Паскалдан жиі ?олданыста?ы та?ырыпты? есептер

Паскалдан жиі ?олданыста?ы та?ырыпты? есептер

Тлеубаева Г?лмира ?айролла?ызы

информатика п?ніні? м??алімі

Паскалдан жиі ?олданыста?ы та?ырыпты? есептер. Барл?ы 40 есеп ж?не барлы? есепті? паскаль тіліндегі шешуілері берілген.

№1 Кез келген екі ?лшемді массивті? е? ?лкен элементін табу программасын к?р.

Program m1;
Var A:array [1.100,1.100] of integer;
n,m,i,j,max:integer;
Begin
Writeln(‘массив элементiн енгiз’);
readln(n,m);
randomize;
For i:=1 to n do
for j:=1 to m do
A [i,j]:=-25+random(100);
For i:=1 to n do Begin
writeln;
For j:=1 to m do
write (A[i,j]:4); end;
max:=A[1,1];
For i:=1 to n do
For j:=1 to n do
if A[i,j]>max then max:=A[i,j];
writeln;
writeln (‘max=’,max:5);
readln
end.

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«Паскалдан жиі ?олданыста?ы та?ырыпты? есептер »

Паскалдан жиі қолданыстағы тақырыптық есептер

Тлеубаева Гүлмира Қайроллақызы

информатика пәнінің мұғалімі

Паскалдан жиі қолданыстағы тақырыптық есептер. Барлғы 40 есеп және барлық есептің паскаль тіліндегі шешуілері берілген.

№1 Кез келген екі өлшемді массивтің ең үлкен элементін табу программасын кұр.

Program m1;
Var A:array [1..100,1..100] of integer;
n,m,i,j,max:integer;
Begin
Writeln(‘массив элементiн енгiз’);
readln(n,m);
randomize;
For i:=1 to n do
for j:=1 to m do
A [i,j]:=-25+random(100);
For i:=1 to n do Begin
writeln;
For j:=1 to m do
write (A[i,j]:4); end;
max:=A[1,1];
For i:=1 to n do
For j:=1 to n do
if A[i,j]max then max:=A[i,j];
writeln;
writeln (‘max=’,max:5);
readln
end.

№2 Кез келген екі өлшемді массивтегі оң элементер санын табу программасын құру

№3 Кез келген екі өлшемді массивтің ең кіші элементінің жол номері мен баған номерін табу программасын құру.

Program m3;
Var A:array [1..100,1..100] of integer;
n,m,i,j,min,k,l:integer;
Begin
Writeln(‘massiv olshemderin engiz’);
Writeln(‘jol olshemin engiz’);
readln(n);
Writeln(‘bagan olshemin engiz’);
readln(m);
randomize;
For i:=1 to n do
for j:=1 to m do
A [i,j]:=-25+random(100);
For i:=1 to n do Begin
writeln;
For j:=1 to m do
write (A[i,j]:4);
end;
min:=A[1,1];
For i:=1 to n do begin
For j:=1 to n do
if A[i,j]writeln;
writeln (‘min=’,min:5, ‘ jol=’,k,’ bagan=’,l);
readln
end.

№4 Кез келген екі өлшемді массивтің теріс элементтерінің көбейтіндісін табу программасын құр.

Program E4;
Var A: array [1..100, 1..100] of integer;
i,n,m,j,k:integer;
begin
randomize;
Writeln(‘massiv olshemderin engiz’);
Writeln(‘jol olshemin engiz’);
readln(n);
Writeln(‘bagan olshemin engiz’);
readln(m);
for i:=1 to n do
For j:=1 to m do
A[i,j]:=-5+random(10);
For i:=1 to n do begin
writeln;
for j:=1 to m do
write (A[i,j]:5); end;
k:=1;
for i:=1 to n do
for j:=1 to m do
if A[i,j]writeln;
writeln(‘teris elementter kobeitindisi=’,k);
Readln
end.
№5 Кез келген сөзді енгізгенде , сол сөзді кері ретпен шығаратын программа құр

Program E5;
var x,d,a:string;
i,k:integer;
Begin
Writeln(‘soz engiz’);
Readln(x);
for i:=length(x) downto 1 do
write( copy(x,i,1));
Readln
end.

