А?паратты сы?у. А?паратты ?ор?ау. Вирустар?а ?арсы программалар.

Тақырыбы:

Ақпаратты сығу. Ақпаратты қорғау.

Вирустарқа қарсы программалар.

Сабақтың мақсаты: а) компьютерлік ақпаратты қорғау, ДК-ді қорғау

ерекшеліктері. Оқушыларды компьютерлік вирустар түрлерімен

және олардан қорғану әдістерімен таныстыру.

Компьютерлік вирус, Антивирустық құралдар

туралы білімдерін қалыптастыру.

ә) жан-жақты болуға, өз бетімен жұмыс істеуге

тәрбиелеу.

б) оқушылардың есте сақтау және зейіндік

қабілеттерін дамыту, пәнге деген қызығушылығын арттыру

Сабақтың түрі: практикум элементтерінің көмегімен десонстрациялау, баяндау

арқылы түсіндіру.

Сабақтың көрнекілігі: компьютерлер, интерактивті тақта, электронды оқулық .

Сабақтың өту барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі

ІІ. Үйге берілген тапсырманы тексеру.

1. Файлдың нақты аты бойынша іздеу қалай іске асады?

2. Файлдың атын ұмытып қалған жағдайда қалай іздейміз?

3. Файлдың құрылған күні бойынша іздеу қалай орындалады?

4. Файлды өлшемі бойынша қалай іздейміз?

5. Күнді және уақытты баптау қалайіске асады?

6. Жұмыс орнының түрін (фонын) өзгерту үшін қандай әрекеттерді орындаймыз?

7. Тышқанның оң жақ батырмасын негізгі батырма ету, яғни сол қолға ыңғайлы ету үшін қандай әрекеттерді орындаймыз?

ІІІ. Жаңа тақырыпты түсіндіру.

Компьютерлік вирустардан қорғау

Қазіргі уақытта компьютерге кез келген операциялық жүйеден жұғатын және желілер арқылы таралатын көптеген вирустар белгілі. Компьютерік программаларға қатысты «вирус» атауы өздігінен көбею қабілетіне ие белгілері бойынша биология пәнінен белгілі.

Компьютерлік вирус -өздігінен көбеюге қабілетті арнайы программалар, ол компьютер жадысында сақталатын программалар мен файлдарды құртуы, жоюы және компьютерді істен шығаруы мүмкін.

Мекендеу ортасына қарай вирустарды былай бөлуге болады:

Вирустардан қорғану үшін компьютерге орнатып және оны оқтын-оқтын жаңалауды қажет ететін вирусқа қарсы арнайы программалар пайдаланылады. Вирусқа қарсы программалардың жұмысы файлдар мен программалардағы вирустарды жою және диагностикадан тұрады.

Қазіргі кезде вирусқа қарсы программаларды төмендегідей бірнеше түрге бөлуге болады.

Ең танымал доктор программалар: Norton Anti Virus, Doctor Web, Kaspersky antivirus жатады. Өте қуатты полифаг – сканер И.Данилов құрған Dr.Web болып табылады. Жалпыға әйгілі полифаг Е.Касперский Kaspersky Аnti-virus программасы вирусқа қарсы сенімді программа.

Ревизор-программалардың бірі - Д.Мостов дайындаған ADif программасы.

Компьютерлік вирустармен күресу үшін вирусқа қарсы (антивирустық) программаларды тұрақты жаңалап тұру қажет. ADif32 диск ревизоры сіздің дискіңіздегі ақпараттардың тұтастығын және сақталуын бақылауға, вируыстарды қорғауға арналған құрал.

Компьютерлік вирустармен күресу үшін вирусқа қарсы программаларды тұрақты жаңалап тұру керек.

Файлдарды архивтеу

Резервтік (Қорда сақталатын) көшірмені құру үшін немесе компьютерлік желілер арқылы жылдам беру үшін файлдар архиватор деп аталатын арнайы программалардың көмегімен архивтеледі. Программалар-архиваторлар бір немесе бірнеше файлдың орнына бір архивтік файл қрады. Архивтеу компьютер жадында орынды үнемдеуге ғана емес, сонымен қатар ақпараттарды сенімді сақтау үшін де қажет.

Файлды архивтік файлға жазу процесі архивтеу (буып-түю, сығу), ал файлды архивтен алу-архивтен шығару деп аталады. Буып-түйілген (сығылған) файл архив деп аталады.

Ақпараттар көлемі кішірейетін, ал ақпарат саны сол қалпында қалатын әр түрлі архивтеу алгоритмдері бар. Мәтіндік және графикалық файлдар жақсы сығылады, ал іс жүзінде архивтер файлы сығылмайды.

Кейбір архиваторлар архивтегі файлдарды бұрынғы қалпына келтіру үшін архиватор-программаны қажет етпейтінімен өзгешеленетін, архивтерден арнайы программасыз өзі шығаратын архивтерді құра алады.

Программашылар көптеген әртүрлі архиваторларды құрды, олардың ішіндегі кеңінен тарағаны WinRar және Winzip, сол сияқты Windows операциялық жүйесіне деректерді архивтеу қызметші пронраммасы кіреді. Архиваторды таңдағанда олардың әмбебаптығы және сенімділігі басшылыққа алынады, бірақ, әрине, оның негізгі параметрлерін-сығу сапасы және жылдамдығын ұмытпаған жөн.

Архивтерді құру және оларды басқарудың бірден-бір кеңінен тараған әйгілі құралына, орыс тіліне толығымен көшірілген архиватор WinRar жатады.

WinRar RAR және ZIP архивтермен жұмыс жасауға мүмкіндік береді, жоғары нәтижелі деректерді сығу алгоритмін пайдаланады, көптомдық және архивтен өзі шығаратын архивтерді құрады және т.с.с.

Көптомдық архивтер-бірнеше бөліктен тұратын аръхивтер. Жалпы томдар үлкен архивті бірнеше дискетада немесе басқа сменалық тасушыда сақтау үшін пайдаланылады.

Windows үшін WinZip программасы архивтік файлдармен жұмыс істеуге мүмкіндік беретін кең тараған архиватор болып табылады.

ІV. Ой толғаныс (қорытынды)

1. тапсырма: (бос орынды толықтыр)

Компьютерлік вирус -өздігінен ________ қабілетті арнайы ______________, ол компьютер _____________сақталатын программалар мен файлдарды _________, _________және компьютерді _______________ мүмкін.

Компьютерлік вирустармен күресу үшін ______________________________ программаларды тұрақты __________тұру қажет.

Практикалық жұмыс.

5-тапсырма, 51-бет

6-тапсырма, 53-бет

V. Сабақты бекіту.

1. Компьютерлік вирус деген не?

2. Вирустар қайдан пайда болады?

3. Вирустың пайда болуының негізгі белгілерін атаңыз.

4. Антивирустық программалардың негізгі типтерін ата.

5. Антивирустық программа дегеніміз не? Ол неге қарсы арналған? (не үшін керек?)

6. Антивирустық программалардың негізгі типтерін атаңдар.

7. Ақпаратты компьютерлік вирустардың қорғау шараларын атап шығыңдар.

8. Ақпаратты сығу дегеніміз не?

9. Файлдарда архивтеу не үшін қолданылады?

10. Архивтік файл дегеніміз не?

11. Қандай архивтер көп томды деп аталады?

12. Архивтен алу дегеніміз не?

VI. Үйге тапсырма беру: §13 Компьютерлік вирустардан қорғау.

§14 Файлдарды архивтеу

VIІ. Оқушыларды бағалау.