Келесі ба?ыны??ы менюден Paint графикалы? редакторын та?да?дар.
Б?дан былай осындай ?рекеттер тізбегін мына т?рде жазамыз:
Іске ?осу→Барлы? программалар→Стандартты→ Paint
(Пуск→Все программы→Стандартные→Paint)
Командалар орындал?аннан кейін, экран?а Paint графикалы? редакторыны? терезесі шы?ады.
К?ріп отырсы?дар, терезе Windows ж?йесіні? стандартты т?рі сия?ты, біра? м?нда салынатын кескінні? т?сін та?дап ?ана ?оймай, оны? фоныны? т?сін де та?дау?а болатын т?стер палитрасы ?осыл?ан. Терезені? ?лкен б?лігін бос ке?істік – сурет салу ала?ы алады. Оны? сол жа?ында та?башалар тобы – ??ралдар та?тасы орналас?ан. Терезені? т?менгі жа?ында т?стер палитрасы бар.
Т?стер палитрасыны? к?мегімен екі т?рлі т?сті та?дау?а болады: негізгі – біз онымен сурет салатын т?с ж?не ?осымша – б?л фон беретін т?сі. Программаны іске ?ос?анда, еш?андай ?рекет болмаса, келісім бойынша кескінні? т?сі – ?ара, ал фонны? т?сі а? болып шы?ады.
Палитраны? сол жа?ында бірін-бірі жабатын екі квадрат орналас?ан. Жо?ар?ысы сурет т?сін к?рсетеді. Ол та?да?ан т?сте тыш?анны? сол жа? батырмасын шерту ар?ылы та?далады. Т?менгі квадрат фон т?сін к?рсетеді, ол ?шін та?да?ан т?сте тыш?анны? о? жа? батырмасын шерту ?ажет.
Палитрада 20 т?с аны?талып, бекітілген. ?ажет болса, Т?стерді ?згерту батырмасын шертіп, т?стерді ?осу?а болады.
! Т?йін
Графикалы? а?паратпен ж?мыс істеу ?шін арнайы программалар – графикалы? редакторлар ?олданылады.
Растрлы? бейнелерді Paint стандартты? программасында ??деуге болады.
Д?птерлеріне керекті аны?тамаларды конспектілеп отырады.
IІІ. Практикалы? ж?мыс.
10 мин
А де?гейі
1. Жа?а сурет салы?дар (Paint – ??ру батырмасы).
2. Сурет салу айма?ында?ы маркерлерді (кішкене тікт?ртб?рыштарды) жылжыта отырып, суретті? м?лшерін 10X15 см еті?дер.
3. Белсенді т?стерді та?да?дар.
4. ?ыл?аламды,?арындаш сайманын, Сызы? ж?не Сопа? (Овал) фигураларды пайдаланып сурет салы?дар. Бояу ?шін контурларды? «тесіктері» болмауы керек екеніне к??іл аудары?дар. ?са? детальдармен ж?мыс жасау ?шін Маштаб сайманы? ?олданы?дар.
5. Суретті ?лгі бойынша боя?дар. Айма?тарды? контурларын бояп к?рі?дер. Бірінші т?сіл – алдымен ?ара т?ске, одан кейін ?ажетті т?ске боя?дар. Екінші т?сіл – ?ажетті т?сті – фонны?, ал ?араны ?ыл?аламны? т?сі етіп алып, боял?ан ?шіргішті пайдаланып, т?сті ?згерті?дер.
6. Суретті ?з бумалары?да Ойыншы?тар.bmp деген атпен са?та?дар.
Тақырып: Қарапайым графикалық редактор. Суретті ашу, сақтау.
Мақсат:
Білімділік – оқушыларды Paint графикалық редакторымен, редактордың терезе элементтерімен таныстыру. Paint графикалық редакторында жұмыс істеу тәртібін үйрету.
Дамытушылық – оқушылардың білімін кеңейтіп, компьютерде жұмыс істеу шеберлігін одан әрі шыңдау және оқушылардың өздігінен жұмыс істеуін дамыту.
Тәрбиелік – жауапкершілікке, өз бетімен жұмыс істеуге, жұмыс нәтижесіне жетуге, ұйымшылдыққа, жан-жақты болуға
Сабақ түрі: аралас
Сабақ типі: жаңа тақырыпты түсіндіру
Құрал-жабдықтар: ДК, оқулықтар, дәптерлер, презентация, (көзге арналған жаттығу), таратпа карточкалар, интерактивті тақта, My test бағдарламасы.