№6 Үш санның арифметикал қ ортасын табатын программаны құр.

program esep;
var x,y,z,S:real;
begin
writeln(‘x,y,z engiz’);
readln (x,y,z);
S:=(x+y+z)/3;
writeln(‘S=’,S:2:4);
readln;
end.
№7 Кез келген екі өлшемді массивтің әрбір бағанындағы оң элементтердің қосындысын тап, бір өлшемді массив құр

var s,n,i,j:integer;
a:array[1..100,1..100] of integer;
b:array[1..100] of integer;
begin
writeln;
randomize;
writeln (‘massiv olshemin engiz’);
readln(n);
for i:=1 to n do
for j:=1 to n do
a[i,j]:=-20+random(100);
for i:=1 to n do begin
writeln;
for j:=1 to n do
write(a[i,j]:5);
end;
for j:=1 to n do
begin
s:=0;
for i:=1 to n do
if 0end;
end;
writeln;
writeln;
for j:=1 to n do
write (b[j]:5);
readln
end.
№8. Бір өлшемді массивтің элементтерінің қосындысын табатын программа құру;

Program m8;
uses crt;
var i,n:integer; sum:real;
a: array [1..100] of integer;
begin
Randomize;
Writeln(‘массив элементин енгиз’);
readln(n);
for i:=1 to n do
a[i]:=-25+random(100);
for i:=1 to n do
write(a[i]:5);
sum:=0;
for i:=1 to n do
sum:=sum+a[i];
writeln(”);
writeln(‘сандардын косындысы=’,sum:6:2);
readln
end.
№9 Кез келген екі өлшемді массивтің ең үлкен элементін табу программасын кұр.

Program m9;
Var A:array [1..100,1..100] of integer;
n,m,i,j,max:integer;
Begin
Writeln(‘массив элементiн енгiз’);
readln(n,m);
randomize;
For i:=1 to n do
for j:=1 to m do
A [i,j]:=-25+random(100);
For i:=1 to n do Begin
writeln;
For j:=1 to m do
write (A[i,j]:4); end;
max:=A[1,1];
For i:=1 to n do
For j:=1 to n do
if A[i,j]max then max:=A[i,j];
writeln;
writeln (‘max=’,max:5);
readln
end.

№10 Кез келген екі өлшемді массивтің ең кіші элементінің жол номері мен баған номерін табу программасын құру.

Program m3;
Var A:array [1..100,1..100] of integer;
n,m,i,j,min,k,l:integer;
Begin
Writeln(‘massiv olshemderin engiz’);
Writeln(‘jol olshemin engiz’);
readln(n);
Writeln(‘bagan olshemin engiz’);
readln(m);
randomize;
For i:=1 to n do
for j:=1 to m do
A [i,j]:=-25+random(100);
For i:=1 to n do Begin
writeln;
For j:=1 to m do
write (A[i,j]:4); end;
min:=A[1,1];
For i:=1 to n do begin
For j:=1 to n do
if A[i,j]writeln;
writeln (‘min=’,min:5, ‘ jol=’,k,’ bagan=’,l);
readln
end.

№11 Кез келген екі өлшемді массивтің ең үлкен элементінің жол номері мен баған номерін табу программасын құру.

Program m11;
Var A:array [1..100,1..100] of integer;
n,m,i,j,max,k,l:integer;
Begin
Writeln(‘massiv olshemderin engiz’);
Writeln(‘jol olshemin engiz’);
readln(n);
Writeln(‘bagan olshemin engiz’);
readln(m);
randomize;
For i:=1 to n do
for j:=1 to m do
A [i,j]:=-25+random(100);
For i:=1 to n do Begin
writeln;
For j:=1 to m do
write (A[i,j]:4); end;
max:=A[1,1];
For i:=1 to n do begin
For j:=1 to n do
if A[i,j]max then begin max:=A[i,j]; k:=i;l:=j; end;end;
writeln;
writeln (‘max=’,max:5, ‘ jol=’,k,’ bagan=’,l);
readln
end.

№12. Кез – келген бір өлшемді массивтің ең үлкен элементінің индексін табу программасын құру;

program m8;
uses crt;
var k,i,n,max:integer;
a: array [1..100] of integer;
begin
Randomize;
Writeln(‘массив элементин енгиз’);
readln(n);
for i:=1 to n do
a[i]:=-20+random(100);
for i:=1 to n do
write(a[i]:5);
max:=a[1];
for i:=1 to n do
if a[i]max then begin max:=a[i];k:=i; end;
writeln(”);
writeln(‘ индекси ‘,k);
readln
end.

