеледі. Оны? ішіндегі ??рыл?ылар ішкі, ал сырттан ?осыл?ан ??рыл?ылар сырт?ы деп аталады.
Ж?йелік блокты? ішкі ??рыл?ылары:

o   Аналы? та?ша
o   Процессор немесе микропроцессор
o   Жедел жады (ОЗУ)
o   ?атты дискідегі м?лімет жина?тауыш o   Алмалы дискілермен ж?мыс істеуге    арнал?ан    диск жетегі
o   СD ж?не DVD дискі жетектері
o   Бейнесызбалы? бейімдеуіш
o   Дыбысты? та?ша
o   Желілік та?ша
o   Енгізу-шы?ару порттары
o   ?оректендіру блогы

Аналы? та?ша – Компьютерде ж?мыс істеу кезінде барлы? малімет аналы? та?ша ар?ылы ??деледі. Аналы? та?ша – б?л компьютерді? барлы? ??рамдас б?ліктері ?осылатын к?рделі к?п ?абатты м?рлік та?ша. Аналы? та?ша мыс ?ткізгіштер- жолдар желісімен ?аптал?ан. Олардын бойымен м?ліметтер та?шада ??растырыл?ан микросхемалар мен компьютерді? бас?а ??рыл?ылары ?осылатын слоттар?а жеткізіледі. ?рбір ??рыл?ы белгілі бір слотка ?осыла алады.

Процессор немесе микропроцессор компьютердегі орталы? м?ліметтер ??деу ??рыл?ысы болып табылады. Процессор микросхема ретінде ?сыныл?ан ж?не оперативті жадымен ?атар аналы? та?шада орналасады. Процессорлар ба?дарламалар ж?мысына ?ажетті есептеулерді орындайды. Процессор не??рлым шапша? болса, компьютерді? ж?мыс істеу жылдамды?ы со??рлым жо?ары болады.
Процессорды? жылдамды?ы мегагерцпен (МГц) немесе гигагерцпен (ГГц) ?лшенетін оны? ыр?а?ты? жиілігімен аны?талады. (2-сурет)

Процессорды? ?стіне радиатор, радиатор?а процессорды сал?ындату?а арнал?ан желдеткіш орнатылады.
Жедел жады (ОЗУ) – немесе Random Access Memory м?ліметтерді ?ыс?а мерзімге са?тау ?шін ?ызмет етеді.

?атты дискідегі м?лімет жина?тауыштар (винчестер, Hard disk Drive (HDD)) – б?л компьютердегі негізгі м?ліметтер ?оймасы. Компьютерді? к?пшілігі ??рамдас т?ра?ты жадымен жабды?тал?ан. Олар?а ?осымша программалар орнатылады, онда файлдар ?зірленеді ж?не ?рт?рлі м?ліметтер са?талады. Винчестерді? сыйымдылы?ы т?рлі компьютерлерде алуан т?рлі болады да, мегабайтпен, гигабайтпен ж?не терабайтпен ?лшенеді. ?азіргі кездегілеріні? сыйымдылы?ы 80-500 Гб, 2 Тб ж?не одан да ?лкен болады.

Алмалы дискілермен ж?мыс істеуге арнал?ан диск жетегі – 3,5-дюймдік дискеттерді о?иды. Б?л дискілер ауыстырылатын тасымалдаушылар болып саналады, оларды? сыйымдылы?ы – 1,44 Мб. Олар?а ?детте кейбір ?осымша ба?дарламаларда (Word сия?ты) ?зірленетін ??жаттар немесе алмалы дискілерден тікелей іске ?осу?а болатын онша ?лкен емес ба?дарламалар жазылады. Компьютерде алмалы дискілерге арнал?ан диск жетегіне «А» ?рпі белгіленеді. (6-сурет) Сыйымдылы?ыны? аз м?лшерлігіне байланысты ?азіргі кезде пайдаланылмайды деуге болады.