Сабақ барысы
Сабақ кезеңдері
Бөлінген уақыт
Мұғалімнің іс - әрекеттері
Оқушылардың
іс - әрекеттері
І.
Ұйымдастыру кезеңі.
2 мин
Амандасу. Оқушыларды түгендеу. Оқушылардың зейіндерін сабаққа аудару. Сабақтың мақсатымен таныстыру.
Кезекші сабақта жоқ оқушыларды айтады.
ІІ.Өткенді қайталау
8 мин.
(Сұрақ-жауап әдісі бойынша)
Дискілерді қалай пішімдейді?
Мойкомпьютер→Форматировать→Быстрое→Начать
Объектіні сыртқы тасымалдаушыға көшірудің неше жолы бар?
3 жолы бар: копировать, отправить, тышқан көмегімен жылжыту арқылы.
Объектіні корзинада қанша уақыт сақтауға болады?
Корзинадан оны жойғанша немесе қайта қалпына келтіргенше.
Корзинадағы объектілерді көру үшін не істеу керек?
Корзина қапшығының белгішесінде екі рет шертіп, оны ашу керек.
Корзинадағы объектіні қалай қалпына келтіреді?
Объектіні белгілеп Файл-Востановить командасын орындау арқылы.
Корзинаны қалай тазалайды?
Корзинаны ашып, Очистить корзину командасын орындау арқылы.
Дискілерді пішімдеудің неше әдісі бар?
Пішімдеудің екі әдісі бар: толық және тез.
Файлдар корзинадан қандай мақсатпен жойылады?
Жаңа бағдарламалар мен құжаттарға орын
босату үшін.
Орындарынан тұрып, сұрақтарға ауызшат жауап береді.
III. Жаңа тақырыпты түсіндіру.
10 мин
Компьютерде графикалық ақпаратты құру құралдарына жататындары:
Енгізу құрылғылары (сканер, тышқан, графикалық планшет және т.б.);
Графикамен жұмыс істеуге арналған программалар (графикалық редакторлар).
Графикалық редактор – графикалық бейнелерді құруға және өзгертуге арналған программа.
Paint (ағылшынша сурет, сурет салу) – бұл растрлық (нүктелерден тұратын) бейнелермен жұмыс істеуге арналған графикалық редактор.
Барлық растрлық бейнелер нүктелерден – пиксельдерден тұрады. Ол суреттін мөлшерін өзгерткенде анық көрінеді.
Пиксель (ағылшынша picture element – суреттің элементі) – растрлық бейненің ең кішкентай элементі.
Paint графикалық редакторын іске қосу үшін, келесі әрекеттерді орындау керек.
Іске қосу (Пуск) батырмасын шертіңдер.
Бас менюден Программалар (Программы) командасын таңдаңдар.
Ашылған бағыныңқы менюден Стандартты командасын таңдаңдар.
Келесі бағыныңқы менюден Paint графикалық редакторын таңдаңдар.
Бұдан былай осындай әрекеттер тізбегін мына түрде жазамыз:
Іске қосу→Барлық программалар→Стандартты→ Paint
(Пуск→Все программы→Стандартные→Paint)
Командалар орындалғаннан кейін, экранға Paint графикалық редакторының терезесі шығады.
Көріп отырсыңдар, терезе Windows жүйесінің стандартты түрі сияқты, бірақ мұнда салынатын кескіннің түсін таңдап қана қоймай, оның фонының түсін де таңдауға болатын түстер палитрасы қосылған. Терезенің үлкен бөлігін бос кеңістік – сурет салу алаңы алады. Оның сол жағында таңбашалар тобы – құралдар тақтасы орналасқан. Терезенің төменгі жағында түстер палитрасы бар.
Түстер палитрасының көмегімен екі түрлі түсті таңдауға болады: негізгі – біз онымен сурет салатын түс және қосымша – бұл фон беретін түсі. Программаны іске қосқанда, ешқандай әрекет болмаса, келісім бойынша кескіннің түсі – қара, ал фонның түсі ақ болып шығады.