№13 Енгізілген сөздегі барлық «а» әріптерін «о» -ға ауыстыру программасын құру,

Program e13;
uses crt;
var s:string;
procedure changechar(var s:string);
var n:byte; begin
n:=0;
while pos (‘a’,s)0 do begin n:=n+1; S[pos('a',s)]:=’o'; end;
end;
begin
writeln;
write(‘s=’);
readln(s);
changechar(s);
writeln(‘ а-ны о-га ауыстыргандагы нәтиже: ‘,s);
readln
end.

№14 Енгізілген сөздегі барлық “л” әріптерін санайтын программа құр
Program E14;
var x,d,a:string;
i,k:integer;
Begin
Writeln(‘soz engiz’);
Readln(x);
k:=0;
for I:=1 to length(x) do
Begin
d:=copy(x,i,1);
if d=’L’ then k:=k+1;
end;
Writeln ( ‘kezdesetin L cani=’, k);
Readln
end.

№15 Кез келген екі өлшемді массивтегі теріс элементер санын табу және оларды 0-ге ауыстыру программасын құру

Program E15;
Var A: array [1..100, 1..100] of integer;
i,n,m,j,k:integer;
begin
randomize;
writeln(‘massiv olhemin engiz’);
Readln(n,m);
For i:=1 to n do
For j:=1 to m do
A[i,j]:=-25+random(100);
For i:=1 to n do begin
writeln;
for j:=1 to m do
write (A[i,j]:5); end;
k:=0;
for i:=1 to n do
for j:=1 to m do
if A[i,j]writeln;
writeln(‘терис элементтер саны=’,k);
For i:=1 to n do begin
writeln;
for j:=1 to m do
write (A[i,j]:5); end;
Readln
end.

№16 Кез келген екі өлшемді массивтегі оң элементер санын табу және оларды 0-ге ауыстыру программасын құру

Program E2;
Var A: array [1..100, 1..100] of integer;
i,n,m,j,k:integer;
begin
randomize;
writeln(‘massiv olhemin engiz’);
Readln(n,m);
For i:=1 to n do
For j:=1 to m do
A[i,j]:=-25+random(100);
For i:=1 to n do begin
writeln;
for j:=1 to m do
write (A[i,j]:5); end;
k:=0;
for i:=1 to n do
for j:=1 to m do
if A[i,j]0 then begin A[i,j]:=0; k:=k+1; end;
writeln;
writeln(‘он элементтер саны=’,k);
For i:=1 to n do begin
writeln;
for j:=1 to m do
write (A[i,j]:5); end;
Readln
end.

№17 Бір өлшемді массивтің көбейтіндісін табатын программа құр

Program e17;
var i,n:integer;
A:array [1..100] of integer;
Kob:integer;
begin
Randomize;
writeln(‘massiv olshemin engiz’);
readln(n);
for i:=1 to n do
a[i]:=random(9);
for i:=1 to n do
write(a[i]:5);
kob:=1;
for i:=1 to n do
kob:=A[i]*kob;
writeln(”);
writeln(‘kob=’, kob);
readln
end.

№18 Кез келген екі өлшемді массивтің бас диагональ элементтерінің қосындысын табу

Program e18;
Var i,j,n,S:integer;
a:array[1..50,1..50] of integer;
Begin
writeln (‘massiv olshemin engiz’);
readln(n);
for i:=1 to n do
for j:=1 to n do
a[i,j]:=random(50);
for i:=1 to n do begin
writeln;
for j:=1 to n do
write(a[i,j]:4);
end;
S:=0;
for i:=1 to n do
for j:=1 to n do
if i=j then S:=S+a[i,j];
writeln;
writeln (‘S=’,S:4);
readln
End.

№19 Кез келген екі өлшемді массивтің ең үлкен элементінің жол номері мен баған номерін табу программасын құру.

Program E4;
Var A: array [1..100, 1..100] of integer;
i,n,m,j,k:integer;
begin
randomize;
Writeln(‘massiv olshemderin engiz’);
Writeln(‘jol olshemin engiz’);
readln(n);
Writeln(‘bagan olshemin engiz’);
readln(m);
for i:=1 to n do
For j:=1 to m do
A[i,j]:=-5+random(10);
For i:=1 to n do begin
writeln;
for j:=1 to m do write (A[i,j]:5); end;
к:=1;
for i:=1 to n do
for j:=1 to m do
if A[i,j]writeln;
writeln(‘teris elementter kobeitindisi=’,k);
Readln
end.

