Баяндама та?ырыбы: О?ыту ?дерісінде а?паратты? – коммуникативтік технологияны ?олдану туралыА?паратты? – коммуникативтік технологияларды? (б?дан ?рі – АКТ) дамуы білімді ба?алау ж?не пайдалану ж?йесін де уа?тылы ?згертіп отыруды талап етеді. АКТ – ны б?секеге ?абілетті ?лтты? білім беру ж?йесін дамыту?а ж?не оны? м?мкіндіктерін ?лемдік білімдік орта?а енудегі саба?тасты??а ?олдану негізгі м?нге ие болып отыр. АКТ о?ушылар?а ?ылыми ??ымдарды т?сіндіруді ж?не олардыы? ?абылдауын, т?сінуін же?ілдетуге м?мкіндік беріп, м??алімдерге саба? беруде к?мектесетін ма?ызды ??рал болып отыр. АКТ – ны пайдалан?аннан н?тиже болуы ?шін м??алімдер а?паратты?-коммуникациялы? технологияларды есепке ала отырып, ?здерініні? педагогикалы? білімдерін дамыту?а тиісті ( Mishra and Koehler, 2006) ж?не м??алімдерді? осы технологияны пайдалануда?ы ??зыреттілігі мен сенімділік де?гейімен ?йлесуі керек (Kennewell and Beauchamp, 2007).
М??алімні? АКТ пайдалану ж?ніндегі ?ызметін біз о?ушыны? шы?армашылы? ?леуетін дамыту?а, коммуникативтік ?рекеттер жасау ?абілеттерін дамыту?а, о?у ?ызметі м?дениетін дамыту?а, о?у-т?рбие ?дерісіні? барлы? де?гейлерін жандандыру?а; оны? тиімділігі мен сапасын арттыру?а; ?азіргі ?о?амны? а?параттануына байланысты туындап отыр?ан ?леуметтік тапсырысты ?ткізуге ба?ыттал?ан ?ызмет т?рі ретінде ?арастырамыз.
М??алімні? АКТ пайдалану ?ызметіні? мазм?ны ?ызметті? бір т?рі ретінде мыналарды ?амтиды:
– У?ж – субьектіні ?ызметке ынталандырады;
– Ма?саттар – ?ызмет ?орытындысында ?ол жететін н?тижелер;
– ??ралдар – ?ызметті ат?ару?а к?мектеседі.
О?ушыларды? к?нделікті ?мірде АКТ-ны ?олдану негізінен тиісті салада?ы тиімді о?ыту мен о?у?а байланысты. Егер о?ушы АКТ-ны тиісті д?режеде ме?гермей, оны? м?мкіндіктерін игермеген болса, оларды? бас?а п?ндерде АКТ-ны пайдалануы тиімсіз болуы да м?мкін. Б?л АКТ саласында ж?не п?ндік білім бойынша «кенжелеп» ?алу?а ы?пал етуі м?мкін.
О?ытуды? бес аспектісіне ы?пал етуге арнал?ан о?у ??ралы ретінде АКТ-ны ?алай пайдалану?а болатынды?ыны? ?лгілері:
– мысалы, ?ылымда?ы сызба, таби?и ?згерістерді? к?рінісі ж?не т.б. о?ушылар?а м?тінді талдауды? ж?не жазбаша нысанды пайдалануыды? ?дістерін к?рсету. Т?рлі эмоциялар мен сезімдерді модельдеу ?шін дыбыс пен бейнені пайдалану
3. Ба?алау мен талдау
– о?уда жа?алы? жасау?а ы?пал ету. М?селен, веб-сайттан кез келген п?н бойынша а?парат іздеу. О?ушылар?а м?тіндерді? т?рлерін к?рсету.