Түстер палитрасы
Құрал саймандар тақтасы
Тақырып жолы
Палитраның сол жағында бірін-бірі жабатын екі квадрат орналасқан. Жоғарғысы сурет түсін көрсетеді. Ол таңдаған түсте тышқанның сол жақ батырмасын шерту арқылы таңдалады. Төменгі квадрат фон түсін көрсетеді, ол үшін таңдаған түсте тышқанның оң жақ батырмасын шерту қажет.
Палитрада 20 түс анықталып, бекітілген. Қажет болса, Түстерді өзгерту батырмасын шертіп, түстерді қосуға болады.
Жұмыс алаңы
! Түйін
Графикалық ақпаратпен жұмыс істеу үшін арнайы программалар – графикалық редакторлар қолданылады.
Растрлық бейнелерді Paint стандарттық программасында өңдеуге болады.
Растрлық бейнелердің ең кішкентай элементі – пиксель.
Палитрада 20 түс көрсетіледі. Түстерді өзгерту батырмасын шертіп тағы 10 түс қосуға болады.
Дәптерлеріне керекті анықтамаларды конспектілеп отырады.
IІІ. Практикалық жұмыс.
10 мин
А деңгейі
Жаңа сурет салыңдар (Paint – Құру батырмасы).
Сурет салу аймағындағы маркерлерді (кішкене тіктөртбұрыштарды) жылжыта отырып, суреттің мөлшерін 10X15 см етіңдер.
Белсенді түстерді таңдаңдар.
Қылқаламды,Қарындаш сайманын, Сызық және Сопақ (Овал) фигураларды пайдаланып сурет салыңдар. Бояу үшін контурлардың «тесіктері» болмауы керек екеніне көңіл аударыңдар. Ұсақ детальдармен жұмыс жасау үшін Маштаб сайманың қолданыңдар.
Суретті үлгі бойынша бояңдар. Аймақтардың контурларын бояп көріңдер. Бірінші тәсіл – алдымен қара түске, одан кейін қажетті түске бояңдар. Екінші тәсіл – қажетті түсті – фонның, ал қараны Қылқаламның түсі етіп алып, боялған өшіргішті пайдаланып, түсті өзгертіңдер.
Суретті өз бумаларыңда Ойыншықтар.bmp деген атпен сақтаңдар.
В деңгейі.
А деңгейінің тапсырмасын орындаңдар.
Қар бүршіктерінің бейнесін қосыңдар.
С деңгейі
В деңгейінің тапсырмасын орындаңдар.
Суретке мәтін қосыңдар.
ДК-де орындайды.
ІV. Сергіту сәті.
2 мин.
Көз жаттығуын орындайық.(презентация көрсетіледі) Көзге арналған жаттығулар.ppt
Орнымызда отырып көзімізді алыс бір нүктеге қадап ұзақ қарау.
Басымызды қозғамай көзімізбен оңға, солға қарау.
Басымызды қозғамай көзімізбен жоғары, төмен қарау.
Көзімізді қатты қысып немесе қолымызбен жауып тұру.
Көзімізді жиі жыпылықтатып ашып жұму.
Жаттығуды орындарында отырып орындау.
V. Бекіту.
9 мин
Тест
Paint сөзі ағылшын тілінен қалай аударылады?
А) Жобалау
Ә) Оқу, кітап
Б) Сурет, сурет салу
В) Музыка, ән салу
Барлық растрлық кескіндер неден тұрады?
А) Кішкене тіктөртбұрыштардан
Ә) Нүктелерден
Б) Сызықтардан
В) Символдардан
Қандай пішімдегі кескіндер ең сапалы болады?
А) .bmp
Ә) .jpg
Б) .png
В) .gif
Paint программасын қалай іске қосамыз?
А) Бастау → Барлық программалар →Стандарттық → Paint
Ә) Бастау → Стандарттық →Paint
Б) Менің құжаттарым → Менің суреттерім → Paint
В) Жұмыс үстелі → Қоржын →Paint
Алдыңғы саптың түсін өзгерту үшін не істеу керек?
А) Түстер тобында Негізгі тіркеме бетіндегі Цвет 1 батырмасын басып, түс таңдау
Ә) Түстер тобында Негізгі тіркеме бетіндегі Цвет 2 батырмасын басып, түс таңдау
Б) тышқанның сол жақ батырмасымен Палитрадағы түсті шерту
В) Esc пернесін басу
Палитраның неше түсі бар?
А) 256
Ә) 2
Б) 30
В) қанша керек болса да
Қандай бұйрықты орындап, палитрада жаңа түс құруға болады?