№21 Кез келген екі өлшемді массивтің әрбір бағанындағы оң элементтердің қосындысын тап, бір өлшемді массив құр

№22 Кез келген бір өлшемді массивтіі ең үлкен және ең кіші элементін тауып орындарын ауыстыру программасын құр.

Program maximum;

uses crt;
var i,j,n,minG,maxG,max,min:integer;
a:array[1..50] of integer;
begin
clrscr;
randomize;
write(‘massiv jol sani? n= ‘); readln(n);
write(‘berilgen massiv ‘);
for i:=1 to n do
a[i]:=random(100);
for i:=1 to n do
write(a[i],’ ‘);
writeln;
max:=a[1];
min:=a[1];
for i:=1 to n do begin
if maxif mina[i] then begin min:=a[i]; ming:=i end;
end;
a[maxg]:=min;
a[ming]:=max;
writeln(‘natije’);
for i:=1 to n do begin
write (a[i], ‘ ‘); end;
readln
end.

№23 Кез келген екі өлшемді массивтің ең үлкен элементін табу программасын кұр.

Program m23;
Var A:array [1..100,1..100] of integer;
n,m,i,j,max:integer;
Begin
Writeln(‘массив элементiн енгiз’);
readln(n,m);
randomize;
For i:=1 to n do
for j:=1 to m do
A [i,j]:=-25+random(100);
For i:=1 to n do Begin
writeln;
For j:=1 to m do
write (A[i,j]:4); end;
max:=A[1,1];
For i:=1 to n do
For j:=1 to n do
if A[i,j]max then max:=A[i,j];
writeln;
writeln (‘max=’,max:5);
readln
end.

№24 Кез келген екі өлшемді массивтің әрбір бағанындағы оң элементтердің қосындысын тап, бір өлшемді массив құр

var s,n,i,j:integer;
a:array[1..100,1..100] of integer;
b:array[1..100] of integer;
begin
writeln;
randomize;
writeln (‘massiv olshemin engiz’);
readln(n);
for i:=1 to n do
for j:=1 to n do
a[i,j]:=-20+random(100);
for i:=1 to n do begin
writeln;
for j:=1 to n do
write(a[i,j]:5);
end;
for j:=1 to n do
begin
s:=0;
for i:=1 to n do
if 0end;
end;
writeln;
writeln;
for j:=1 to n do
write (b[j]:5);
readln
end.

№25 Кез келген екі өлшемді массивтің соңғы бағанындағы оң элементтердің қосындысын тап

uses crt;
var i,j,n,k,s:integer;
a:array[1..50,1..50] of integer;
begin
clrscr;
writeln;
write(‘macciv olshemin engiz n= ‘); readln(n);
randomize;
for i:=1 to n do
for j:=1 to n do
a[i,j]:=-20+random(100);
for i:=1 to n do begin
writeln;
for j:=1 to n do
write (a[i,j]:5);
end;
k:=n;
s:=0;
for i:=1 to n do
if a[i,k]0 then s:=s+a[i,k];
writeln;
writeln(‘elementter kocindici ‘,k,’ bagan= ‘,s);
repeat until keypressed;
end.

№26 Кез келген екі өлшемді массивтің 2-бағанындағы теріс элементтерінің қосындысын тап

uses crt;
var i,j,n,k,s:integer;
a:array[1..50,1..50] of integer;
begin
clrscr;
writeln;
write(‘macciv olshemin engiz n= ‘); readln(n);
randomize;
for i:=1 to n do
for j:=1 to n do
a[i,j]:=-20+random(100);
for i:=1 to n do begin
writeln;
for j:=1 to n do
write (a[i,j]:5);
end;
k:=2;
s:=0;
for i:=1 to n do
if a[i,k]writeln;
writeln(‘songi bagan elementter kosindici ‘,k,’ bagan= ‘,s);
repeat until keypressed;
end.

