Ш?О ?ржар ауданы Ма?аншы ауылы
«Сейфуллин атында?ы орта мектеп-ба?ша»КММ
Келесбаева Айнур Ахметуллаевна
информатика п?ні м??алімі
Саба?ты? та?ырыбы: Алгоритм ж?не визуалды программалау технологиясы
Саба?ты? ма?саты: алгоритм ??ымы жайлы тере? ма?л?мат беру ж?не визуалды программалау технологиясын ме?герту.
О?ушылар білуі тиіс: алгоритм ??ымын, алгоритмні? т?рлерін, ?асиеттерін, программалауды? тілдерін.
О?ушылар ?йренуі тиіс: алгоритм ??руды, блок-сызбаларды ??руды. Визуалды программалауды? технологиясын.
Саба?ты? барысы
I ?йымдастыру кезе?
II ?й тапсырмасы
-
К?рылымды? программалау деген не?
-
Ол ?ашан пайда болды? ?ай кезде ?олданылады?
-
«Жо?арыдан т?менге» ж?не «Т?меннен жо?арыга» программалау ?дістемесін т?сіндірі?дер.
-
Рекурсия» т?сілі ?андай, жа?дайда ?олданылады?
-
Модульдік программалау деген не?
-
Нысан?а багытталган программалау тілі ?андай. ?ызмет ат?арады?
-
Б?лтты технология деген не?
-
Б?лтты технологияны пайдалануды? ?андай тиімді жа?тары бар?
-
Б?лтты технология ма?сатына ?арай неше т?рге б?лінеді?
III Саба?ты? ма?саты мен міндеттерін ?ою
IV Жа?а саба?ты о?ып ?йрену
Негізгі ??ымдар
Алгоритм орындаушысы дегеніміз ??растырыл?ан алгоритмді бас?арушы адам немесе машина.
Программа - алгоритм, ол арнайы программалау тіліне негізделіп жазылады.
Алгоритм орындалуына ?арай бірнеше ?асиеттерге б?лінеді:
-
Алгоритмні? ?зіктілігі.
-
Алгоритмні? аны?тылы?ы.
-
Алгоритмні? н?тижелілігі.
-
Алгоритмні? жалпыламалы?ы.
Алгоритмні? ?зіктілігі - м?нда алгоритм жеке ?адамдардан ??рылады. Орындалу кезінде ?рбір ?адамы аны? ая?тал?ан болу керек. Орындаушы алды??ы ?адамды барып келесі ?адам?а ?те алады.
Алгоритмні? аны?тылы?ы — алгоритмні? ?рбір ?адамы немесе ?рекеті бір м?нді ж?не аны? болу керек.
Алгоритмні? н?тижелілігі — белгіленген ?адамдардан алгоритм н?тиже беру керек.
Алгоритмні? жалпыламалы?ы - алгоритм бір ?ана м?селені емес, барлы? бір типті м?селені шеше алады.
Алторитмні? тілдері:
-
Таби?и тіл - алгоритмді с?з тіркестері ар?ылы ?арапайым тілде жазу (орындаушысы адам).
-
Графикалы? тіл — алгоритмді блок-сызба т?рінде к?р- сету (орындаушысы адам).
-
Алгоритмдік тіл - таби?и тіл ар?ылы берілген ?мірлік с?здер ар?ылы беріледі (орындаушысы адам).
-
Программалау тілі - программа тіліні? ?мірі (орындаушысы компьютер).
Графикалы? алгоритмде ?олданылатын пішін-сызбаларды (блок-сызба) ?арастырайы?:
Алгоритмні? т?рлері
Алгоритмдерді ??рлымына ?арай сызы?ты, тарма?тал?ан, циклдік (?айталан?ан) деп ?шке б?лінеді
Егер орындаушы ?рекеттерді рет-ретімен тізбектей орындап н?тижеге жетсе, онда ол сызы?ты алгоритм деп аталады.
Басы
Дерек енгізу
Есептеуіш
Н?тижені шы?ару
Со?ы
Басы
?ол жу?ыш кранын ашамыз
?олымызды жуамыз
Кранды жабамыз
Со?ы
Егер орындаушы ?рекеттерді шартты тексеру ар?ылы ж?зеге асырса, онда ол тарма?тал?ан алгоритм деп аталады.
Басы
Шарт
1
2
Басы
?ол жу?ыш кранын ашамыз
Су бар ма?
Ия Жо?
Со?ы
?ол
жуамыз
Су беру орталы?ына хабарлаймыз
Кранды жабамыз
Со?ы
Алгоритм орындалу кезінде н?тижеге жету ?шін ?рекеттер бірнеше рет ?айталанатын болса, онда ол циклдік алгоритм (?айталан?ан) деп аталады.
