Кіріспе
?азіргі та?да білім беру ж?йесіні? негізгі міндеті баланы? рухани ж?не т?ндік м?мкіндігін дамыту, оны о?ыту, т?рбиелеу мен ?зіндік ?абілетіні? дамуына жа?дай жасау.
?о?ам алдында?ы т?р?ан негізгі ма?саттарды? бірі - білім беру ж?йесін т?бегейлі жа?арту ж?не білім беруді? жа?а ?лгісін та?дау. ?азіргі кезе?дегі мектеп ?рбір бала?а ж?не адам ретінде ?арап, ?зіне т?н ой ?рісі, еркі, ?рекет жасайтын ?абілеті бар, батыл пікір айта алатын т?л?а екенін ескере отырып т?рбиелеуге бет б?рды. Демек, мектептегі о?у ?рдісі о?ушыларды? ізденімпазды?ын, танымды? белсенділігін арттырып, шы?армашылы? ?леуметтік дамыту?а жол ашуы ?ажет.
?азіргі ?ылым мен техниканы? ?ар?ынды дамуы м??алімдерді?
шы?армашылы?пен, ?ылыми зерттеу ба?ыттарында ж?мыс ж?ргізу керектігін к?рсетіп отыр. Т?уелсіздік туы желбіреген мемлекетімізді? ерте?гі, ел тізгінін ?стар азаматы – б?гінгі білімді ш?кірт екендігіне еш к?м?н жо?. Ал білімді ш?кірт - білімді ?стазды? жемісі.
Білім беруді? озы? технологияларын ме?геру ?азіргі заманны? басты талабы. Шы?армашылы?пен ж?мыс істеу, ?здіксіз іздену ар?ылы м??алім ?з шеберлігін арттырып отыруы ?ажет.
М??алімні? шеберлігіні? негізгі к?рсеткіштеріні? бірі - ?дістеме
саласында?ы ?ылыми жа?алы?тар мен озы? т?жірибені ме?геру, игеру.
Сапалы, тиімді, н?тижелі ж?ргізілген ?рбір саба? – ?стазды?
е?бегіні? ай?а?ы. О?ытуды? негізгі формасы, о?ыту, білім беру ?рдісіні? негізгі ма?саты – о?ушыда білім, да?ды, іскерлікті ?алыптастыру.
Кез келген теориялы? білімні? практикасы да саба?та тал?ыланып,
т?сіндіріліп, пысы?талып, бала?а білім негіздері ?алыптастырылады.
Саба? баланы? ?міріні? бір кезе?і, оны? ?мір с?ріп жат?ан ортасы.
Саба? оны? адамгершілік ?асиетін, ?ызы?ушылы?ын, танымдылы?ын ?алыптастырады. М??алім о?ушыны ?ор?ыту ар?ылы білім бермей, оларды? жан д?ниесіне кіре отырып саба? ?ткізуі тиіс.
Заман талабы саба?та м??алім мен о?ушы арасында, бір-біріне деген
сенімділік, сыйласты?, досты? ?арым-?атынас ?алыптастыру. Ол ?шін о?ытуды? жа?а технологияларын жете ме?геріп ?ана ?оймай, о?ушы білімін ба?алауда да тиімді ?діс-т?сілдерді пайдалан?ан ж?н.
Б?гінде ?стаздар ?ауымына о?ыту мен т?рбиелеуді? ?ылыми негізін жете т?сінуді, жа?а ?діс-т?сілдерді? тиімділігін, ?ылыми - теориялы? білімділігімен т?жірибелік ?абілеттері ар?ылы к?рделі ?лемдік, ?мірлік ?рі ?леуметтік ке?істікке еркін ене алатын ?асиеттерге ие дарынды т?л?а т?рбиелеу міндеті ?ойылып отыр. ?діс пен ж?мыс т?сілдері - о?ушыны? ойлау ?абілетіндегі сапа, ж?йелік, ?рбір о?ушыны? ?мірге даярлы?ын, диалектикалы? д?ние танымыны? ?алыптасуыны? ма?ызды компоненті. Білім берудегі е? басты ?а?ида -о?ушыларды ?немі шы?армашылы? ?рекетке шы?дай отырып, ?зін-?зі дамыту?а жетелеу.
М??алімні? е? басты міндеті рухани бай, жан -жа?ты дамы?ан, жеке дарынды т?л?а т?рбиелеу. Білім жо?ары де?гейде беріліп, о?у-т?рбие ісі о?ушыларды? ой сезіміне ?сер етуі тиіс. О?ытуды? ?р т?рлі т?сілдерін пайдаланып, о?ушыларды? та?ырыпты тере? де жан жа?ты т?сінуіне жа?дай жасап, ?з бетімен ж?мыс істеу біліктерін ?алыптастыра білу м??алім міндеті.