№27 Кез келген екі өлшемді массивтің соңғы бағанындағы теріс элементтердің қосындасын тап.

uses crt;
var i,j,n,k,s:integer;
a:array[1..50,1..50] of integer;
begin
clrscr;
writeln;
write(‘macciv olshemin engiz n= ‘); readln(n);
randomize;
for i:=1 to n do
for j:=1 to n do
a[i,j]:=-20+random(100);
for i:=1 to n do begin
writeln;
for j:=1 to n do
write (a[i,j]:5);
end;
k:=n;
s:=0;
for i:=1 to n do
if a[i,k]writeln;
writeln(‘elementter kocindici ‘,k,’ bagan= ‘,s);
repeat until keypressed;
end.

№28 Кез келген екі өлшемді массивтің соңғы бағанының теріс элементтерінің көбейтіндісін тап

uses crt;
var i,j,n,k,s:integer;
a:array[1..50,1..50] of integer;
begin
clrscr;
writeln;
write(‘macciv olshemin engiz n= ‘); readln(n);
randomize;
for i:=1 to n do
for j:=1 to n do
a[i,j]:=-20+random(100);
for i:=1 to n do begin
writeln;
for j:=1 to n do
write (a[i,j]:5);
end;
k:=n;
s:=1;
for i:=1 to n do
if a[i,k]writeln;
writeln(‘songi bagan elementter kobeitindici ‘,k,’ bagan= ‘,s);
repeat until keypressed;
end.

№29 Кез-келген екі өлшемді массивтің әрбір жолының максимумдарынан тұратын бір өлшемді массив құру программасын жаз.

program e29;
var max,m,n,i,j:integer;
a:array[1..100,1..100] of integer;
b:array[1..100] of integer;
begin
writeln;
randomize;
writeln (‘m jol element sanin engiz’);
readln(m);
writeln(‘n bagan sanin engiz’);
readln(n);
for i:=1 to m do
for j:=1 to n do
a[i,j]:=random(100);
for i:=1 to m do begin
writeln;
for j:=1 to n do
write(a[i,j]:5);
end;
for i:=1 to m do
begin
max:=a[i,1];
for j:=1 to n do
if maxend;end;
writeln;
writeln;
for i:=1 to m do
write (b[i]:6);
readln
end.

№30 Кез-келген екі өлшемді массивтің әр бағанының максимумдарынан тұратын бір өлшемді массив құру программасын жаз

program e30;
var max,m,n,i,j:integer;
a:array[1..100,1..100] of integer;
b:array[1..100] of integer;
begin
writeln;
randomize;
writeln (‘m jol element sanin engiz’);
readln(m);
writeln(‘n bagan sanin engiz’);
readln(n);
for i:=1 to m do
for j:=1 to n do
a[i,j]:=random(100);
for i:=1 to m do begin
writeln;
for j:=1 to n do
write(a[i,j]:5);
end;
for j:=1 to n do
begin
max:=a[1,j];
for i:=1 to m do
if maxend;end;
writeln;
writeln;
for j:=1 to n do
write (b[j]:6);
readln
end.

№31 Кез келген екі өлшемді массивтің әрбір бағанындағы оң элементтердің қосындысын табу программасын құр

var s,n,i,j:integer;
a:array[1..100,1..100] of integer;
b:array[1..100] of integer;
begin
writeln;
randomize;
writeln (‘massiv olshemin engiz’);
readln(n);
for i:=1 to n do
for j:=1 to n do
a[i,j]:=-20+random(100);
for i:=1 to n do begin
writeln;
for j:=1 to n do
write(a[i,j]:5);
end;
for j:=1 to n do
begin
s:=0;
for i:=1 to n do
if 0end;
end;
writeln;
writeln;
for j:=1 to n do
write (b[j]:5);
readln
end.

№32. Кез-келген екі өлшемді массивтің әрбір бағанының минимумдарынан тұратын бір өлшемді массив құру программасын жаз.

program e32;
var min,m,n,i,j:integer;
a:array[1..100,1..100] of integer;
b:array[1..100] of integer;
begin
writeln;
randomize;
writeln (‘m jol element sanin engiz’);
readln(m);
writeln(‘n bagan sanin engiz’);
readln(n);
for i:=1 to m do
for j:=1 to n do
a[i,j]:=random(100);
for i:=1 to m do begin
writeln;
writeln;
for j:=1 to n do
write(a[i,j]:5);
end;
for j:=1 to n do
begin
min:=a[1,j];
for i:=1 to m do
if min=a[i,j] then begin min:=a[i,j]; b[j]:=min;
end;end;
writeln;
for j:=1 to n do
writeln (b[j]);
readln
end.

