Алгоритм типтері (сызы?ты?, тарма?талу ж?не циклдік алгоритмдер)

Класс: 8 Б

П?н: Информатика

Саба?ты? та?ырыбы: Алгоритм типтері (сызы?ты?, тарма?талу ж?не циклдік алгоритмдер)

Саба?ты? ма?саты:

Білімділік – Алгоритм типтері (сызы?ты?, тарма?талу ж?не циклдік алгоритмдер) та?ырыбын т?сіндіре отырып, о?ушыларды к?нделікті ?мірдегі ?рбір іс-  ?рекеттеріні? алгоритімін ??ра білуге ?йрету.

     Дамытушылы? – О?ушыларды? ойлауын, компьютерлік сауаттылы?ы мен іскерлігін,   танымды? ?абілетін, логикалы?  сауаттылы?ын дамыта отырып, оларды?  п?нге  деген ?ызы?ушылы?ын, белсенділігін арттыру.

     Т?рбиелік – о?ушыларды т?ртіптілікке, сабырлылы??а, е?бек с?йгіштікке, ??ыптылы??а  т?рбиелеу.

Саба? т?рі: аралас саба?

Саба? типі: жа?а та?ырыпты т?сіндіру.

Саба?ты? к?рнекілігі: интерактивті та?та, о?улы?тар, д?птерлер, презентация, (к?зге арнал?ан жатты?у),  таратпа карточкалар, смайликтер.

Саба? барысы:

І.?йымдастыру кезе?і.

• о?ушылармен с?лемдесу;
• о?ушыларды т?гендеу;
• топ?а б?лу (Алгоритм, Паскаль);

ІІ.?й ж?мысын тексеру. «Си?ырлы санды?»

ІІІ.Жа?а та?ырыпты т?сіндіру.

Есептерді шешу алгоритміні? к?пт?рлігінен есептеу процесіні? негізгі ?ш т?рін б?ліп алу?а болады:

1. сызы?ты? алгоритм (бірнеше командаларды? тізбектеліп ??рылуы);
2. тарма?тал?ан алгоритм (бір немесе бірнеше командаларды та?дау);
3. циклдік алгоритм (шарттар?а т?уелді немесе берілген шарт орындал?ан?а дейн командаларды? ?айталануы).

М?ндай ??рылымдарды? жина?талып ?олданылуы кез келген алгоритмді практикалы? т?рде орындау?а м?мкіндік береді. Мысалы, екі санны? ?осындысын табу сия?ты ?мірімізде командалар бірінен кейін бірі орындалатын ?те жиі алгоритмдер кездеседі (3-сурет). М?ндай алгоритмдер сызы?ты? деп аталады, б?л жерде командалар  белгілі реттілікпен орындалады.

Командалары бірінен кейін бірі тізбектеле орындалатын алгоритм сызы?ты? алгоритм деп аталады.

?з ?мірі?де мынадай жа?дайлар бірнеше рет бол?ан шы?ар, м?селен, саба? о?у керек, алайда сен компьютердегі ойынды ая?та?ы? келеді. Немесе далада жа?быр жауып т?р, сен серуенге шы?асы? ба, ?лде шы?пайсы? ба? Келтірілген мысалдар бізді? ойымызды? т?жырымын к?рсетеді: кейбір о?и?алар болды ма, жо? па?
Мысал келтірейік: Егер жа?быр басылса, онда ?олшатырды жабу?а болады. Б?л мысалда?ы шарт «жа?быр басылды» болып табылады. Егер шарт «а?и?ат» болса, біз ?олшатырды жабамыз. ?йтпесе, егер шарт «жал?ан» болса, онда ?олшатыр ашы? к?йінде ?алады. 
С?з арасында?ы а?и?ат немесе жал?ан м?ндерін ?абылдайтын «егер» ж?не «онда» с?здері шарт деп аталады. Алгоритмдегі шарттарды жазу ?шін >, <, = сия?ты салыстыру та?балары ?олданылады.

Тарма?тал?ан алгоритм – б?л шарт?а байланысты ?рекеттерді? біріншісін немесе бас?асын орындайтын алгоритм.

