Ербулатова Галина Жанатовна учитель информатики, СШ Жамбыла
Саба? та?ырыбы: «Алгоритм ж?не оны? ат?арушылары».
Саба?ты? ма?саты:
Білімділік: О?ушылар?а алгоритм т?сінігі мен оны орындаушылар туралы негізгі т?сініктерін ?алыптастыру.
Дамытушылы?: о?ушыларды? танымды? ж?не шы?армашылы? ?абілеттерін жан-жа?ты дамыту;
Т?рбиелік: о?ушыларды ??ыптылы??а, уа?ытты тиімді пайдалану?а т?рбиелеу.
Саба?та ?олданылатын к?рнекті ??ралдар: Интерактивті та?та, кестелер.
П?наралы? байланыс: ?аза? тілі, ?дебиет, математика
Саба?ты? жоспары:
І. ?йымдастыру.
- О?ушылармен с?лемдесу;
- о?ушыларды т?гендеу;
- топ?а б?лу
- саба?ты бастау?а жа?дай жасау.
ІІ. ?й тапсырмасын с?рау
1.«Лото»ойыны(с?ра?-жауап)
2. С?йкестендіру
3. Ребус шешу
ІІІ. Жа?а та?ырыпты ме?герту
ІV.Саба?ты бекіту
О?улы?пен ж?мыс
Шы?армашылы? тапсырма
V. ?орытындылау
Тест тапсырмасы
VІ Ба?алау
VІІ. ?йге тапсырма
Топты? ережесі
1.Бір-бірімізді ты?даймыз.
2.Уа?ытты ?немдейміз
3.Топ м?шелеріні? пікірімен санасамыз.
ІІ.?й тапсырмасын с?рау
1.«Лото»ойыны(с?ра?-жауап)
1. А?парат дегеніміз не,а?паратпен не істей аламыз? Латынны? «т?сіндіру, баяндау,м?лімет деген ма?ынаны береді.а?паратты са?таймыз,??дейміз,жеткіземіз
2. А?паратты? е? кіші ?лшем бірлігі? Бит
3. Бірінші есептеу машинасын кім ойлап шы?арды? 1642 жылы Блез Паскаль
4. Ал?аш?ы есептеу ??рыл?ысы? Сауса?, т?йіншектер
5. Компьютерлік вирус дегеніміз не? ?здігінен к?беюге ?абілетті за?ымдаушы программа
6. Файлдарды м?ра?аттау деген не? Оларды бір мезгілде сы?а отырып, бір файл?а ?ою
7. 1946ж. ЭЕМ-ні? ж?мыс ат?ару принціпі мен ??рыл?ыларын толы? к?рсеткен ?алым.
Американ математигі Джон Фон Нейман
2.С?йкестендіру
ЭЕМ буындары
Элементтік базасы
І буын,1946 – 1958жж
Болаша?ты? компьютері
ІІ буын, 1958 – 1964жж
Микропроцессорлар
ІІІ буын,1964 – 1972жж
Интегралды сызбалар
ІV буын, 1970 жылдан
Электронды? лампалар
V буын,??ру талаптары
Жартылай ?ткізгіштер, транзисторлар
ІІІ. Жа?а саба?.
«Алгоритм» ??ымы информатикада а?парат сия?ты іргелі ??ымдар ?атарына жатады. Алгоритм атауы ата?ты араб математигі ?бу Жафар М?хаммед ибн М?са ?л-Хорезми ( 763-850 ж.ж) есіміні? латынша Algorithmi (Алгоритми) болып жазылуына шы??ан. Ол санауды? онды? ж?йесінде к?п орынды сандар мен арифметикалы? амалдарды? орындалу ережесін ?сын?ан. Б?л ережелер ?осынды мен к?бейтіндіні табу?а арнал?ан амалдарды орындау?а ?ажетті тізбектен ??рыл?ан. Сол ереже осы к?нге дейін ?олданылып келеді.
