Просмотр содержимого документа
«Курсты? ж?мысты орындау?а арнал?ан ?дістемелік н?с?ау »
Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі
Оңтүстік-Қазақстан облысы Білім басқармасы
Гуманитарлық-педагогикалық колледжі
К.К. Убаев
0104000 – «Кәсіптік оқыту (салалары бойынша)»
мамандығы 0104013 – «Есептеу техникаларын бағдарламамен қамтамасыздандыруға мамандандыру» саласы оқушыларына курстық жұмысты орындауға арналған әдістемелік нұсқау
Ақсукент – 2012 ж.
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТІРЛІГІ
ГУМАНИТАРЛЫҚ-ПЕДАГОГИКАЛЫҚ КОЛЛЕДЖІ
К.К. Убаев
0104000 – «Кәсіптік оқыту (салалары бойынша)»
мамандығы 0104013 – «Есептеу техникаларын бағдарламамен қамтамасыздандыруға мамандандыру» саласы оқушыларына курстық жұмысты орындауға арналған әдістемелік нұсқау
Оқушыларға курстық жұмысты орындау және рәсімдеу үшін қолдануға арналған
Ақсукент – 2012 ж.
Құрастырған: К.К. Убаев
0104000 – «Кәсіптік оқыту (салалары бойынша)» мамандығы 0104013 – «Есептеу техникаларын бағдарламамен қамтамасыздандыруға маманданды-ру» саласы оқушыларына курстық жұмысты орындауға арналған әдістемелік нұсқау - Сайрам ауданы, Ақсукент ауылы, Гуманитарлық-педагогикалық колледжі.
Әдістемелік нұсқауда курстық жұмысты орындау және оларды рәсімдеу бойынша барлық мәліметтер қамтылған.
Бұл әдістемелік нұсқауда 0104000 – «Кәсіптік оқыту (салалары бойынша)» мамандығы 0104013 – «Есептеу техникаларын бағдарламамен қамтамасыздандыруға мамандандыру» саласы оқушылары үшін курстық жұмысты орындаудың жалпы талаптары, курстық жұмыстың тақырыптарына, жазылу ережелеріне, курстық жұмыстың мазмұны мен құрылымына, рәсімдеу және қорғауға ұсынуға, қорғау процедурасына және сақтауға қойылатын талаптаркелтірілген.
«Жалпы кәсіптік және экономикалық пәндер» кафедрасының отырысында қаралған және талқыланған
(хаттама № 01 29 . 08 . 2012 ж.)
Кафедра меңгерушісі__________Ж.С. Джанабаева
«Гуманитарлық-педагогикалық колледжі» әдістемелік кеңестің отырысында қаралып бекітілген, және баспаға ұсынылған.
(хаттама № 02 . 01 . 11 . 2012 ж.)
Колледждің әдістемелік кеңес төрайымы Г.К.Исмаилова
Колледждің әдістемелік кеңес хатшысы Г.К.Жунусбекова
Гуманитарлық-педагогикалық колледжі – 2012 ж.
Курстық жұмыстың мазмұны
І. Кіріспе
ІІ. Жалпы бөлім
2.1. Есептің қойылуы.
2.2. ДЭЕМ, колданылатын операциялық жүйе және пайдаланылатын программалау тілі мінездемесі.
ІІІ. Арнайы бөлім
3.1. Есептің алгоритмін құру және онын сипаттамасы.
3.2. Программа.
3.3. Программаның орындалуына арналған түсініктеме.
3.4. Идентификаторлар кестесі.
ІV. Қортынды
V. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
VI. Бағдарлама мәтіні
Кіріспе
Курстық жоба теориялық курстың аяқтаушы тармағы болып табылады. Курстық жұмыс оқушылардың басқа пәндерден алған білімдерін тәжірибе түрінде бекітіп пысықтауына арналады.
Курстық жоба оқушыны күрделі денгейлі есептерді шешуге дайындайды және жалпы оқу жоспарын аяктайтын жұмыс - дипломдық жобаны орындауға дайындайды. Бүл жобаны орындау барысында ол өздігінен гылымн - техникалық әдебиеттермен, программалаудың жаңа технологиясымен жұмыс жасауды, сонымен қатар өз жұмысының қорытындысын қорғау мақсатында сөз сөйлеуді үйренеді.