4. ?сыну, ?айталай ?сыну ж?не ?арым-?атынас
– баларды? идеялары, ж?мыстарымен алмасуы. А?парат алмасу (таныстырылымдары)
5. Тестілеу ж?не растау
– «Егер …. болса?» с?ра?ын ?ою ж?не болжамдарды тексеру, растау немесе теріске шы?ару ?шін м?ліметтерді жинау (??рал-жабды?тарды пайдалану)
АКТ б?кіл ?лемде к?птеген м??алімдерді? к?нделікті ж?мысына еніп кетті, ?сіресе проекторы мен интерактивті та?талары бар техникалы? жаса?таулы мы?ты мектептерді? ?зі неге т?рады (Kennewell and Beauchamp, 2007). Сол сия?ты ?зімізді? мектеп те де интерактивті та?таны? м?мкіндіктерін тиімді пайдаланып жат?андары да бар.
М??алімдер о?ушыларды ?ызы?тыру ?шін ж?не а?паратты ?рт?рлі форматта бере отырып, оларды? дамып келе жат?ан т?сінігін ба?ыттау ?шін ИТ-ны пайдаланады. ИТ о?ушыларды? саба??а белсенді, ?детте кезекпен ?атысуына, сондай-а? топты? ?ызметін ынталандыру ?шін жа?сы м?мкіндіктер ?сынады. Б?л жеке ж?не ?жымды? ?ызмет идеяларын жина?тау ?шін ?те пайдалы. Мысалы, м??алімдер мен о?ушылар сыныпта тал?ылау?а визуалды т?рде ?атыса алады. ИТ балаларды? топты? ?ызметін ?йымдастыру ?шін жа?сы ??рал бола алада, мысалы, ол м??алімге балалар бірге ж?мыс істей отырып, ?зара ?рекеттестікке ж?не т?сіндіре алатын ?ызы?ты, мультимедиялы? ресурстарды? жа?сы ??рылымдал?ан топтамасын жасау?а м?мкіндік береді. ?зіні? топты? ж?мысында ИТ пайлан?ан балалар сыныпта?ы барлы? ж?мыс?а белсенді т?рде ?атыса біледі.
Технологиялы? ?абілетті м??алімдер ИТ-ны шы?армашылы? ба?ытта да пайдаланады. Б?рын?ы саба?ты дайындау мен саба? беруді? ?за? ?дерісін жылдамдату?а болады-ж?не білікті, шы?армашыл м??алімдер оларды, іс-?рекетті? кейбір ерекше тартымды т?рлерін жасау ?шін пайдаланады. ИТ шы?армашылы?пен пайдалынылса о?ушыларды? ?атысу белсенділігі арту?а жа?а м?мкіндік береді ж?не саба?тарды тартымды ж?не ?ызы?ты етеді. Б?л ИТ- ны ?олдану?аа білікті маманны? ?олына т?ссе іске асады.
Просмотр содержимого документа
«Баяндама "О?ыту ?дерісінде АКТ-ны ?олдану туралы»
БАЯНДАМА
ИНФОРМАТИКА ПӘНІН ОҚЫТУДА АҚПАРАТТЫҚ-КОММУНИКАЦИЯЛЫҚ ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫ ПАЙДАЛАНУ
ИНФОРМАТИКА ПӘНІН ОҚЫТУДА АҚПАРАТТЫҚ-КОММУНИКАЦИЯЛЫҚ ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫ ПАЙДАЛАНУ
Елбасымыз Н.Ә.Назарбаев Қазақстан халқына Жолдауында «Біз бүкіл елімізде әлемдік стандарттар деңгейінде сапалы білім беру қызметіне қол жеткізуге тиіспіз. Қазіргі таңда ақпараттық-коммуникациялық технологиялар біздің елімізде де жоғары қарқынмен дамып келеді. Білім беруде жаңа технологиялық әдістермен қатар жаңа ақпараттық технологияларды да қолданудың мүмкіндігі жасалып отыр» деген болатын. Жас буынды жаңашылдыққа жетелеу деген сөз. Жаңашылдық – білім жүйесіне инновациялық технологияларды енгізе отырып, оқушыны заман талабына сай етіп дайындап шығару.