А) Түстер тобы → Түстерді өзгерту
Ә) Сурет → Түстерді қайтару
Б) Саймандар → Түспен толтыру
В) Файл → Құру
Палитрада жаңа түстер құру үшін қандай негізгі 3 түс қолданылады?
А) Сары, сүр, қан қызыл
Ә) көгілдір, қызыл, қара
Б) ақ, қызғылт сары, ақшыл көк
В) жасыл, қызыл, көк
RGB (0, 0, 250) кодына қандай түс сәйкес келеді?
А) қызыл
Ә) жасыл
Б) көк
В) қара
Тест тапсырмасын My test бағдарламасында орындайды.
.
VI. Бағалау.
2 мин.
Сабаққа белсенді қатысып отырған оқушыларды бағалау.
Құрал-жабдықтар: ДК, оқулықтар, дәптерлер, тақта, тұсаукесер, (көзге арналған жаттығу), таратпа карточкалар, Word Pad мәтіндік редакторы.
Сабақ барысы
Сабақ кезеңдері
Бөлінген уақыт
Мұғалімнің іс - әрекеттері
Оқушылардың
іс - әрекеттері
І.
Ұйымдастыру кезеңі.
2 мин
Амандасу. Оқушыларды түгендеу. Оқушылардың зейіндерін сабаққа аудару. Сабақтың мақсатымен таныстыру.
Амандасады. Кезекші сабақта жоқ оқушыларды айтады.
ІІ. Үй жұмысын тексеру
5 мин.
Сұрақ-жауап:
1. Мәтіндік редактор деген не?
2. Мәтін элементтерін атаңдар және сипаттаңдар.
3. Мәтіндегі жаңа абзацты қалай құрамыз?
4. Мәтіндегі абзацтар бір-бірінен қандай символмен ажыратылады?
5. Абзацтың ең әйгілі қасиеттерін атап шығыңдар.
IІІ. Жаңа тақырыпты түсіндіру.
10 мин
Мәтін теріп болған соң түзету және пішімдеу үшін мәтін бөліктерін (фрагмент) ерекшелей білу керек.
Тышқанның көмегімен ерекшелеу үшін құжаттың сол жақ, «ерекшелеу ернеуі» деп аталатын, ернеуін қолданады. Тышқанның сілтемесі оңға қарай бұрылған стрелка түріне айналады. Пернетақтадан ерекшеленген кезде Shift және Ctrl пернелері тіркесімдерін бірге басу керек.
Мәтін бөліктерін ерекшелеу тәсілдері
Тұтас жолды ерекшелеу. Егер тышқанның сол жақ батырмасымен жолдың басын бір рет шертсеңдер, жол тұтастай ерекшеленеді. Тышқанның сілтемесі бұл жерде ақ стрелка кейпіне енеді.
Егер экранның осы жерінде тышқанның сол жақ батырмасын екі рет шертсек, онда абзац ерекшеленеді.
Тышқанның сол жақ батырмасын үш рет шерту мәтінді тұтастай ерекшеленеді.
Мәтінді тұтастай бірден ерекшелеу үшін пернетақтадан бір мезгілде CTRL пернесі мен цифрлық қосымша пернетақтадан «5» санын басуға да болады.
Мәтін бөліктерін түзетуге: жою, қосу, жылжыту, көшіру, іздеу және алмастыруды жатқызуға болады.
ІV. Практикалық жұмыс.
10 мин
Компьютердегі тәжірибелік
жұмыс оқулықта 166-167 бет.
Егер тапсырмада көрсетілген файл
сендерге берілмесе, онда мәтінді өз
беттеріңмен теріңдер.
А деңгейі
Мәтінді теріңдер:
Сәтемір хан
Сәтемір жеті жасында атасынан жетім қалыпты. Күндерде бір күн Сәтемір далада ойнап жүріп, бір ескі тамның түбінде шаршаған соң сүйеніп, жан-жағына қарап жатса, бір аяғы ақсақ құмырсқа тамның төбесіне қарай өрмелеп барады да, орта шеніне барғанда құлап түседі; тұра салып тағы да өрмелейді, манағыдан гөрі жоғарырақ барғанда тағы құлап түседі. Үшінші рет құмырсқа және тырмысады; ақыры, бар күшін салып, қисая-мисия барып, тамның төбесіне шағып кетіпті.