СD ж?не DVD дискі жетектері – м?ліметтерді ы?шам дискілерге жазу?а («к?йдіруге», прожиг) ж?не о?у?а м?мкіндік береді. CD ж?не DVD дискілер – ауыспалы тасымалдаушылар. CD дискіге 400 Мб, DVD дискіге 4,7 Гб а?парат сыйяды.
Дискілер бір рет жазылатын (CD-R ж?не DVD-R) ж?не ?айталап жазылатын (CD-RW ж?не DVD-R W) болады.

Бейнесызбалы? бейімдеуіш (видеокарта) – кескіндерді са?тау ?шін ?ана пайдаланылатын меншікті оперативті жадысы бар. «Т?р?ылы?ты жері» бойынша б?л жады к?бінесе бейнежады (videoRAM немесе VRAM) деп аталады. Бейнежады к?лемі не??рлым ?лкен болса, компьютер кескіндер мен бейнероликтерді со??рлым ?лкен ажыратылымды?пен ж?не т?рлі т?стермен бейнелейді.

Дыбысты? та?ша – компьютерге жо?ары сапалы дыбыс тудыру?а ж?не оны компьютерге жазу?а м?мкіндік береді. Дыбысты? та?ша ?сынатын дыбыспен ж?мыс істеуді? ке?ейтілген м?мкіндіктері компьютерлік ойындарда ж?не бас?а ?азіргі заман?ы ба?дарламаларда талап етіледі.
(9-сурет)

Желілік та?ша – компьютерді компьютерлер желісіне ?осу?а м?мкіндік береді. Желілік та?шаларды? бірнеше т?рі бар: Ethernet, token ring ж?не сымсыз желілерге ?атынас ??ру?а арнал?ан та?шалар. Е? танымалдары – Ethernet ж?не сымсыз желілер. (10-сурет)

Енгізу-шы?ару порттары – корпусты? алды??ы немесе арт?ы та?тасында?ы ажырат?ыштар, олар?а ?детте кабель ар?ылы ?р т?рлі ??рыл?ылар ?осылады. Порттар?а ?осу?а болатын ??рыл?ыларды? саны мен т?рі компьютер порттарыны? саны мен т?ріне т?уелді болады.

?оректендіру блогы –220-230 вольтті айнымалы токты т?менгі кернеулі т?ра?ты ток?а айналдырады. Т?рлі-т?сті сымдар (проводтар) кернеу м?лшерлерін ай?ындайды: сары?а +12В, ?ызыл?а+5В, ?ара?а 0.
?) Кіріспе н?с?ауды пысы?тау
?ткен саба?тарды? та?ырыптарына жалпылама т?сіндірме жасап, оны ?айталап пысы?тау. Берілген с?ра?тар?а толы?тай жауап беру.

О?ушылар?а ?ойылатын с?ра?тар:
1 Ж?йелік блокты? ішкі ??рыл?ыларына ?андай ??рыл?ылар жатады?
2 Аналы? та?ша дегеніміз не?

3 Аналы? та?ша?а ?андай ??рыл?ылар жал?анады?
4 Дербес компьютерді? негізгі ??рыл?ыларыны? бірі

5 Дербес компьютерді? ?осымша ??рыл?ыларыны? бірі
6 Процессор немесе Микропроцессор дегеніміз?

7 Винчестор ж?не оны? сыйымдылы?ы?

8 СD ж?не DVD дискі жетектері?

9 Бейнесызбалы? бейімдеуіш жадыны? ата?аратын ?ызметі?

10 Дыбысты? та?ша – дегеніміз?

11 Желілік та?ша?

12 Ж?йелік блокты? енгізу-шы?ару порттарына ?андай ??рыл?ылар жал?анады?

13 Адам мен компьютер арасында?ы ?арым-?атынас?

ІІІ. ??рал-жабды?тарды пайдалана отырып, жатты?у ж?мыстарын к?рсету: 2 мин.