Технологиялық оқыту білім алушыларды белсенді жағдайда қойып, оның субьектілігін қалыптастырады және шығармашылықты тудырады. Әсіресе, ақпараттық дәуірде технологияның қолданылуы ерекше. Білім сапасын жоғарылату, оны жеткілікті түрде арттыруда жаңа ақпараттық технологияларды қолданусыз, заманауи телекоммуникациялық құралдарды пайдаланусыз мүмкін емес. Озық әдістемелік технологиялармен қаруланған, заман талабына сай оқытудың жаңа әдістерін, яғни ақпараттық-коммуникациялық технологияларды толық меңгерген педагог қана білім алушының сапалы білім алуына мүмкіндік жасайды.
Оқушының өз бетінше білім алуына, ізденуіне көп мән берілуі тиіс. Олардың кәсіптік білім алуымен қатар іздемпаз, тапқыр, ой- өрісі жоғары, өз пікірін ашық білдіретін, жаңашыл ұрпақ етіп тәрбиелеу керек. Бүгінгі заман талабы- қоғамның дамуымен бірге болашақ жастарды жаңашылдыққа, іздемпаздыққа, еңбек сүйгіштікке тәрбиелеу. Осы аталғандарды іске асыру үшін сабақта ақпараттық–коммуникация- лық технологияларды пайдалану маңызды болмақ.
Ақпараттық-коммуникациялық технологияға тоқталатын болсақ, комму-никация – ақпаратты тасымалдап жеткізу әдістері мен механизмдерін және оларды жинақтап жеткізу құрылғыларын қамтитын жалпы ұғым, ал оқытудың ақпараттық технологиясы- қазіргі компьютерлік техника негізінде ақпаратты жинау, сақтау, өңдеу және тасымалдау істерін қамтамасыз ету, білімді бүгінгі заман талабына сай жаңаша, ұтымды және тиімді түрде оқырманның санасына жеткізе білу, педагогикалық іс- әрекетке өзгеріс енгізу, білімді қабылдау, білім сапасын бағалау, оқу- тәрбие үрдісінде оқушының жеке тұлға ретінде жан- жақты қалыптасуы үшін жаңашылдық енгізу деп түсінуге болады.
АКТ арқылы жалпы оқыту үрдісінің функциялары: оқыту, тәрбиелеу, дамыту, ақпараттық болжамдау және шығармашылық қабілеттерін дамытумен анықталады. Ақпараттық- коммуникациялық технологияларды пайдалану арқылы оқытушы оқушының интелектуалдық, рухани азаматтық және басқада адами қасиетін қалыптастыруына игі әсерін тигізеді.
Ақпараттық технология еңбексүйгіштікке үйретеді. Сондықтан, бүгінгі компьютерлендірілген заманда ақпараттық - коммуникациялық технологияларды пайдалану арқылы ғылымның кез - келген саласын қарқынды дамытып, одан тиімді нәтиже алуымызға болады. Бүгінгі заман талабына сай жаңа технологиялармен сабақ жүргізуде ақпараттық-коммуникациялық технологияларды пайдалану өте тиімді. Сабақтарымызда ақпараттық-коммуникациялық технологияларды пайданудың негізгі мақсаты:
Ақпараттық технологияларды қолдана отырып оқу- тәрбие процесінің барлық деңгейін жетілдіру, оқу-тәрбие жұмысына жаңашылдық енгізу: сабақты қызықты етіп өтікізу арқылы оқушылардың пәнге деген қызығушылықтарын арттыру; білім сапасының көтерілуіне жағдай жасау; оқыту процесінің сапасын арттыру; пәнаралық байланысты тереңдету; қажетті ақпаратты іздеуді оңайлату және көлемін ұлғайту. 