Мұны көріп Сәтемір ойға қалды: «Құдай-тағаланың жаратқан жан-жануарының ең кішкентай осы құмырсқа екеш құмырсқа да тынбай жұмыс жасап жүр; өзі ақсақ, бір тырмысып, екі тырмысып, жығылып, сонда да қоймай, ақырында мұратына жетті, тамның басына шықты.Мұны көріп отырып менің де талап іздемей, жұмыссыз ойнап жүргенім ақылсызтық екен» деп, ойынын тастап, қалаға барады. Қалада бір білімді, оқымысты молда бар екен, соған үй сыпыруға жалданып, ақысына оқу оқыпты-мыс.
Ақырында сол Сәтемір асқан данышпан, айдай әлемге патша болған екен.
Құжатты өз бумаларыңда
Сәтемір хан деген атпен
сақтаңдар.
Түзету мәзіріндегі Ауыстыру
бұйрығын пайдаланып, мәтіндегі
«Сәтемір» сөзін «хан» сөзіне алмастырыңдар.
«;» белгісін «.» белгісіне
ауыстырыңдар. Пайда болған сөйлемдердегі бірінші әріптерді бас әріптерге ауыстырыңдар.
Өз бумаларыңның Сәтемір хан
файлындағы өзгерсітерді сақтаңдар.
В деңгейі
Мақалдар файлын
ашыңдар:
Өзін ғана ойланған – жамандықтыңң белгісі,
Өзгені де өйлаған –
Адамдықтың белгісі. Ағашты жемісінен таниды, Адамды ісінен таныйды.
Өз білмегеніңді кісіден сұра,
Үлкен жоқ болса, кішіден сұра
Оқусыз білім жок, ьь
Білімсіз күнің жоқ.
Оқу – білім бұлақы
Білім – өмір шырағы.
Сөздердегі қателерді түзетіңдер, артық символдарды алып тастаңдар, бос орындардың қойылуына назар аударыңдар.
Мәтінді әр мақал бір жолда жазылатындай етіп түзетіңдер.
Enter, BackSpase және Delete пернелерін қолданыңдар:
егер бір жолда екі мақал орналасса, онда курсорды бірінші мақалдың соңына қойып, Enter пернесін басыңдар;
егер бір мақал екі жолда орналасса, онда курсорды бірінші жолдың соңына қойып, Delete пернесін басыңдар (курсорды екінші жолдың басына қойып, BackSpase пернесін басуға да болады).
Файлды өз бумаларыңда Мақалдар_1 деген атпен сақтаңдар.
С деңгейі
1. Сөздер файлын ашыңдар:
Тапсырма Дабыл Бума
Үйдің төбесі Мектеп Бөлме
Қоңырау Программа
2. Delete, BackSpase пернелерін қолданып және алмастыру режимінде (Insert пернесін қосып) символдарды жойып, ауыстырып жаңа сөздер жасаңдар.
3. Құжатты өз бумаларыңда Сөздер_1 деп сақтаңдар.
V. Сергіту сәті.
2 мин.
Жаттығуды орындарында отырып орындау.
Көз жаттығуын орындайық.(презентация көрсетіледі) Көзге арналған жаттығулар.ppt
Орнымызда отырып көзімізді алыс бір нүктеге қадап ұзақ қарау.
Басымызды қозғамай көзімізбен оңға, солға қарау.
Басымызды қозғамай көзімізбен жоғары, төмен қарау.
Көзімізді қатты қысып немесе қолымызбен жауып тұру.
Планета тұрғындары арасында ондаған тілде сөйлейтін адамдар көп-ақ. Мәселен, К.Меццофанти (1774-1849 жж.) 26 тілде, ал профессор Раск (1787-1832 жж.), Д.Баурин (1792-1872 жж.), доктор Гарольд Уильямс (1876-7928 жж.) 28 тілде сөйлеген. Поуэлл Александр Янулас (1939 жылы туған) Канададағы Британ Колумбия провинциалды сотында 41 тіл бойынша қызмет істепті. Ал Ұлыбританияның ең ірі лингвисі саналатын Джордж Кэмбпелл (1912 жылы туған) 54 тілді меңгерген. Ол Би – би – си –де жұмыс істепті.
4.Мәтіндегі қолданылатын қандай амалдар түзетуге жатады?
5. Мәтіннің элементтерін жою үшін қолданылатын пернелерді атаңдар.