1. ??рал – жабды?тарды пайдалану, ж?мыс орындарын дайындау
2. Ж?йелік блокты ??растыру т?сілдеріні? дайынды?ына назар аудару ж?не ?зіндік ж?мысын ?йымдастыру жолдарын т?сіндіру
3. Техника ?ауіпсіздік ережелерімен таныстыру

V. ?орытынды н?с?ау: 5 мин
А) Саба?ты ?орытындылау
Нені білетін едік: Дербес компьютерді? негізгі ж?не ?осымша ??рыл?ыларын, атап айт?анда негізгі ??рыл?ылар?а монитор, ж?йелік блок, пернета?та, ал ?осымша ??рыл?ыларына тыш?ан, принтер, сканер, колонкалар, джойстик, веб камера ж?не т.б.
Осы саба?та не т?сіндік: Ж?йелік блокты? ??рылысын танып білдік.
Келесіде нені білуіміз ?ажет: Ж?йелік блокты? ішкі т??рыл?ыларын ауыстырып жал?ауды.
Ассоциация ?дісі ар?ылы ж?йелік блок ??рыл?ыларыны? атын жазу.

§   О?ушыларды? ж?мыстарын ?орытындылай отырып, тиімді ж?мыс ?йымдастыр?ан жеке   о?ушыларды атап ?ту.
§   Жіберілген ?ателіктерге   то?талып, ?ажетті н?с?аулар беру.
§   О?ушылар   с?ра?тарына жауап беру.
§   О?ушыларды   ба?алап, ба?аларын   журнал?а т?сіру.

?) ?й тапсырмасы

1. Жа?а саба?ты ?айталау
2. Аналы? та?шаны? ??рыл?ыларын ??растыру
3. Кесте толтыру ж?не ?ыс?аша жазыл?ан конспект мен о?улы? бойынша дайындалулары ?ажет.

О?ушылар?а «Саба??а ?атысты с?ра?тары? бар ма?» –деп пысы?тап, с?ра?тар бар болса – жауап беремін.

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«Аналы? та?шаны? ішкі ж?не сырт?ы интерфейсі »

Сабақтың тақырыбы: Аналық тақшаның ішкі және сыртқы интерфейсі
Сабақтың мақсаты:
а) бiлiмдiлік: Оқушыларға жүйелік блоктың құрылысы және олардың атқаратын қызметтері жөнінде түсінік беру.
ә) дамытушылық: Оқушылардың танымдық және шығармашылық қабілеттері мен компьютерлік сауаттылықтарын жан-жақты дамыту, теориялық білімдерін практикамен ұштастыру.
б) тәрбиелiк: Жауапкершілікке тәрбиелеу және ұқыптылық пен тиянақтылыққа баулу, ақпараттық мәдениеттерінің дұрыс қалыптасуына ықпал жасау.

Сабақтың түрi: Аралас

Сабақтың әдiсi: Ауызша, сұрақ-жауап, көрнекілік әдіс.

Сабақтың материалдық-техникалық құрал-жабдықтары, көрнекiлiгi: Интерактивный тақта, ДЭЕМ, жүйелік блок және оның бөліктері мен тетікбөлшектері.
Сабақ барысы:
1. Ұйымдастыру кезеңі: 5   минут
•   Оқушылармен сәлемдесу және түгендеу.
•     Сабаққа кірісу.
2. Кіріспе нұсқау:    20     мин
  а) Сабақтың тақырыбы мен мақсатын хабарлау.
б) Оқушыларға жаңа сабақты түсіндіру

3. Видеоролик көрсету 7 мин

4. Жүйелік блокты құрастыру 5 мин

5. Жаңа тақырып бойынша сұраққа жауап беру 6 мин

6. Қорытындылау. 2 мин

Жаңа сабақ.
Дербес компьютер – әмбебап техникалық жүйе. Оның конфигурациясын (негізгі конфигурациясы: жүйелік блок, монитор, пернетақта) қажетінше өзгертуге болады.
Жүйелік блок негізгі құрылғы болып есептеледі. Оның ішіндегі құрылғылар ішкі, ал сырттан қосылған құрылғылар сыртқы деп аталады.
Жүйелік блоктың ішкі құрылғылары:

o   Аналық тақша
o   Процессор немесе микропроцессор
o   Жедел жады (ОЗУ)
o   Қатты дискідегі мәлімет жинақтауыш o   Алмалы дискілермен жұмыс істеуге арналған диск жетегі
o   СD және DVD дискі жетектері
o   Бейнесызбалық бейімдеуіш
o   Дыбыстық тақша
o   Желілік тақша
o   Енгізу-шығару порттары
o   Қоректендіру блогы

