Лабораториялы? ж?мыстар информатика п?нінен

№1 Лабораториялық жұмыс

Microsoft Word редакторында құжатты редакциялау және мәтін ішіндегі сөздерді іздестіру және алмастыру

3.2 жаттығу.

1. Мына мәтінді теріп, осында жазылған командаларды орында.

Мәтінді дайындау үшін құжаттар терезесін тиісті түрде баптап алса жеткілікті. (Егер қажет болса, 100% немесе басқаша бейнелеу масштабын орнату, керекті қаріпті, туралау түрін таңдау және т.б.). Одан әрі әдеттегідей мәтінді тере береміз. Осы кезде жолды автоматты түрде қалыптау жүргізіледі. Яғни, жол соңына жетісімен, меңзер автоматты түрде келесі жолдың басына ауысып отырады. Және де Enter пернесін жол соңында басудың қажеті жоқ, өйткені бұлай етсе, мәтін жеке абзацтарға бөлініп, түбінде мәтінді пішімдеуде қиындықтар тудырады.

Егер салар тағы бір жайт, орыс әліппесінен қазақ, ағылшын әліппесіне немесе кері ауысу үшін WINDOWS-тың үйреншікті мүмкіндіктерін пайдалану қажет (әдетте, Alt-Shift пернелері немесе Тапсырмалар панеліндегі индикатор).

Егер мәтін жеткілікті үлкен болған жағдайда, мәтінннің басына немесе соңына орын ауыстыру үшін әдетте айналдыру жолағын (линейка прокрутки) – терезесінің оң жақ жоғарғы және оң жақ төменгі бұрыштарында орналасқан «жоғары» және «төмен» бағыттауыштары бар батырмалар – пайдалану мүмкін.

3.4 жаттығу.

1. Редактрды ашып, төменде келтірілген қысқартылған сөздері бар мәтінді тер.

2. Қысқартулар тізімін пайдалана отырып (Правка/Заменить... командасын қолданып және Только слово целиком режимін қосып) мәтіндегі барлық қысқартуларды толық сөздерге алмастыр және қажет жетірде септік, жіктік жалғауларды өзгерт.

ҚАЗІРГІ ЗАМАНДА ДК ҚОЛДАНУ

Электрондық техниканың қарқынды дамуы ДК сияқты қолайлы құралдың пайда болуына себепші болды. Ал, NC және W операциялық қабыршақтарының пайда болуымен қатардағы ІІ үшін ДК тіпті қолайлы бола түсті. Соның арқасында ІІ кәсіби программалаушы болмай-ақ, тіпті ОЖ командаларын білмесе де ДК белсенді түрде пайдалана алады.

NC идеясы қарапайым – Ф операциялар небәрі екі-ақ панелде жүргізіледі. Дегенмен, W жұмыс істеу ІІ әсіресе қолайлы. W орнатылған жабдықтар ІІ ДК жұмыс істеу жағдайын түбегейлі өзгертті. ДК белсенді жұмыс істеуші ІІ санының көбеюіне, М қолдану ерекше серпіліс берді.

Қысқартулар тізімі: ДК – дербес компьютер, ІІ – дербес компьютерді пайдаланушы, NC – NORTON COMMANDER, W – WINDOWS ЖҮЙЕСІ, М – маус манипуляторы, ОЖ – операциялық жүйе, Ф – файлдар.

№2 Лабораториялық жұмыс.

Тақырыбы: Құжаттың грамматикасын тексеру.

Мақсаты: Оқушыларға орыс тіліндегі мәтіндерді тексеру әрекеттерін тексеру.

Тапсырма:

1. Microsoft Word-ты іске қос.

2. Әріпті 14-ші өлшеммен жаз.

3. Құжаттың жақтауы – пальманың суретін бекіт.

4. Құжаттың құрылымы – жоғарғысы мен төменгісі – 2 см., ал оң мен сол жақтаулары – 3 см., болу керек.

5. Екі колонкаға бөлу үшін Формат – колонка командасында, 2 деп бекітіп, ОК бас.

6. Ал қалған үш колонкадағы мәтінді Формат – колонка командасынан 3 деп таңдап, ОК.

7. 1-ші абзац – курсив, анимация – красные муравьи, 3-ші абзац – Ж,К, анимациясы – фейрвек, 4-ші абзац – К,Ч, анимация – неоновая реклама, 5-ші абзац – Ж,Ч, анимация – неоновая реклама.

8. Төмендегі тексті кәдімгі жолмен тер, сонан соң қалған пуктілерді, мәтінді ерекшелеу арқылы істелінеді.

Рубенс, Питер Пауль

(1577-1640)

Фламандский живописец

Вся жизнь Рубенса, казалось, состояла из одних блистательных побед. Аристократическое происхождение, блестящая придворная карьера – всего этого было достаточно для того, чтобы Рубенс вошел в историю своей страны.

Кроме того он был одним из самых плодовитых художников в истории мировой живописи: его наследие превышает полторы тысячи картин, большая часть из которых – полотна огромного размера.