Ту?аннан бастап баланы т?рбиелеу, оларды ?рт?рлi ережелердi са?тауды, ерте?гiсiн жуыну, киiну, шешiну, тама? iшу, саба??а бару, жолдан ?ту.т.б. ме?герудi ж?не ?ата? орындауды талап етемiз. Одан ?рi бала-ба?шада ж?не мектепте т?рбиеленудi? к?н т?ртiбi болады. Оларды о?ыту белгiлi ретпен ?тедi. Ал барлы? м?мкiн болатын ойындар ереже бойынша ?йымдастырылады. Демек кез-келген iс-?рекеттер аны?тал?ан жарлы? бойынша ж?зеге асады, я?ни аны?тал?ан алгоритм бойынша орындалады.
Адам жас кезiнен бастап к?нделiктi ?мiрде алгоритмдi ме?гередi ж?не орындайды. Я?ни, алгоритм дегеніміз – жеке ?адамдардан т?ратын, реттелген н?с?аулар тізбегі
Алгоритм дегеніміз – іс ?рекетті? рет-ретімен орындалуы. Кез-келген есепті ?арапайым амалдарды тізбектей орындау ар?ылы шы?ару?а болады. Алгоритімді компьютерде орындау ?шін оны программа т?рінде жазып шы?у керек.
Программа компьютерге т?сінікті командалардан т?рады. Осы командалар тізбе орындау со?ында есепті? н?тижесі шы?ады. Командалар тізбегін – программа ?арастыру?а болады. Команда бір ?ана ?арапайым амалды орындау ?шін берілген б?йры? ретінде ?абылданады. Командалар: арифметикалы? немесе логикалы? амал; а?парат тасымалдау командасы; берілген сандарды салыстыру командасы; берілген сандарды салыстыру командасы; н?тижені экран?а, ?а?аз басып шы?ару командасы; келесі команда?а к?шу т?ртібін орындау; т.б. болып б?лінеді.
Ат?арушы т?сінігі
Алгоритм ат?арушысыны? р?лін адам немесе автоматтандырыл?ан ??рыл?ы: компьютер, робот ж?не т.б. орындайды.
Жалпы ал?анда, ?мірімізді? барлы?ы алгоритм тізбектерінен т?рады десек те болады.
Алгоритм орындалу барысында ат?арушы ?андай инструкция келесі орындалу керектігін біледі. Ат?арушы орындай алатын командаларды? жиынын ат?арушы командалар ж?йесі деп атаймыз.
Сонымен, алгоритм ат?арушысы алдын-ала ?ойыл?ан ?рекеттерді орындап, н?тижеге жететін адам, компьютер немесе техника болуы м?мкін. Егер есепті шешу ?шін техникалы? ??ралдар пайдаланылса, орындалатын ?рекеттер тізбегі на?ты ж?не т?сінікті болу керек. ?аншалы?ты ?рекеттер т?сінікті де, на?ты болса, соншалы?ты н?тижеге жету тез ж?не д?рыс болады.
Алгоритм дегеніміз іc-?рекетті? рет-ретімен орындалуы.
Алгоритмдегі кез келген іс-?рекет б ? й р ы ? деп аталады.
Алгоритмді ж?зеге асырушыны о р ы н д а у ш ы деп атаймыз.
Алгоритмні? негізгі ?асиеттері :
- Т?сініктілік – алгоритмді ат?арушысы оны ?алай орындайтынын білуі керек.
- Дискреттілік– алгоритм на?ты ?ректтерден т?рады, келесі ?адамы белгілі т?ртіппен ж?зеге асады.
- Аны?тылы? – алгоритмні? ?рбір ережесі аны?, ма?ыналы болу керек.
- Н?тижелілік – орындалатын ?адамдарды? со?ында алгоритм н?тижеге жетуі керек.
- Жалпылы? – ?андай да алгоритмді т?рлі бастап?ы м?ліметтермен бірнеше рет ?олдану?а болады.
Мысалы: Студент болу ?шін:
1. Мектепті т?м?мдау
2. ?БТ-дан ?ту
3. ??жаттарды тиісті жерге ?ткізу
4. Конкурстан ?ту
5. Та?да?ан маманды?ы бойынша о?иты
жо?ар?ы о?у орнын аны?тау