Басы
1
Басы
Суды ашамыз
Кесені бір-бірлеп жуамыз
Жо?
Шарт
Барлы? ыдыс
Ия
Со?ы
Со?ы
Суды жабамыз
Визуалды программалауды? технологиясы
Визуалды программалау к?рнекі ??ралдар ар?ылы ?олданбалы программалар жазылатын программалау саласы. М?ндай жа?дайда программалаушы программа м?тінін тек н?тижесінде не шы?у керектігін к?рсетеді. Программа м?тіні визуалды прототип к?мегімен автоматты
Т?рде ?арастырылады. Визуалды программалау нысан?а ба?ыттал?ан программалау?а негізделеді.
Windows амалды? ж?йесіндегі программалар пайдаланушылар?а (Graphical User Interface) ?здеріні? графикалы? интерфейстерімен таныс. 1991 жылы Стивен Гибсонны? (компьютерлік технологияны? ж?не компьютерлік ?ауіпсіздік бас маманы, программаларды ойлап табушы) программа жазуы бойынша Visual Basic тілі пайда болды. Жа?а шы??ан программа «Microsoft Windows» ж?йесіне деген к?з карастарын ?згертті. Visual Basic тіліні? визуалды интерфейсі ?олданбаларды тез ж?не же?іл ??ру?а м?мкіндік беретін еді. Visual Basic тілі - ?андай тіл? деген с?ра??а жауап іздейтін болса?:
Визуалды программа технологиясы нысан?а ба?ыттал?ан программа ортасында ж?мыс істеуден басталады. Мысалы, визуалды программада пішінге ?асиеттер беру ар?ылы пішінді ??рады. Пішінге нысандарды орналастырып, олар?а ?асиеттер беріп нысандарды визуалдаймыз. Пішін мен о?ан орналас?ан нысандар бірігіп жоба ??рады.
Нысан?а ба?ыттал?ан программалауды? негізгі т?сініктері:
- < >
нысанны? ?асиеті;
-
нысанны? ?дісі;
- < >
нысандар класы.
Нысан ?дістер мен ?асиеттер жиынты?ынан т?рады. Мысалы: к?лікті алатын болса?, оны? т?сі, моделі, н?мірі, жылдамды?ы,к?лемі сия?ты к?птеген ?асиеттері бар.
Нысанны? ?дісі дегеніміз — нысан ат?аратын іс-?рекет.
Транслятор - аудармашы программа. Программа тілін машиналы? тілге ауыстырады. Трансляторлар екі т?рлі болады: интерпретатор ж?не компилятор.
Интерпретатор программа тілін тізбектей машина тіліне аударып, оны? орындалуын ?амтамасыз етеді. Программаны іске ?ос?ан сайын процедураны орындау ?айталана береді. Интерпретаторды? арты?шылы?ы - программаны ?адам бойынша тексеру, ал кемшілігі - орындау жылдамды?ыны? баяулы?ы.
Компилятор - программаны? б?кіл м?тінін машина тіліне аударып, EXE файл т?рінде са?тайды. Са?тал?ан файлды бірнеше рет іске ?осу?а болады. Арты?шылы?ы - программаны? орындау жылдамды?ыны? жо?ары болуы, кемшілігі - ?адамды? тексеруді? болмауы.
V Топты? ж?мыс
I-топ тапсырмасы
Багдаршамнан ?ту мысалына алгоритм ??ры?дар.
II-топ тапсырмасы
К?н райын аны?тау мысалына алгоритм ??ры?дар.
Саба?ты бекіту с?ра?тары.
1. Алгоритм деген не? Оны? ?андай ?ажеттілігі бар?
2. Программалау тілі ?андай ?ызмет ат?арады?
3. Алгоритмні? ?асиеттерін ата?дар.
4. Алгоритм тілдері нешеге б?лінеді?
5. Алгоритм т?рлерін атап, оларга мысал келтірі?дер.
6. Visual Basic тілін кім шы?арды ж?не ол ?андай программа?
7. Visual Basic тіліні? технологиялы? ерекшелігі ?андай?
8. Нысан неден т?рады? Нысанны? ?дісі деген не?
9. Транслятор деген не? Оны? ?андай т?рлері бар?
10. Нысандарды? стандартты жиынтыгын ата?дар.
VI ?ортындылау, ба?алау.
VII ?й тапсырмасы.
§6 Алгоритм ж?не визуалды программалау технологиясы.
Визуалды программа технологиясына мысал келтірі?дер.