б) Дамытушылы?ы: о?ушыларды? ойлау ?абілетімен ?ызы?ушылы?ын арттыру
ІІІ. Саба?ты? т?рі: аралас саба?
ІV. Саба?ты? к?рнекілігі: компьютерлер, топтамалар, тест с?ра?тары, т.б.
V. О?ыту ?дістері: с?здік, к?рнекі, практикалы?
VI. О?ыту формалары: жеке, топты?, ?жымды?
VII.Саба?ты? барысы:
а) ?йымдастыру
?) саба? с?рау
б) жа?а саба?
в) бекіту
г) ?йге тапсырма
д) ?орытынды
Жа?а саба?
?азіргі кезде компьютерді пайдаланбайтын адамды табу м?мкін емес шы?ар. Компьютерді? ??рамдас б?лігіне оны? программалы? жабды?тамасы (ПЖ) жатады. Программаларды? ма?сатын, ?ажетті программаны та?айындау ж?не ??растыра білу, оларды тиімді пайдалану м?селелері ?те ?зекті. Келесі та?ырыпта прогрммалы? жабды?таманы ?алпына келтіру, топтастыру, ??ру т?ртібі, ж?ндеу, жою туралы ?арастырамыз.
Программалы? жабды?тама (ПЖ) – б?л кез келген есептеу ж?йесіні? б?лігі. Программамен жабды?тауды? ??рамына программалар ?ана емес, сонымен ?атар программалар?а ?ажетті м?ліметтер бар файлдар да кіреді. М, программалы? жабды?тама ??рамына ??жаттамалар, ж?мыс?а ?ажетті м?ліметтер (соны? ішінде аны?тама ж?йесі) кіреді.
?ар?ынмен дамып келе жат?ан аппаратты ??ралдарды? м?мкіндігін ж?зеге асыру ?шін ж?не ?олданушы с?ранысына с?йкес ?ажетті программамен жабды?тау керек.
?здері? білетіндей, компьютерді? программамен жабды?талуын 3 топ?а б?луге болады:
Ж?йелік (ж?йені? ж?мыспен ?амтамасыздандыру);
?олданбалы (?олданушыны? м?селесісін шешу ?шін);
Сайманды (ж?йелі программалау);
Ж?йелік ПЖ ?олданушыны?м?селесін шешпейді, ол ??рыл?ыны? ж?не бас?а программаларды? ж?мысын ?амтамасыз етеді.
Ж?йелі программаларды негізгі ж?не сервисті деп б?луге болады. Негізгі программа?а операциялы? ж?йе жатады. Сервисті программалар (утилиталар) – б?л компьютерді? ат?ару ?ызметін ке?ейтетін программалар. Утилиталар ОЖ ??рамындаболады немесе жеке орнатылады. Олар?а вирус?а ?арсы программалар, м?ра?аттау – программалары, ж?йені? диагностикасын ж?ргізетін программалар, дискілер ж?не т.б. жатады.
?рбір ?олданушы ?зіне ?ажетті программаларды? тізімін ??рады. Программаларды? кейбірін кез келген ?олданушыны? компьютерінен табу?а болады: web – браузер, м?ра?ат, вирус?а ?арсы, Интернет, ?олданбалы программалы? пакеттер.
?олданбалы ПЖ – арнайы есептерді шешетін программа немесе программалар кешені (?ПП – ?олданбалы программалар пакеті). М, ?олданбалы программалар?а к?пфункционалды Microsoft Office, Open Office жатады.
Сайманды? (аспапты?) ??ралдар программаларды ??ру ?шін пайдаланылады.
Программалы? жабды?тамаларды? ба?алары сан алуан. ?ркім ?зіне ?олжетімдісін та?дай алады. М, егер ?з сайттары?мен ??ру ?шін арнайы программаны іздесе?дер, онда ?ымбат т?ратын Adobe Dreamweaver ??ру міндетті емес, оны? орнына бастап?ыда тегін Kompozer логын орнатса?дар, жеткілікті.
ПЖ – ны сатып алуына байланысты былай топтастыру?а болады:
Тегін (freeware);
Тегін ??рыл?ан (shareware);
Проприетарлы?;
Еркін таралатын ПЖ (ЕПЖ) к?п жа?дайда шектеулі ?ызметін ?сынылады. Егер шартты т?рде тегін программа болатын болса, онда сендер толы? ?ызмет ат?аратын программа?а ?ол жеткізу ?шін ??деушіге белгілі а?ы т?легеннен кейін ?ана ала аласы?дар. ЕПЖ еркін немесе ашы? лицензиямен таралады, м, GNU General Public License. ?олданушы м?ндай лицензия ар?ылы программа?а ?з бетімен ?згеріс енгізе алады ж?не оны тарата алады.