Осы?ан орай мен саба?тарымда Ж.?араевты? де?гейлеп о?ыту ?дісін жа?а технология элементтерімен байланыстырып ?олдану негізінде пайдаланудамын.
?азіргі та?да елімізді? барлы? ?ылым мен білім саласында ?айта ??ру , я?ни технологияландыру, жа?а о?ушы?а сапалы білім беру де осындай ?ажеттілікті керек етуде.
«Де?гейлік тапсырмалар дегеніміз – бала?а шамадан тыс ж?ктеме беру емес, керісінше о?ушыны? біліміне, м?мкіндігіне, с?ранысы мен ?абілетіне с?йкес дайындал?ан сатылы ж?мыстар ж?йесі.»
Де?гейлік тапсырмаларды? ма?саты – о?ушы?а же?ілден ?иын?а, ?арапайымнан к?рделіге ?арай сатылы т?рде орындалатын ж?мыстар ж?йесін ?сына отырып, ізденушілікке, шы?армашылы??а баулимын.
?р о?ушыны? білім де?гейіне ?арай тапсырмаларды ?р т?рлі де?гейде дайындаймын. Б?л ?дістемелік о?ушыларды? шы?армашылы? ?абілетін шы?дайды, ?з бетінше ойлану?а, ізденуге, е?бектенуге ?йретеді. Сонымен ?атар оларды?, психологиялы? ерекшеліктерін ескере отырып, ?ркімні? ?абілетіне ?арай тапсырма беремін.
Бірінші де?гей тапсырмалары білімні? минималды? шегі, ол мемлекеттік стандарт талабына сай о?ушыны? жас ерекшелігіне с?йкес болады. Б?л де?геймен о?ушылар толы?ымен ж?мыс ж?ргізе алады.
Екінші де?гей кезе?іне к?терілгенде тапсырмалар к?рделене т?седі. О?ушы ?з бетімен ж?мыс жасау?а к?шеді. О?ушы бойында ойлау, таным да?дылары ?алыптаса бастайды.
?шінші де?гей о?ушыларды? шы?армашылы??а деген мотивтерді? ай?ын к?рінуімен, логикалы? ойлау д?режесіні? жо?ары болуымен, ?з жеке басыны? белсенділігімен, ?з ісіне талдау жасай білуімен, білімді жа?а жа?дай?а пайдалануымен сипатталады.
Т?ртінші де?гей ?абілетті, дарынды, ізденгіш, талантты о?ушылар?а арнал?ан саты. Б?л саты?а ?з бетімен ж?мыс ж?ргізетін ?ш?ыр ойлы ?ана к?теріле алады.Осы де?гей ерекшеліктерін пайдалана отырып, ?рбір тарауды ая?та?ан со?, о?ушыларды? ?алай ме?гергенін тексеру ?шін ?иынды?ы ?р т?рлі де?гейде ??рал?ан тест ж?мысын міндетті т?рде алып отырамын. Тестте ?ойыл?ан с?ра?тар есептер тарауды т?гел ?амтитын болуы керек. О?ушы бірінші де?гейдегі тест есептерін орында?аннан кейін, келесі де?гейдегі тест ж?мысына к?шеді. Оны ая?та?андары ?иынды?ы жо?ары со??ы де?гейдегі есептер шы?ара бастайды. М?ндай тест алуды? арты?шылы?ы орташа о?итындарды? ?здері, ?з де?гейінде ??рал?ан есептерді талаптанып шы?арады. Де?гейлеп о?ыту ар?ылы о?ушыларды? саба??а, білімге деген ?ызы?ушылы?ыны? артуы, ой ж?йесіні? дамуы, сапалы білім алуы сия?ты жетістіктерге жететіндігіне сенемін.
?азіргі кезде о?ушылар?а білім беруде жа?а о?ыту технологияларын ?олдану, инновациялы? ба?ытта ж?мыс жасау талап етілуде. Инновация – жа?ару, жа?алы? енгізу дегенді білдіреді. Модификациялы? инновация – б?л ?олда барды дамытумен, белгілі ?дістеме элементтерін жа?аша ??растыру. Осы модификациялы? инновацияны пайдаланып PowerPoint ба?дарламасын ?орытындылау саба?ымны? ?лгісін к?рсеткелі отырмын.
?орытынды
Ж.?араевты? де?гейлеп о?ыту технологиясы – о?у ?рдісіндегі м??алім мен о?ушыны?, о?у мазм?ны мен т?рді?, ?дістер мен амалдарды?, о?у ма?сатыны? ы?палдасу за?дылы?ыны? ж?йесі.
Ж.?араев технологиясыны? жемісі сол, ол о?ушыны к?штеп о?удан аула?татып, ?з бетімен о?уына, а?паратты ?з бетімен ??деуге, ешкімні? к?мегінсіз ?з бетінше ойланып, шешім ?абылдау?а да?дыландырады .
