Логика ж?не логикалы? операциялар

Сабақтың тақырыбы:

Логика және логикалық операциялар

8 сынып

Сабақтың мақсаты:

Білімділік: пікір, пікір түрлері, логикалық амалдар ұғымдарын бекіту, логикалық амалдарды қолдана білу дағдыларын дамыту.

Дамытушылық: оқушылардың логикалық ойлау жүйесін дамыту, пәнге деген қызығушылығын арттыру.

Тәрбиелік: оқушылардың есте сақтау және зейіндік кабілеттерін дамыту.

Үй тапсырмасы:

1 . Екілік сандармен кандай арифметикалық амалдар орындалады?

2. Екілік сандар үшін қосу амалын қолданғанда қандай ереже орындалады?

3. Екілік сандар үшін азайту амалын қолданғанда қандай ереже орындалады?

4. Екілік сандар үшін көбейту амалын қолданғанда қандай ереже орындалады?

5. Екілік сандар үшін бөлу амалын қолданғанда қандай ереже орындалады?

Логика-

бұл адам ойлауының түрлері мен заңдары туралы, оның ішінде дәлелдеуге болатын пікірлердің заңдылықтары туралы ғылым.

Ықтималдық

Формальды

Ақиқаттылығының не жалғандығының бір мағыналылығын шешу мүмкін болатындай тек қатаң анықталған объектілері мен пайымдаулары бар ой қорытуларды.

Сөйлесу тілімен берілген пікірлерді талдаумен байланысты

Пікір деп ақиқат немесе жалған екенін тұжырымдауға болатын, мағынасы бойынша аяқталған сөйлемді айтамыз.

Мысалы: «Қар - ақ», «2*2=4» - ақиқат

«Тау тегіс», «2*2=5» - жалған

Жеке пікір

нақты фактілерді көрсетеді

Мысалы: «3+3

обьектілер немесе құбылыстар тобының қасиеттерін сипаттайды

Жалпы пікірлер

Логикалык жалғаулықтар математикада күрделі айтылымдарды сипаттайтын логикалық операциялар болып табылады. Негізгі логикалық операциялар: 1. «және» конъюнкция (логикалық көбейту) 2. А және В «немесе» дизъюнкция (логикалық қосу) 3. А немесе В «емес» терістеу А емес  

ЖӘНЕ жалғаулығының көмегімен қарапайым екі А мен В айтылымдарының бір құрамдасқа бірігуі логикалық көбейту немесе конъюнкция (латынша соіушісііо -біріктіру), ал операцияның нәтижесі - логикалық көбейтінді деп аталады .

• Табиғи тілде және логикалық байланысына сәйкес;
• Пікірлер алгебрасында белгілеуі : & (А&B ) ;
• Бағдарламалау тілінде белгілеуі: And .

Конъюнкцияға сәйкес бөлікті боя

Ақиқаттық кестесін толтыр

А

1

В

А&B

1

0

1

1

1

0

0

0

0

0

0

В В

А А

Біріктіруші мағынада қолданылатын НЕМЕСЕ жалғаулығының көмегімен қарапайым А және В айтылымдарының бір құрамдасқа бірігуі логикалық қосу немесе дизъюнкция(латышда disjuncnctio - бөлу), ал операцияның нәтижесі – логикалық қосынды деп аталады.

• Табиғи тілде немесе логикалық байланысына сәйкес;
• Белгілеуі: \/ ;
• Бағдарламалау тілінде белгілеуі: оr.

Дизъюнкцияға сәйкес бөлікті боя

Ақиқаттық кестесін толтыр

А

1

В

АvB

1

0

1

1

1

0

1

0

0

1

0

В А

В В

Қарапайым А айтылымына ЕМЕС шылауын қосу логикалық терістеу операциясы деп аталады, операцияны орындау нәтижесінде ЕМЕС операциясы айтылымның үстіне сызықша салумен белгіленеді.

• Табиғи тілде емес логикалық байланысы қолданылады;
• Белгілеуі: Ā
• Бағдарламалау тілінде қолданылатын белгілеу : Not.

Дизъюнкцияға сәйкес бөлікті боя

Ақиқаттық кестесін толтыр

А

0

Ā

1

1

0

А

Келесі пікірлер үшін олардың құрама немесе жай, ақиқат немесе жалған, жалпы немесе жеке екенін көрсет.

Пікірлер

Жай немесе құрама

Күн ашық

Ақиқат немесе жалған

222 саны жай сан емес

Жалпы немесе жеке

Кез келген төртбұрыш параллелограмм болып табылады

Ертең біздің театрда алғашқы қойылым

Не мен үйге барамын, не сен дүкенге барасың

Барлық үй қояндары капустаны жақсы көреді.

Екі түзу олардың арасындағы бұрыш 90 болғанда ғана перпендикуляр болады.

Сабақты бекіту сұрақтары:

• Пікір дегеніміз не?
• Қандай пікірлер жалпы деп аталады? Жалпы және жеке пікірлерге мысал келтіріңдер.
• ЖӘНЕ жалғаулығына мысал келтіріңдер.
• НЕМЕСЕ жалғаулығымен бөлуші рөлде, біріктіруші рөлде мысал келтіріңдер.
• Пайымдауларды теріске шығаруға мысалдар келтіріңдер.
• Логикалық көбейту деп нені айтады?
• Дизъюнкция дегеніміз не?
• Логикалық терістеу деп нені айтады?

Үй тапсырмасы: