?ткен саба?ты ?айталау. ?тілген та?ырып бойынша с?ра?тар ?ою:
Информатика дегеніміз не? Информатика нені зерттейді?
А?паратты? ?андай т?рлері бар?
Жа?а саба?.
Егер а?парат толы?, объективті, жа?а, пайдалы ?рі на?ты болса, ол біз ?шін ба?алы болады.
Е? к?рделі м?селе – а?паратты саны жа?ынан ба?алау, я?ни ?лшеу м?селесі. А?паратты техника жа?ынан ?лшеуге болады. Техникада са?талатын, ??делетін немесе жіберілетін та?балар, символдар тізбегі а?парат деп аталады.
Хабарды? а?паратты? к?лемі деп – хабарды? ?зынды?ын, я?ни хабарды жазу ?шін пайдаланыл?ан символдар санын атайды. Есептеуіш техникада хабарды? е? кіші ?лшемі бір екілік разряд?а немесе 1 битке те? болады. А?паратты ?лшеу бірлігі 1 битке те?. Одан ?олайыра? ?лшем бірлігі – сегіз екілік разрядты? жиынты?ы – 1 байт, ол символдарды кодтауда жиі ?олданылады.
1 байт = 8 бит
1Кбайт (килобайт)= 1024 байт≈1000 байт
1 Мбайт (мегабайт)=1024 Кбайт≈1(миллион байт)
1Гбайт (гигабайт)= 1024Мбайт≈1(миллиард байт)
Мысалы, о?улы?та 200 – дей бет бар, бір бетте 38 жол, ал жолда 68 символ бар делік, егер м?нда сурет жо? деп есептесек, онда кітапта 200х38х68=440800 символ бол?аны, я?ни 440800 байт немесе 441Кбайт а?парат бар.
А?паратты? жеткізілу жылдамды?ы бар. Мысалы, бит/сек, байт/сек, Кбайт-сек, Мбайт/сек, Гбайт/сек.
Д?ние ж?зінде а?парат к?лемі ?р он жылда екі есе ?сіп отырады.
№4 тапсырма: Кітапта 290 бет бар, бір бетте 39 жол, ?р жолда 67 символ бар. Б?л кітапты? сыйымдылы?ы 1,44 Мбайт дискіге сый?ызу?а бола ма?
Шешуі:
Бір бетті? а?паратты? к?лемі
39Ч67 = 2613 символ = 2613 байт
Кітапты? а?паратты? к?лемі
2613Ч290 = 757770 байт = 757770 : 1024 =740 Кбайт
740 : 1024 =0,722 Мбайт
0,722 < 1,44 Жауабы: кітапты бір дискетке сый?ызу?а болады.
Просмотр содержимого документа
«А?паратты? к?лемі ж?не оны? ?лшем бірліктері»
САБАҚ ЖОСПАРЫ
«Бекітемін»
5 «В»
5 «Г»
1.10.2015
3.10.2015
________________
Оқу ісінің меңгерушісі
«__1__» __10___2015 ж
Пән аты: Информатика
Сабақтың тақырыбы: Ақпараттың көлемі және оның өлшем бірліктері.
Сабақтың мақсаты:
Оқушыларды ақпарат түсінігіне адамның және техникалық көзқарасы бойынша қандай мән берілетінімен таныстыру;
Хабарлардың ақпараттық көлемін есептеуге үйрету;
Ақпарат өлшемдерімен жұмыс жасауға дағдыландыру.
Сабақтың түрі:аралас
Көрнекілік құралдар:оқулық
Сабақтың барысы:
Ұйымдастыру. Оқушылардың сабаққа қатысын бағалау.
Өткен сабақты қайталау. Өтілген тақырып бойынша сұрақтар қою:
Информатика дегеніміз не? Информатика нені зерттейді?
Ақпараттың қандай түрлері бар?
Жаңа сабақ.
Егер ақпарат толық, объективті, жаңа, пайдалы әрі нақты болса, ол біз үшін бағалы болады.
Ең күрделі мәселе – ақпаратты саны жағынан бағалау, яғни өлшеу мәселесі. Ақпаратты техника жағынан өлшеуге болады. Техникада сақталатын, өңделетін немесе жіберілетін таңбалар, символдар тізбегі ақпарат деп аталады.
Хабардың ақпараттық көлемі деп – хабардың ұзындығын, яғни хабарды жазу үшін пайдаланылған символдар санын атайды. Есептеуіш техникада хабардың ең кіші өлшемі бір екілік разрядқа немесе 1 битке тең болады. Ақпаратты өлшеу бірлігі 1 битке тең. Одан қолайырақ өлшем бірлігі – сегіз екілік разрядтың жиынтығы – 1 байт, ол символдарды кодтауда жиі қолданылады.
1 байт = 8 бит
1Кбайт (килобайт)= 1024 байт≈1000 байт
1 Мбайт (мегабайт)=1024 Кбайт≈1(миллион байт)
1Гбайт (гигабайт)= 1024Мбайт≈1(миллиард байт)
Мысалы, оқулықта 200 – дей бет бар, бір бетте 38 жол, ал жолда 68 символ бар делік, егер мұнда сурет жоқ деп есептесек, онда кітапта 200х38х68=440800 символ болғаны, яғни 440800 байт немесе 441Кбайт ақпарат бар.
Ақпараттың жеткізілу жылдамдығы бар. Мысалы, бит/сек, байт/сек, Кбайт-сек, Мбайт/сек, Гбайт/сек.
Дүние жүзінде ақпарат көлемі әр он жылда екі есе өсіп отырады.
№4 тапсырма: Кітапта 290 бет бар, бір бетте 39 жол, әр жолда 67 символ бар. Бұл кітаптың сыйымдылығы 1,44 Мбайт дискіге сыйғызуға бола ма?
Шешуі:
Бір беттің ақпараттық көлемі
39Ч67 = 2613 символ = 2613 байт
Кітаптың ақпараттық көлемі
2613Ч290 = 757770 байт = 757770 : 1024 =740 Кбайт
740 : 1024 =0,722 Мбайт
0,722 Жауабы: кітапты бір дискетке сыйғызуға болады.
№5 тапсырма:Мәтінді оқу жылдамдығын және сөйлеу жылдамдығын анықтаң. Оны бит/сек, байт/сек, Кбайт/сек түрінде көрсетіңдер.
Ол үшін оқушыларға екі-екіден жұмыс істеу ұсынылады.
Шешуі:
Минутына 1140 символ оқыса, онда
Секунтына 1140 : 60 = 19 символ
19 байт
19 х 8 = 152 бит
19 : 1024 = 0,0185 Кбайт
Жауабы: 19 байт, 152 бит, 0,185 Кбайт
Сабақты қорытындылау. Оқушылардың білімін тексеру үшін пысықтау сұрақтары қойылып, сабаққа қатысқан оқушыларды бағалау.
V. Үйге тапсырма:Өтілген тақырыпты оқып келу және өздері қолданып жүрген 2,3 оқулықтың неше өлшемді ақпарат екенін анықтап келу.