Тарма?тал?ан алгоритмді жазуды? екі т?рі бар: толы? ж?не толы? емес. Тарма?тал?ан алгоритмді жазуды? жалпы т?рін ж?не блок-схемасын ?арастырайы?.

Мысалы: Егер < жауын басылса > онда 
?олшатырды жабамыз 
Тарма?талу со?ы

Мысалы:

Егер  жауын басылса онда 
?олшатырды жабу
Бас?аша 
?олшатырды жаппау 
Тарма?талу со?ы 

?орша?ан ортада к?птеген процестер ж?йелі т?рде ретімен бірнеше рет ?айталанып отырады. Мысалы, апта к?ндеріні? ауысуы: д?йсенбі, сейсенбі, с?рсенбі, бейсенбі, ж?ма, сенбі, жексенбі немесе ауа-райыны? маусымды? ауысуы. ?айталану командалары бар алгоритмдер циклдік деп аталады. ?айталану командаларын цикл ??райды, я?ни циклдер бірнеше рет орындалады. 

Циклдік алгоритм – б?л командалары бірнеше рет ?айталанып орындалатын алгоритм.

?айталау саныны? алдын ала белгілі ж?не белгісіз болуына байланысты цикл екі т?рге б?лінеді. ?айталау саныны? алдын ала белгілі циклі арифметикалы? цикл деп, орындалу саны белгісіз цикл командалы? (интерациялы?) цикл деп аталады. Арифметикалы? цикл е? ?арапайым цикл болып табылады ж?не ол практикада жиі ?олданылады. Мысалы, дене шыны?тыру саба?ында сендер ала?ды бірнеше рет айналып ж?гіріп келулері? керек

Арифметикалы? цикл алдын ала шарты бар циклге жатады.
Арифметикалы? циклдік алгоритм мына т?рде орындалады:

• Шарты тексеріледі.
• Егер шарты д?рыс болса, онда циклді? барлы? командалары орындалады.
• Со??ы циклдегі жол?а ?ткен кезде шарт ?айтадан тексеруден ?теді, 1-пункт орындалады.
• Шарт а?и?ат болма?ан жа?дайда, циклді? келесі жолына шартты орындау ?дерісі ж?реді.

IV.Сергіту с?ті. (Бейнеролик ж?не ж?мба?тар)

1. Тапсырмалар.
2. Топты? тапсырма.

І топты? тапсырмасы

1. Екі санны? ?осындысын (c=a+b) табатын формуланы? блок схемасын ??ры?ыздар
2. Егер достарым келсе, онда мен серуенге шы?амын, ?йтпесе шы?паймын

1. 10 саннан б?тін сандар тізбегі берілген, осы сандарды? ішінен 5 санынан ?лкен сандар ?ашан екенін аны?тайтын блок схемасын ??ры?ыздар

ІІ топты? тапсырмасы

1. Екі санны? к?бейтіндісін (c=a*b) табатын формуланы? блок схемасын ??ры?ыздар
2. Егер саба??а дайындалып барсам, онда жа?сы ба?а аламын, ?йтпесе жаман ба?а
3. 10 саннан б?тін сандар тізбегі берілген, осы сандарды? ішінен 6 санынан ?лкен сандар ?ашан екенін аны?тайтын блок схемасын ??ры?ыздар

1. Жеке тапсырма.

Р/с

Алгоритм т?рлері

Ережелері

Мысал келтір

1

3

1. Саба?ты бекіту. «??лыпты аш!» ойыны. (Ойынны? шарты бойынша о?ушылар ??лыпты? кодын табулары тиіс. Ол ?шін ??лыпты? айналасында т?р?ан т?рлі т?сті фигураларда жасырын?ан с?ра?тар?а жауап беріп, информатика п?ніні? негізгі ??ымдарыны? бірін табады. ??лыпты? коды осы с?з болып табылады.)

Тест (компьютерде орындау)

VII. ?й ж?мысы. Алгоритм типтері (сызы?ты?, тарма?талу ж?не циклдік алгоритмдер)

VIIІ. О?ушыларды ба?алау.