Проприетарлы? ПЖ (ППЖ) (автор немесе компаниялар) ???ы?ын иеленушіні? (авторды? немесе серіктестікті?) меншігінде болып табылады. Ол бізге бір немесе бірнеше компьютерге программа орнату?а берілген ???ы? лицензиясымен бірге келеді. ППЖ – ны к?шіруге ж?не ?згертуге болмайды. ППЖ – ны лицензиясыз пайдалану – за? б?зушылы? болып саналады.
Егер біз бірнеше компьютерге орнататын программаны та?дайтын болса?дар немесе жа?ын арада компьютерлері?ді не ОЖ-ні ауыстыратын болса?дар, онда программаны? бас?а ресурстарымен с?йкес келу – келмеуін естен шы?армау ?ажет. Платформа?а т?уекелді ПЖ-?а ?ара?анда, кроссплатформалы? ПЖ ?рт?рлі аппаратты? амалдармен функционалдануы м?мкін., м, GIMP графикалы? редакторы, IDE Lazarus программалары Linux ОЖ-да ж?не Windows ОЖ-да ж?мыс істей алады.
ПЖ – ны? тіршілік кезе?і программаны ??ру уа?ытынан бастап есептеледі де, программалы? ?німді пайдалануды ая?та?аннан кейін бітеді.
ПЖ – ны? тіршілік кезе?і айтарлы?тай ?за? болуы м?мкін. М?ндай жа?дайда программа ж?мыс істейді: м?мкіндік ?осылады, ?ате т?зетіледі. ?детте программаны? атауы ?згеріссіз ?алады да, оны? н?с?асы к?рсетіледі.
Процессорды? разрядтылы?ы м?ліметтерді? к?лемі ?алай, ?андай жылдамды?пен ??делгенінк?рсетеді. Жад к?лемі де ?те ма?ызды. М, бейнем?ліметті ??деу барысында ?лкен к?лемінде жедел ж?не бейнежад?а бос орын ?ажет болады.
Компьютер ресурстарын толы? к?лемде пайдалану ?шін, разрядтылы?ы бойынша тиісті программаларды теріп алу ?ажет. Егер компьютерде орнатыл?ан жедел жад 4 Гб-тан астам болса, онда 64- разрядты бас?ару ж?йесі керек болады. Егер аппаратты ресурстар жеткіліксіз болса, керісінше, онда сендер кейбір программаларды пайдалана алмаймыз.
Просмотр содержимого документа
«?азіргі заман ба?дарламалы? ?амтамассыз етуге шолу. Программалы? ?амтамасыз етуді орнау ж?не жою. Cаба? жоспары.»
Пән аты: Информатика
Сынып: 11«А»
Жаратылыстану - математикалық бағыт
І.Сабақтың тақырыбы: Қазіргі заман бағдарламалық қамтамассыз етуге шолу.
Программалық қамтамасыз етуді орнау және жою.
ІІ.Сабақтың мақсаты:
а) Білімділігі: білімділікке, сауаттылыққа, ойлау ұшқырлығын дамыту
ә) Тәрбиелігі: икемділік қасиетімен шабытты болуға қалыптастыру
б) Дамытушылығы: оқушылардың ойлау қабілетімен қызығушылығын арттыру
ІІІ. Сабақтың түрі: аралас сабақ
ІV. Сабақтың көрнекілігі: компьютерлер, топтамалар, тест сұрақтары, т.б.
V. Оқыту әдістері: сөздік, көрнекі, практикалық
VI. Оқыту формалары: жеке, топтық, ұжымдық
VII.Сабақтың барысы:
а) ұйымдастыру
ә) сабақ сұрау
б) жаңа сабақ
в) бекіту
г) үйге тапсырма
д) қорытынды
Жаңа сабақ
Қазіргі кезде компьютерді пайдаланбайтын адамды табу мүмкін емес шығар. Компьютердің құрамдас бөлігіне оның программалық жабдықтамасы (ПЖ) жатады. Программалардың мақсатын, қажетті программаны тағайындау және құрастыра білу, оларды тиімді пайдалану мәселелері өте өзекті. Келесі тақырыпта прогрммалық жабдықтаманы қалпына келтіру, топтастыру, құру тәртібі, жөндеу, жою туралы қарастырамыз.
Программалық жабдықтама (ПЖ) – бұл кез келген есептеу жүйесінің бөлігі. Программамен жабдықтаудың құрамына программалар ғана емес, сонымен қатар программаларға қажетті мәліметтер бар файлдар да кіреді. М, программалық жабдықтама құрамына құжаттамалар, жұмысқа қажетті мәліметтер (соның ішінде анықтама жүйесі) кіреді.
Қарқынмен дамып келе жатқан аппаратты құралдардың мүмкіндігін жүзеге асыру үшін және қолданушы сұранысына сәйкес қажетті программамен жабдықтау керек.
Өздерің білетіндей, компьютердің программамен жабдықталуын 3 топқа бөлуге болады:
Жүйелік (жүйенің жұмыспен қамтамасыздандыру);
Қолданбалы (қолданушының мәселесісін шешу үшін);
Сайманды (жүйелі программалау);
Жүйелік ПЖ қолданушының мәселесін шешпейді, ол құрылғының және басқа программалардың жұмысын қамтамасыз етеді.