№33. Кез-келген екі өлшемді массивтің әрбір жолының минимумдарынан тұратын бір өлшемді массив құру

program e33;
var min,m,n,i,j:integer;
a:array[1..100,1..100] of integer;
b:array[1..100] of integer;
begin
writeln;
randomize;
writeln (‘m jol element sanin engiz’);
readln(m);
writeln(‘n bagan sanin engiz’);
readln(n);
for i:=1 to m do
for j:=1 to n do
a[i,j]:=random(100);
for i:=1 to m do begin
writeln;
for j:=1 to n do
write(a[i,j]:5);
end;
for i:=1 to m do
begin
min:=a[i,1];
for j:=1 to n do
if min=a[i,j] then begin min:=a[i,j]; b[i]:=min;
end;
end;
writeln;
writeln;
for i:=1 to m do
write (b[i]:5);
readln
end.

№34. Кез-келген екі өлшемді массивтің әрбір бағанының минимумдарынан тұратын бір өлшемді массив құру программасын жаз.

program e32;
var min,m,n,i,j:integer;
a:array[1..100,1..100] of integer;
b:array[1..100] of integer;
begin
writeln;
randomize;
writeln (‘m jol element sanin engiz’);
readln(m);
writeln(‘n bagan sanin engiz’);
readln(n);
for i:=1 to m do
for j:=1 to n do
a[i,j]:=random(100);
for i:=1 to m do begin
writeln;
writeln;
for j:=1 to n do
write(a[i,j]:5);
end;
for j:=1 to n do
begin
min:=a[1,j];
for i:=1 to m do
if min=a[i,j] then begin min:=a[i,j]; b[j]:=min;
end;end;
writeln;
for j:=1 to n do
writeln (b[j]);
readln
end.

№35 Енгізілген сөздегі барлық «р» әріптерін «о» -ға ауыстыру программасын құру,

Program e13;
uses crt;
var s:string;
procedure changechar(var s:string);
var n:byte;
begin
n:=0;
while pos (‘р’,s)0 do
begin n:=n+1; S[pos('р',s)]:=’o'; end;
еnd;
begin
writeln;
write(‘s=’);
readln(s);
changechar(s);
writeln(‘ а-ны о-га ауыстыргандагы нәтиже: ‘,s);
readln
end.

№36 а нақты сан берілген. сандарының арасынан а-дан кіші болатын сандарды экранға шығар.

program cb;
uses crt;
var a, sum:real;
n:longint;
begin
clrscr;
writeln(‘san engiz’);
readln (a);
n:=1;
sum:=0;
while sumbegin
sum:=sum+1/n;
if sumn:=n+1;
end;
readln;
end.

№37 а нақты сан берілген. шарты орындалатын барлық n-сандарын экранға шығар.

program cb;
uses crt;
var a, sum:real;
n:longint;
begin
clrscr;
writeln(‘san engiz’);
readln(a);
n:=1;
sum:=0;
while sumbegin
sum:=sum+1/n;
if sumn:=n+1;
end;
readln;
end.

№38 100-ге дейінгі 13 сандарының еселіктерін жазу программасын құрыңыз

program massiv;
uses crt;
var m,n,i:integer;
begin
clrscr;
for i:=1 to 100 do
if i mod 13 = 0 then write(i:4);
writeln;
readln
end.

№39 (b1, b2, …,b9 нақты сандар беріліген. 10 үлкен болатын сандардың арифметикалық ортасын тап).

Program sa;
uses crt;
var
a:array[1..9] of integer;
arif,s:real;
j,i:integer;
begin
clrscr;
writeln(‘engiz’);
for i:=1 to 9 do begin
write(‘b[',i,']=’);
readln(a[i]);
end;
s:=0;
j:=0;
for i:=1 to 9 do begin
if a[i]=10 then begin s:=s+a[i]; j:=j+1 end;
end;
if j=0 then writeln(‘Onnan ulken san zhok ‘) else begin
arif:=s/j;
writeln(‘arifmetikalik ortasi=’,arif:5:1); end;
readln
end.

№40 (b1, b2, …,b9 бүтін сандар беріліген. Тақ болатын сандардың арифметикалық ортасын тап).