О?ушылар білуі тиіс: Моделді? негізгі кезе?дерін білу тиіс.
О?ушылар ме?геруі тиіс: Модельдеу кезе?деріні? мазм?нын біліп, мысалдар келтіре білу керек.
К?рнекіліктер: ДК, о?улы?.
1.О?ушыларды ?йымдастыру
2.?йге берілген тапсырманы тексеру
3.Жа?а тапсырманы т?сіндіру
5. ?йге тапсырма беру.
Жа?а т?сініктер
Модельдеуді? барлы? кезе?дері ?ойыл?ан ма?сатына байланысты. Модельдізерттеу ж?не ??ру ?дерісін жалпы т?рде былай к?рсетуге болады.
Бірінші кезе?- есепті? ?ойылуы мынадай ?адамдардан т?рады: есепті? берілгені, модельдеу ма?саты, нысанды талдау.
Есепті? ?ойылуы. Есеп таби?и тілде жазылады. Барлы? есепті ?ойылу ерекшелігіне ?арай 2 топ?а б?луге болады. Бірінші топ?а – нысан?а ?сер ету н?тижесінде оны? сипаттамасыны? ?згерісін зерттеуге арнал?ан есептерді жат?ызу?а болады, «не болады?.». Мысалы, егер магниттік жанына ?ойса? не болады? ?о?амды? к?ліктерді? т?лем а?ысын к?бейтсе не болады?
Екінші топ?а жататын есептерге «белгілі бір ?лшемдерді ?ана?аттандыру ?шін о?ан ?алай ?сер ету керек? » деген есептер жатады. Мысалы, балалар?а о?у ?ызы?ты болу ?шін мектепте о?ыту ?дерісіне ?алай ??ру керек?
Модельдеу ма?саты. Б?л ?адамда нысанны? к?птеген к?рсеткіштерінен ма?ыздыларын б?ліп алу. Бір нысанды ?рт?рлі ма?сатпен модельдеуге байланысты ?арастырылатын к?рсеткіштері де ?рт?рлі болады.
Нысанды талдау. Б?л кезде на?ты модельденетін нысан мен ?асиеттері аны?талады.
Нысанды талдау. Б?л кезде на?ты модельденетін нысан мен оны? ?асиеттері аны?талады.
Екінші кезе?-есепті формальдау, я?ни, формальды тілде жазыл?ан модель. Мысалы, диограмма немесе кесте т?рінде к?рсетілген халы?ты есепке алуды? н?тижелі-формальды модель болып табылады. Жалпы ма?ынада формальдау дегеніміз-ол нысанны? ма?ызды ?асиеттері мен к?рсеткіштерін белгілеу.
?шінші кезе?-компьютерлік модуль ??ру. Б?л кезе? модельді ??ру ж?не зеріттеуге арнал?ан модульдеу ??ралын, бас?аша айт?анда, ба?дарламалы? ортаны та?даудан басталады. Б?л талдау компьютерлік модельді ??ру алгоритмі ж?не к?рсетілу формасына байланысты. Ба?дарламалау ортасында ол- та?дал?ан тілде жазыл?ан программа.
Алгоритмні? д?рысты?ын тексеру ?шін алдын ала со??ы н?тижесі белгілі тестік м?л?меттер ?олданылады. Егер н?тижелері бірдей болса, онда алгоритм д?рыс ??рыл?ан, бірдей болмаса, оларды? себебі екенін іздеп тауып, жою ?ажет.
Модельді зерттеу-компьютерлік экспериментте модельді тестілеу ?адамы с?тті ?ткенде ж?не зерттеу моделі на?ты ??рыл?анына сенімді бол?анда ?ана жасау?а болады.
Бесінші кезе? – осы ?дерісті? е? негізгі ?адамы-н?ттижені талдау. Осы кезе?ні? н?тижесі бойынша зерттеу ж?мыстары жал?астырылатынды?ы немесе ая?талатыны шешіледі. Егер шы??ан н?тиже ?ойыл?ан есепті? масатына сай келмесе, онда алды??ы кезе?дерде ?ателік кеткен. Б?л жа?дайда алды??ы кезе?дерге оралып, модельді т?зету керек. Компьютерлік экспериментті? н?тижесі модельдеу ма?саттарына сай ?деріс ?айталана береді.
?йге тарсырма: ?р т?рлі білім салаларыны? мысалдарында модельдерді зерттеу.