Мен, де?гейлік о?ыту ?дісін ?олдана отырып, о?ушыны о?айдан ?иын?а, сатылып білім д?режесін к?теруге ы?пал еттім. Саба? барысында о?ушыны? де?гейлік тапсырмалармен ж?мыс жасау ар?ылы ?зіндік жеке жолы, типі, даму динамикасы, ынтасы, ойлауы, есте са?тауы, о?у сапасы арта т?сті. ?р о?ушыны? ой-?рісі ке?ейді. О?ушы бірінші, екінші ж?не ?шінші де?гей есептерін шы?ару?а да?дыланды. Т?ртінші де?гейге де к?терілген о?ушылар табылып жатыр. Б?л саты?а сыныпта?ы ?з бетімен ж?мыс ж?ргізетін ?ш?ыр ойлы, дарынды, ізденгіш, ?абілетті о?ушы ?ана к?теріле алады.
Д?ст?рлі о?ыту жа?дайында м??алім сыныпта?ы ?р о?ушыны? ж?мыс істеу ерекшелігін ескеріп отыруы м?мкін емес. Компьютерді ?олдан?анда б?л жа?дай толы?ымен шешіледі. М??алім о?ушыларды? ?р?айсысыны? ж?мысын ба?ылап отыру?а, бас?а о?ушы?а кедергі келтірмей ?лгерімі т?мен о?ушылармен жекелеме ж?мыс істеуге болады.
Білім - ?рбір о?ушыны? ба?ындыратын шы?ы. Шы? биігіне жету жолында ?андай ?иыншылы?тар кездессе, о?у, білімді ме?геруде де сондай ?иыншылы?тар кездеседі. Оны же?ілдету - ?стаздарды? міндеті.
Мен де осы ма?сатта педагогикалы? технологияны? тиімді ?діс- т?сілдерін пайдалану?а тырысамын. ?рбір жеке т?л?аларды? білімділігі, ке?інен ойлауы, анализдей білуі т?р?ысында тікелей ж?мыстар ж?ргіземін.
?азіргі кезде о?ытуды? басты ма?саты - ?з бетінше дами алатын, жеке шы?армашылы? т?л?аларды ?алыптастыру бол?анды?тан о?ушыларыма ?з бетінше танымды? ?рекет етуді? ?дістері мен да?дыларын ?йретемін. Осы ба?ытта о?ушыларды? ?ылыми жобалар жарысына ?атысып шы?армашылы? ж?мыспен айналысуына к?п к??іл б?лемін. Сонды?тан жа?артыл?ан технологияларды? элементтерін пайдалану- ?р м??алім ?шін жауапкершілікті ?ажет ететін іс.
?орыта келгенде, де?гейлік тапсырмалармен ж?мыс жасау ар?ылы о?ушыны? а?ыл-ойы дамиды, ?зіндік д?ниетанымы ?алыптасады, ?р алуан тапсырмалар о?ушыны? саба??а деген ынтасын ж?не жауапкершілігін арттырады, о?ушыларды? білімі ?діл ба?алануына, ?з білімін ?зі ба?алай білуіне м?мкіндік туды, ?з ?абілетіне, болаша?ына сенуіне, танымды? ?рекеттеріні? ?алыптасып, одан ?рі шы?армашылы?пен айналысуына, п?нге ?ызы?ушылы?ыны? артуына м?мкіндік береді. ?орытынды саба?ты? б?л ?діспен ?ткізілуі ар?ылы о?ушыларды? п?нге деген ?ызы?уы артады. Ол ?з кезегінде білім сапасына да о? ы?палын тигізеді деп ойлаймын.
Пайдаланыл?ан ?дебиеттер:
- В.Н. Кирнос «Информатика 10 сынып», 2006 ж
- «Информатика негіздері» ?ылыми-?дістемелік журнал, №2, 2003 ж
- «Информатика негіздері» ?ылыми-?дістемелік журнал, №2, 2005 ж
- «Информатика негіздері» ?ылыми-?дістемелік журнал, №3, 2005 ж
- «Информатика негіздері» ?ылыми-?дістемелік журнал, №4, 2005 ж
- «Информатика негіздері» ?ылыми-?дістемелік журнал, №5, 2005 ж
- «Информатика негіздері» ?ылыми-?дістемелік журнал, №1, 2003 ж
- «?АЗА?СТАННЫ? БІЛІМ Ж?НЕ ?ЫЛЫМ ?ЛЕМІ» Республикалы? ?ылыми-?дістемелік, педагогикалы? журнал, №1, 2006 ж
- «?аза?стан мектебі», №1, 2007 ж
- «Мектеп» ?ылыми-?дістемелік, педагогикалы? журнал, №3, 2005 ж
- «Болаша?» газеті, шілде, 2003 ж
- Е.?.Балапанов, А.Д?улет??лов, Б.Б?рібаев «Информатикадан 30 саба?» Алматы, 2001 ж