Паскаль бағдарламаның тілінде сызықтық бағдарлама жасамас бұрын келесі түсініктемеге тоқталайық:
- Паскаль бағдарламалау тілінде операторларқарапайымжәнеқұрамаболып бөлінеді:- ОператорларBeginжәнеendоператорлардың ішіне алынып жазылады:- Тек меншіктеу операторларынан ғана тұрса, онықарапайым оператордеп атайды. Сызықты бағдарлама қарапайым операторлардан тұрады.Сызықты бағдарлама жазу үшін келесі операторлар қолданылады:«:»- меншіктеу операторы;Readнемесеreadln–енгізу операторыWriteнемесеwriteln- шығару операторы.
Электрондық оқулық
Программа 3 бөлімнен тұрады :
Тақырып
Сипаттау
Операторлар
Программаның жалпы түрі:
Блок-схема:
басы
Programпрограмманың аты;
Label– таңбалар бөлімі;
Const– тұрақтылар бөлімі;
Type– типтер бөлімі;
Var– айнымалылар бөлімі:
Begin
Операторлар бөлімі
end.
енгізу
серия
шығару
соңы
Мысал: Екі бүтін санды қосып, қосындысын экранда шығару.
programqq;vara, b, c: integer;сипаттау бөліміbeginread(a, b);енгізу операторыc := a + b;меншіктеу операт негізгі бөлімwriteln( c );шығару операторыend.Программаны орындау үшін 1)F10 ( программаны орында) пернесін басамыз.2) а және в айнымалыларына мән енгізу керек. Мысалы, 9 5 сандарын енгізіп, enter пернесін басамыз.3) Экранға с-ның мәні 14 шығады.
басы
енгізу
а,в,с
с:=а+b
шығару
с
соңы
3-деңгей
2-деңгей
1-деңгей
1-деңгей Өрнектерді Паскаль тілінде жаз
І-топ «BEGIN»
ІІ-топ «WRITE»
(sqr(x)-5)+a/(3*a*(x*x*x*x))
sqr(x-1)/(2*sqr(x)-1
2 деңгей.
ІІ-топ «WRITE»
І-топ «BEGIN»
Радиусы R-ге тең шеңбер берілген. Шеңбердің ұзындығын есептеу программасын құр
х нақты сан берілген,
t функциясының х-ке
сәйкес мәнін есептейтін
программа жазу керек.
t =
Program SHRenber;
Const PI=3.14159;
Var L: Real ;
R: Integer;
Begin
Writeln;
Read (R);
L:=2*Pi*R;
Writeln('',L);
End.
program M3;
Var x,t:real;
begin
write ('x=');
read (x);
t:=1/cos(x)+ln(abs(arctan(x/2)))+x/(1+x);
write ('',t:6:2);
End.
3 деңгей.
І-топ «BEGIN»
ІІ-топ «WRITE»
Екі санның қосындысының квадраттарын және көбейтіндісін табу программасын құру керек.
х = (a+ b) , у = a* b
k =(x2+ y2) * x+y, мұндағы функциясының мәнін есептейтін программа құру керек.
Program esep 1;
Var a, b, x, y:integer;
Begin Write (‘a. b- сандарын енгіз’);
Readln (a, b);
X:=sqr (a+b);
Y:= a*b;
Writeln (‘x=’, x);
Writeln (‘y=’, y);
End.
Program esep 2 ;
Var k:real;
Const x = 5;
y = 2.8;
Begin
K: = sqr (x) + sqr(y)* sqrt (x+y);
Writeln (‘k = ‘, k);
End.
Практикалық жұмыс
"Құрастырма" ойыны
І-топ «BEGIN»
ІІ-топ «WRITE»
Мына карточкадағы геометриялық фигураларды пайдаланып 3-деңгейдегі тапсырмалардың блок-схемасын құрыңдар.