Отец Рубенса был преуспевающим голландским юристом, одним из образованнейших людей своего времени. До 12 лет Питер воспитывался дома, где получил великолепное образование, изучил несколько иностранных языков.

С 1589 года семья Рубенсов переезжает в Антверпен, и Питер Пауль становится пажом инфанты Фландрии Изабеллы. В то же время появляется его живописный талант. Он берет уроки живописи у известных голландских художников Томаса

Вехарта, Андреаса Ван Норта.

В 1600-1608 гг. Рубенс совершает длительное путешествие по городам Италии. Вернувшись в Антверпен, он становится главным придворным живописцем инфанты, а позднее королевы Изабеллы.

Мына мәтінді теріп, оны осы командалар арқылы форматтаңдар.

• Екі колонкаға бөлу үшін Формат/Колонка командасы арқылы 3 колонканы таңдаңдар.

• Құжаттың жақтауын Формат/Границы и заливка... командасы

арқылы – палманың сурет бекіт.

• Құжаттың құрылымын өзгерту үшін Файл/Параметры страницы... командасы арқылы жоғарғысы мен

төменгісі – 2см, ал оң мен сол жақтауларын – 3см. етіп өзгерт.

№3 Лабораториялық жұмыс

Мына мәтінді теріп, оны осы командалар арқылы форматтаңдар.

Беттерді нөмірлеу

үлкен мәтіндік құжаттарды ыңғайлы жұмыс атқару үшін ол нөмірленген беттерге бөлінеді.

Беттерді нөмірлеу пішімдердің қарапайым операцияларының бірі. Өз мәтіндеріңді нөмірлеу үшін үшін Вставка = Номера страниц командасын орындаңдар. Экранда Номера страниц диалогтық терезесі ашылады,

бұл терезенің Положение және Выравнение өрістерінде беттің нөміріне қажетті жерді таңдаңдар және ОК түймесін шертіңдер. Мысалы, Внизу страницы жағдайын және Справка туралауын таңдаңдар.

үлкен мәтіндік құжаттарда, рефераттарда, дипломдық жұмыстарда сілтеме жасалады. Сноски диалогтық терезесінде суреттегідей пайдалан.

Құжатқа сілтеме жасау үшін Вставка/Ссылка/Сноска¹ командасын орындаңдар.

№4 Лабораториялық жұмыс

Сабақтың тақырыбы: Шығармашылық жұмыс

Сабақтың мақсаты: Оқушыларға тышқанның көмегінсіз мәтінді

теруге және оны безендіре отырып,

көркемдеуге үйрету.

Тапсырма:

1. Мәтіндік редакторды іске қос.

2. Беттің құрылымын өзгерт, жоғарғы мен төменгісі – 3 см, ал сол мен оң жағы – 4 см болу керек.

3. Беттің жақтауы – сағат болу қажет. (Формат/Границы и заливки, граница қыстырмасында)

4. 1-ші абзацтың әріп өлшемі – 13, жол аралық интервалы – полуторный

5. 2-ші абзацтың әріп өлшемі – 15, жол аралық интервалы – двойной

6. Төмендегі мәтінді тер.

Кесте дегеніміз – жол мен бағандарда реттелгенг ақпаратты айтады. Кесте негізінен жол мен бағандардан тұрады. Жол – орысша строка, ал баған – столб болады.

Кесте құру үшін Таблица – Вставить – Таблица командасы орындаймыз. Кестеде ұяшықтарды біріктіру үшін Таблица – Объеденить ячейки командасын береміз. Кестеде жазуды вертикаль немесе горизонталь түрінде жазу үшін МСЖБ – направление текста командасын орындап, шыққан терезеден керек жазуды таңдап, ОК-ді бас.

Порт	UPS	DVD	Карандаш		Системный блок
	Система			Матрица	Delete	Home	Num Lock
	Колонка		Мини		Сканер		Pg Down
Блок	Компьютер						Tab
Мышь				Shift	End	PgUp
Монитор		Колонка			Клавиатура
					Caps Lock	Принтер
Джойстик		CD – диск		Ручка		Alt	Ctrl

№5 Лабораториялық жұмыс

1. Мәтіндік редакторды іске қос.

2. Төмендегі мәтінді теріп қана қоймай, мұқият орындап істе!

3. Команданы орындау арқылы, мәтінннің эффектілерін жаса, яғни мәтінді ерекшелеу арқылы

Мәтіннің өлшемі 12 болсын. Формат – Абзац командасы арқылы, отступы и интервалы қыстырмасынан отступ өрісінен: справка-0, слева-0 болсын, ал первая строкадан отступты таңдап, на: 2 см таңда.

Интервал өрісіндегі междустрочный қатарынан: двойной таңдап, ОК.

Формат – шрифт командасын орындап, шрифт қыстырмасынан: Очень не правильный ответ, не правильный ответ, ^{степень в математике}, малые прописные буквы в букваре, припеднятые текста, _{индекс с физике}, все прописные как мое имя, утопленный как в воде, с тенью как в фильме, контур.