Жүйелі программаларды негізгі және сервисті деп бөлуге болады. Негізгі программаға операциялық жүйе жатады. Сервисті программалар (утилиталар) – бұл компьютердің атқару қызметін кеңейтетін программалар. Утилиталар ОЖ құрамында болады немесе жеке орнатылады. Оларға вирусқа қарсы программалар, мұрағаттау – программалары, жүйенің диагностикасын жүргізетін программалар, дискілер және т.б. жатады.
Әрбір қолданушы өзіне қажетті программалардың тізімін құрады. Программалардың кейбірін кез келген қолданушының компьютерінен табуға болады: web – браузер, мұрағат, вирусқа қарсы, Интернет, қолданбалы программалық пакеттер.
Қолданбалы ПЖ – арнайы есептерді шешетін программа немесе программалар кешені (ҚПП – қолданбалы программалар пакеті). М, қолданбалы программаларға көпфункционалды Microsoft Office, Open Office жатады.
Саймандық (аспаптық) құралдар программаларды құру үшін пайдаланылады.
Программалық жабдықтамалардың бағалары сан алуан. Әркім өзіне қолжетімдісін таңдай алады. М, егер өз сайттарыңмен құру үшін арнайы программаны іздесеңдер, онда қымбат тұратын Adobe Dreamweaver құру міндетті емес, оның орнына бастапқыда тегін Kompozer логын орнатсаңдар, жеткілікті.
ПЖ – ны сатып алуына байланысты былай топтастыруға болады:
Тегін (freeware);
Тегін құрылған (shareware);
Проприетарлық;
Еркін таралатын ПЖ (ЕПЖ) көп жағдайда шектеулі қызметін ұсынылады. Егер шартты түрде тегін программа болатын болса, онда сендер толық қызмет атқаратын программаға қол жеткізу үшін өңдеушіге белгілі ақы төлегеннен кейін ғана ала аласыңдар. ЕПЖ еркін немесе ашық лицензиямен таралады, м, GNU General Public License. Қолданушы мұндай лицензия арқылы программаға өз бетімен өзгеріс енгізе алады және оны тарата алады.
Проприетарлық ПЖ (ППЖ) (автор немесе компаниялар) құқығын иеленушінің (автордың немесе серіктестіктің) меншігінде болып табылады. Ол бізге бір немесе бірнеше компьютерге программа орнатуға берілген құқық лицензиясымен бірге келеді. ППЖ – ны көшіруге және өзгертуге болмайды. ППЖ – ны лицензиясыз пайдалану – заң бұзушылық болып саналады.
Егер біз бірнеше компьютерге орнататын программаны таңдайтын болсаңдар немесе жақын арада компьютерлеріңді не ОЖ-ні ауыстыратын болсаңдар, онда программаның басқа ресурстарымен сәйкес келу – келмеуін естен шығармау қажет. Платформаға тәуекелді ПЖ-ға қарағанда, кроссплатформалық ПЖ әртүрлі аппараттық амалдармен функционалдануы мүмкін., м, GIMP графикалық редакторы, IDE Lazarus программалары Linux ОЖ-да және Windows ОЖ-да жұмыс істей алады.
ПЖ – ның тіршілік кезеңі программаны құру уақытынан бастап есептеледі де, программалық өнімді пайдалануды аяқтағаннан кейін бітеді.
ПЖ – ның тіршілік кезеңі айтарлықтай ұзақ болуы мүмкін. Мұндай жағдайда программа жұмыс істейді: мүмкіндік қосылады, қате түзетіледі. Әдетте программаның атауы өзгеріссіз қалады да, оның нұсқасы көрсетіледі.
Программалардың үйлесімділігіне және компьютердің құрылғыларына оралайық.
Процессордың разрядтылығы мәліметтердің көлемі қалай, қандай жылдамдықпен өңделгенін көрсетеді. Жад көлемі де өте маңызды. М, бейнемәліметті өңдеу барысында үлкен көлемінде жедел және бейнежадқа бос орын қажет болады.
Компьютер ресурстарын толық көлемде пайдалану үшін, разрядтылығы бойынша тиісті программаларды теріп алу қажет. Егер компьютерде орнатылған жедел жад 4 Гб-тан астам болса, онда 64- разрядты басқару жүйесі керек болады. Егер аппаратты ресурстар жеткіліксіз болса, керісінше, онда сендер кейбір программаларды пайдалана алмаймыз.
Үйге тапсырмасын беру.
Х. Сабақты қорытындылау
Программалардың атаулары
Нұсқасы/ шығару жылы
Өндіруші
Лицензияның түрі (еркін және проприетарлық)
Белгілеу (қандай программа класына жатады)
Разрядтылығы
Жаңа материалды пысықтау, оқушылардың меңгерген білімдерін талдау, бағалау.