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Оқушылар білуі тиіс: Моделдің негізгі кезеңдерін білу тиіс.
Оқушылар меңгеруі тиіс: Модельдеу кезеңдерінің мазмұнын біліп, мысалдар келтіре білу керек.
Көрнекіліктер: ДК, оқулық.
1.Оқушыларды ұйымдастыру
2.Үйге берілген тапсырманы тексеру
3.Жаңа тапсырманы түсіндіру
5. Үйге тапсырма беру.
Жаңа түсініктер
Модельдеудің барлық кезеңдері қойылған мақсатына байланысты. Модельдізерттеу және құру үдерісін жалпы түрде былай көрсетуге болады.
Бірінші кезең- есептің қойылуы мынадай қадамдардан тұрады: есептің берілгені, модельдеу мақсаты, нысанды талдау.
Есептің қойылуы. Есеп табиғи тілде жазылады. Барлық есепті қойылу ерекшелігіне қарай 2 топқа бөлуге болады. Бірінші топқа – нысанға әсер ету нәтижесінде оның сипаттамасының өзгерісін зерттеуге арналған есептерді жатқызуға болады, «не болады?..». Мысалы, егер магниттік жанына қойсақ не болады? Қоғамдық көліктердің төлем ақысын көбейтсе не болады?
Екінші топқа жататын есептерге «белгілі бір өлшемдерді қанағаттандыру үшін оған қалай әсер ету керек? » деген есептер жатады. Мысалы, балаларға оқу қызықты болу үшін мектепте оқыту үдерісіне қалай құру керек?
Модельдеу мақсаты. Бұл қадамда нысанның көптеген көрсеткіштерінен маңыздыларын бөліп алу. Бір нысанды әртүрлі мақсатпен модельдеуге байланысты қарастырылатын көрсеткіштері де әртүрлі болады.
Нысанды талдау. Бұл кезде нақты модельденетін нысан мен қасиеттері анықталады.
Нысанды талдау. Бұл кезде нақты модельденетін нысан мен оның қасиеттері анықталады.
Екінші кезең-есепті формальдау, яғни, формальды тілде жазылған модель. Мысалы, диограмма немесе кесте түрінде көрсетілген халықты есепке алудың нәтижелі-формальды модель болып табылады. Жалпы мағынада формальдау дегеніміз-ол нысанның маңызды қасиеттері мен көрсеткіштерін белгілеу.
Үшінші кезең-компьютерлік модуль құру. Бұл кезең модельді құру және зеріттеуге арналған модульдеу құралын, басқаша айтқанда, бағдарламалық ортаны таңдаудан басталады. Бұл талдау компьютерлік модельді құру алгоритмі және көрсетілу формасына байланысты. Бағдарламалау ортасында ол- таңдалған тілде жазылған программа.
Төртінші кезең-компьютерлік эксперимент 2 сатыдан тұрады: модельді тестілеу және зерттеулер жүргізу.
Модульді тестілеу – модульдің дұрыс құрылуын тексеру үдерісі. Бұл қадамда модельді құру алгоритмі және негізгі нысан мен модельдеу мақсатына құрылған модельдің сәйкестігі тексеріледі.
Алгоритмнің дұрыстығын тексеру үшін алдын ала соңғы нәтижесі белгілі тестік мәләметтер қолданылады. Егер нәтижелері бірдей болса, онда алгоритм дұрыс құрылған, бірдей болмаса, олардың себебі екенін іздеп тауып, жою қажет.
Модельді зерттеу-компьютерлік экспериментте модельді тестілеу қадамы сәтті өткенде және зерттеу моделі нақты құрылғанына сенімді болғанда ғана жасауға болады.
Бесінші кезең – осы үдерістің ең негізгі қадамы-нәттижені талдау. Осы кезеңнің нәтижесі бойынша зерттеу жұмыстары жалғастырылатындығы немесе аяқталатыны шешіледі. Егер шыққан нәтиже қойылған есептің масатына сай келмесе, онда алдыңғы кезеңдерде қателік кеткен. Бұл жағдайда алдыңғы кезеңдерге оралып, модельді түзету керек. Компьютерлік эксперименттің нәтижесі модельдеу мақсаттарына сай үдеріс қайталана береді.
Үйге тарсырма: Әр түрлі білім салаларының мысалдарында модельдерді зерттеу.