Курстық жоба тақырыптары пайдаланылатын есептеуіш техникаларының мүмкіндігіне қарай және де сол орындалатын жоба еңдірілетін өндіріс бөлімшелерінде шешілетін мәселелерге бейімделіп таңдалады.
Курстық жоба тапсырмасы ДЭЕМ көмегімен орындалатын әртүрлі есеп шешімдерінен: шығарылатын есептің алгоритмін құрып, программасын жазудан бастап оның қатесін түзеп, өңдеп, өңдірісте енгізумен аякталуы тиіс.
Курстық жобанын түсініктемелік жазбасы ГОСТ талабына сәйкес күрастырылуы керек.
Курстық жұмыс келесі бөлімдерден тұрады:
кіріспе
теориялық бөлім
есептеу бөлімі
қортынды
қолданылған әдебиеттер тізімі
Курстық жұмысты орындау үшін оқушылар келесілерді білуі тиіс:
есеп алгоритмдерін құру тәсілдерінің бәрінен, бар алгоритмдерді қолданылу жағдайларынан;
Турбо Паскаль 7.0. тілінің пайда болу тарихы, өзгерістері, оның басқа версиялары туралы - түсінігі болуы керек.
стандартты типтердің қолданылуымен есеп шығаруды;
программа құрылымы, жалпы жазылуы, оның тақырыбы туралы түсінігі болу керек.
Турбо Паскаль тілінің операторларын қолдана отырып, программалар құруды;
сызықты, тармақталған және циклдық алгоритмдің программаларын құруды;
біртекті типтер: бір, екі және оданда көп өлшемді массивтермен есеп шығаруды;
программа құрамында процедуралар кұруды;
функцияларды және рекурсивті функдияларды қолдану арқылы есеп шығара алатын болуы керек;
аралас типтермен программалар кұруды;
жазбалар және көп деңгейлі жазбалар түріндегі типтерді өңдеуге арналған программаларды құра алуы керек.
Жинақтар типтерімен программаларды өңдеу;
файлдық типтерді хабарлауды, сипаттауды, құруды, олардан деректерді оқуды, толықтыруды;
мәтіндік файлмен жұмыс жасауды;
программаларда сілтеме типтермен жұмыстарды ұйымдастыру; қатарларды вектор түрінде көрсетуді;
күрделі құрылымды динамикалық объектілерді колданып программаларды құруды орындай алуы керек;
өзіндік модульдер құруды;
Компиляциалауды;
ТРU, ТРL файлдар құруды - орындай алуы керек;
графикалық режимді орнатуды;
драйверлерді және драйверлік режимдерді жүктеуді, хабарлауды; графикалармен жұмыс программаларын құру;
графика процедураларымен және функцияларымен жұмыс;
түзу, қисық т.б. сызық сызатын командалармен жұмыс, олардың параметрлерін қолдану;
анимациялы күрделі құрылымды программаларды өңдеу;
анимациялы күрделі графикалық программаларды құруды орындай алуы керек.
Курстық жұмысты орындаудың жалпы талаптары
Кіріспеде қазіргі жағдайға байланысты алгоритм ұғымына, Турбо Паскаль 7.0. тілінің пайда болу тарихы, өзгерістері, оның басқа версиялары туралы берілген теориялық сұрақтың ерекшеліктеріне қысқаша тоқталып өтуі керек.
Курстық жұмыс анық, сауатты жазылу керек, кесте мен әрбір беттері нөмірлену тиіс. Курстық жұмыс тапсырмаларын әрбір оқушы вариант бойынша таңдайды. Курстық жұмыстың варианты топтағы оқушының үлгерім журналындағы реттік нөмірмен анықталады.
Жалпы бөлімде әрбір оқушы варианты бойынша берілген мәселенің мазмұнын толық ашуы қажет.
Арнайы бөлім оқушылармен өткен материалды игеру дәрежесін тексеруге мүмкіндік береді. Оқушылар есептің алгоритмін құру мен есептеу әдісін, бағдарлама құруды, бағдарламаның орындалуына арналған түсініктемелерді көрсетеді.
Қортындыда керекті түсініктемелер және кәсіпорынның өндірістік-шаруашылық қызметінің негізгі көрсеткіштерін жақсарту жолдарына тоқталады. Қолданған әдебиеттер тізімінде бірінші кезекте нормативтік заң актілері, қаулылар сонан соң барып әдебиеттер тізімі жазылады. Тізімде автордың аты-жөні, толық аталуы, шығарылу жолы толығымен көрсетілуі тиіс.