Ал келесі мәтіндерді подчеркивание өрісінен таңдап орында: бастауыш сөйлемдер, баяндауыш сөйлемдері, анықтауыш сөйлемдері, пысықтауыш сөйлемдерінің астарын тура осылай сызады.

№6 Лабораториялық жұмыс

Автофигурамен жұмыс істеу

1. Мәтіндік редакторды іске қос.

2. Мына сызбаны салыңдар.

3. «Темекі шегуге болмайды!» деген таңбаны салыңдар.

4. Өз визиткаларыңды салыңдар.

5. «14-ақпан ғашықтар күніне» шақыру қағазын салыңдар.

Тапсырма: кесте құрып, оның орташа бағасын формула бойынша есепте.

Таблица – Формула – Average(Left) командасын орындау арқылы есепте.

Тауар	1 айдағы көкөністің сатылу бағасы
	1,2-күндері	3-күні	4,5-күндері	6,7-күндері	5-күні	6-күні	7-күні	Орта бағасы
Алма	250	260	255	270	265	270	275	263,57
Алмұрт	300	350	325	380	360	350	400	352,14
Жүзім	400	500	450	500	550	600	650	521,43
Құлпынай	500	600	650	700	750	750	750	671,43
Қияр	150	150	150	200	250	250	250	200
Помидор	200	250	250	280	300	350	350	282,86

№7 Лабораториялық жұмыс

1-тапсырма. Ұяшықтардың өзара байланысы.

Бұған дейін біз кесте ұяшықтарында басқа бір ұяшықтарға сілтеме жасауды жйі пайдаландық. Мысалы, қосындыларды, орташа, максималды мәндерді жазғанда және т.б. кестені осындай сілтемелермен толтырғаннан кейін, әдетте ұяшықтарда сандар шығады және бұл ұяшықтардың өзара байланысы көрінбейді.

Осы өзара байланысты бақылау үшін:

- қажетті ұяшықты ерекшелеп,

- Қызмет көрсету/ Тәуелділіктер (Сервис/Зависимости) командасын беру керек;

- не қызықтыратынын нақтылау, тәуелді не әсер етуші ұяшықтар.

- осыдан кейін біз көрнекті түрде (сілтеуіз сызықтар түрінде) бұл байланыстарды көре аламыз.

Мысалы, апталық шығындар кестесіндегі байланыстар былай көрінеді.

2-тапсырма. Жұмыс кітабының парақтарын байланыстырудың 1-әдісі.

1. Жаңа жұмыс кітабын ашыңыз.

2. бірінші параққа – «Алгебра», екінші параққа – «Геометрия», үшінші параққа – «Қазақ тілі», төртінші параққа – «Сессия» деген атаулар қойыңыз.

3. «Алгебра» парағына студенттер тізімі және алгебра пәні бойынша 1-ші бақылау аптасының қорытындысының, 2-ші бақылау аптасының қорытындысын, емтихан бағасын жазыңыз.

4. берілгендерді алмастырудың 1-әдісін қолданып, «Геометрия» парағына «Алгебра» парағының мәліметтерін толық көшіріңіз. Яғни, көшірілетін мәліметтерді белгілеп, Түзету-Көшіру... командасын орындау керек.

5. «Геометрия» парағындағы мәліметерге геометрия пәніне сәйкес қажет өзгерістерді енгізіңіз.

6. «Қазақ тілі» парағын да көшірме арқылы толтырып және оны қазақ тілі пәнінің мәліметтеріне сәйкес қажетінше түзетіңіз.

7. «Сессия» парағына пәндер тізімін жазып, емтихан бағасы жазылған бағананы қажет парақтардан жеке – жеке көшіріңіз.

3-тапсырма. Жұмыс кітабының парақтарын байланыстырудың 2-әдісі.

Екі парақ арасындағы байланыс олардың біреуіне екіншісінің адресі көрсетілген формула енгізіп, қою арқылы орнатылады. Мысалы, А ұясына =Алгебра!D5 формуласы енгізілсе, яғни А ұясына мәнді «Алгебра» парағындағы D5 ұяшығынан көшір деген нұсқау.

1. «Сессия» парағындағы берілгендерді басқаша толтырыңыз. Емтихан бағалары жазылған ұяшықтардағы мәліметтерді тазалаңыз.

2. «Сессия» парағындағы алгебра пәнінен емтихан бағасы жазылатын бірінші ұяшыққа =Алгебра!D5 формуласын жазыңыз.

3. алгебра бағанының келесі ұяшығына осы формуланы көшіріңіз.

4. Геометрия және Қазақ тілі пәндерінің емтихандық бағаларын «Сессия» парағына формула арқылы көшіріңіз. Формулада сәйкес парақ атын және ұяшық адресінкөрсетіңіз.

5. Жұмыс кітабының пайдаланылмайтын парақтарын өшіріңіз.

1 Сноска – орыс тілінен аударғанда сілтеме мағынасын береді. Сілтеме бұл – қиын сөздікке қосымша мағына беру деп аталады.