Аналық тақша – Компьютерде жұмыс істеу кезінде барлық малімет аналық тақша арқылы өңделеді. Аналық тақша – бұл компьютердің барлық құрамдас бөліктері қосылатын күрделі көп қабатты мөрлік тақша. Аналық тақша мыс өткізгіштер- жолдар желісімен қапталған. Олардын бойымен мәліметтер тақшада құрастырылған микросхемалар мен компьютердің басқа құрылғылары қосылатын слоттарға жеткізіледі. Әрбір құрылғы белгілі бір слотка қосыла алады.

Процессор немесе микропроцессор компьютердегі орталық мәліметтер өңдеу құрылғысы болып табылады. Процессор микросхема ретінде ұсынылған және оперативті жадымен қатар аналық тақшада орналасады. Процессорлар бағдарламалар жұмысына қажетті есептеулерді орындайды. Процессор неғұрлым шапшаң болса, компьютердің жұмыс істеу жылдамдығы соғұрлым жоғары болады.
Процессордың жылдамдығы мегагерцпен (МГц) немесе гигагерцпен (ГГц) өлшенетін оның ырғақтық жиілігімен анықталады. (2-сурет)

Процессордың үстіне радиатор, радиаторға процессорды салқындатуға арналған желдеткіш орнатылады.
Жедел жады (ОЗУ) – немесе Random Access Memory мәліметтерді қысқа мерзімге сақтау үшін қызмет етеді.

Қатты дискідегі мәлімет жинақтауыштар (винчестер, Hard disk Drive (HDD)) – бұл компьютердегі негізгі мәліметтер қоймасы. Компьютердің көпшілігі құрамдас тұрақты жадымен жабдықталған. Оларға қосымша программалар орнатылады, онда файлдар әзірленеді және әртүрлі мәліметтер сақталады. Винчестердің сыйымдылығы түрлі компьютерлерде алуан түрлі болады да, мегабайтпен, гигабайтпен және терабайтпен өлшенеді. Қазіргі кездегілерінің сыйымдылығы 80-500 Гб, 2 Тб және одан да үлкен болады.

Алмалы дискілермен жұмыс істеуге арналған диск жетегі – 3,5-дюймдік дискеттерді оқиды. Бұл дискілер ауыстырылатын тасымалдаушылар болып саналады, олардың сыйымдылығы – 1,44 Мб. Оларға әдетте кейбір қосымша бағдарламаларда (Word сияқты) әзірленетін құжаттар немесе алмалы дискілерден тікелей іске қосуға болатын онша үлкен емес бағдарламалар жазылады. Компьютерде алмалы дискілерге арналған диск жетегіне «А» әрпі белгіленеді. (6-сурет) Сыйымдылығының аз мөлшерлігіне байланысты қазіргі кезде пайдаланылмайды деуге болады.

СD және DVD дискі жетектері – мәліметтерді ықшам дискілерге жазуға («күйдіруге», прожиг) және оқуға мүмкіндік береді. CD және DVD дискілер – ауыспалы тасымалдаушылар. CD дискіге 400 Мб, DVD дискіге 4,7 Гб ақпарат сыйяды.
Дискілер бір рет жазылатын (CD-R және DVD-R) және қайталап жазылатын (CD-RW және DVD-R W) болады.

Бейнесызбалық бейімдеуіш (видеокарта) – кескіндерді сақтау үшін ғана пайдаланылатын меншікті оперативті жадысы бар. «Тұрғылықты жері» бойынша бұл жады көбінесе бейнежады (videoRAM немесе VRAM) деп аталады. Бейнежады көлемі неғұрлым үлкен болса, компьютер кескіндер мен бейнероликтерді соғұрлым үлкен ажыратылымдықпен және түрлі түстермен бейнелейді.