НЛО. Түрлі түсті жұлдыздар орналасқан аспанда ұшқыш тарелканы бейнелеу.
Матрица элементтерінің орнын ауыстыру. Жұп матрицада (1 мен 3, 2 мен 4) қатарларын ауыстыру.
Фон Нейман әдісімен массивтерді іріктеу.
«Кездейсоқ сандар» ойыны.
«Жұптік» Жадыны жатықтандыру. Төрт бірдей картаны бір тәртіпте табу.
Жыл мезгілдері. Жылдың барлық мезгілдерін графикалық интерпретациясы. Жаз – Күн және ұшатын ауа шары; күз - зонт және жаңбыр; қыс – аққала; көктем – гүл.
Турбо Паскаль бағдарламалау тілінде «Сапер» ойынын құру
Мәтін қасынан ұшып кете жатқан ұшақ бейнесі.
Шамшырақ. Өрт шамшырағы, биік алау.
Аттың жүрісі. Егер матрицаның өлшемі, аттың матрицадағы қатарымен баған саны енгізілетін болса, онда оның барлық ықтимал жүріс әрекеттерін көрсететін бағдарлама.
Курстық жұмыстың орындалуы
Курстық жұмысты орындауда мынадай мақсаттар қойылады:
1) мамандық бойынша теориялық білімі мен практикалық дағдысын жүйелеуге, бекіту мен кеңейтуге және нақты ғылыми, техникалық, экономикалық, өндірістік, сонымен қатар мәдени мақсаттарды шешу;
2) ғылыми зерттеу әдісін меңгеру және өз бетінше жұмыс жүргізе алу мен мәселелерді шешу кезіндегі тәжірибе жүргізу дағдыларын дамыту;
3) қазіргі заманғы өндіріс, ғылым, техника, мәдениет және кәсіби құзырлылық жағдайындағы өз бетінше жұмысқа дайындығын анықтау;
курстық жұмысты орындауда оқушылар мына жағдайды ескеруі қажет:
а) курстық жұмыстың түсініктеме жазбаның жоспарын анықтауға және жасауға;
б) курстық жұмыстың графикалық бөлімінің талаптарға сай орындалуына;
Курстық жұмысты орындауға мынадай талаптар қойылады:
безендірілуі бойынша:
- курстық жұмысты қорғауға жіберілуі үшін тапсырма бойынша титульдық парағы және түсініктеме жазбасы, пайдаланылған әдебиеттері және қосымшалары (керекті жағдайда А1 форматындағы сызулар) болады;
- курстық жұмыстың барлық беттері араб әрпімен белгіленуі керек;
- курстық жұмыстың көлемі компьютермен терілсе 15-20 беттен, қолмен жазылса 20-25 беттен кем болмауы және А4 форматта болуы тиіс, ара қашықтығы 1,0 интервал, шрифт үлкендігі 14 болуы керек. Графикалық бөлім қаламмен А1, А2, А3 форматында белгіленген стандарт талаптары сақталып орындалады;
- жан-жағынан қалдырылатын ашық орындардың мына мөлшерлерді сақтай отырып басылуы тиіс: оң жағынан 15 мм, сол жағынан 30 мм, үстінен және астынан 20 мм болуы керек;
- әдістемелік нұсқаулық кітап түрінде баспадан шығарылса, онда парақтың барлық жағындағы жолақтар өлшемі - 20 мм тең болуы шарт;
- мәтінде абзац қолмен жазған кезде 7,5 мм тең, ал ЭЕМ жазған кезде мәтіннің төртінші әріпінен (12,5 мм) басталады.
Мазмұны бойынша:
Курстық жұмысты орындау барысында оқушы ғылыми-техникалық әдебиеттермен өз бетінше жұмыс жасауға, тақырып бойынша қойылған міндеттерді және құжаттарды стандарттағы талаптарға сәйкес безендіруге, аудитория алдында өзінің жұмысын қорғауы тиіс.