2. Оқушыны заман талабына сай жан- жақты дамыту, ақпараттық қоғамда өмір сүруге икемдеу, даярлау: коммуникативтік қабілеттерін дамыту; өздігінен ізденуге, шешім қабылдай білуге бағыттау; компьютерлік графика, мультимедиа технологиясын пайдалану, киноларды, видеороликтерді көрсету, сабаққа байланысты музыкаларды тыңдату арқылы эстетикалық тәрбие беру; пәнаралық байланыс орнату; ақпараттық мәдениетін қалыптастыру, ақпаратты өңдей білуге үйрету. Ақпараттық – коммуникациялық технологиямен жұмыс істеу — компьютерді пайдалануға, модельдеуге, электрондық оқулықтарды, интерактивті тақтаны қолдануға, интернетте жұмыс істеуге, компьютерлік оқыту бағдарламаларына негізделеді. «Ақпараттық-коммуникациялық технологияны оқу-тәрбие үрдісіне енгізудің оқытушы үшін тиімділігі неде?» деген сұраққа тоқталатын болсақ: жалпы компьютерлік желілерді пайдалана отырып сабақты тартымды түрде қызықты етіп өткізуге мүмкіндік туады; Оқушы өз бетімен жұмыс жасайды; аз уақытта көп білім береді, уақытты үнемдейді; білім - білік дағдыларын тест тапсырмалары арқылы тексереді; шығармашылық жұмыстар жасайды; қашықтықтан білім беру мүмкіндігі туады; қажетті ақпаратты жедел түрде беру мүмкіндігі жасалады; интернетте жұмыс жасау арқылы оқытушы өз білімін жан-жақты жетілдіреді; оқыту үрдісінде студенттердің танымдық іс-әрекетін тиімді ұйымдастырады; Оқушылардың танымдық қабілеттерін қалыптастырады; Оқушыны шығармашылық жұмысқа баулиды, өз бетінше жұмыс жасауға үйретеді; оқулықтантардан тыс, қосымша мәліметтер береді т.б.
Ақпараттық-коммуникациялық технологияларды пайдалану – педагогикалық іс-әрекеттердің мазмұны мен формасын толықтыру негізінде оқыту үрдісін жетілдірудің бірден бір жолы. Сондықтан компьютерлік желілерді, интернет жүйесін, электрондық оқулықтарды, мультимедиалық технологияларды, қашықтан оқыту технологиясын пайдалану оқу орындарында ақпаратты-коммуникациялық технологиялар кеңістігін құруға жағдай жасайды.
Өз сабағымда күнделікті жаңа тақырыптарды АКТ- ның желілік түрін пайдалана отырып түсіндіремін. Мысалы, электрондық оқулық, интерактивті тақта, интернет желісін күнделікті сабақта қолданамын. Жоғарыда аталғандарды қорытындылай келе, мынадай тұжырымдама жасауға болады: Білім беру мекемелерінде қазіргі заманға сай жаңа ақпараттық құрал-жабдықтармен, интерактивті тақталар және мультимедиялық кабинеттерді пайдалана отырып, кез-келген пән бойынша электрондық оқулықтармен жұмыс жүргізу ; АКТ-ны пайдалана отырып, оқушыларды өз бетінше ізденуге машықтандыру; Сабақты қазіргі заман талабына сай өткізу; Әр оқушының ақпараттық техника құралдарымен жұмыс жасауларына мүмкіндік тудыру. Олай болса, қоғамның әрбір мүшесі ақпаратты сауатты, ақпараттық мәдениеті мен ақпараттық құзыреттілігі дамыған тұлға болуы қажет.
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі:
1.Ж.Досмұхамедов атындағы педагогикалық колледждің оқу үрдісіне ақпараттық-коммуникациялық технологияны енгізу / Құрманалина Ш.Х. // Орал.- 2003. - ақпан.
2. Ақпараттық-коммуникациялық технологияларды пайдалану арқылы білім беру деңгейін көтеру //Информатика негіздері. -2006. -№3 (27).-Б. 2-4 3. Назарбаев Н.Ә. «Қазақстан – 2030». Ел Президентінің Қазақстан халқына жолдауы. — Алматы. «Білім баспасы», 1998. 4. “Информатика негіздері” журналы №1, 2010 жыл. 5. Мұхамбетжанова С.Т., Мелдебекова М.Т. Педагогтардың ақпараттық – коммуникациялық технологияларды қолдану бойынша құзырлылықтарын қалыптастыру әдістемесі. Алматы: ЖШС «Дайыр Баспа», 2010 ж.