Дыбыстық тақша – компьютерге жоғары сапалы дыбыс тудыруға және оны компьютерге жазуға мүмкіндік береді. Дыбыстық тақша ұсынатын дыбыспен жұмыс істеудің кеңейтілген мүмкіндіктері компьютерлік ойындарда және басқа қазіргі заманғы бағдарламаларда талап етіледі.
(9-сурет)

Желілік тақша – компьютерді компьютерлер желісіне қосуға мүмкіндік береді. Желілік тақшалардың бірнеше түрі бар: Ethernet, token ring және сымсыз желілерге қатынас құруға арналған тақшалар. Ең танымалдары – Ethernet және сымсыз желілер. (10-сурет)

Енгізу-шығару порттары – корпустың алдыңғы немесе артқы тақтасындағы ажыратқыштар, оларға әдетте кабель арқылы әр түрлі құрылғылар қосылады. Порттарға қосуға болатын құрылғылардың саны мен түрі компьютер порттарының саны мен түріне тәуелді болады.

Қоректендіру блогы –220-230 вольтті айнымалы токты төменгі кернеулі тұрақты токқа айналдырады. Түрлі-түсті сымдар (проводтар) кернеу мөлшерлерін айқындайды: сарыға +12В, қызылға+5В, қараға 0.
Ә) Кіріспе нұсқауды пысықтау
Өткен сабақтардың тақырыптарына жалпылама түсіндірме жасап, оны қайталап пысықтау. Берілген сұрақтарға толықтай жауап беру.

Оқушыларға қойылатын сұрақтар:
1 Жүйелік блоктың ішкі құрылғыларына қандай құрылғылар жатады?
2 Аналық тақша дегеніміз не?

3 Аналық тақшаға қандай құрылғылар жалғанады?
4 Дербес компьютердің негізгі құрылғыларының бірі

5 Дербес компьютердің қосымша құрылғыларының бірі
6 Процессор немесе Микропроцессор дегеніміз?

7 Винчестор және оның сыйымдылығы?

8 СD және DVD дискі жетектері?

9 Бейнесызбалық бейімдеуіш жадының атақаратын қызметі?

10 Дыбыстық тақша – дегеніміз?

11 Желілік тақша?

12 Жүйелік блоктың енгізу-шығару порттарына қандай құрылғылар жалғанады?

13 Адам мен компьютер арасындағы қарым-қатынас?

ІІІ. Құрал-жабдықтарды пайдалана отырып, жаттығу жұмыстарын көрсету: 2 мин.

1. Құрал – жабдықтарды пайдалану, жұмыс орындарын дайындау
2. Жүйелік блокты құрастыру тәсілдерінің дайындығына назар аудару және өзіндік жұмысын ұйымдастыру жолдарын түсіндіру
3. Техника қауіпсіздік ережелерімен таныстыру

V. Қорытынды нұсқау: 5 мин
А) Сабақты қорытындылау
Нені білетін едік: Дербес компьютердің негізгі және қосымша құрылғыларын, атап айтқанда негізгі құрылғыларға монитор, жүйелік блок, пернетақта, ал қосымша құрылғыларына тышқан, принтер, сканер, колонкалар, джойстик, веб камера және т.б.
Осы сабақта не түсіндік: Жүйелік блоктың құрылысын танып білдік.
Келесіде нені білуіміз қажет: Жүйелік блоктың ішкі тқұрылғыларын ауыстырып жалғауды.
Ассоциация әдісі арқылы жүйелік блок құрылғыларының атын жазу.

   Оқушылардың жұмыстарын қорытындылай отырып, тиімді жұмыс ұйымдастырған жеке оқушыларды атап өту.
   Жіберілген қателіктерге тоқталып, қажетті нұсқаулар беру.
   Оқушылар сұрақтарына жауап беру.
   Оқушыларды бағалап, бағаларын журналға түсіру.

Ә) Үй тапсырмасы

1. Жаңа сабақты қайталау
2. Аналық тақшаның құрылғыларын құрастыру
3. Кесте толтыру және қысқаша жазылған конспект мен оқулық бойынша дайындалулары қажет.

Оқушыларға «Сабаққа қатысты сұрақтарың бар ма?» –деп пысықтап, сұрақтар бар болса – жауап беремін.