Курстық жұмыстың орындау барысында:
а) рефератты мінездемеде негізгі бөлімнің ашылуына, теориялық бөлімге назар аудару қажет, себебі қандай дәрежеде қойылған тапсырмалар мен сұрақтар және басқа да проблемаларды теориялық және тәжірибелік жағынан қаралатынын ескеріңіз.
б) тәжірибелік мінездемеде, теориялық және тәжірибелік бөлімге назар аударамыз. Бұл бөлім есептеулерден, графикалардан, кестелерден, сызбалардан, бағдарламалардан тұрады;
Курстық жұмыстың құрылымы
Курстық жұмыстың құрылымы түсіндірмелік жазба, графикалық және тәжірибелік бөлімдерден тұрады.
Курстық жұмыстың құрылымдық элементтеріне мыналар жатады:
Титульды парақ (қосымша 1):
Жұмысқа тапсырма (қосымша 2);
Мазмұны
Түсіндірме жазба парақтары
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттердің тізімі
Қосымша
Хаттама (қосымша 4)
Курстық жұмысты қорғау
Курстық жұмысты қабылдауға комиссия құрамына кафедра меңгерушісі, курстық жұмыстың жетекшісі және кафедра оқытушысы кіреді.
Оқушы өз қалауы бойынша курстық жұмысты қазақша немесе орысша қорғайды. Курстық жұмыс 5 балдық жүйе бойынша бағаланады. «Өте жақсы» деген баға үлгерімі қойылуына тек қана барлық тапсырманы бітірген және оны жақсылап тапсырған, «жақсы» деген бағадан асатын оқушыға қойылады.
Курстық жұмыста қанағаттанарлық баға алғандарға үлгерімі бойынша ең соңғы тапсырманы тапсыруға рұқсат етілмейді және жаңа тақырыпты таңдауға немесе бұрынғы жұмысты жалғастыруға осы пән бойынша кафедра комиссия мүшелері рұқсат етеді.
Қабылданған курстық жұмыс архивте 1 жылға дейін сақталып, уақыт өткеннен кейін акт бойынша жойылады.
Ең жақсы жазылған курстық жұмыстар кафедра комиссия жағынан сақталып, оқу-әдістемелік құрал ретінде пайдаланылады.
II Түсіндірме жазбаның безендірілу тәртібі
Жалпы талаптар
2.1.1. Түсіндірме жазбаның құрамы мен мазмұны курстық жұмыстың бекітілген тапсырмасына сәйкес болуы керек.
2.1.2. Түсіндірме жазба ұқыпты жинақталуы тиіс. Курстық жұмыстың сыртқы бетін А4 форматтағы сызу парағынан және темір қыстырғышпен қыстырады.
2.1.3. Түсіндірме жазбаның парақтары араб әрпімен бірыңғай нөмірленеді.
Мәтінде кестелер мен суреттерге міндетті түрде сілтеме берілуі тиіс. Титульды парақ нөмірленбейді, бірақ беті ойша саналады.
2.1.5. Титуль парағы түсіндірме жазбаның бірінші беті болып есептеледі, сондықтан МССТ 7. 32-81 талабына сәйкес А4 сызба прағында безендіріледі (өлшемі 297*210). Титуль парғының безендірілуі №1 қосымшада көрсетілген
Түсіндірме жазбаның безендірілуі
2.2.1.Түсіндірме жазба тараулардан (бас әріппен), бөлімдерден, пункттардан тұрады (керекті жағдайда). Әрбір тарау жаңа беттен басталады.
2.2.2. Титул парағында және тақырыпта сөздерді бөлшекке бөлуге рұқсат етілмейді.
2.2.3 Тараудағы бөлімдер араб цифрымен белгіленеді.
Формулаларды көрсетудің шарттары
Формулалар мен теңдеулерді мәтіннен жеке қатарға бөліп көрсету қажет. Формулалар мен теңдеулердің алдынан және соңынан кемінде бір жол тасталады. Егер теңдеу бір қатарға сыймаса, онда теңдеу тең (=) немесе плюс (+), минус (-), көбейту (х), бөлу (:), немесе басқа да математикалық белгілерден кейін бөлінеді және белгі қайта жазылады.
Формуладағы символ немесе сандық коэффициенттерге, формуладан кейін олардың орналасу ретіне сәйкес түсініктеме беріу қажет.
Формулалар немесе теңдеулер сол қатарда, араб цифрымен нөмірленеді.
Мысалы:
А=а:в (1)
В=с+д (2)
Мәтінде формуланың рет санына сілтеме жақшада беріледі.
Мысалы – (1) формулада.
Кестелер
2.4.1.Түсіндірме жазбада сандық материалдар кесте түрінде беріледі. Тақырып кестенің үстіңгі жағында абзацтан және бас әріптен бастап жазылады.
2.4.2. Кестелерді тек тұтастай түсіреді, бөліп көрсетуге болмайды. Кестелер әдістемелік нұсқаулық бойынша бірыңғай нөмірленеді. Кестеден кейінгі мәтін кестеден бір жол тастап абзацтан басталады.
2.4.3. Кестелердің шрифт мөлшерін, мәтіндегіден кем алуға рұқсат беріледі.
Кестелер мен суреттерге міндетті түрде сілтеме берілуі тиіс.
Мысалы: 1- кестеде Программаны орындауға қолданылатын клавишалар
көрсетілген.
Кесте - 1 Программаны орындауға қолданылатын клавишалар
№
Клавиша(лар)
Мәзір элементі
Функциясы
Alt + F9
Compile/
Compile
Редактордың терезесіндегі
соңғы программаны
компиляциялау
Ctrl + F9
Run/Run
Программаны орындауға жіберу
Ctrl + F2
Run/Program
Reset
Орындалатын програманы
қайта орындату
Иллюстрациялар және қосымшалар
2.5.1. Түсіндірме жазбадағы барлық иллюстрациялар (сызулар, кестелер, схемалар) суретпен беріледі. Иллюстрациялар саны түсініктеме жазбадағы тексті толық қамтитындай болуы керек. Иллюстрациялар текстің соңында немесе қосымша ретінде орналасады.
2.5.2. Кей жағдайда бірнеше суреттерді А4 форматындағы бір параққа орналастыруға болады. Сілтеме міндетті түрде керек.
2.5.3 Суреттер әдістемелік нұсқаулық бойынша бірыңғай нөмірленеді. Тақырып суреттің астыңғы жағында ортадан бастап жазылады. Суреттен кейінгі мәтін кестеден бір жол тастап абзацтан басталады.
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
Қ. Бекмолдаева, С. Солтанаева, «Turbo Pascal бағдарламалау тілі (зертханалық жұмыстар)» оқу құралы «Фолиант» Астана – 2010
Н. Культин - «Тurbо Раsсаl в задачах и примерах»-СПБ: БХВ-Петербург, 2000 г.
Т.Қ. Қойбағарова, «Turbo Pascal бағдарлмалау тілі», ПМПИ, Павлодар, 2005 ж. 109 бет.
Л.И.Прудникова, -« Основы технологии программирования. Введение в Паскаль»- Издательство ТГЭУ, Владивосток 2005 г. 136 ст.
А.Б. Даулеткулов, Основы программирования на языке «Паскаль» (Алгоритмизация и программирование) – Институт новых технологий, Алматы, 2004 ж. 130 ст.
Қазақстан Республикасы білім және ғылым министрлігі
ГУМАНИТАРЛЫҚ-ПЕДАГОГИКАЛЫҚ КОЛЛЕДЖІ
«Жалпы кәсіптік және экономикалық пәндер» кафедрасы
КУРСТЫҚ ЖҰМЫС
«Бағдарламалау тілдері» пәні
тақырыбы «___________________________________»
Орындады: _______ «___» _____2012 _______________
(қолы) (күні) (А.Ж.Т)
Жетекші: _______ «___» _____2012 _______________
(қолы) (күні) (А.Ж.Т)
Қорғалды:
_____________________________
Комиссия мүшелері:
_____________________________
_____________________________
Ақсукент – 2012 ж.
Қосымша 2
ГУМАНИТАРЛЫҚ-ПЕДАГОГИКАЛЫҚ КОЛЛЕДЖІ
«_______________________________» кафедра
«Жалпы кәсіптік
және экономикалық
пәндер» кафедрасы
отырысында қаралды
кафедра меңгерушісі
________ Ж.С. Джанабаева
«_____»___________2012ж.
«Бағдарламалау тілдері» пәнінен курстық жұмысқа
ТАПСЫРМА
__________ тобының оқушысы __________________________________
Жұмыс тақырыбы ________________________________________________________________________________________________________________________________________